Βρεθήκαμε στο φιλόξενο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, φίλοι παλιοί κι αγαπημένοι, δοκιμασμένοι μέσα στα χρόνια (μα, βρε Γιώργο μου, έλεγε ο Βασίλης Παπαβασιλείου, είναι δυνατόν να γνωριζόμαστε 35 χρόνια; Κι όμως είναι δυνατόν, Βασίλη μου, δόξα τω Θεώ δηλαδή) για την παρουσίαση του βιβλίου του Θανάση Νιάρχου «Τζιβαέρι - της ξενιτιάς» από τις εκδόσεις «Οδός Πανός» του Γιώργου Χρονά.
Τζιβαέρι σημαίνει θησαυρός, προέρχεται από την τούρκικη λέξη cevahir και χρησιμοποιείται συχνά χαϊδευτικά, «η ξενιτιά σε χαίρεται, τζιβαέρι μου». Το βιβλίο είναι μια συλλογή από άρθρα που δημοσιεύθηκαν στα «ΝΕΑ» και αναφέρονται στους μετανάστες, στα προβλήματά τους και στη συμπεριφορά μας απέναντί τους.
Είμαι καινούργιος φίλος του Θανάση Νιάρχου. Εννοώ προσωπικός φίλος, γιατί τη στήλη του στα «ΝΕΑ», τα κείμενα και τα ποιήματά του τα διαβάζω με ενδιαφέρον εδώ και 30 χρόνια. Ο Θανάσης γράφει ήσυχα, απλά, όπως αναπνέει, αλλά η ματιά του, άλλοτε τρυφερή και άλλοτε διεισδυτική, είναι αυτή που κάνει τη διαφορά. Εκεί που άλλοι δεν αντέχουν να παρακολουθήσουν μια σκηνή βίας ή πόνου ή επιθετικότητας, αυτός προσηλώνει το βλέμμα, μαγνητίζεται και αναλύει τη σκηνή με δημοσιογραφική σαφήνεια και λογοτεχνική ευαισθησία.
Είμαστε ακόμη αμήχανοι απέναντι στους μετανάστες γιατί η ελληνική κοινωνία δυσκολεύεται να τους κατανοήσει, να τους βοηθήσει, να τους προστατεύσει. Το βάρος αυτό πρέπει να το σηκώσουν οι «πνευματικοί άνθρωποι». Και εδώ ο Νιάρχος ξεκινάει να γράψει με την πανανθρώπινη αρχή ότι όλοι είμαστε αδέλφια και καθένας μας έχει ίσα δικαιώματα με τους άλλους. Έτσι, φτιάχνει τα άρθρα-μαρτυρίες του σαν μικρά διηγήματα για τους ταπεινούς και τους καταφρονεμένους.
Η συντονίστρια και φίλη μου Έλενα Τσαγκαράκη παρουσιάζει τους ομιλητές και ένας-ένας, ο Κωστής Χατζηδάκης, με ευαισθησία σπάνια για πολιτικό, ο Νίκος Σηφουνάκης, η πάντα εύστοχη Ρούλα Γεωργακοπούλου και ο αγαπημένος Μένης Κουμανταρέας μιλάνε για το βιβλίο. Η Εύα Χρόνη μάς εξήγησε πώς έβγαλε τις υπέροχες φωτογραφίες που συνοδεύουν τα κείμενα. Τέλος ο Βασίλης Παπαβασιλείου (τι φωνή!) διάβασε αποσπάσματα.
Μετά πήγαμε στην πλατεία της Κυψέλης, στην ταβέρνα της Κυρίας Μαίρης. Κι εκεί, πάνω από τις μπριτζόλες και τις σούπες, μιλήσαμε για τους ξενιτεμένους του έρωτα και για τους μετανάστες της αγάπης, τραγουδήσαμε στον Νιάρχο που γιόρταζε το «Πού ’σαι Θανάση» και ευχηθήκαμε το «Τζιβαέρι» να είναι καλοτάξιδο.
18°
