Τα social media και η αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να ζήσει
Η ζωή είναι μικρή. Δεν έχει φτάσει σε κανέναν. Και, το χειρότερο, όταν φύγεις —και, φευ, όλοι φεύγουμε, και πώς αλλιώς δηλαδή— τα πάντα γίνονται ερήμην σου. Η ζωή κυλά, τα πράγματα αλλάζουν, όλοι περπατούν προς τα εμπρός, κι εσύ; Εσύ λείπεις για πάντα.
Λοιπόν, λείπουμε ΗΔΗ από τη ζωή. Αν όχι τις πιο πολλές ώρες, σίγουρα τις περισσότερες του ελεύθερου χρόνου μας. Η ζωή κυλά, τα πράγματα αλλάζουν, όλοι περπατούν προς τα εμπρός, κι εμείς; Εμείς λείπουμε στα social media.
Υποστηρίζω πως η ζωή στα social media, όταν δεν ενημερώνεσαι και δεν συναναστρέφεσαι οικείους σου για το καλό, είναι μια νεκρή ζωή — όχι, προφανώς, κυριολεκτικά θάνατος, καθώς τα socialmedia κερδίζουν περισσότερα από τους ζωντανούς παρά από τους πεθαμένους, αλλά μια ΝΕΚΡΗ ΖΩΗ.
Υπερβολή; Ίσως. Ελιτίστικος λουδιτισμός; Μπορεί. Αδυναμία ένταξης στο ρεύμα, κοινωνιοπάθεια, κόμπλεξ; Ενδεχομένως, ενδεχομένως. Αλλά δεν είναι κάτι που ισχυρίζομαι χωρίς να το έχω δοκιμάσει και χωρίς να με έχει πλήξει προσωπικά. Γιατί αυτή η Νεκρή Ζωή σού αφήνει πληγές και σε καθιστά αδύναμο να ζήσεις (να ζήσεις ΚΥ-ΡΙ-Ο-ΛΕ-ΚΤΙ-ΚΑ) στον βαθμό που το έκανες μέχρι τώρα. Τα social media,όταν δεν ενημερώνεσαι και δεν συναναστρέφεσαι οικείους σου για το καλό, σε τυφλώνουν και σου κόβουν τα χέρια και τα πόδια, λίγο-λίγο. (Όμως όχι όσο λίγο-λίγο θα ήθελες, θα ήλπιζες ή νομίζεις: πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο δραστικά).
* * *
Μολονότι ξέρω αρκετές εκατοντάδες καλούς αναγνώστες, δεν ξέρω σχεδόν κανέναν από αυτούς που να μπορεί σήμερα να διαβάσει ένα μεγάλο και απαιτητικό κλασικό μυθιστόρημα. Μάλιστα, αν τυχόν το κάνει κάποιος, ένας περίεργος άνθρωπος (συχνά απαυδισμένος από τον εαυτό του, πετσοκομμένος, με κομμένη την ανάσα), το διατυμπανίζει λες και ανέβηκε με τα σανδάλια στο Έβερεστ, λες και έβγαλε το Εξκάλιμπερ από τον βράχο. Οι συγκεκριμένοι, μάλιστα, άνθρωποι —όλες αυτές οι μπόλικες εκατοντάδες, ΜΗΔΕΝΟΣ εξαιρουμένου— ανάμεσα στα 16 και στα 31 τους, αυτή τη δεκαπενταετία που ο άνθρωπος διαβάζει καλά, ξεπετούσαν εκατοντάδες σελίδες καθημερινά, και από τους κλασικούς, και βίπερ, και τα πάντα. Σήμερα, αν ένας τους ασχοληθεί, πες, με τον «Μόμπι-Ντικ» ή με το «Μαγικό Βουνό», θα το βροντοφωνάξει στις περίκλειστες, ασφυκτικά στενές εσχατιές του σοσιαλμιντιακού μικροσύμπαντος, δίκην ηρακλείου κατορθώματος. Που δεν είναι. Είναι η ανάγνωση ενός κλασικού βιβλίου, κατιτί τρομακτικά ΑΠΛΟ, κάτι επιβεβλημένο.
Από την άλλη, ναι: εν πολλοίς κατέστη στ’ αλήθεια κατόρθωμα. Γιατί τα sociall media —που δεν μόνο ενημέρωση και συναναστροφή με τους οικείους σου για το καλό, ποτέ δεν ήταν μόνο αυτό, και ποτέ δεν πρόκειται να γίνουν—, όχι απλώς σε εκπαιδεύουν, αλλά ΑΠΑΙΤΟΥΝ από εσένα υποταγή στην αποσπασματική μικροποσότητα, στη «σπασμένη» γνώση, στον εμπριμέ, φανταχτερό αχταρμά του τσαλαβουτήματος στα πάντα — δηλαδή στο Τίποτα. Εάν δεν υπήρχε αυτό το Τίποτα, δεν θα υπήρχε και κέρδος.
Και τα socialmedia είναι μαγαζί, και μάλιστα από τα πολύ ακριβά.
Αυτό που κυρίως κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος (πολύ περισσότερο από το να αγαπά, να εργάζεται, να δημιουργεί, να στέργει, να πηγαίνει στην ταβέρνα ή να διασκεδάζει ποικιλοτρόπως) είναι να τα ταΐζει.
Κατά μέσον όρο, σήμερα κάποιος διαβάζει 15 λεπτά ημερησίως, ενώ σπαταλά περί τα 300 σε μία οθόνη κινητού ή τάμπλετ. Η αναλογία αυτή, το συγκλονιστικό, αδιανόητο 1/20, είναι ενδεικτική μιας Νεκρής Ζωής.
Ο κόσμος μας ποτέ δεν ήταν τόσο σύνθετος, ποτέ δεν ήταν τόσο γεμάτος γνώση και δυνατότητες όσο σήμερα. Ποτέ. (Και αύριο θα είναι ακόμη πιο σύνθετος, ακόμη πιο γεμάτος, ακόμη πιο πλούσιος). Είναι να τραβάς τα μαλλιά σου που δεν το εκμεταλλευόμαστε. Χρειάζεται (ψέματα: απαιτείται) να πατήσουμε φρένο. Πρέπει να ακονίσουμε ξανά τις χαμένες μας δεξιότητες: την προσήλωση σε ένα πολύπλευρο φαινόμενο τη φορά, την απομόνωση από τον θόρυβο, την ανάγνωση μεγάλων κειμένων. Πρέπει να βρεθούμε μακριά από το αγριεμένο πλήθος.
Υπερβολή; Ελιτίστικος λουδιτισμός; Αδυναμία ένταξης στο ρεύμα, κοινωνιοπάθεια, κόμπλεξ; Όχι βέβαια.
16°
