Το γνωστότερο θέατρο της Σενεγάλης απαγόρευσε περούκες και extensions
Η γρήγορα ανακληθείσα απαγόρευση των περουκών, των extensions και των προϊόντων λεύκανσης του δέρματος σε ένα εμβληματικό θέατρο στην πρωτεύουσα της Σενεγάλης, το Ντακάρ, πυροδότησε μια ευρεία δημόσια αντίδραση, αποκαλύπτοντας τις βαθιές εντάσεις γύρω από την ταυτότητα, την πολιτική των φύλων και τον πολιτισμικό εθνικισμό στη χώρα της Δυτικής Αφρικής.
Το εσωτερικό σημείωμα φέρει τη σφραγίδα του υπουργείου Πολιτισμού της Σενεγάλης και εκδόθηκε τη Δευτέρα από τον Serigne Fall Guèye, διευθυντή του Grand Théâtre de Dakar. Ο ίδιος δήλωσε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπούσε στην «προώθηση των παναφρικανικών αξιών» και στην προστασία της πολιτιστικής εικόνας του θεσμού.
Ωστόσο, οι επικριτές κατηγόρησαν τον Guèye ότι ασκεί έλεγχο στο σώμα των γυναικών με το πρόσχημα της πολιτιστικής υπερηφάνειας, και η απαγόρευση ανατράπηκε την επόμενη μέρα.
Φεμινιστικές ομάδες και ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών δήλωσαν ότι το υπόμνημα αντανακλούσε ευρύτερες ανησυχίες για την ανισότητα των φύλων στη Σενεγάλη, ιδίως δεδομένου του χαμηλού αριθμού γυναικών στην κυβέρνηση του προέδρου Bassirou Diomaye Faye – τέσσερις στις 25 – και της κατάργησης του Υπουργείου Γυναικών.
Πολλοί χρήστες των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης επέκριναν την απαγόρευση ως σεξιστική, παρεμβατική και πατερναλιστική.
Η διαμάχη περιπλέχθηκε περαιτέρω από το πολιτικό υπόβαθρο του ίδιου του Serigne Fall Guèye. Πριν από το διορισμό του στο Grand Théâtre στις αρχές του 2024, ο Guèye ήταν εξέχουσα προσωπικότητα του Pastef, του κυβερνώντος κόμματος που είναι γνωστό για την αντι-αποικιοκρατική και παναφρικανική ρητορική του.
Την εποχή εκείνη, ηγούνταν της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής επιτροπής του κόμματος, υποστηρίζοντας την επιστροφή σε αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε «αυθεντικές αφρικανικές αξίες». Οι επικριτές φοβούνται ότι η προσωπική ιδεολογία του Guèye επηρεάζει πλέον έναν φορέα που θα έπρεπε να είναι ουδέτερος.
«Δεν πρόκειται για περούκες ή δέρμα», δηλώνει η πολιτικός αναλυτής Fatoumata Ba στο BBC. «Πρόκειται για ένα ευρύτερο παιχνίδι εξουσίας, που χρησιμοποιεί κρατικούς θεσμούς για να επιβάλει μια συγκεκριμένη εκδοχή της ταυτότητας, ενώ σιωπά ή περιθωριοποιεί όσους δεν συμμορφώνονται».
Οι υποστηρικτές της απαγόρευσης, που πλέον έχει ακυρωθεί, αν και είναι μειοψηφία, υποστηρίζουν ότι η πρόθεση του σκηνοθέτη βασιζόταν στην πολιτιστική υπερηφάνεια και όχι στην καταπίεση. Ο ίδιος ο Guèye υπερασπίστηκε το σημείωμα ως μέρος μιας ευρύτερης αποστολής για την «αποκατάσταση της αφρικανικής αξιοπρέπειας και ταυτότητας», ιδίως στον τομέα των τεχνών, ο οποίος, κατά την άποψή του, έχει επηρεαστεί υπερβολικά από τα ευρωκεντρικά πρότυπα ομορφιάς.
Ωστόσο, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τέτοιες πολιτικές περιορίζουν την πολιτιστική υπερηφάνεια στην εξωτερική εμφάνιση, αγνοώντας βαθύτερα συστημικά ζητήματα.
«Αν πραγματικά θέλεις να επιβεβαιώσεις την αφρικανική ταυτότητα», λέει η κοινωνιολόγος Mame Diarra Thiam στο BBC, «ξεκίνα από τη γλώσσα, την εκπαίδευση, την οικονομική δικαιοσύνη – όχι από την απαγόρευση των περουκών και των κρεμών [για λεύκανση] του δέρματος».
7°
