Βιβλιο

Ρέιτσελ Κάσκ, μια ξένη συγγραφέας στην Αθήνα

Το μυθιστόρημα «Περίγραμμα» της Καναδέζας συγγραφέως ξετυλίγεται στην Ελλάδα

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 726
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Άρης Σφακιανάκης διαβάζει το μυθιστόρημα «Περίγραμμα» της Ρέιτσελ Κάσκ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.

Είχα καιρό να διαβάσω μυθιστόρημα γραμμένο από αλλοδαπό συγγραφέα που να ξετυλίγεται απ’ την αρχή ως το τέλος στην Ελλάδα. Η Ρέιτσελ Κάσκ, γεννημένη πριν 58 χρόνια  στο Τορόντο και μεγαλωμένη στη Μεγάλη Βρετανία, στέλνει τη λονδρέζα ηρωίδα της –που είναι συγγραφέας– να διδάξει δημιουργική γραφή σε θερινό σεμινάριο που πραγματοποιείται στην Αθήνα εν μέσω κρίσης (διότι η λογοτεχνία δεν πεθαίνει ποτέ).

Πάντα μου άρεσε να ακούω ή να διαβάζω –από τον λόρδο Βύρωνα ως το «Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι»– τη γνώμη που έχουν οι ξένοι για τη χώρα μας. Μεμψιμοιρούν άραγε όπως εμείς για τα μύρια κακά που τυχαίνουν στο διάβα τους: οι αετονύχηδες ταξιτζήδες με τα πειραγμένα ρολόγια, οι ταβερνιάρηδες που δεν κόβουν αποδείξεις, τα μπαρ τίγκα στον καπνό, οι λακκούβες στους δρόμους, οι πορτοφολάκηδες στο μετρό, το χαλασμένο αναβατόριο στην Ακρόπολη; Ή, αντίθετα, αγνοούν τα παραπάνω –θεωρώντας τα ίσως μέρος της τοπικής κουλτούρας – κι απολαμβάνουν τις πιο ωραίες θάλασσες του κόσμου, τα γραφικά νησιά, το υπέροχο φαγητό, την παραδοσιακή φιλοξενία, το ασύμμετρο αστικό τοπίο της πρωτεύουσας, την ήπια κραιπάλη του Σαββατόβραδου και το σεμνό φλερτ των αυτοχθόνων που έχουν ευνουχιστεί από την αλόγιστη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;

Θυμάμαι πόσο όμορφα είχα περάσει τριγυρνώντας με τον ήρωα του Φόουλς στον «Μάγο», όταν ο νεαρός καθηγητής φτάνει στις Σπέτσες για να διδάξει στην Κοργιαλένειο.

Εξίσου όμορφα πέρασα διαβάζοντας το «Περίγραμμα» της Κασκ. Μόνο που σ’ αυτό οι αράδες δεν αναδίδουν τη νοσταλγία του Φόουλς για μια εποχή που χάθηκε ανεπιστρεπτί, αλλά την τραχιά νευρικότητα που σπινθηρίζει ανάμεσα σε ανθρώπους που συναντιούνται πρώτη φορά και ίσως η σχέση τους αυτή να περάσει σε άλλο επίπεδο – ίσως πάλι όχι. Η μορφή, η σιλουέτα, το περίγραμμα της ηρωίδας αναφαίνεται μέσα από την επαφή της που συναγελάζεται.

Στην πτήση της για την Αθήνα γνωρίζεται με μεσόκοπο Έλληνα που την καλεί στο σκάφος του για μια μίνι κρουαζιέρα στα γύρω νησιά – κι εκείνη, αφελής Εγγλέζα, αποδέχεται χωρίς φλέγμα την πρόταση. Καταλύει σε μια θορυβώδη περιοχή της πρωτεύουσας –πιθανόν το Κουκάκι– απ’ όπου εκδράμει στους πέριξ ιστορικούς χώρους, με προτίμηση την αρχαία Αγορά. Παραδίδει μαθήματα δημιουργικής γραφής σε επίδοξους ιθαγενείς Μπαλζάκ ενώ το μυαλό της στρέφεται αδιάκοπα στο δάνειο που περιμένει να της εγκριθεί στο Λονδίνο. Τρώει βράδυ στο Κολωνάκι με ελληνίδα ποιήτρια –κατευθείαν απόγονο της Σαπφούς– και επιδίδεται μαζί της εκτενώς σε συζητήσεις που θυμίζουν το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα σε σύγχρονη εκδοχή.  Κι όταν, κάποτε, φτάνει η ώρα να μαζέψει τα μπαγκάζια της και να εγκαταλείψει τη φωτεινή Αθήνα για το μουντό Λονδίνο –τι κλισέ!– όταν, λοιπόν, κάποτε… Αλλά φυσικά δεν πρόκειται να αποκαλύψω το τέλος. Αυτό εναπόκειται στον αναγνώστη – δεν είμαι spoiler εγώ.