Καποδίστριας και Φιλέλληνες: Δύο εμβληματικά έργα του Κρίστοφερ Μ. Γουντχάουζ από τις εκδόσεις Μίνωας
Δύο βιβλία του σπουδαίου ιστορικού και φιλέλληνα Κρίστοφερ Μ. Γουντχάουζ κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις εκδόσεις Μίνωας. Πρόκειται για την εμβληματική βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια, καθώς και για την καταγραφή του φαινομένου του φιλελληνισμού στη δεύτερη και την τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα. Δύο βιβλία που πραγματικά θα σας συναρπάσουν και που θα αποκτήσουν περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη και στη μνήμη σας.
Καποδίστριας, ο θεμελιωτής της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας
Στην πληρέστατη αυτή βιογραφία του Καποδίστρια, ο Γουντχάουζ περιγράφει την πολυτάραχη ζωή του, μέσα από μια προσεκτική μελέτη πλούσιου αρχειακού υλικού, επιστολών, μονογραφιών και λεπτομερούς βιβλιογραφίας.
Έτσι, ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει τα πρώτα βήματα του Καποδίστρια στην Κέρκυρα, την περίοδο των ιατρικών σπουδών στην Πάντοβα, τη θητεία του ως έκτακτου επιτρόπου των Ιονίων Νήσων, την οργάνωση της άμυνας της Λευκάδας απέναντι στον Αλή Πασά, την υπηρεσία του ως υπουργού εξωτερικών του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄, τον ανεκπλήρωτο έρωτά του με τη Ρωξάνη Στούρτζα, τις σχέσεις του με το κίνημα του Ρήγα στη Βιέννη, την καθοριστική του συμβολή στη δημιουργία του ελβετικού κράτους και, φυσικά, τα χρόνια κατά τα οποία διετέλεσε πρώτος κυβερνήτης και θεμελιωτής της ελληνικής Ανεξαρτησίας.
Όλα τα επεισόδια συνδέονται αριστοτεχνικά από τον συγγραφέα, ο οποίος με αμείωτη δεξιοτεχνία και εύστοχα επιλεγμένη διατύπωση αποτυπώνει την εποχή και τη ζωή του Καποδίστρια έως το τραγικό τέλος. Ως αποτέλεσμα αναδύεται ένα από τα εντυπωσιακότερα πορτρέτα μίας από τις πλέον εμβληματικές μορφές του νεότερου ελληνισμού.
Η μετάφραση είναι της Σταυρούλας Αργυροπούλου, ενώ ο πρόλογος του Σωτήρη Ριζά, διευθυντή Ερευνών στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών.
Info: 792 σελίδες, €33,30
Φιλέλληνες - Στον Αγώνα για την Ελληνική Ανεξαρτησία
Εδώ ο συγγραφέας καταγράφει το φαινόμενο του φιλελληνισμού κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα, αναδεικνύοντας τη γέννηση του φαινομένου και τα ποικίλα αίτια: η κλασική παιδεία, η Μεγάλη Περιήγηση, η αρχαία κληρονομιά, το στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανατολική Μεσόγειο, ενώ αναλύεται το ευρύτερο χρονικό, καθώς και το γεωγραφικό πλαίσιο.
Όπως γράφει το βιβλίο, «προτού ο λόρδος Byron ανάψει τη φωτιά, μολονότι υπήρχε κάποιο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, δεν υπήρχε φιλελληνισμός. Για τους Έλληνες ο λόρδος Byron ήταν ένας ποιητής, ένας ήρωας και η συμβολή του στην απελευθέρωση της Ελλάδας ήταν κυριολεκτικά ασύγκριτη. Ο ρομαντικός ρεαλισμός του Byron ενέπνευσε τους ανθρώπους της δράσης και άρεσε στους πολιτικούς συμμάχους τους, ενώ ο τεχνητός ρομαντισμός του Shelley άρεσε στους εστέτ και στους ιδεαλιστές.
Ποιοι ήταν όμως οι υπόλοιποι που ήθελαν να συνεισφέρουν στον Αγώνα των Ελλήνων; Ριζοσπάστες, ρομαντικοί εθελοντές αλλά και τυχοδιώκτες, δικηγόροι και βουλευτές, ποιητές, αρχαιοδίφες, έμποροι και μεταρρυθμιστές· γνωστά αλλά και σκιώδη ονόματα παρελαύνουν σε αυτή την έκδοση. Άγνωστες πτυχές, παρασκηνιακά γεγονότα, λιγότερο γνωστά επεισόδια της Επανάστασης έρχονται στο προσκήνιο από έναν πραγματικό φιλέλληνα που αγάπησε την Ελλάδα όσο τίποτε άλλο».
Info: 208 σελίδες, €16,99. Σε μετάφραση Γιώργου Λαμπράκου
Ο Κρίστοφερ Μόνταγκιου «Μόντι» Γουντχάουζ γεννήθηκε το 1917 στο Λονδίνο από αριστοκρατική οικογένεια (λόρδος Τέρινγκτον). Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους φιλέλληνες και ιστορικούς, ειδικευμένος στη νεότερη ελληνική ιστορία.
Σπούδασε στο New College της Οξφόρδης κλασικές σπουδές και το 1939 εντάχθηκε στο Βασιλικό Πυροβολικό. Η κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε στην Ελλάδα: το 1941 ως έφεδρο ανθυπολοχαγό του πυροβολικού σε ηλικία 23 ετών και σε τρία χρόνια ως συνταγματάρχη, αρχηγό της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής. Επιβλητικό παρουσιαστικό, πανύψηλος, ξανθός, με γαλανά μάτια, μιλούσε πολύ καλά τα ελληνικά και όταν ντόπιοι τον ρωτούσαν «Από πού είσαι εσύ, παιδί μου;», εκείνος απαντούσε: «Από ένα πολύ μακρινό χωριό».
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, στις 25 Νοεμβρίου 1942, ήταν μία κορυφαία αντιστασιακή πράξη κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής. Υπήρξε αποτέλεσμα της συνεργασίας των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, υπό την καθοδήγηση Βρετανών κομάντος με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Έντι Μάιερς και τον Κρίστοφερ Γουντχάουζ.
Το 1945 παντρεύτηκε τη λαίδη Νταβίνα, κόρη του κόμητα του Λίτον. Μαζί της απέκτησε τρία παιδιά. Με το τέλος του πολέμου υπηρέτησε στη βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα μέχρι το 1946 και στη συνέχεια επέστρεψε στη Βρετανία. Μυστήριο καλύπτει τα επόμενα βήματά του. Αναμείχθηκε στην κατασκοπεία, ενώ από το 1951 ως το 1952 εργάστηκε στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη.
Το 1959 εξελέγη μέλος της Άνω Βουλής (House of Lords) του Βρετανικού Κοινοβουλίου με το συντηρητικό κόμμα (κυβέρνηση Χάρολντ Μακμίλαν) για την περιφέρεια της Οξφόρδης ως το 1966 και ξανά από το 1970 έως το 1974. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών θα αγωνιστεί με διαλέξεις και άρθρα για την ανατροπή της.
Πολυγραφότατος διανοούμενος, αγάπησε πραγματικά την Ελλάδα και αφιέρωσε τη συγγραφική του ιδιότητα στην ιστορία της. Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο συμπεριλαμβάνονται τα βιβλία Φιλέλληνες, Στον Αγώνα για την Ελληνική Ανεξαρτησία (Μίνωας, 2020), Το μήλον της έριδος, ένα βιβλίο για την ιστορία της ταραγμένης δεκαετίας 1940-1950 (Μίνωας, 2021), καθώς και η βιογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η οποία εκδόθηκε το 1982. Σε αναγνώριση για την προσφορά του στην Ελλάδα το 1980 εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου και πρόεδρος του συμβουλίου της Βασιλικής Εταιρείας Γραμμάτων.
Το 1981 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του ανέθεσε να μεταφράσει από τα ελληνικά στα αγγλικά τους έντεκα τόμους του μνημειώδους έργου του Παναγιώτη Κανελλόπουλου Ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος. Έργο το οποίο ολοκληρώθηκε αλλά δεν εκδόθηκε.
Πέθανε τον Φεβρουάριο του 2001. Λίγο πριν από το τέλος ζήτησε από την κόρη του, Έμα, να του διαβάσει το ποίημα του λόρδου Byron Τα Νησιά της Ελλάδας.
14°
