Καλές οι γιορτές, αλλά τα στοιχεία λένε άλλα. Eκατομμύρια γυναικών ανά τον κόσμο –όλων των κοινωνικοοικονομικών και μορφωτικών τάξεων– υφίστανται κάθε χρόνο κάποιας μορφής βία. Από τη γνωστή ενδοοικιακή βία και τους βιασμούς, μέχρι τις αποτρόπαιες κλειτοριδεκτομές. 70% των διευθυντών είναι άνδρες, ενώ μόνο το 30% γυναίκες. Και παρά τη νομοθεσία «ίση αμοιβή για ίση εργασία», οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 15% λιγότερα χρήματα από ό,τι οι άνδρες. Στην Ελλάδα οι μακροχρόνια άνεργες γυναίκες είναι σχεδόν διπλάσιες από τους άντρες.
Zelda Georgel
Ο άντρας και η γυναίκα δεν είναι ίδιοι –αυτό είναι το σημαντικό– και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτή τη διαφορετικότητα. H πραγματική ισότητα θα επιτευχθεί όταν οι άνθρωποι θα σταματήσουν να μιλάνε για «γυναίκα καλλιτέχνη», για «ημέρα της Γυναίκας», για «γυναικεία κινηματογραφικά φεστιβάλ» κτλ. Λέμε ποτέ «άντρας καλλιτέχνης» ή γιορτάζουμε την «ημέρα του Άντρα»; Στις φωτογραφίες και τις εγκαταστάσεις μου δημιουργώ έναν ποιητικό κόσμο με ψεύτικα πλάσματα που μοιάζουν να ζουν αλλά είναι πολύ ακίνητα, από πλαστικό ή μάρμαρο. Αγνοώ το εάν αυτή η μυστηριώδης και στοχαστική ατμόσφαιρα είναι ιδιαιτέρως θηλυκή. Το μόνο που ελπίζω είναι η δουλειά μου να εκτιμάται –ή όχι– ως τέχνη, και όχι ως γυναικεία τέχνη.
Μάρω Μιχαλακάκου
Νιώθω ότι είναι παθητικό να μιλάμε για γυναίκες και όχι για ανθρώπους. Θεωρώ πως μέσα σ’ αυτή τη δυσκολία που έχουμε όλοι, φαντάζομαι, να αποδεχτούμε το πεπερασμένο και το εφήμερο, οι γυναίκες έχουν την τύχη και τη διαφορετικότητα να μπορούν να ζήσουν τη διαδικασία (με ό,τι αυτό συνεπάγεται) μιας εγκυμοσύνης και είναι πιο τυχερές. Σαν άνθρωποι νομίζω πως οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες έχουν το πλεονέκτημα να διαφέρουν στο ότι μπορούν να φέρουν στον κόσμο μια νέα ζωή (όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό).
Φιόνα Μουζακίτη
Οι γυναίκες έχουν πολλά να προσφέρουν και κυρίως έχουν μια διαφορετική άποψη για τη ζωή. Λόγω της βιολογίας τους. Κάνουν παιδιά, γίνονται μητέρες. Όσον αφορά την τέχνη, το φύλο του καλλιτέχνη συνήθως δεν μπορεί να διαφανεί από τα έργα, εκτός αν είναι γυναικεία τα θέματα. Στα δικά μου χρησιμοποιώ γυναικείες μορφές. Είναι ο εαυτός μου. Προσπαθώ να εκφράσω τα συναισθήματά μου. Όπως χαρά, λύπη, εγκλωβισμό. Ίσως να έχουν περισσότερο νόημα τα έργα μου για τις γυναίκες. Παρ’ όλα αυτά δεν θέλω να τις διαφοροποιώ από τους άντρες γιατί δεν διαφέρουν ιδιαίτερα πέρα από το θέμα της μητρότητας, που είναι μια διαφορετική εμπειρία.
Θεοδώρα Μαλάμου
Ερωτεύτηκε, παντρεύτηκε, απαίτησε διαζύγιο, ψήφο, εργασία, έκαψε το σουτιέν της για να το ξαναφορέσει αμέσως μετά, ακολούθησε τις επιταγές της μόδας, ονομάστηκε το υπ’ αριθμόν ένα καταναλωτικό ον, κυνήγησε την καριέρα ενώ κράτησε παράλληλα και το ρόλο της νοικοκυράς. Τροποποιημένη για υποχωρήσεις αλλά και με απαιτήσεις που υποβόσκουν μέσα από την πεποίθηση ότι θα κάνει το δικό της, έχει κερδίσει την ομοιότητα αλλά όχι την ισότητα. Ίσως γι’ αυτό αποφασίστηκε ότι χρειάζεται μία μέρα δική της, για να γιορτάσει την ύπαρξή της σε μια ημερομηνία που –κυρίως στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ– έχει καθιερωθεί ως η επιτομή της υπερκατανάλωσης λουλουδιών και λοιπών εμπορικών αβροτήτων.
Ελένη Θεοφυλάκτου
Ημέρα της γυναίκας; Από πότε καθιερώθηκε αυτή η γιορτή; Έγινε κάτι και κοιμόμουν; Ή μήπως ξέμειναν κάποια γυναικεία εσώρουχα στα ράφια των καταστημάτων και έπρεπε να καταναλωθούν; Όπως και να έχει, το παιχνίδι μπορεί να είναι ενδιαφέρον ή να είναι ανιαρό. Από τους παίκτες εξαρτάται. Αυτή η σύγχρονη «παράδοση άνευ όρων» στο εκάστοτε κλισέ είναι τόσο άδεια νοήματος. Η γυναίκα πραγματικά γιορτάζει όποτε είναι ερωτευμένη (αρκετά συχνά), και όποτε έχει αγκαλιά το παιδί της. Δεν την υπερασπίζομαι γιατί δεν το έχει ανάγκη.
Βένια Μπεχράκη
Οι γυναίκες άρχισαν ουσιαστικά να πρωτο-εμφανίζονται και να συμμετέχουν στη δημόσια ζωή μετά τα μέσα του 19ου αι. Ξεπρόβάλλουν από τον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού και εισχωρούν στο δημόσιο, στους δρόμους των πόλεων. Η είσοδος αυτή των «περιπλανώμενων» γυναικών άλλαξε τη δυναμική του δημόσιου χώρου. Στο χώρο της τέχνης, όμως, οι γυναίκες καλλιτέχνες άρχισαν να συμμετέχουν στο δημόσιο διάλογο μόνο τα τελευταία 40-50 χρόνια. Από τη στιγμή που οι γυναίκες αρχίζουν να «παρατηρούν» και να καταγράφουν τον κόσμο μέσα από τη δική τους ματιά, δημιουργούν εικόνες που δίνουν νέες προοπτικές για την κατανόηση και την ερμηνεία του. Από αντικείμενα θέασης γίνονται οι ίδιες θεατές και διευρύνουν τον τρόπο που βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα. Το «περιττό», όπως η τέχνη, γίνεται απαραίτητο και το απαραίτητο περιττό.
13°
