Λονδίνο: Γιατί ο περιορισμός των μετρητών, η μείωση των ταμιών στα μαγαζιά και η χρέωση στην πιστωτική κάρτα για τα ΜΜΜ κάνουν πιο ανταγωνιστική την οικονομία.
Χωρίς ευρώ πλέον αλλά με καλοτυπωμένες -πλαστικές- και καλοσιδερωμένες λίρες, οι Βρετανοί πορεύονται σε έναν νέο, διαφορετικό κόσμο. Έναν κόσμο που μοιάζει πολύ διαφορετικός από τον δικό μας. Όχι γιατί η οικονομία τους συνεχίζει να καλπάζει, ούτε γιατί οι Ρώσοι ολιγάρχες μετέτρεψαν το Mayfair σε λούνα παρκ για εκνευριστικά πλούσιους. Στο Λονδίνο βλέπει κανείς τις αλλαγές που θα έρθουν μετά από χρόνια στις επαρχίες της Ευρώπης. Κυρίως όμως βλέπει τους πολίτες να τις υιοθετούν. Χωρίς στερεότυπα, χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις και χωρίς κραυγές. Διδάχθηκαν προφανώς από τους «λουδίτες» του Νότιγχαμ, οι οποίοι ματαιοπονούσαν πως μπορούν να σταματήσουν τη βιομηχανική επανάσταση, σπάζοντας αργαλειούς και μηχανές γνεσίματος.
1. Μετρητά
Στα περισσότερα τουριστικά μέρη στο κέντρο του Λονδίνου αλλά και σε αρκετά άλλα καταστήματα στο «Greater London» μπορεί κανείς να εντοπίσει διακριτικές ταμπέλες που γράφουν «we do not accept cash», δεν δεχόμαστε μετρητά. Το πλαστικό χρήμα, αντίθετα, βρίσκεται παντού. Είναι θέμα ασφάλειας και ευκολίας. Βοήθησε προφανώς και ο κορωνοϊός, καθώς η ανταλλαγή μετρητών βοηθά στη διασπορά της πανδημίας. Ακόμη και στα καταστήματα εκείνα στα οποία δέχονται μετρητά, οι συναλλαγές γίνονται με μια μικρή καχυποψία ή ενδεχομένως και με μια υπόνοια απαξίας.
Στην έλλειψη μετρητών βοηθά προφανώς και o δραστικός περιορισμός των τραπεζικών καταστημάτων και των ATM’s. Μερικά ATM’s υπάρχουν ακόμη. Είναι σίγουρα λιγότερα σε σχέση με μια δεκαετία πριν. Υπάρχουν και ελάχιστα τραπεζικά καταστήματα. Σε κανένα εξ αυτών δεν υπάρχουν ουρές. Είναι προφανές ότι το μεγάλο πλήθος των απλών τραπεζικών εργασιών γίνονται online.
2. Ταμίες
Προφανώς ο περιορισμός των τραπεζικών καταστημάτων οδηγεί σε λιγότερους «ταμίες». Δεν αναφέρομαι όμως μόνο στους τραπεζικούς ταμίες. Φαρμακεία, πολυκαταστήματα ακόμη και μικρά σουπερ μάρκετ έχουν περιορίσει (ή εξαφανίσει) τους ταμίες. Οι πελάτες σκανάρουν μόνοι τους τα προϊόντα, τα τοποθετούν σε ειδικές «ζυγαριές» και στο τέλος χρεώνουν την πιστωτική τους κάρτα.
Στην αρχή η όλη διαδικασία προκαλεί εντύπωση. Μετά αναρωτιέσαι πώς οι πελάτες δεν κατακλέβουν τα καταστήματα βάζοντας στις σακούλες ό,τι θέλουν. Στην πραγματικότητα, σε κάθε κατάστημα υπάρχει προσωπικό που επιβλέπει τη διαδικασία της πληρωμής. Συνήθως ένας «σεκιούριτι» για πολλά ταμεία. Επιπλέον, υποθέτω, έχουν επενδύσει σε αντικλεπτικά συστήματα. Η εξοικονόμηση πόρων από τους λιγότερους «ταμίες» είναι προφανώς τεράστια. Το πιο θετικό για τους πελάτες είναι ότι δεν υπάρχουν ουρές στα ταμεία, τα οποία λειτουργούν συνεχώς και ταυτόχρονα, χωρίς οι πελάτες να φωνάζουν «θα ανοίξετε και άλλο ταμείο επιτέλους». Μια άλλη συνέπεια είναι ότι, καθώς το προσωπικό δεν απασχολείται στα ταμεία, υπάρχουν περισσότεροι υπάλληλοι για να εξυπηρετήσουν μέσα στον χώρο.
3. Εισιτήρια ΜΜΜ
Με έως 5 εκατομμύρια επιβάτες ημερησίως και 543 τρένα να κυκλοφορούν ταυτόχρονα στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Λονδίνου, θα περίμενε κανείς να δει βουνά από μικρά λευκά εισιτήρια να κατακλύζουν αποβάθρες, σκάλες και δρόμους γύρω από τους σταθμούς. Έσω θα περίμενε να δει στρατιές από καθαριστές για να τα μαζεύουν. Η χρήση ωστόσο της πιστωτικής κάρτας είναι τόσο διαδεδομένη, ώστε αρκεί για να ταξιδέψει κανείς παντού. Υπάρχουν φυσικά και οι κάρτες απεριόριστων διαδρομών όμως για τους τουρίστες αλλά και πολλούς Λονδρέζους αρκεί να περάσουν την πιστωτική κάρτα τους μπαίνοντας στο Μετρό, στα λεωφορεία και σε κάποια καραβάκια. Βγαίνοντας ξαναπερνούν την κάρτα τους και η χρέωση σταματά.
Με τον τρόπο αυτό, δεν υπάρχουν «εκδοτήρια» (εντάξει υπάρχουν αλλά είναι ελάχιστα), δεν σπαταλούν χαρτί, δεν υπάρχουν σκουπίδια και κυρίως οι πολίτες πληρώνουν κυριολεκτικά «με το μέτρο». Δηλαδή για όσο ακριβώς χρησιμοποιούν το μετρό. Επίσης δεν υπάρχουν ελεγκτές. Ένας ή δύο σε κάθε είσοδο του μετρό αποθαρρύνουν τους επίδοξους τζαμπατζήδες από το να περάσουν μαζί με κάποιον που πληρώνει από τις αυτόματες πόρτες.
Μη θεωρήσετε ότι πρόκειται για μικρές αλλαγές άνευ ουσίας. Ο περιορισμός των μετρητών μειώνει δραστικά τη φοροδιαφυγή, το μαύρο χρήμα και τις παράνομες συναλλαγές. Ταυτόχρονα διευκολύνει τους ελέγχους από τις φορολογικές αρχές. Στα καταστήματα, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους στα ταμεία. Ίσως κάποιοι να απορροφήθηκαν σε πιο παραγωγικά πόστα. Οι πολίτες όμως εξυπηρετούνται καλύτερα και ταχύτερα. Τέλος, στα ΜΜΜ η ευκολία είναι τεράστια. Χωρίς ουρές στα εκδοτήρια, χωρίς να ψάχνεις για ψιλά, χωρίς σκουπίδια και χωρίς να χρειάζεται να μελετήσεις ποιο εισιτήριο σε βολεύει. Ούτε φυσικά να πληρώσεις το ίδιο για να κατέβεις στην επόμενη στάση όπως το να πήγαινες μέχρι το αεροδρόμιο.
Η τεχνολογία και οι σοβαρές επενδύσεις σε δίκτυα τηλεπικοινωνιών επιτρέπουν πλέον αλλαγές που διευκολύνουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Οι άνθρωποι τις υιοθετούν με ανοιχτό πνεύμα, χωρίς σκεπτικισμό και χωρίς εξυπνάδες τύπου «δεν είναι ακριβώς έτσι». Τα media δεν κραυγάζουν κατά των αλλαγών γιατί «δεν μπορούν οι ηλικιωμένοι πολίτες να μάθουν να χρησιμοποιούν πιστωτική» και οι συνδικαλιστές δεν προσπαθούν -με κάθε κόστος, κυρίως για την κοινωνία- να αποτρέψουν την οποιαδήποτε αλλαγή. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις και ένα σωρό άλλες κάνουν την οικονομία τους πιο ανταγωνιστική, προφανώς και σε συνδυασμό με διάφορες άλλες ρυθμίσεις προ όφελος των ζάπλουτων που ζουν, επενδύουν και ξοδεύουν εκεί.
Όσοι αντιστέκονται στις αλλαγές, ματαιοπονούν. Η εξέλιξη δεν σταματάει με συνθήματα κλεμμένα από το Μάη του ’68 και την εγχώρια μεταπολίτευση. Η εξέλιξη θα έρθει αργά ή γρήγορα. Απλώς, οι αγκυλώσεις και τα στερεότυπα θα ταλαιπωρήσουν την κοινωνία και θα βλάψουν την οικονομία μέχρι τα κακομαθημένα παιδιά του καπιταλισμού να δουν τα υπερβολικά αιτήματά τους να ικανοποιούνται για να σταματήσουν να κρατούν σε ομηρία ολόκληρη την κοινωνία.
13°
