Βρέθηκα τον Ιούνιο στο Παρίσι, πρώτη φορά, φιλοξενούμενος του γιου μου που σπουδάζει εκεί. Δημοσιεύω λοιπόν εδώ μια σειρά παρισινά «σκετσάκια», με αναγνωστικό, οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό. Η σειρά θα τραβήξει όσο εμπνέομαι από το υλικό μου.
4. Το τελευταίο «Στάλινγκραντ»
Όπως ίσως θα ξέρετε, το Στάλινγκραντ δεν υπάρχει πια- δεν υπάρχει στη Ρωσία, εννοώ. Η πόλη αυτή στον ποταμό Βόλγα λεγόταν επί αιώνες Τσαρίτσιν (από το 1589 που ιδρύθηκε), αλλά το 1925 μετονομάστηκε προς τιμή του σοβιετικού δικτάτορα Στάλιν, παρόλο που αυτός τότε ζούσε και μεσουρανούσε. Το ίδιο έγινε και με άλλες πόλεις που άλλαξαν όνομα προς τιμήν διάφορων σοβιετικών ηγετών, πεθαμένων και ζωντανών: Λένινγκραντ (πρώην Πόλη του Αγίου Πέτρου- τουλάχιστον ο Λένιν είχε πεθάνει), Μολότοφ (Περμ), Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ), Κουίμπιτσεφ (Σαμάρα), Καλίνινγκραντ (Κένιξμπεργκ), Σβερντλόφσκ (Γεκατερίνεμπουργκ), Κίροβγραντ, Ντζερζίνσκ και δεν ξέρω πόσες άλλες.
Ως Στάλινγκραντ, η πόλη έγινε πασίγνωστη από την ομώνυμη μακρά μάχη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, που κατέληξε σε μεγάλη ήττα των ναζί , το Φλεβάρη του 1943. Αλλά το 1961, η πόλη ξαναβαφτίστηκε από τον «αντισταλινικό» Χρουστσιόφ σε «Βόλγκογκραντ», και έτσι τη βρίσκουμε στους χάρτες μέχρι σήμερα. Επομένως, Στάλινγκραντ στη Ρωσία εδώ και μισόν αιώνα δεν υπάρχει.
Υπάρχει όμως στο Παρίσι. Κι αυτό γιατί τόσο η πλατεία, όσο και ο σταθμός όπου συναντιούνται οι γραμμές 2, 5, 7 του μετρό, μετά από διάφορες ονομασίες επί σαράντα τόσα χρόνια (είχε πρωτανοίξει το 1903), πήραν το 1946 το όνομα της πόλης λόγω της μάχης- και το κράτησαν. Ο αντιναζιστικός οίστρος ήταν έντονος στη μεταπολεμική Γαλλία και το κομμουνιστικό κόμμα πολύ ισχυρό (το ίδιο ίσχυε και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στην Ελλάδα, φυσικά) κι έτσι εξηγείται η μετονομασία.
Κι άλλοι σταθμοί στο Παρίσι, όμως, έχουν ονόματα από το «αγωνιστικό πάνθεον»: Γκαμπριέλ Περί, Κολνέλ Φαμπιάν, Λεόν Μπλουμ, Ζορές, Ρομπεσπιέρ, Μαξ Ντορμέ, Λουίζ Μισέλ, Βιβλιοθήκη Φρανσουά Μιτεράν, Μπολιβάρ, Μπότσαρης (ναι, ο Μπότσαρης της επανάστασης του ΄21), Βαστίλη κλπ
Όμως, πολλοί σταθμοί (κι όχι μόνο) έχουν ονομασίες που απηχούν / απαθανατίζουν ήρωες της δεξιάς, μάχες που είχε δώσει ο αποικιακός / γαλλικός στρατός και γενικότερα συντηρητικές αξίες: πάμπολλες εκκλησίες και παλάτια βέβαια, Κριμαία, Σαρλ ντε Γκολ, Καρδινάλιος Ζαν Λεμουάν, Περ Λεσέζ, Αούστερλιτς, Πομπιντού κλπ.
Έτσι, οι σταθμοί του παρισινού μετρό είναι μοιρασμένοι, για όλα τα πολιτικά γούστα. Αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα, όταν δεν έχει προηγηθεί εμφύλιος πόλεμος όπως προηγήθηκε σε μας το 1943 - 1949 (Μ. Ανατολή, βουνό, Δεκεμβριανά, καθαυτό εμφύλιος, μεθεόρτια). Αμφιβάλλω βέβαια αν στο μέλλον θα ονομαστεί κάποιος νέος σταθμός «Σαρκοζί» ή του «Ολάντ»: ίσως επειδή τους ζούμε, ίσως επειδή τους συγκρίνουμε με πολιτικούς του παρελθόντος, μας φαίνονται πολύ μικροί.
Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, αν επιμένετε σ΄ ένα «Στάλινγκραντ» ζωντανό και σε χρήση, το Παρίσι είναι ο τόπος σας. Κι αν θέλετε να μελετήσετε τους σταθμούς του μετρό ως εγκυκλοπαιδικό άθλημα, εδώ.
Υ.Γ. Το επόμενο «σκετσάκι» αρ. 5 θα είναι για το μετρό του Παρισιού συνολικά.
8°
