Ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη

Η εφημερίδα «Απογευματινή» της Κωνσταντινούπολης εξέδωσε το πρώτο της φύλλο τον Ιούλιο του 1925 - είναι η δεύτερη αρχαιότερη ημερήσια εφημερίδα της Τουρκίας, μετά την «Τζουχμουριέτ». Σήμερα τυπώνει 600 φύλλα κάθε μέρα, όσες είναι και οι ελληνικής καταγωγής οικογένειες που ζουν στην Κωνσταντινούπολη, ενώ σε pdf φθάνει στα χέρια δύο χιλιάδων περίπου ανθρώπων ανά την υφήλιο. Εκδότης ήταν ο Μιχάλης Βασιλειάδης, 81 ετών σήμερα, ενώ από πέρσι ανέλαβε τη σκυτάλη ο γιος του Μηνάς και οι δυο τους προσπαθούν να φθάσουν και να γιορτάσουν τουλάχιστον τα εκατό χρόνια (2025). Αυτές τις δύσκολες ημέρες, ο Μιχάλης Βασιλειάδης μας δίνει τη δική του άποψη για όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ποια είναι η αίσθηση της τουρκικής κοινής γνώμης για όσα συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα;
Δεν υπάρχει ενιαία τουρκική κοινή γνώμη. Υπάρχουν αυτοί που λένε «μπράβο μας, να μάθουν ποιοι είμαστε, η Ευρώπη μόνο έτσι καταλαβαίνει» - είναι η πλευρά που βρίσκεται κοντά στην εξουσία. Υπάρχουν εκείνοι που έχουν διαφωνίες αλλά δεν τολμούν να τις εκφράσουν ανοιχτά, υπάρχουν κι εκείνοι που προσπαθούν να δείξουν ότι όλο αυτό είναι αδιέξοδο. Αναφέρομαι στην αντιπολίτευση, όχι στην αξιωματική, η οποία αντί να κάνει αντιπολίτευση παίζει στο ίδιο γήπεδο με την κυβέρνηση, στο γήπεδο του εθνικισμού και του επεκτατισμού. Λέει, για παράδειγμα, η κυβέρνηση «μας ανήκουν 5 νησιά», η αξιωματική αντιπολίτευση θα πει «όχι, μας ανήκουν 15 νησιά». Λέει η κυβέρνηση «θα μείνουμε στο Ιντλίμπ», λένε οι άλλοι «όχι μόνο στο Ιντλίμπ, πάμε και παραπέρα». Η άλλη αντιπολίτευση που σας είπα, όταν άρχισε να αποτελεί κίνδυνο για τους ισχυρούς, βρέθηκε στο στόχαστρο. Αναφέρομαι στο Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών, ο πρώην αρχηγός του οποίου, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, είναι ακόμη στη φυλακή, παρά περί του εναντίου απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Οι τηλεοράσεις, τα μέσα ενημέρωσης, ασχολούνται με το θέμα; Είναι ψηλά στην επικαιρότητα;
Ναι, φυσικά, στο πλαίσιο που σας είπα προηγουμένως. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης στηρίζουν τη γραμμή της κυβέρνησης, τη γραμμή «καλά τους κάνουμε οι Ευρωπαίοι αυτή τη γλώσσα καταλαβαίνουν».

Γιατί πιστεύετε ότι ο Ερντογάν αποφάσισε να προχωρήσει τώρα στο άνοιγμα των συνόρων;
Έχω γράψει στην Απογευματινή ότι υπάρχει ένα τεντωμένο σχοινί, τη μία άκρη του οποίου τραβάει ο αετός, οι Αμερικανοί δηλαδή, και την άλλη η αρκούδα, οι Ρώσοι. Υπάρχει κι ένας τρίτος παίκτης, που προσπαθεί να παίξει το ρόλο της αλεπούς, της πονηρής αλεπούς, και να ισορροπήσει επάνω στο σχοινί - η Τουρκία. Ο στόχος του Ερντογάν, και το έχει πει πολλές φορές, είναι να γίνει ο ηγέτης όλου του μουσουλμανικού κόσμου, η αναβίωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας των τριών ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Κάθε τόσο επαναλαμβάνει ότι στην Ανατολική Μεσόγειο δεν κουνιέται φύλλο αν δεν είναι και η Τουρκία μέσα.

Θέλει να πάρει χρήματα; Θέλει υποστήριξη στο Ιντλίμπ; Γι’ αυτό χρησιμοποιεί το προσφυγικό;
Τα χρήματα δεν νομίζω ότι είναι ο τελικός σκοπός. Ακόμα κι αν είχαν δοθεί τα λεφτά, ακόμα κι αν δοθούν κι άλλα. Βασικός του στόχος είναι αυτό που αποκαλεί «Γαλάζια πατρίδα» και αυτά που σας είπα νωρίτερα.

Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα τις προσεχείς ημέρες και εβδομάδες; Ακούμε ότι η Τουρκία φτιάχνει κάτι σαν φράχτη, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν ανάμεσα στα δύο σύνορα.  
Δεν γνωρίζω. Άλλα λένε τα τουρκικά μέσα, άλλα τα ελληνικά, άλλα οι ξένοι δημοσιογράφοι. Άλλο το τι πιστεύω, κι άλλο τι μπορώ να μεταδώσω ως αληθές έχοντας ήσυχη τη δημοσιογραφική μου συνείδηση.

Διαβάζουμε ότι η τουρκική οικονομία αντιμετωπίζει προβλήματα, εδώ και καιρό. Είναι σημαντικά αυτά τα προβλήματα, μπορούν να καθορίσουν τις εξελίξεις;
Προβλήματα αντιμετωπίζουν οι βιοπαλαιστές, αυτοί που εργάζονται με το βασικό μισθό και είναι οι περισσότεροι, δηλαδή με περίπου 2.000 λίρες το μήνα, σαν να λέμε με 290 ευρώ. Χώρια οι άνεργοι. Το κράτος δεν βλέπω να έχει προβλήματα, όταν αγοράζει S-400, όταν παζαρεύει Patriot, όταν κατασκευάζει drones.

Η ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, με τις τελευταίες εξελίξεις, αντιμετωπίζει κάποιο θέμα;
Δεν υπάρχει ελληνική κοινότητα, είμαστε 600 οικογένειες, περίπου 1.800 άνθρωποι.

Τη στάση της Ελλάδας πώς τη βλέπετε;
Ανέκαθεν, νομίζω, η Ελλάδα κρατούσε μια στάση αναμονής. Περίμενε τη δράση των άλλων για να σχεδιάσει την αντίδρασή της. Έτσι, όμως, τα πράγματα γίνονται στο πόδι, βιαστικά, όταν μπαίνεις χωρίς άλλο περιθώριο σε μια κατάσταση επείγουσα του «τι μπορώ να κάνω τώρα».