Η συνάντηση του Ian Fleming και του Georges Simenon οργανώθηκε και μαγνητοφωνήθηκε από τον Άγγλο δημοσιογράφο Gordon Young το 1964 και η συζήτησή τους (κάτω από τον τίτλο «Μποντ εναντίον Μαιγκρέ») διαβάζεται με χαμόγελο στα χείλη. Οι δύο τους χρησιμοποιώντας πληθυντικό στη μεταξύ τους απεύθυνση συνομολογούν μυστικά της γραφής τους («Ι.Φ.: Αυτή την περίοδο περνάω άσχημη φάση• χρησιμοποιώ διαρκώς τη λέξη “ακριβώς”... Ζ.Σ.: Το παθαίνω κι εγώ – αλλά στην περίπτωσή μου η λέξη αλλάζει από μυθιστόρημα σε μυθιστόρημα. Στο ένα είναι το “ωστόσο”, στο επόμενο είναι το “πιθανόν”…»). Ο Simenon αποκαλύπτει πως ποτέ του δεν διάβασε βιβλία του Fleming («ειλικρινά δεν σας έχω διαβάσει ποτέ, απλώς και μόνο επειδή στα εικοσιπέντε μου χρόνια αποφάσισα ότι δεν θα διαβάσω μυθιστορήματα... Τα βιβλία σας τα γνωρίζω από τις κριτικές, γ’’ αυτό και σας ξέρω»). Ο Fleming εκφράζει γενναιόδωρα το θαυμασμό του («Πιστεύω ότι σε εκατό χρόνια θα είστε ένας από τους μεγάλους Γάλλους κλασικούς. Ήμουν εξαρχής βέβαιος. Θα είστε ο Μπαλζάκ του...»), για να διακοπεί από τον Simenon με την απάντηση («Ειλικρινά σας λέω, αυτό ποσώς με ενδιαφέρει, μιας και δεν θα υπάρχω πια»)!
Ψεύτικη ή μη η ταπεινοφροσύνη του συγγραφέα των διακοσίων μυθιστορημάτων και των χιλίων ιστοριών; Αδιαφορώντας για την απάντηση συνειδητοποιούμε πως οι απόψεις του για το τι είδους λογοτεχνία ήθελε να δημιουργήσει («...σαράντα χρόνια τώρα αγωνίζομαι να αποφύγω οτιδήποτε θυμίζει λογοτεχνία. Σκοπός μου είναι η απλότητα») έχει πραγματικό αντίκρισμα στο έργο του. Μπορείς να το διαπιστώσεις διαβάζοντας –ενδεικτικά– τα δύο τελευταία, εκδοθέντα στα ελληνικά, βιβλία του «Ο άνθρωπος από το Λονδίνο» και «Στριπτήζ».
Οι ήρωες και των δύο είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας (στο πρώτο ένας κλειδούχος των σιδηροδρομικών γραμμών του λιμανιού της Διέππης, στο δεύτερο μία χορεύτρια καμπαρέ στις Κάννες). Κάποια στιγμή τούς δίνεται η ευκαιρία να αλλάξουν τη ζωή τους (ο πρώτος θα κλέψει μία βαλίτσα με μισό εκατομμύριο δολάρια από ένα πτώμα, η δεύτερη ελπίζει να πάρει τη θέση της ιδιοκτήτριας του καμπαρέ καθώς ο σύζυγος της τελευταίας είναι ερωτευμένος μαζί της). Θα τα καταφέρει κάποιος από τους δύο; Και αν ναι, με τι κόστος;
Το ερωτηματικό δημιουργεί το σασπένς. Η μέγιστη αξία τους όμως βρίσκεται στην οικονομία των περιγραφών, στην παρατήρηση της επαρχιακής καθημερινότητας, στην ψυχολογική διεισδυτικότητα του συγγραφέα. Ναι, αυτοί οι ήρωες θα μπορούσαν να ήταν και ήρωες του Μπαλζάκ (πόσο δίκιο είχε ο Φλέμινγκ). «Για μένα το θέμα είναι να έχω σε κάθε βιβλίο μια ιστορία λιγότερο φανταστική, λιγότερο περιπετειώδη, με λιγότερες συμβατικές ιδέες – κι αντίθετα να προχωρώ λίγο πιο βαθιά κάτω από το δέρμα των ανθρώπων», θα του πει ο Σιμενόν στην κουβέντα τους. Όλα ισχύουν στο ακέραιο, με τη διαφορά πως δεν έχει κατορθώσει μόνο να μπει λίγο κάτω από το δέρμα, αλλά και να δημιουργήσει χαρακτήρες που θα μπορούσαν ισότιμα να συνομιλούν με τη μαντάμ Μποβαρί. Απλά είχε προλάβει να δηλώσει «Δεν μ’ ενδιαφέρει να γράψω το Πόλεμος και Ειρήνη... τελειώνω κάθε βιβλίο σε οκτώ μέρες», φράσεις που δεν συγχωρούν οι κριτικοί.
Αποσπάσματα
«....Τι μπορούσε να πει η Σελίτα; Δεν μετάνιωνε γι’ αυτό που είχε κάνει. Σε όλη της τη ζωή, ουδέποτε είχε δει αντρικό πρόσωπο να εκφράζει τόση ευτυχία όση στο πρόσωπο του Εμίλ αυτή τη νύχτα, και φεύγοντας, της είχε φιλήσει αδέξια τα δύο χέρια, ψελλίζοντας:
– Ευχαριστώ! Και συγνώμη...
– Συγνώμη για ποιo πράγμα;
Λοιπόν είπε κάτι που δεν περίμενε να τ’ ακούσει και θα στριφογύριζε πολλές φορές στο μυαλό της.
– Πού είμαι απλώς μόνο εγώ!...» Στριπτήζ
«...Ο Μαλουέν δεν θα τρελαινόταν με την ιδέα να μην ξέρει πού βρίσκεται ο άντρας; Θα τρελαινόταν πολύ περισσότερο απ’ όσο τώρα που ήξερε ότι ήταν μέσα στην καλύβα! Μήπως ο άντρας είχε τον παραμικρό δισταγμό να σκοτώσει τον Εγγλέζο; Όχι! Τον είχε σκοτώσει πολύ απλά, όπως δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι μπορεί κάποιος να σκοτώσει, αν δεν έχει παρευρεθεί ποτέ σε έγκλημα• δεν ήταν καν εντυπωσιακό...» Ο άνθρωπος από το Λονδίνο
«...Δεν θα άλλαζε τα εσώρουχά της, ούτε τις κάλτσες της. Ήταν πάρα πολύ έξυπνη πάνω σ’ αυτό το θέμα. Οι φτηνές κυλότες της, σαν αυτές που φορούν οι νεαρές δακτυλογράφοι και οι υπηρετριούλες, μιλούσαν περισσότερο στις φαντασιώσεις των αντρών και τους πρόσφεραν καλύτερα το γυναικείο μυστήριο, απ’ ό,τι τα διχτυωτά καλσόν, τα στενά μαύρα κορμάκια ή τα τριγωνάκια με τις παγέτες των επαγγελματιών...» Στριπτήζ
«Ian Fleming –-Georges Simenon, Μποντ εναντίον Μαιγκρέ, Μια συζήτηση», μτφ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα (σειρά «Ο άτακτος λαγός»)
Georges Simenon, Στριπτήζ, μτφ. Αργυρώ Μακάρωφ, εκδ. Άγρα
Georges Simenon, Ο άνθρωπος από το Λονδίνο, μτφ.:Αργυρώ Μακάρωφ, εκδ. Άγρα
19°
