Βιβλιο

Λέμβος 14

Ένα μυθιστόρημα το οποίο υποχρέωσε το νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι να το επευφημήσει και που αιχμαλώτισε την κάτοχο του φετινού Booker

Δημήτρης Καραθάνος
ΤΕΥΧΟΣ 413
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Την πρώτη μέρα στη βάρκα την περάσαμε ως επί το πλείστον σιωπηλοί, είτε προσπαθώντας να συνειδητοποιήσουμε το δράμα που παιζόταν στην αφρισμένη θάλασσα γύρω μας είτε αρνούμενοι να το χωνέψουμε». Έτσι απερίφραστα ξεκινά η «Λέμβος 14» (εκδ. Διόπτρα), ένα μυθιστόρημα το οποίο υποχρέωσε το νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι να το επευφημήσει, που αιχμαλώτισε την κάτοχο του φετινού Booker, Χίλαρι Μάντελ, και εξώθησε την μπεστσελερίστρια Έμα Ντόναχιου να το παιανίζει με ορολογία του τύπου: «ιστορία αφοπλιστική ως προς την αφήγηση και μεγαλειωδώς συγκινητική στο υπαρξιακό επίπεδο».

Με τέτοια διαπιστευτήρια, και έχοντας αφήσει ανεξίτηλο ίχνος πάνω στο χαρτί χάρη στο περικλεές ντεμπούτο της, η συγγραφέας του έργου αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση αυτοπραγμάτωσης μέσω μιας έως πρότινος ανεκμετάλλευτης μυστικής φλέβας. Αρχιτέκτων και μηχανικός προτού διδάξει τον εαυτό της να γράφει, η Αμερικανίδα Σαρλότ Ρόγκαν είναι μια λογοτεχνική φυσιογνωμία in the making, μια ακόρεστη αναγνώστρια του Τζόις και του Ναμπόκοφ, η οποία σε όψιμη ηλικία ανακάλυψε τον εαυτό της να ανθοφορεί φιγουράροντας στη μακρά λίστα υποψηφιοτήτων βραβείου πρώτου βιβλίου του «Guardian».

n

Τι ακριβώς, όμως, διαμείβεται στην έκταση των 320 σελίδων κατακλυσμιαίας δράσης της «Λέμβου 14»; Σαν όλη τη σπουδαία λογοτεχνία, το βιβλίο πραγματεύεται πολύπλοκα θέματα με απλό τρόπο, επιτυγχάνοντας παράλληλα να ντριμπλάρει τα άφθονα ηθικά διλήμματα που επιφέρει η ακλόνητη θέληση του ανθρώπου για επιβίωση, ενόσω εγκλωβισμένος σε αμείλικτο περιβάλλον. Πρωταγωνίστρια μιας ιστορίας ρωμαλέου σθένους και ηρωίδα του βιβλίου είναι η Γκρέις Γουίντερ. Τη γνωρίζουμε στο κατάστρωμα του υπερωκεάνιου «Αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα», να ατενίζει το μέλλον αισιόδοξα έπειτα από μια μακρά θητεία στη συμφορά, ώσπου τίθεται αντιμέτωπη με μια νέα αναπαράσταση του ζόφου, ούσα ναυαγός, αλλά μυστηριωδώς άθικτη έπειτα από 21 ημέρες πελαγοδρόμησης καταμεσής του πουθενά, σε μια κατάφορτη από ψυχές σωσίβια λέμβο.

Δίχως να διαθέτει ως προσωπικότητα την παραμικρή παρέκκλιση, η Γκρέις θα υποχρεωθεί να αναπτύξει έναν αμφιλεγόμενο ηθικό κώδικα προκειμένου να βγει ασφαλής στη στεριά, όπου θα τεθεί αντιμέτωπη με τη μήνη της κοινωνίας και τη συνεπακόλουθη ποινική δίωξη. Όλα αυτά σε αφοπλιστική, πρωτοπρόσωπη διήγηση στιβαρούς αφηγηματικής μαστοριάς και συναρπαστικού ψυχολογικού βάθους, της οποίας όλες οι αποχρώσεις καταδεικνύουν μια συγγραφέα μεγάλης στόφας.