Ποιος είναι ο Άγγελος Τσιάρας που ανακάλυψε νερό στην ατμόσφαιρα εξωπλανήτη;

Από μικρός είχε ενδιαφέρον για τον ουρανό.Τότε δεν περίμενε βέβαια ότι από μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας, τη Δράμα θα έφτανε σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια παγκοσμίως, στο UCL, να μελετά τους εξωπλανήτες και να συνεχίζει με μεταδιδακτορικές έρευνες που θα απασχολούσαν τα διεθνή μέσα. Ο λόγος για τον Άγγελο Τσιάρα στον οποίο οφείλεται η πρώτη ανακάλυψη νερού σε πιθανώς κατοικήσιμο εξωπλανήτη. Πώς τα κατάφερε;

«Με πολλή υπομονή και επιμονή. Το κίνητρό μου δεν ήταν ποτέ η επιτυχία παρά μόνον η απάντηση σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με την ίδια την ύπαρξή μας. Για παράδειγμα, πόσο σπάνια είναι η Γη σαν πλανήτης; Υπάρχουν και άλλοι πλανήτες που θα μπορούσαν να μας φιλοξενήσουν; Πόσο έχει εξαπλωθεί η ζωή στο σύμπαν; Υπάρχει μόνο στη Γη ή μήπως είναι βασικό συστατικό του σύμπαντος; Κι αν υπάρχει ζωή πέραν της γης –που πιστεύω οτι υπάρχει–, σε τι βαθμό μοιάζει με τη ζωή στη Γη;» σημειώνει ο Άγγελος στην ΑΤΗΕΝS VOICE.

«Κάθε βήμα στην καριέρα μου είναι προς την κατεύθυνση απάντησης αυτών των ερωτημάτων. Η ανακάλυψη νερού σε έναν πλανήτη με θερμοκρασία παρόμοια της Γης είναι ένα από αυτά. Το επόμενο είναι η ανακάλυψη άλλων στοιχείων απαραίτητων για τη ζωή, όπως του άνθρακα – τα τηλεσκόπια των επόμενων 2 δεκαετιών θα είναι σε θέση να απαντήσουν» προσθέτει.

Ο πλανήτης για τον οποίο κάνει λόγο ο Άγγελος αποκαλείται K2-18b και είχε αρχικά ανακαλυφθεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» το 2015. Είναι πιθανότατα μια βραχώδης υπερ-Γη, που έχει μάζα οκταπλάσια της Γης και διπλάσιο μέγεθος. Θεωρείται πλέον ο μοναδικός πλανήτης γύρω από ένα άστρο έξω από το ηλιακό μας σύστημα, ο οποίος διαθέτει τόσο νερό (πιθανώς σε υγρή μορφή), όσο και θερμοκρασία που θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή. Μπορούν άραγε τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας να δώσουν απαντήσεις στο θεμελιώδες ερώτημα αν το μοναδικό μας σπίτι είναι όντως τόσο μοναδικό στην απεραντοσύνη του σύμπαντος κι αν θα μπορούσε να υπάρξει τελικά ζωή και κάπου αλλού;

«Είμαστε μακριά από την απάντηση αυτής της ερώτησης. Αυτή η έρευνα αποτελεί μόνο ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Φαίνεται πως η Γη με όλα της τα χαρακτηριστικά ότι είναι ένας σπάνιος πλανήτης και είναι σημαντικό να τον αγαπάμε και να τον προστατεύουμε. Η ύπαρξη ζωής στον εξωπλανήτη που μελετήσαμε είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποκλείσουμε. Πιθανόν όμως να μην είναι ακριβώς ίδιας μορφής με τη ζωή στη Γη».

Πάντως, λόγω του υψηλού επιπέδου δραστηριότητας στο άστρο του K2-18b είναι πιθανό ότι ο εξωπλανήτης αυτός είναι πιο εχθρικός από τη Γη, καθώς μάλλον εκτίθεται σε περισσότερη αστρική (ηλιακή) ακτινοβολία. Όπως και να 'χει όμως, από τους περίπου 4.000 εξωπλανήτες που έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, ο K2-18b βρίσκεται δύο βήματα μπροστά, όσον αφορά την πιθανότητα να φιλοξενήσει ζωή.

Κάποιος μάλιστα με αφορμή αυτά τα στοιχεία θα μπορούσε να σκεφτεί ότι η λύση σε κοινωνικά ζητήματα με οικουμενική διάσταση όπως ο μελλοντικός υπερπληθυσμός της γης βρίσκεται στη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών ζωής σε άλλον πλανήτη. Παρ' όλα αυτά ο Άγγελος θεωρεί ότι αυτή είναι μια επιλογή που δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να σκεφτόμαστε: «Έχουμε αναπτυχθεί (ως άνθρωποι) για να ζούμε με ό,τι μας παρέχει απλόχερα αυτός ο πλανήτης ο οποίος έχει ήδη την ικανότητα να μας φιλοξενήσει όλους. Θα είναι μεγάλη σπατάλη πόρων η διαδικασία διαμόρφωσης παρόμοιων συνθηκών και, φυσικά, χωρίς σίγουρο αποτέλεσμα. Ας επικεντρωθούμε στη λύση των προβλημάτων που εμείς οι ίδιοι προκαλούμε στο περιβάλλον».

Η μελέτη και η έρευνα απασχολεί μεγάλο μέρος της καθημερινότητας του νεαρού αστροφυσικού και πολλές φορές χρειάστηκε να θυσιάσει προσωπικό χρόνο. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του όμως, παίρνει χαρά μέσα από την ευθύνη να ηγείται της έρευνας αυτής αλλά και όταν τα ΜΜΕ διεθνώς καλύπτουν μια επιστημονική είδηση σε τέτοιο βαθμό που φέρνουν λίγο πιο κοντά τον κόσμο στην επιστήμη της αστρονομίας.

O Άγγελος παράλληλα εργάζεται για μια από τις πιο σημαντικές αποστολές του μέλλοντος, την αποστολή ARIEL του ευρωπαϊκού διαστημικού οργανισμού, με στόχο να ρίξει φως στη σύσταση της ατμόσφαιρας 1.000 εξωπλανητών. Η συγκεκριμένη αποστολή θα ξεκινήσει το 2028 και αυτή τη στιγμή η ερευνητική ομάδα βρίσκεται σε πυρετώδεις προετοιμασίες. Ένας από τους μελλοντικούς στόχους του Άγγελου όμως είναι και η επιστροφή στην Ελλάδα. Όπως λέει ο ίδιος, «επί του παρόντος στην Ελλάδα δεν υπάρχει δραστηριότητα στο ερευνητικό μου πεδίο, όμως με χαρά βλέπω ότι ο τομέας της έρευνας αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια. Ελπίζω αυτή η ανάπτυξη να συνεχιστεί και σίγουρα θα μπορούμε να ξεκινήσουμε την έρευνα εξωπλανητών και στην Ελλάδα».