Είναι μία από τις ωραιότερες πλατείες της Ευρώπης. Ο λόγος για την αθηναϊκή πλατεία με τις περισσότερες ονομασίες: «Κήπος του Λαού», «Πλατεία Λουδοβίκου», «Πλατεία με τα Κανόνια», «Πλατεία Νέου Θεάτρου», «Πλατεία Ταχυδρομείου», «Πλατεία Κοτζιά», «Πλατεία Δημαρχείου», «Πλατεία Εθνικής Αντίστασης». Οι πιο πολλοί Αθηναίοι τη λένε «Πλατεία Κοτζιά» από το όνομα του παλαιού δημάρχου της πόλης. Και είναι παράξενο τόσο το γεγονός ότι ο Κοτζιάς είχε εκλεγεί το 1951 δήμαρχος και μάλιστα με ποσοστό 51,5% των ψήφων των τότε Αθηναίων, όσο και το γεγονός ότι αυτό το όνομα έχει δοθεί στην πλατεία από τους σύγχρονους Αθηναίους.
Aρκεί να θυμίσουμε ότι ο Κ. Κοτζιάς ήταν στέλεχος του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και ότι ήταν αυτός που, ως υπουργός-διοικητής Πρωτευούσης είχε προχωρήσει το 1939 στην κατεδάφιση ενός από τα ωραιότερα κτίρια που κοσμούσαν την Αθήνα. Πρόκειται για το περίφημο Δημοτικό Θέατρο, που είχε θεμελιωθεί επί της πλατείας το 1857 και είχε ολοκληρωθεί 31 ολόκληρα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1888, σε σχέδια Τσίλλερ.
Σήμερα, στην πλατεία αυτή δεσπόζουν το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας και απέναντι ακριβώς το εντυπωσιακό δημαρχείο της πόλης, που χτίστηκε το 1874 σε σχέδια Π. Κάλκου. Στο εσωτερικό του δημαρχείου αισθάνεσαι πνευματική ανάταση, καθώς αντικρίζεις τις εκπληκτικές τοιχογραφίες των κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων Φώτη Κόντογλου και Γεωργίου Γουναρόπουλου. Στο εξωτερικό, όμως, αισθάνεσαι την απόλυτη κατάπτωση.
Σκηνές καθημερινότητας έξω από το Δημαρχείο
Ο πλαϊνός δρόμος του Δημαρχείου, η οδός Ευπόλιδος, έχει πεζοδρομηθεί ή, για να το πούμε ακριβέστερα, έχει «πρεζοδρομηθεί». Έμποροι ναρκωτικών, βαποράκια, εξαρτημένοι χρήστες, άστεγοι και κάθε λογής απόκληροι πεταμένοι, κυριολεκτικά, πάνω στο πεζοδρόμιο, καθιστούν αδύνατη τη διάβαση. Το εφιαλτικό σκηνικό συμπληρώνουν αυτοκίνητα και μηχανάκια, που έχουν μετατρέψει το χώρο σε δωρεάν parking. O πίσω δρόμος του Δημαρχείου είναι η οδός Κλεισθένους. Από εκεί είναι και η μοναδική είσοδος του Δημαρχείου, δεδομένου ότι η είσοδος από την μπροστινή πόρτα της οδού Αθηνάς είναι απαγορευμένη στους πολίτες.
Μπροστά στα μάτια των περαστικών διεξάγονται σκηνές απίστευτης φρίκης. Βαποράκια κάθε φυλής διαπληκτίζονται με χρήστες που ψάχνουν για τη δόση τους, φωνάζουν, βρίζουν, απειλούν. Κορμιά πεταμένα εδώ και εκεί μετά τη διανομή της δόσης, που πουλιέται ανεμπόδιστα μπροστά στους περαστικούς και τους πολίτες που πάνε στο Δημαρχείο για να τακτοποιήσουν τις υποθέσεις τους. Γυναίκες που εκδίδονται ψάχνουν για πελάτες και παρακαλάνε για 5 ευρώ. Είδαμε χρήστες να κάνουν ένεση στο πέος τους, χωρίς καν να προσπαθούν να κρυφτούν. Μια νεαρή πόρνη προσπαθούσε να ικανοποιήσει ένα μεσήλικα ακριβώς στην έξοδο του γκαράζ του Δημαρχείου. Στο ίδιο σημείο, μετά από λίγη ώρα, ένας άλλος είχε κατεβάσει το παντελόνι του και ουρούσε. Είδαμε τρία βαποράκια να κυνηγάνε, να πιάνουν και να δέρνουν ανελέητα ένα χρήστη, ο οποίος προφανώς δεν είχε να πληρώσει τα χρωστούμενα...
Η οδός Κλεισθένους, εκεί ακριβώς που βρίσκεται η μοναδική είσοδος του Δημαρχείου, είναι μια κόλαση και κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται στα σοβαρά για αυτό και κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να κάνει κάτι. Ούτε το κράτος, ούτε ο δήμος, ούτε βέβαια οι πολίτες. Μιλήσαμε με επαγγελματίες της περιοχής, νιώθουν απογοήτευση και οργή. Ο δήμαρχος Κοτζιάς, μας λένε, κατέστρεψε την πλατεία πριν από 70 χρόνια «διά ενεργείας». Σήμερα την καταστρέφουμε «διά παραλείψεως». Έχουν υποχρέωση οι αρμόδιοι να ενεργήσουν για αυτό το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. Και αρμόδιος δεν είναι μόνο η τοπική αυτοδιοίκηση. Αρμόδια είναι, πρώτα και κύρια, η πολιτεία.
[Κεντρική Φωτό: Έργο Τσίλερ, Θέατρο Αθηνών 1886]