Shein: Η σημειολογία του πρώτου φυσικού καταστήματος πωλήσεων της κινέζικης εταιρεί
Στις 5 Νοεμβρίου η κινεζική εταιρεία γρήγορης μόδας (ultra-fast fashion) Shein, μέχρι τώρα μόνο με διαδικτυακά καταστήματα, άνοιξε το πρώτο της παγκοσμίως μόνιμο φυσικό χώρο πώλησης στο μεγάλο παρισινό πολυκατάστημα BHV. Είχαν προηγηθεί επιτυχημένα ανοίγματα εφήμερων καταστημάτων και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας ή της Ευρώπης. Η γαλλική εταιρεία διαχείρισης πολυκαταστημάτων SGM (Société des Grands Magasins) είχε ανακοινώσει το προσεχές άνοιγμα από την 1η Οκτωβρίου.
Η ανακοίνωση οδήγησε στο διαζύγιο της SGM με τις Galleries Lafayette, και στην αναγκαστική αλλαγή ονόματος για άλλα επτά καταστήματα που λειτουργούσε η SGM υπό το όνομα των Galleries στην Γαλλική περιφέρεια, καθώς και εκεί αναμένεται το άνοιγμα φυσικών χώρων πώλησης της Shein. Η SGM προτίμησε την σύμπραξη με την Shein ως πιθανή διέξοδο στις οικονομικές δυσκολίες που φαίνεται να έχει. Η επιχειρηματική αυτή κίνηση μούδιασε την πολιτική τάξη της Γαλλίας που μάχεται για να περιορίσει την μαζική εισροή κινεζικών κυρίως προϊόντων, δυνητικά επικίνδυνων και χωρίς κανένα σεβασμό του εργατικού δικαίου κατά την παραγωγή. Υπάρχουν πληροφορίες για καταναγκαστική εργασία Ουιγούρων στα βάθη της Κίνας, και βέβαια για άθλιες συνθήκες εργασίας, μισθούς πείνας και ωράρια μαραθωνίου. Εκτός από αυτές τις ανησυχίες, σημαντικός είναι επίσης ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της ultra-fast fashion: προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας και συχνά χωρίς τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας, που προκαλούν μόλυνση στο περιβάλλον και ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια και τους καταναλωτές. Καταναλωτές που πληρώνουν ελάχιστα για αγαθά που κρατούν λίγο, δημιουργώντας έτσι σκουπίδια – και βεβαίως εξίσου περιβαλλοντικά επιζήμιες μεταφορές. Και όλα αυτά κάτω από την μύτη των τελωνείων που χάνουν έσοδα λόγω της μικρής αξίας δεμάτων που όμως έρχονται πλέον μαζικά.
Πέρα όμως από αυτά, η επικράτηση αυτού του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την ανάπτυξη της ίδιας της Ευρωπαϊκής οικονομίας και παραγωγής. Ο αθέμιτος ανταγωνισμός της Κίνας είναι εδώ στο απόγειό του. Είναι δεδομένο ότι οι δικές μας εταιρείες δεν δύνανται να ανταγωνιστούν τους μισθούς της Ασίας, ούτε να παράξουν χωρίς την τήρηση κανόνων ασφαλείας και υγιεινής για τα προϊόντα και τους εργαζομένους τους.
Ακριβώς δύο μέρες πριν από το άνοιγμα της Shein στο παρισινό BHV, υπήρξαν καταγγελίες ότι στο διαδικτυακό κατάστημα πωλούνται ερωτικές κούκλες σε μορφή μικρών κοριτσιών – προεφηβικά κορμιά και με μία κούκλα στο φουσκωτό χέρι της κούκλας... Η ίδια καταγγελία έχει γίνει παλαιότερα και για την AliExpress. Οι Γαλλικές αρχές αντέδρασαν άμεσα, όχι μόνο δεσμεύοντας το ηλεκτρονικό κατάστημα, αλλά κυνηγώντας επίσης τους αγοραστές του εν λόγω ερωτικού βοηθήματος.
Ανήμερα του ανοίγματος, υπάρχουν νέες καταγγελίες για την πώληση όπλων μέσω της Shein. Και εδώ η αντίδραση υπήρξε ταχύτατη. Η εισαγγελία διεξάγει έρευνα, ενώ διακόπηκαν και αυτές οι πωλήσεις. Πλέον ζητείται η απόσυρση των εν λόγω προϊόντων από τις αποθήκες, και όχι απλώς η διακοπή των πωλήσεων.
Η διαμαρτυρία που προκλήθηκε άλλωστε δεν στάθηκε αρκετή για να σταματήσει το άνοιγμα του φυσικού καταστήματος.
Όλα αυτά δικαίως ανησυχούν τους Γάλλους. Η προσπάθεια που καταβάλλεται δεν είναι αμελητέα: έχει ψηφιστεί και εφαρμόζεται, εθελοντικά όμως, ειδική νομοθεσία ούτως ώστε οι εταιρείες να εμφανίζουν στις ετικέτες των αγαθών μόδας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα παραγωγής τους. Η βαθμολογία έχει ως σκοπό να παρέχει κίνητρα στους καταναλωτές για περιβαλλοντικά υπεύθυνες αγορές. Η Γαλλία προωθεί ανάλογη νομοθεσία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς ακόμη αποτέλεσμα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει εκκινήσει η διαδικασία για την βελτίωση της νομοθεσίας περιβαλλοντικής υπευθυνότητας των παραγωγών, ούτως ώστε να συμπεριληφθούν, πέραν των ηλεκτρικών ή ηλεκτρονικών ειδών, και τα υφάσματα. Παράλληλα, αναμορφώνεται ο τελωνειακός κώδικας, όπως έκαναν ήδη οι ΗΠΑ, για να πιάνονται στα σύνορα τα πακέτα χαμηλής αξίας, που έως τώρα έμπαιναν στην Ευρωπαϊκή αγορά αδασμολόγητα.
Αρκούν όμως αυτά; Ο κινεζικός γίγαντας δεν φαίνεται να πτοείται. Γιατί άραγε; Εδώ φαίνονται οι δικές μας μεγάλες αντιφάσεις. Και πάλι στην Γαλλία, μέχρι τον Σεπτέμβριο ο πρώην Υπουργός της κυβέρνησης Christophe Castaner ήταν σύμβουλος διοίκησης στην Shein, υπεύθυνος για την άσκηση επιρροής (lobbying). Η αποτυχία να αποτραπεί η ψήφιση του νόμου κατά της fast-fashion οδήγησε στην λύση της συνεργασίας του με τους Κινέζους. Ο ίδιος ανερυθρίαστα υποστήριζε ότι τέτοια νομοθεσία θα επιβαρύνει τους καταναλωτές. Αυτό είναι αλήθεια.
Δεν έχουν όλοι τις δικές του αποδοχές. Και εδώ έγκειται το πρόβλημα. Πράγματι, η έλξη που ασκούν οι επιχειρήσεις τύπου Shein στους καταναλωτές έχει να κάνει κατά πολύ με τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές των προϊόντων. Σε μία κοινωνία που προωθεί την κατανάλωση και την γρήγορη εναλλαγή, την στιγμιαία απόλαυση που θα σβήσει μετά, η ορθολογική επιλογή των πολλών είναι αυτή. Η μεμονωμένη πράξη δύσκολα μάς επιτρέπει να σκεφτούμε τον αντίκτυπό της στην κοινωνία, είτε με όρους περιβαλλοντικής επιβάρυνσης είτε με όρους υπονόμευσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης – και άρα, στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, επιδείνωσης της δικής μας ποιότητας ζωής. Εδώ, όχι στην μακρινή Κίνα.
Έτσι, το BHV, όχι χωρίς την παρουσία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων στα πέριξ, υποδέχθηκε θριαμβευτικά την Shein. Οι πελάτες έκαναν υπομονετικά ουρά με κουπόνι για να πάνε στον έκτο όροφο του πολυκαταστήματος, να απολαύσουν 1200 τμ. χαμηλών τιμών. Και μετά, εξίσου ανερυθρίαστα με τον πρώην υπουργό τους, υπό την προστασία της αστυνομίας, έβγαιναν με τα ψώνια τους.
14°
