Ο όρος κλιματική αλλαγή, η κλιματική κρίση και οι συνέπειες στην Ευρώπη και την Ελλάδα
Οι αυξημένες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και συχνότερα έχουν κάνει τη κλιματική αλλαγή ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα των ημερών μας. Φαίνεται δυστυχώς ότι η ιστορική Συμφωνία του Παρισιού το 2015, όπου 196 χώρες εξέφρασαν τη βούληση τους να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, δεν είναι αρκετή, αφού παρά τις υποσχέσεις, οι θερμοκρασίες εξακολουθούν να ανεβαίνουν.
Με τον όρο κλιματική αλλαγή οι επιστήμονες αναφέρονται στις μακροπρόθεσμες αλλαγές στη θερμοκρασίες του πλανήτη. Όσοι αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή ισχυρίζονται ότι είναι κάτι φυσικό που έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, επειδή το κλίμα στη γη έχει αλλάξει πολλές φορές μέσα στα εκατομμύρια χρόνια από τη δημιουργία της, με την περίοδο των παγετώνων να είναι η πιο γνωστή σε μας.
Όμως η αλλαγή που βιώνουμε εμείς σήμερα δεν οφείλεται σε κάτι φυσικό αλλά στην ανθρώπινη δραστηριότητα μετά το 1800 με τη βιομηχανική επανάσταση. Γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως ανθρωπογενής. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται στην καύση ορυκτών καυσίμων όπως το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και το πετρέλαιο.
Από τις αρχές του 20ού αιώνα οι επιστήμονες άρχισαν να παρατηρούν τον παγκόσμιο μέσο όρο της θερμοκρασίας να ανεβαίνει αισθητά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλές περιοχές του πλανήτη να έχουν υποστεί αλλαγές στις βροχοπτώσεις με κάποιες να πλημμυρίζουν ενώ κάποιες άλλες να οδηγούνται σε ξηρασία και απώλεια εδαφών. Και στις δυο περιπτώσεις άνθρωποι είδαν τις περιουσίες τους να χάνονται και τις ζωές τους να αλλάζουν. Επιπλέον οι κάτοικοι παράκτιων περιοχών είδαν τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει, τις κοινότητες και τα οικοσυστήματά τους να κινδυνεύουν. Φαινόμενα που αρχίζουμε να βλέπουμε πλέον στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα μας που είναι από τις πιο ευάλωτες χώρες της ΕΕ στην κλιματική αλλαγή.
Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επίσης αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία, καθώς οι συχνότεροι και εντονότεροι καύσωνες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των πιο ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού ιδιαίτερα των μικρών παιδιών και των ηλικιωμένων, ενώ η επιδείνωση της ποιότητας του αέρα από την ατμοσφαιρική ρύπανση έχει αυξήσει τις αναπνευστικές ασθένειες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι χώρες και οι άνθρωποι που θα υποφέρουν περισσότερο από τη μακροχρόνια επιδείνωση των καιρικών συνθηκών είναι αυτοί που συνέβαλαν λιγότερο στις αιτίες της. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Κίνα μαζί ευθύνονται για το 59% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, ενώ ολόκληρη η ήπειρος της Αφρικής αντιπροσωπεύει μόλις το 3%. Επομένως, θα πρέπει να είναι κατανοητό πώς οι άνθρωποι θα αναγκασθούν να μετεγκατασταθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτό σημαίνει ότι οι «κλιματικοί πρόσφυγες» στο άμεσο μέλλον θα αυξηθούν και οι πιέσεις για την Ευρώπη αλλά και για την Ελλάδα ως χώρα υποδοχής θα είναι πιο έντονες.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες της Διακρατικής Επιτροπής του ΟΗΕ να μη μιλούν για κλιματική αλλαγή πλέον αλλά για κλιματική κρίση.
Σε επίπεδο πολιτικής είναι απαραίτητο να δράσουμε άμεσα, να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης.
Ως πολίτες πρέπει να αλλάξουμε τις συμπεριφορές μας. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο ζωής πιο φιλικό προς το περιβάλλον και να καταλάβουμε ότι οι συνήθειες της καθημερινότητάς μας έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στις ζωές όλων μας.
Είμαι αισιόδοξος γιατί η επαφή μου με τους νέους ανθρώπους στην Αθήνα μου δίνει ελπίδα. Αυτά τα παιδιά έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα προβλήματα που αφορούν τον πλανήτη είναι και δικά τους προβλήματα, έχουν προσαρμόσει τη συμπεριφορά και τις συνήθειές τους στις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας και είναι αποφασισμένοι να μας διδάξουν ένα νέο τρόπο ζωής.
19°
