«Το αμάρτημα της μητρός μου» στο Θέατρο Εν Αθήναις

Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Το αμάρτημα της μητρός μου, είναι το πρώτο ελληνικό διήγημα με ψυχογραφικό χαρακτήρα που καταφέρνει να ξεπεράσει τα στενά όρια της ηθογραφίας, εισδύοντας στα ψυχικά κίνητρα των  πρωταγωνιστών. Ο Βιζυηνός πρωτοπορεί, καθώς είναι η πρώτη φορά στην ελληνική διηγηματογραφία που ανοίγει ο κόσμος της ψυχής. Ο κόσμος της συνείδησης και του εσωτερικού προβληματισμού.

Είναι αυτοβιογραφικό, όπως και τα περισσότερα απ τα διηγήματά του. Μέσα απ την ροή της αφήγησης, ξεδιπλώνεται όλη η ατμόσφαιρα στην οποία μεγάλωσε ο μικρός Γιωργής, πριν ξενιτευτεί. Η αφηγηματική αρτιότητα , η ευαισθησία , η λεπτή ειρωνεία, ο γλωσσικός πλούτος, η εμβάθυνση στον ψυχισμό των προσώπων, οι συγκλονιστικές εικόνες, είναι μόνο μερικά από τα  στοιχεία τα οποία μπορεί κανείς να διακρίνει στο διήγημα αυτό. Στοιχεία που αντικατοπτρίζουν την βαθιά καλλιέργεια του συγγραφέα, τις σπουδές του στην Γερμανία (φιλοσοφία και ψυχολογία) και την αγάπη του για τον τόπο που γεννήθηκε. Την Βιζύη της ανατολικής Θράκης.

Το μικρό αυτό αριστούργημα, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1883, μεταφρασμένο στα γαλλικά στη Nouvelle Revue [Νέα Επιθεώρηση], συνδυάζει την ρέουσα και συναρπαστική αφήγηση με τους ζωντανούς διαλόγους, το μυστήριο με την αγωνία, αλλά και το αίνιγμα που πλανάται ήδη απο το  άκουσμα και μόνο, του τίτλου του έργου. Ποιό ήταν το αμάρτημα;

Υπόθεση:

Η ιστορία ξεκινά από τα παιδικά χρόνια του αφηγητή - Γιωργή, που σημαδεύονται από την αρρώστια της αδελφής του Αννιώς και τον απελπισμένο αλλά μάταιο αγώνα της μητέρας του να σώσει από το θάνατο, το ασθενικό της κορίτσι. Οι ενοχές της απώλειας ακολούθως, την ωθούν σε δύο  αλλεπάλληλες υιοθεσίες νέων κοριτσιών, που γίνονται όμως αιτία να παραμεληθούν τα άλλα τρία ορφανά από πατέρα αγόρια της, και να στερηθούν την μητρική φροντίδα. Όταν μεγαλώνουν και γίνονται πλέον άνδρες, εξακολουθούν να μην μπορούν να κατανοήσουν αυτήν την άστοχη εμμονή, της μητέρας τους. Όταν μετά από χρόνια, επιστρέφει από τις σπουδές του στη Γερμανία, ο Γιωργής , έρχεται σε αντίθεση με την μητέρα του ως προς την διατήρηση της δεύτερης ψυχοκόρης της, γεγονός που την οδηγεί στην απόφαση, να του αποκαλύψει το τραγικό μυστικό της.