Τι συμβαίνει όταν μια πόλη σαν την Αθήνα γίνεται φιλόξενη -στα πλαίσια της Εβδομάδας Χωρίς Αυτοκίνητο- και προσφέρεται στους πολίτες της; Ένας δρόμος χωρίς αυτοκίνητα, μία χορευτική δράση και μερικές φωτογραφίες στο ίντερνετ. Λίγες σκέψεις με αφορμή τις φωτογραφίες του Γιάννη Δ. Καρνεσιώτη, που βγήκε κι αυτός, όπως κι εμείς, στο δρόμο με τη δική του τέχνη. Και κάπου εκεί συναντηθήκαμε, ανταλλάσσοντας mail και φιλοφρονήσεις...
Αγαπητή Δήμητρα,
Το δικό σας κομμάτι ήταν για μένα το highlight της ημέρας εκείνης. Μου δώσατε την ευκαιρία να πειραματισθώ με το tango φωτογραφικά και μάλιστα σε συνθήκες ιδανικές – και πολύ ενδιαφέρουσες από άποψη φωτογραφικής σύνθεσης....
Σ’ ευχαριστώ, Γιάννης
Υ.Γ. Η τέχνη σας δεν είναι και τόσο εφήμερη – όχι αν υπάρχει κάποιος φωτογράφος τριγύρω... έστω και ερασιτέχνης σαν εμένα!!!
Ξεκίνησε σαν αστείο το προηγούμενο βράδυ, μετά το μάθημα τάνγκο. Οι μαθητές είναι νέοι άνθρωποι, δημιουργικοί, γεμάτοι όρεξη και ιδέες. «Πάμε να χορέψουμε αύριο στην Πανεπιστημίου;» Ακούστηκε σαν φάρσα, ή τουλάχιστον σαν κάτι πολύ τολμηρό. Λες;...
Την επομένη το μεσημέρι περπατούσαμε στην καρδιά του κέντρου της Αθήνας νιώθοντας μια ευχάριστη έκπληξη, μια προσμονή... Δεν ήταν πια αστείο, η Αθήνα ξαφνικά θύμιζε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Υπήρχε άπλα, ησυχία, χαλαρότητα, άνθρωποι στη μέση του δρόμου, παιδιά, ποδηλάτες, πράγματα να δεις και να ακούσεις. Σχεδόν δυσκολευόσουν να το πιστέψεις. Μια διαφορετική πολιτική βούληση και όλα φαίνονταν εφικτά...
Στήσαμε στη μέση του δρόμου το μηχάνημα και η μουσική πλημμύρισε τον αέρα και έδιωξε τους τελευταίους δισταγμούς. Χορέψαμε όπως χορεύουμε πάντα, με πάθος, προσηλωμένοι στη μουσική, την αγκαλιά και τον παρτενέρ μας, ανταλλάσσοντας μεταξύ μας αστεία και χορευτικές φιγούρες. Χορέψαμε επειδή μας αρέσει να χορεύουμε. Μόνο που αυτή τη φορά ο χορός μας είχε μια άλλη προοπτική. Από την πρώτη στιγμή άνθρωποι σταματούσαν να δουν, χαμογελούσαν, χειροκροτούσαν, έβγαζαν φωτογραφίες. Υπήρχε κάτι να τους τραβήξει την προσοχή, να τους δείξει κάτι που δεν ήξεραν, ένα διαφορετικό άκουσμα, μια διαφορετική εικόνα, σε έναν τόπο απ’ όπου υπό κανονικές συνθήκες είναι αποκλεισμένοι. Άνθρωποι μεγάλης ηλικίας θυμόντουσαν εικόνες από τα παλιά, κοντοστέκονταν συγκινημένοι. Ένα ζευγάρι περαστικών που ήξερε να χορεύει, άφησε τα πράγματά του και μπήκε στην αυτοσχέδια πίστα: «Ευχαριστούμε, ποτέ δεν είχαμε φανταστεί ότι θα χορεύαμε στην Πανεπιστημίου». Ούτε κι εμείς.
Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία, όχι γιατί δεν έχουμε ξαναχορέψει στο δρόμο, αλλά γιατί αυτή τη φορά ο χορός μας ήταν μια δράση, ένα είδος διαμαρτυρίας που στήριζε μια απόφαση της πολιτείας, σε μια εποχή που τα πράγματα είναι αβέβαια και δύσκολα για τους περισσότερους. Φοβόμαστε μη γίνουμε Αργεντινή, μην καταρρεύσει η οικονομία μας, όμως αυτό που για μας ήταν τρέλα στο Μπουένος Άιρες είναι καθημερινότητα. Και δεν εννοώ μόνο το τάνγκο, που έτσι κι αλλιώς εκεί γεννήθηκε, αναφέρομαι σε μια διαφορετική νοοτροπία. Δεν υπάρχει αυτή η έμφαση στο «καθωσπρέπει», ούτε στην ιδιώτευση. Επαγγελματίες ή ερασιτέχνες καλλιτέχνες κατακλύζουν τους δρόμους, τις πλατείες, τα πάρκα, και οι άνθωποι συμμετέχουν, είναι εξοικειωμένοι με την τέχνη. Υπάρχει μια κίνηση και μια ζωή που εδώ μοιάζει εξωπραγματική.
Φυσικά δεν περιμένω να γεμίσουν οι δρόμοι μας φιέστες με τύμπανα και μουσικές, δεν είναι στην κουλτούρα μας, όμως οι άνθρωποι πρέπει να ξαναμάθουν να οικειοποιούνται την πόλη τους. Όχι μόνο με πληρωμένους καφέδες και βόλτες στα μαγαζιά, αλλά με συναντήσεις στη μέση του δρόμου, με προτάσεις και ενδιαφέροντα, με ομαδικές ή ατομικές δράσεις. Κι αυτό είναι και ευθύνη της πολιτείας να μας το υπενθυμίζει και να μας δίνει το έναυσμα, την ευκαιρία, όπως έκανε εκείνο το Σάββατο.
Και κάτι ακόμα. Το Μπουένος Άιρες, λόγω της ιδιαιτερότητας της πολιτικής και κοινωνικής του ιστορίας, είναι η πόλη, να το πω έτσι απλά, με τους περισσότερους φτωχούς-καλλιεργημένους ανθρώπους. Είναι μια μεγαλούπολη γεμάτη ταξιτζήδες που γράφουν ποίηση και εργάτες που παίζουν μουσική. Από τον αντίστοιχο δήμο οργανώνονται συναυλίες κλασικής μουσικής ή παραστάσεις κλασικού μπαλέτου υψηλής ποιότητας σε μεγάλα υπαίθρια stages, για ανθρώπους που δεν έχουν να πληρώσουν εισιτήριο για το θέατρο Colon, και εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου συρρέει στους δρόμους.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η συμπεριφορά μας, η ηθική μας, ο πλούτος μας, περνάνε και μέσα από την αισθητική μας. Κι ότι η κρίση δεν αντιμετωπίζεται μόνο με το να κλεινόμαστε στο σπίτι και να ιδιωτεύουμε, ή με το να ασκούμε κριτική και να κλείνουμε τους δρόμους διεκδικώντας κεκτημένα δικαιώματα. Η διεκδίκηση δεν έχει μόνο αρνητικό περιεχόμενο, δεν είναι μόνο συγκρουσιακή και αντιδραστική. Διεκδικούμε και όταν είμαστε δημιουργικοί και επινοούμε τρόπους να χαιρόμαστε· όταν είμαστε αλληλέγγυοι στην καθημερινότητά μας· όταν είμαστε συνεπείς με τα πράγματα που κάνουμε και υποστηρίζουμε τις επιλογές μας· όταν ανακαλύπτουμε ενδιαφέροντα και επενδύουμε σε αυτά· όταν γινόμαστε μέρος του κόσμου που μας περιβάλλει και αλληλεπιδρούμε ο καθένας με τον τρόπο του· όταν δεν φοβόμαστε να ανοιχτούμε προς τα έξω και να εκφραστούμε ελεύθερα: ιδιωτικά ή δημόσια.
Εκείνο το Σάββατο χορέψαμε όπως πάντα, μόνο που είχαμε και μάρτυρες. Δεν ξέρω αν αποτυπώθηκε στις φωτογραφίες, αλλά χαρήκαμε γι’ αυτό – κι όχι μόνο επειδή αυτή είναι η δουλειά μας, αλλά κυρίως γιατί είναι τόσο ωραίο να μοιράζεσαι με άλλους αυτό που αγαπάς.
