Εδώ και αρκετές ημέρες, τα ανώτατα δικαστικά όργανα της χώρας έχουν βάλει στο στόχαστρο τον παγκοσμίου φήμης εισαγγελέα Μπαλτάσαρ Γκαρθόν. Πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που κάθε εβδομάδα σχεδόν, απασχολούσε τα πρωτοσέλιδα του Ισπανικού τύπου με τις τολμηρές, αλλά και συχνά αμφιλεγόμενες αποφάσεις του, με τις αυτεπάγγελτες έρευνες του και τις αναπάντεχες συλλήψεις που προέκυπταν από αυτές.
Από τον δικτάτορα Πινοσέτ μέχρι τα μέλη της κυβέρνησης Τζ. Μπούς και τον βασκικό Ε.Τ.Α. ο "ιππότης" Γκαρθόν είχε εξαπολύσει μια σταυροφορία ενάντια σε κάθε είδους θύτη, όσο ψηλά κι αν αυτός βρισκόταν.
Όμως το 2009 φαίνεται ότι ξεπέρασε τα όρια ανοχής του ισπανικού συντηρητισμού που θέλει τώρα να πάρει την εκδίκησή του και να βάλει στη θέση του αυτόν τον "κόκκινο ταραξία". Αιτία η απόφασή του να διατάξει την ανασκαφή των ομαδικών τάφων των θυμάτων της δικτατορίας του Φράνκο προκειμένου να γίνει η αναγνώριση και ταυτοποίηση των νεκρών. Με άλλα λόγια να δώσει ένα τέλος στην αγωνία χιλιάδων οικογενειών που απλά θέλουν να θάψουν τους δικούς τους σ' ένα νεκροταφείο και να μην τους εγκαταλείψουν στο ίδιο χαντάκι που τους έριξαν οι εκτελεστές τους.
Η άμεση αντίδραση των φαλαγγιτών (ακροδεξιοί πολιτικοί κληρονόμοι του Φράνκο) ήταν να τον μηνύσουν για παράβαση του νόμου της αμνηστίας που επιβλήθηκε από το βασιλιά κατά τη μετάβαση στη δημοκρατία. Μπορεί στην περίφημη "μετάβαση" να μη χύθηκε ούτε μια σταγόνα αίμα, όπως πολλοί συντηρητικοί περηφανεύονται, όμως μέχρι σήμερα κανένα μέλος του δικτατορικού καθεστώτος δεν λογοδότησε για τα εγκλήματά του μετά το θάνατο του Φράνκο. Αντιθέτως η πλήρης αμνηστία εξασφάλισε σε πολλούς μακρόχρονη πολιτική καριέρα αλλά και τη συνέχιση της δεξιάς παράδοσης στα σώματα ασφαλείας.
Όλοι αντιλαμβάνονται πως η έκβαση αυτής της υπόθεσης θα κρίνει κάτι πολύ περισσότερο από το αν θα καθίσει ή όχι στο σκαμνί ο κ. Γκαρθόν. Θα φανερώσει τη διάθεση της κοινωνίας να έρθει αντιμέτωπη με το αμαρτωλό της παρελθόν.
Το κατόρθωμα της επιμονής του κ. Γκαρθόν ήταν να φέρει στην επιφάνεια αυτό που η συντηρητική Ισπανία επιμένει να κρύβει κάτω από το "χαλάκι" της δημοκρατίας: Τα απάνθρωπα εγκλήματα μιας μακροβιώτατης δικτατορίας και το γεγονός ότι η ισπανική κοινωνία οφείλει κάποια στιγμή να κοιτάξει στα μάτια τη σύγχρονη ιστορία της.
Ίσως τώρα που τη μέθη της ευημερίας και της ανάπτυξης της τελευταίας δεκαετίας διαδέχεται το "ξενέρωμα" της οικονομικής κρίσης να βρουν το χρόνο οι Ισπανοί για να ασχοληθούν με τους ανοικτούς λογαριασμούς του παρελθόντος.
18°
