Granta world

Ποια είναι η σχέση σας με τις εκδόσεις;

Προερχόμαστε από μια εκδοτική οικογένεια. Ο πατέρας μου δραστηριοποιήθηκε στον εκδοτικό χώρο ήδη από το 1958. Έτσι το εκδοτικό έργο της οικογενειακής επιχείρησης υπήρξε πολυάριθμο και πολυδιάστατο. Περιλαμβάνει όχι μόνο εγκυκλοπαίδειες με σημαντική εμπορική επιτυχία και μαζικές πωλήσεις («Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια των Νέων», «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια») αλλά και επιστημονικές εκδόσεις, ελληνική λογοτεχνία, ποίηση, σύγχρονη δημοσιογραφία, πολιτική ιστορία, εκδόσεις τέχνης. Επίσης είχαμε πολυετή εκδοτική παρουσία στη Ρωσία, από το 1991, με τη διεθνώς γνωστή ημερησία εφημερίδα «Πράβντα» και με μια σειρά από άλλες εκδόσεις (ανάμεσά τους, η αθλητική εφημερίδα «Μπαλέλσικ» και η ομογενειακή «Ακρόπολη»).

Ποια είναι η σχέση σας με το «Granta»;

Πώς αποφασίσατε να διεκδικήσετε τα δικαιώματα; Τα αδέλφια μου Χρήστος και Θόδωρος ξεκίνησαν να διαβάζουν το «Granta» περίπου από το 1985, κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών τους στο εξωτερικό, και έκτοτε έγιναν συνδρομητές. Πριν από μερικά χρόνια, συζητώντας για ένα πιθανό καινούργιο εκδοτικό εγχείρημα, ήταν φυσικό για μας να σκεφτούμε το «Granta». Ήρθαμε σε επαφή με τον εκδότη και στη συνέχεια με τον αρχισυντάκτη και έτσι, μετά από τρία χρόνια διαπραγματεύσεων, το ελληνικό «Granta» έγινε πραγματικότητα.

Η περίφημη «λίστα» του «Granta» πώς ξεκίνησε;

Η ιδέα δεν ήταν αρχικά του «Granta» αλλά κατά κάποιον τρόπο γεννήθηκε όταν ο νυν αρχισυντάκτης του περιοδικού Ίαν Τζακ (που τότε εργαζόταν για την εφημερίδα Sunday Times του Λονδίνου) παρευρέθηκε, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, σε μια προσπάθεια μάρκετινγκ των καλύτερων Βρετανών συγγραφέων, οργανωμένη από την Επιτροπή Προώθησης Βιβλίου, με σκοπό να πείσουν το κοινό να αγοράζει περισσότερα βιβλία. Το πρώτο τεύχος του «Granta» με τους «καλύτερους νέους Βρετανούς μυθιστοριογράφους» κυκλοφόρησε το 1983, το δεύτερο δέκα χρόνια μετά. Το πρώτο ελληνικό τεύχος είναι λοιπόν η τρίτη «λίστα».

Ποια είναι η φιλοσοφία του «Granta»;

Το «Granta» δεν έχει ένα συγκεκριμένο πολιτικό ή λογοτεχνικό μανιφέστο, αλλά πιστεύει τόσο στη δύναμη όσο και στην αναγκαιότητα της λογοτεχνίας ως απόδοσης της πραγματικότητας (είτε σαν μυθιστοριογραφία, δημοσιογραφία ή ακόμα και φωτογραφία). Το υλικό που δημοσιεύεται είναι πρωτότυπο και αδημοσίευτο. Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι πληρώνει συγγραφικά δικαιώματα και φυσικά αυτό θα ισχύσει και για τις ελληνικές συνεισφορές.

Ποια είναι η λογική πίσω από την εκάστοτε επιλογή;

Nα αναδειχθούν είκοσι Βρετανοί συγγραφείς κάτω των σαράντα ετών, οι οποίοι είναι είτε πολλά υποσχόμενοι είτε ήδη καθιερωμένοι, και να παρουσιαστούν οι λιγότερο γνωστοί από αυτούς στο ευρύτερο κοινό. Η εκάστοτε επιλογή να αποτελεί ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα στο χώρο της.

Πώς είναι δυνατόν να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;

Mε διάφορες μεθόδους. Mια από αυτές που ακολουθήθηκε, στις επιλογές της τελευταίας «λίστας» για παράδειγμα, είναι με τη βοήθεια κάποιας επιτροπής κριτικών που να έχουν πείρα στον εκδοτικό χώρο και να είναι καλοί αναγνώστες, καλοί κριτικοί και, αν είναι δυνατόν, καλοί συγγραφείς.

Μπορούμε σήμερα να μιλάμε για ανεξαρτησία στον τομέα των εκδόσεων;

Όταν μιλάμε για ανεξαρτησία εννοούμε τη δυνατότητα να τυπώνουμε ιδέες, άρθρα, διηγήματα, βιβλία, περιοδικά, χωρίς να χρειάζεται έξωθεν έγκριση. Αναμφισβήτητος όρος για μια τέτοιου είδους ανεξαρτησία είναι η οικονομική επιβίωση του εγχειρήματος, που, σε τελευταία ανάλυση, εξαρτάται από την υποστήριξη κάποιας μερίδας του αναγνωστικού κοινού. Γιατί, κακά τα ψέματα, όταν η επιβίωση μιας έκδοσης που δεν καταφέρνει να καλύψει τα έξοδά της εξαρτάται από κάποιο «σπόνσορα», τότε είναι πολύ πιθανό αυτός να θελήσει να επιβάλει κάποιους όρους. Κάτι τέτοιο, συχνά αλλά όχι πάντα, ισοδυναμεί με κατάργηση της ανεξαρτησίας. Έτσι, κατά την άποψή μας, πρέπει να αναζητούμε την ανεξαρτησία στα νούμερα. Όσο περισσότεροι οι «σπόνσορες» τόσο πιο ανεξάρτητη είναι μια έκδοση. Το ιδανικό; Ένα περιοδικό που επιβιώνει από τα 15 ευρώ που πληρώνει κάθε αναγνώστης…

Ποια μεγάλα σήμερα ονόματα έχουν ξεκινήσει από τις λίστες του;

Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι στην πρώτη «λίστα» περιλαμβάνονταν οι Ράσντι, Ισιγκούρο και Έιμις, στη δεύτερη οι Μπανκς, Κιουρέισι και Σέξπιρ, ενώ στην τρίτη, που αποτελεί το πρώτο ελληνικό τεύχος, η Μόνικα Άλι, ο Χάρι Κούνζρου και η Ζάντι Σμιθ – που είναι ήδη ιδιαίτερα μεγάλα ονόματα παγκοσμίως.

Θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε Έλληνες στις σελίδες του;

Η ελληνική έκδοση στο μέλλον θα περιλαμβάνει και υλικό από Έλληνες, νέους ή καθιερωμένους αλλά λιγότερο γνωστούς δημιουργούς. Η αρχισυνταξία του μητρικού «Granta» έχει εκφράσει ήδη την επιθυμία να παίρνει μελλοντικά υλικό και από την ελληνική έκδοση. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένης της ευρείας κυκλοφορίας του μητρικού «Granta», και θα συμβάλει ιδιαίτερα στο να κάνει διεθνώς γνωστή τη σύγχρονη ελληνική δραστηριότητα στο χώρο της λογοτεχνίας, της δημοσιογραφίας και της φωτογραφίας. Ελπίζουμε μάλιστα ότι κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον ίσως να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε και μια αντίστοιχη ελληνική «λίστα».