Μιλήσαμε με τη Λίντα και τη Φίλια, τις δημιουργούς του athens first cemetery, ενός blog αφιερωμένου στην ελληνική μητρόπολη των νεκρών.
H Λίντα γεννήθηκε στο Τορόντο και η Φίλια στο Σικάγο. Αυτό όμως δεν τις εμπόδισε καθόλου να με κομπλάρουν με τις γνώσεις πάνω στην ελληνική ιστορία. Το ραντεβού μας ήταν στο καφέ του Μουσείου της Ακρόπολης και πριν καν προλάβει ο σερβιτόρος να έρθει για την παραγγελία μου είχαν ήδη αναλύσει – στα αγγλικά! – το κεφάλαιο «ήρωες της ελληνικής επανάστασης» και ετοιμάζονταν να περάσουν στους μεγάλους ευεργέτες του έθνους, αυτούς που οι ίδιες ονομάζουν «διαμορφωτές».
Δεν μπόρεσα να συγκρατήσω την απορία μου: «Μα πως σας ήρθε να ασχοληθείτε με ένα τόσο μακάβριο θέμα όπως ένα νεκροταφείο;». «Στο πρώτο νεκροταφείο δεν έχεις καθόλου την αίσθηση ότι είσαι με νεκρούς, ποτέ δεν ένιωσα έτσι περίεργα εκεί. Είναι βασικά ένα Πάνθεον της νεότερης Ελλάδας όπως είπε ο Βικέλας», μου λέει η Φίλια και η Λίντα συμπληρώνει ότι το συγκεκριμένο νεκροταφείο είναι για αυτήν «απλώς ένας άλλος τρόπος να μαθαίνουμε τη σύγχρονη ιστορία». Και το blog πως προέκυψε αλήθεια; «Είμαι πιστή οπαδός του ότι πρέπει να μοιραζόμαστε τις πληροφορίες στο ίντερνετ. Δεν είναι το ίδιο να εκδοθεί απλώς ένα βιβλίο που θα φτάσει σε κάποια λίγα χέρια», εξηγεί η Λίντα που όπως φαίνεται είχε και την αρχική ιδέα.
Πρώτα ασχολήθηκε με τις εκκλησίες και έφτιαξε το αγγλόφωνο blog Churches in Greece όχι για λόγους προσωπικής πίστης αλλά γιατί πιστεύει ότι «αν θέλεις να καταλάβεις την ελληνική ιστορία, πρέπει να μελετήσεις τις εκκλησίες». Με αυτήν την αφορμή βρέθηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο και γρήγορα κόλλησε το μικρόβιο και στη Φίλια. Έκτοτε βρίσκονται εκεί συχνά, μαζί ή η κάθε μία μόνη, περπατούν, παρατηρούν, φωτογραφίζουν, κρατούν σημειώσεις, συμπληρώνουν τους χάρτες τους. Τους λέω ότι εγώ κάθε μα κάθε φορά χάνομαι και μου εξηγούν ότι στην αρχή το πάθαιναν και οι ίδιες. Ξεκίνησαν με έναν χάρτη που τους προμήθευσε το νεκροταφείο και ο οποίος είχε μόνο αριθμούς τάφων. Σιγά σιγά βρήκαν τον δικό τους προσανατολισμό και έφτιαξαν και τον δικό τους χάρτη. «Ε μου πήρε περίπου 40-50 επισκέψεις αλλά πια ναι, μπορώ να πω ότι ξέρω καλά τον χώρο», λέει η Φίλια.
Η λογική τους είναι να πηγαίνουν από το πιο συγκεκριμένο στο πιο γενικό, από εκεί και ο υπότιτλος του blog «Σμιλεύοντας τις προσωπικότητες». Βρίσκουν δηλαδή έναν τάφο που τους κάνει εντύπωση και ξεκινούν να βρουν ποιος είναι θαμμένος εκεί, ποια η ιστορία του, πότε έζησε, που θάφτηκε και πως έφτασε εδώ. Και αυτό γιατί όπως μου εξηγούν το Πρώτο Νεκροταφείο άνοιξε το 1834 αλλά περιέχει και τάφους ανθρώπων που είχαν πεθάνει πολύ πιο πριν και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν εκεί τα οστά τους.
Ξεκίνησαν να δουλεύουν μόλις τον Δεκέμβριο που μας πέρασε και εδώ και λίγες εβδομάδες ανέβηκε στον αέρα το blog τους και μάλιστα σε δύο γλώσσες: ελληνικά και αγγλικά. Όλον αυτόν τον καιρό έχουν μελετήσει και έχουν διαβάσει τόσα, όσα ποτέ δεν είχαν φανταστεί. Παραδέχονται άλλωστε και οι ίδιες στην εισαγωγή του blog τους ότι καταρχήν ήθελαν να ικανοποιήσουν τη δική τους περιέργεια. «Ποτέ δεν θα διάβαζα τόσα βιβλία ιστορίας τόσο γρήγορα. Τώρα το κάνω ευχάριστα και μου αρέσει πολύ», εξηγεί η Φίλια. Και επειδή στόχος τους πάντα είναι να περάσουν την πληροφορία στον αναγνώστη – όσο άσχετος κι αν είναι αυτός, η Λίντα στρώθηκε και έφτιαξε ένα μικρό εισαγωγικό κάτι σαν bullets όπως θα λέγαμε, για την Ελληνική Επανάσταση ώστε να μπορεί να παρακολουθήσει τις δημοσιεύσεις ακόμα και ένας ξένος επισκέπτης του blog χωρίς γνώσεις της ελληνικής ιστορίας.
Μέχρι να τελειώσει η κουβέντα μας, έχω καταφέρει να μάθω νέες λέξεις στα αγγλικά αλλά και να εντυπωσιαστώ για άλλη μία φορά με τις γνώσεις τους. Μου μιλάνε για τον Χαλεπά και τις τεχνοτροπίες στη γλυπτική σαν ιστορικοί τέχνης και περνάνε από τον Παυσανία στον Κολοκοτρώνη και από εκεί στον Τοσίτσα με πάθος και άνεση ειδικού. Γύρισα σπίτι όλο άγχος, όχι τόσο για να γράψω το κείμενο αλλά για να ξεκοκαλίσω το blog τους και να μάθω τα πάντα για το πραγματικό αυτό Πάνθεον και όσους οι ίδιες αποκαλούν «dead darlings». Μπες και εσύ στο athensfirstcemeteryingreek.blogspot.gr και απόλαυσε το γοητευτικό ταξίδι στο χρόνο που ετοιμάζουν για εμάς η Λίντα και η Φίλια.
Η Λίντα Θεοδώρου γεννήθηκε στον Καναδά όπου σπούδασε και εργάστηκε ως καθηγήτρια. Βρέθηκε στην Ελλάδα γιατί παντρεύτηκε Έλληνα. Ζούνε στην Πελοπόννησο όπου για χρόνια είχαν ένα camping και εκεί γνώρισαν ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Το πάθος της ήταν και είναι η ιστορία και πάντα διάβαζε και μελετούσε.
Η Φίλια Ξυλά – Παττακού γεννήθηκε στις ΗΠΑ από γονείς έλληνες. Η μητέρα της από την Ικαρία και ο πατέρας της από τη Χίο. Από μικρή την έστελναν στην Ελλάδα για διακοπές. Στα 17 της γνώρισε τον άντρα της και ήρθε μόνιμα να ζήσει εδώ. Σπούδασε στο Πολιτικό της Νομικής και σήμερα εργάζεται στο Υπουργείο Εσωτερικών.
ΤΙ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ:
Μετά από τόσα γλυπτά, τόσα μνημεία, τόσους στολισμένους τάφους και τόσες ιστορίες τι ξεχωρίζει η καθεμία;
Φίλια Ξυλά - Παττακού
«Το μνημείο της οικογένειας Λουριώτη. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Γεώργιο Φυτάλη τον περασμένο αιώνα και είναι από τα αγαπημένα μου. Παρόλο που είναι ανάγλυφο δεν μπορείς να το ξεχωρίσεις από έναν πίνακα ζωγραφικής. Ένα πλούσιο ύφασμα την τυλίγει – το πρόσωπο της ελαφρώς σκυμμένο… Αμίλητη. Κάθε φορά που την βλέπω στις φωτογραφίες του αρχείου μας είναι σαν να τη βλέπω πρώτη φορά».
«Όταν πήγα στο κοιμητήριο για πρώτη φορά, σκέφτηκα πόσοι από αυτούς τους τάφους θα μπορούσαν να είναι στο Κεραμεικό κατά την κλασσική περίοδο. Ήταν ναοί, άνθρωποι σμιλευμένοι στο μάρμαρο που αποχαιρετούσαν τους αγαπημένους τους, ακρωτήρια, γρύποι, και στεφάνια, - ακόμη και ένα μεγάλο αντίγραφο από το μνημείο του Λυσικάτη! Μερικοί τάφοι μ’αρέσουν ιδιαίτερα. Ένας από αυτούς είναι το μαυσωλείο του Ανδρέα Συγγρού».
22°
