Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Η ιστορία ενός γάμου» του Γκάιρ Γκούλικσεν, που κυκλοφορεί από τις εκδ. Ποταμός
Ποτέ δεν μπόρεσα να το καταλάβω. Η ιδέα ξεπερνούσε το φτωχό μυαλουδάκι μου. Κι ας έβαλα μπροστά τον μηχανισμό της ενσυναίσθησης –να νιώσω δηλαδή τον άλλον, να μπω στη θέση του, να τον συμπονέσω–, δεν τα κατάφερα.
Μιλάω για ένα ζευγάρι φίλων που ο άντρας ωθούσε τη γυναίκα του να ιερουργεί σεξουαλικά με άλλους άντρες, ενώ ο ίδιος έπαιρνε μάτι και ενίοτε μέρος σε αυτήν την άκρως μυσταγωγική πράξη. Πώς μπορούσε να συναινεί σε κάτι τέτοιο; (Προσωπικά αντιστάθηκα σθεναρά όταν μου προτάθηκε να συμμετάσχω σε αυτό το χαρούμενο σχήμα που μου θύμιζε εμπειρίες των φοιτητικών μας χρόνων. Με άλλα λόγια, παρελθέτω απ’ εμού ιστορίες τύπου Πολ Σαρτρ και Σιμόν ντε Μποβουάρ).
Και ιδού, έφτασε στα χέρια μου (και μόλις διάβασα σε πολύ καλή μετάφραση του Σωτήρη Σουλιώτη) ένα ευσύνοπτο μυθιστόρημα 220 σελίδων με τίτλο «Η ιστορία ενός γάμου»(εκδ. Ποταμός). Συγγραφέας του ένας ελαφρώς νεότερός μου Νορβηγός με το όνομα Γκάιρ Γκούλικσεν. Στο αυτί του βιβλίου, η φωτογραφία του φέρνει στον Βαρουφάκη – αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα. Το θέμα είναι πως ο ήρωας του μυθιστορήματος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τη γυναίκα του στο να τον απατήσει. Τη σπρώχνει αδήριτα στην αγκαλιά ενός άλλου άντρα κι ύστερα κλαίει για την ανοησία του (άλλη λέξη θα χρησιμοποιούσα, αλλά σκέφτομαι πάντα τη δαμόκλεια σπάθη της αρχισυντάκτριας).
Το βιβλίο ξεκινάει ως εξής:
– Θα μου πεις για μας;
– Για μας;
– Να μου μιλήσεις σα να μην ήξερα τίποτα.
– Ήμασταν ζευγάρι.
– Ναι. Και;
– Ήμασταν γυναίκα και άντρας. Ήμασταν παντρεμένοι.
– Και ύστερα;
– Ήμασταν μητέρα και πατέρας. Είχαμε παιδιά μαζί.
– Δεν λέω αυτό. Πες για μας. Τι έγινε μ’ εμάς;
– Ζούσαμε μαζί.
– Προσέχαμε ο ένας τον άλλο;
– Τι εννοείς; Ναι, φυσικά.
– Όμως μια μέρα.
– Όμως μια μέρα τι; Να πω γι’ αυτό;
– Πρέπει να μου πεις τι έγινε μ’ εμάς. Δεν το καταλαβαίνω.
– Ούτε εγώ μπορώ να πω ότι το πολυκαταλαβαίνω.
– Δεν θα μου πεις δηλαδή;
– Δεν νομίζω ότι μπορώ. Όχι δεν θέλω, δεν μπορώ.
– Να το πω εγώ τότε; Θα το πω εγώ.
Έτσι αρχίζει το μυθιστόρημα. Αναλαμβάνει ο άντρας να εξηγήσει πώς τα πράγματα έφτασαν εκεί που έφτασαν. Πώς οδήγησε τη γυναίκα του στην απιστία. Γιατί το έκανε αυτό; Τι σόι ανεπούλωτα τραύματα τον έφτασαν στο σημείο να σπρώξει τη γυναίκα του –τη γυναίκα που αγαπάει, που αγαπάει τρελά– στα στιβαρά χέρια ενός άλλου αρσενικού.
Η δικαιολογία του είναι πως δεν ήθελε η σχέση του με τη γυναίκα που παντρεύτηκε κι έκανε μαζί της δυο παιδιά να τελματώσει σε ένα συμβατικό σχήμα. Επιζητούσε την ελευθερία μέσα στον γάμο. Αν κάποιος από τους δύο επιθυμούσε να απιστήσει, όχι μόνο όφειλε να το κάνει, αλλά ευκταίο ήταν να φέρνει και τον εραστή του στο κρεβάτι – έστω σε ένα φαντασιακό επίπεδο αρχικά.
Αχ, αυτά τα σκανδιναβικά ζευγάρια, πόσο απάδουν του χαρακτήρα μου! Δεν θα φτάσω βέβαια ποτέ στο άλλο άκρο, να τεμαχίσω την αγαπημένη μου επειδή απίστησε, αλλά όχι και να τη βάζω να μου αφηγείται τις ερωτικές της περιπτύξεις με τον άλλον.
Όπως και να ’χει, πρόκειται για ένα βιβλίο που δεν αφήνει ο αναγνώστης από τα χέρια του κι ας θέλει να σφίξει τα ίδια χέρια γύρω από τον λαιμό του ήρωα. Διότι, ας μην το ξεχνάμε, υπάρχει πάντα και το διαζύγιο.
15°
