Γουόρις Ντίρι- Λουλούδι της ερήμου

Υπήρξε ένα από τα διασημότερα top models, κι έγινε η πρώτη γυναίκα που τόλμησε να μιλήσει δημόσια για την απάνθρωπη διαδικασία του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, που ασκείται κυρίως στην Αφρική, σε αραβικές χώρες και την Ασία. Το βιβλίο της «Λουλούδι της ερήμου» έγινε best seller και τώρα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Με αφορμή την προβολή της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες, η Γουόρις Ντίρι μίλησε στην Athens voice.

Πώς αποφασίσατε να γράψετε το «Λουλούδι της ερήμου» και να μιλήσετε για το θέμα ταμπού της κλειτοριδεκτομής;

Παρότι ήμουν πια τόσο μακριά από εκείνο τον κόσμο, μέσα στην καρδιά μου ήξερα ότι ένα έγκλημα λάμβανε χώρα εναντίων των γυναικών, εναντίων των παιδιών. Ήξερα ότι δεν είναι κάτι σωστό. Κάτι το φυσιολογικό. Δεν μπορούσα να παραμείνω συνένοχος σε μια συνωμοσία σιωπής. Αποφάσισα να μιλήσω και δεν με ένοιαζε τι θα ακολουθήσει.

Αναρωτιέστε ποτέ πού βρήκατε το κουράγιο; Δεν ξέρω αν είναι κουράγιο ή θάρρος, πες το όπως θες, αλλά ήταν το μόνο που μπορούσα να κάνω. Αυτό έκανα πάντα στη ζωή μου. Έφτιαξα μόνη μου το πεπρωμένο μου. Διάλεξα μόνη το δρόμο μου. Δεν ήθελα να μείνω πίσω, να είμαι μια από εκείνες τις γυναίκες που υποφέρουν στη ζωή, που βασανίζονται. Ήξερα ότι αξίζω την ευτυχία και θα την κατακτήσω.

Ο αγώνας σας όμως συνεχίζεται, η κλειτοριδεκτομή είναι μια πρακτική που κάθε άλλο παρά έχει εκλείψει. Δυστυχώς συνεχίζεται. Μπορεί να μην το φαντάζεσαι, αλλά συμβαίνει ακόμη και στη χώρα σας. Οι κοινότητες των μεταναστών στη Δύση ζουν στο δικό τους μικρόκοσμο και συνήθως οι ντόπιοι δεν ενδιαφέρονται να τους πλησιάσουν, οπότε συχνά οι πρακτικές αυτές συνεχίζονται όπως και στην πατρίδα τους. Ζεις δίπλα τους αλλά δεν ξέρεις τι συμβαίνει. Και οι χώρες που τους δέχονται δεν νοιάζονται να μάθουν τι συμβαίνει, να εκπαιδεύσουν αυτούς τους ανθρώπους.

Η πρακτική της κλειτοριδεκτομής είναι μια γυναικεία υπόθεση, είναι η μητέρα που πηγαίνει την κόρη για την «επέμβαση». Το ίδιο είχε συμβεί και σε σένα. Η δική σου μητέρα ξέρει πλέον για την εκστρατεία σου; Η μητέρα μου μένει στη μέση του πουθενά χωρίς τηλεόραση, ραδιόφωνο, χωρίς τίποτα. Όταν την επισκέφθηκα και της εξήγησα, ήταν πολύ δύσκολο να καταλάβει. Ξέρεις τι λένε: δεν μπορείς να διδάξεις καινούργια κόλπα σε ένα γέρο σκύλο. Το μυαλό των ανθρώπων της γενιάς της και της νοοτροπίας της είναι σαν τοίχος. Αλλά δεν ήμουν διατεθειμένη να τα παρατήσω. Της είπα «είμαι παιδί σου, είμαι ένας από σας και θα με δεχτείς. Θα με ακούσεις. Θα μιλήσω για σένα, για όλες τις γυναίκες σαν εσένα. Θα κάνω ό,τι δεν μπόρεσες να κάνεις εσύ, ό,τι δεν έκανε η γιαγιά μου». Τώρα πια είναι περήφανη για μένα.

Πώς ήταν η επιστροφή στην πατρίδα σου; Το παρελθόν εξακολουθεί να είναι επώδυνο για σένα; Δεν είχα ποτέ πρόβλημα με το παρελθόν μου. Ακόμη και οι πιο δύσκολες εμπειρίες σε κάνουν πιο δυνατή και τις δέχομαι όπως είναι, και τις καλές και τις κακές. Και σήμερα νιώθω ευλογημένη για το γεγονός ότι έχω τη ζωή που έχω και ότι βρήκα τη δύναμη να γίνω αυτό που έγινα. Ναι, είχα την τύχη να με ανακαλύψουν, την τύχη να έχω μια εμφάνιση που με βοήθησε, αλλά η ομορφιά μπορεί να σε πάει μόνο μέχρι ένα σημείο.

Τι σημαίνει στ’ αλήθεια ομορφιά για σένα; Η ομορφιά είναι πολλά πράγματα: καλοσύνη, σεβασμός, αγάπη, χιούμορ, κουράγιο. Δεν είναι ψηλοτάκουνα και μια τσάντα Gucci. Δεν είναι ένα ζευγάρι πλαστικά στήθη. Αν σεβαστείς τον εαυτό σου, τότε γίνεσαι όμορφη. Τότε ευτυχείς πραγματικά. Η ευτυχία είναι κάτι παραπάνω από ένα ζευγάρι παπούτσια.

Ήταν πάντα σκοπός σου να μεταφέρεις το βιβλίο στο σινεμά; Ήξερα ότι θα γίνει μια μέρα. Ήθελα να γίνει. Οι λέξεις μπορούν να πετύχουν έναν στόχο μέχρι ένα σημείο, οι εικόνες μπορούν να καταφέρουν περισσότερα. Μια ταινία μπορεί ν’ αγγίξει ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν η ταινία να πει την ιστορία μου αληθινά. Με ψυχή. Δεν ήθελα να είναι μια απλή ταινία, ήθελα να δώσει στους θεατές της μια καινούργια ζωή. Βλέποντάς την να πεις «νόμιζα ότι είχα προβλήματα, αλλά στ’ αλήθεια μπορώ να κάνω ό,τι θέλω». Αν αυτή η γυναίκα τα κατάφερε, οποιοσδήποτε μπορεί.