Μαρτυρίες μιας διαδρομής

[….Αλλά το μεγάλο βήμα μπροστά που θα μπορούσε να βγάλει το Κόμμα από την προϊστορική του κατάσταση, το είχε κάνει λίγες ώρες πριν από το θάνατό του ο Μπελογιάννης μ’ εκείνο το θανάσιμο: «Και να σκέφτεσαι ότι πάμε να πεθάνουμε για ένα λάθος!»… Όταν το είπε αυτό ο Νίκος, λίγες ώρες μας χώριζαν από το θάνατο. Ήταν ώρα που κάθε λόγος βαραίνει – κι αυτός ήταν ασήκωτος. Τον είπε απλά, με τη σιγουριά της σκέψης που ωρίμασε βασανιστικά. Λόγος ώριμος, που ακούστηκε σαν υποθήκη…

…Καθώς έσκυψε στο μικρό άνοιγμα, είδα το αίμα να φεύγει από το πρόσωπό του, είδα στο πρόσωπό του το γκρίζο χρώμα του θανάτου. Πώς μπορεί να αντέξει κανείς μια ώρα σαν και εκείνη;]

Να δουν το φως της δημοσιότητας μόνο μετά το θάνατό της, αυτός ήταν ο όρος της Έλλης Παππά όταν το 1993 και το 1995 δώρισε στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη δύο πολύτιμα κείμενά της. Στο πολυαναμενόμενο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε καταγράφει τις σκέψεις και τις εμπειρίες της, πολιτικές και προσωπικές, οι οποίες έρχονται να προστεθούν στο σύνολο των μαρτυριών για την εμφυλιακή και μετεμφυλιακή Ελλάδα, για τη ζωή στις φυλακές, τις διώξεις και τις δίκες των Ελλήνων κομμουνιστών. «Αυτόπτης μάρτυς» σε μία από τις πιο σκοτεινές και δραματικές σελίδες της νεότερης ιστορίας μας, η Παππά φωτίζει με τον άκρως προσωπικό, συγκινητικό, αλλά σκληρό και αληθινό λόγο της τις επιτυχίες, τις συγκρούσεις και τα αδιέξοδα της ελληνικής Αριστεράς από τις αρχές της δεκαετίας του 1940 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ανοίγοντας έτσι και πάλι το διάλογο των παλιότερων με τις νεότερες γενιές, σε μια εποχή όπου οι κοινωνικοί αγώνες είναι τόσο αναγκαίοι αλλά και τόσο στρεβλοί. 

Έλλη Παππά, «Μαρτυρίεςμιαςδιαδρομής»

Σειρά: Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, Μαρτυρίες -2, Αθήνα 2010, εισαγωγή-επιμέλεια: Τά­σος Σακελλαρόπουλος, σελ. 349