«Κόκκαλο»: Μετά από το τριπλό sold out στη Νέα Υόρκη επιστρέφει για λίγες παραστάσεις στην Αθήνα
Μπήκαμε στις πρόβες της παράστασης στο Θέατρο Σημείο και συνομιλήσαμε με τον Άρη Ασπρούλη, έναν εκ των συγγραφέων του έργου που καθήλωσε το αμερικανικό κοινό.
«Κόκκαλο» στο Θέατρο Σημείο: Συνέντευξη με τον συγγραφέα Άρη Ασπρούλη και φωτογραφίες από τις πρόβες της παράστασης.
Το «Κόκκαλο», ένα έργο δύο ελλήνων συγγραφέων, σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη, που έκανε ένα μεγάλο ταξίδι από την Αθήνα ως την Νέα Υόρκη, επιστρέφει για λίγες μόνο παραστάσεις, στο Θέατρο Σημείο. Μετά από δύο πετυχημένες σεζόν στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και ένα τριπλό soldout τον περασμένο Μάιο στο περίφημο TheTankTheatre της Νέας Υόρκης, θα παρουσιαστεί από τις 4 Δεκεμβρίου και μόνο για 12 παραστάσεις, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, προτού ταξιδέψει στη Σόφια για να συνεχίσει τη διεθνή του πορεία. Ένα πρωτότυπο θεατρικό έργο της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούληγια τη ζωή και το έργο του Αντονέν Αρτώ. Μια λυτρωτική ροκ τελετουργία με πρωταγωνιστή το Γεράσιμο Γεννατά σε ένασπαρακτικό μονόλογοκαι τον ιδιοφυή μουσικό περφόρμερ Γιώργο Παλαμιώτη ζωντανά μαζί του επί σκηνής.
Αποκλειστικές φωτογραφίες από την πρόβα της παράστασης «Κόκκαλο» στο Θέατρο Σημείο.
«Κόκκαλο»: Λίγα λόγια για το έργο
Το 1935 ο Αντονέν Αρτώ επινοεί μια εντελώς νέα θεατρική φόρμα, το «Θέατρο της Σκληρότητας», και για να τη βάλει σε εφαρμογή δημιουργεί την παράσταση «Οι Τσέντσι» – μία πεντάπρακτη τραγωδία, για τον ξακουστό, αιμοδιψή και αιμομίκτη κόμη της Ρώμης, που βρέθηκε δολοφονημένος, μ’ ένα στιλέτο στο μάτι, από την ανήλικη κόρη του. Το έργο κάνει πρεμιέρα τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, στο θέατρο Folies Wagram στο Παρίσι, και παρά τις προσδοκίες αποτυγχάνει παταγωδώς.
Ο Αρτώ αποφασίζει πως δεν θα σκηνοθετήσει ξανά ποτέ, ταξιδεύει ασταμάτητα αναζητώντας τη λύτρωση και στο τέλος συλλαμβάνεται για αλητεία. Το 1938 χαρακτηρίζεται επισήμως ως «παράφρων» και οδηγείται δια της βίας στο ψυχιατρείο, στο οποίο θα παραμείνει έγκλειστος για εννέα χρόνια. Την τελευταία μόνο χρονιά θα υποβληθεί σε περισσότερα από 51 ηλεκτροσόκ. Εκεί αποκτά την εμμονή ότι έρχονται στον ύπνο του και του δηλητηριάζουν τα όνειρα κάνοντας μάγια, εκεί πέφτει σε κώμα και ευτυχώς ξύπνα την ώρα που τον οδηγούν στο νεκροτομείο, εκεί ο ξακουστός ψυχαναλυτής και ψυχίατρος Ζακ Λακάν θα θριαμβολογήσει πως «επιτέλους ο κύριος Αρτώ θεραπεύτηκε και δεν θα χρειαστεί να ξαναγράψει τίποτα πια».
Το 1946 και λίγο πριν τον θάνατό του, αποκτά ξανά ελευθερία κινήσεων, έχοντας υποστεί ωστόσο ανεπανόρθωτες βλάβες από τις επίσημες θεραπευτικές μεθόδους. Οι «Φίλοι του Αντονέν Αρτώ» οργανώνουν μια ειδική βραδιά αφιερωμένη στο έργο του στο Θέατρο «Σάρα Μπερνάρ», αλλά η είσοδος στον ίδιο απαγορεύεται, εξαιτίας του φόβου που προκαλεί η εξασθενημένη του φιγούρα και η πιθανότητα ενός ακόμα θηριώδους ξεσπάσματος, όπως αυτά που συνήθιζε ενώπιων ακροατηρίου και από τα οποία ηρεμούσε μόνο εάν τον φιλούσε ένας φίλος του στο μέτωπο. Ο άνθρωπος τον οποίο συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν στέκεται μόνος έξω από τις κλειστές πόρτες, ενώ σύσσωμη η καλή κοινωνία των Παρισίων απολαμβάνει τις αναγνώσεις των κειμένων του.
Αποκλειστικές φωτογραφίες από την πρόβα της παράστασης «Κόκκαλο» στο Θέατρο Σημείο.
Η παράταση «Κόκκαλο» ξεκινάει με την φανταστική υπόθεση ότι μετά το παραπάνω περιστατικό ο Αρτώ, απογοητευμένος, αρνείται την ελευθερία του και επιστρέφει οικειοθελώς στο κελί του, αποφασίζοντας να ξυπνήσει τα εκφραστικά του μέσα για να μεταμορφωθεί ο ίδιος στον πιο βιρτουόζο περφόρμερ και να δώσει ένα τελευταίο σόλο, μια παράσταση-ξέσπασμα, μπροστά σε ένα κοινό ανυπόκριτο. Ένα κοινό που θα πλάσει με το μυαλό του. Ένα κοινό που γεννήθηκε για να τον αγαπά.
Απομονωμένος στο άσυλο, ο Αρτώ στήνει από την αρχή το παλιό σκηνικό των «αποτυχημένων» Τσέντσι, φέρνει την ψυχή του στο προσκήνιο, την ξεγυμνώνει και την τραγουδά με πάθος και μαεστρία. Σε ένα ονειρικό τοπίο μνήμης και με το ρυθμό της μουσικής, ακολουθεί την κάθοδο μιας βαθιάς και ανείπωτης εξομολόγησης.
Καλλιτέχνης, ιδιοφυής, επαναστάτης, αναθεωρητής, ποιητής, δάσκαλος, παραληρηματικός, επιθετικός, επιληπτικός, αυτοκαταστροφικός και βαθιά, πολύ βαθιά ερωτευμένος και ερωτικός, συνθέτει με τρόπο προβοκατόρικο την τελική του ετυμηγορία απέναντι στον σύγχρονο καθωσπρεπισμό, βγάζοντας τη γλώσσα στην κοινωνική υποκρισία και τις επινοημένες αυθεντίες του καιρού μας και επαναφέροντας το «Θέατρο της Σκληρότητας» στη θέση που του ανήκει: μέσα στις φλογισμένες καρδιές των εξεγερμένων.
Αποκλειστικές φωτογραφίες από την πρόβα της παράστασης «Κόκκαλο» στο Θέατρο Σημείο.
Τι μας είπε ο Άρης Ασπρούλης για την παράσταση «Κόκκαλο»
Πώς βιώσατε την εμπειρία της συγγραφής ενός πρωτότυπου θεατρικού έργου και τι σας βοήθησε κατά τη διάρκεια της δημιουργικής διαδικασίας; Η εμπειρία της συγγραφής είναι μια διαδικασία ουσιαστικής ελευθερίας. Πάντα με σεβασμό και συνέπεια σε αυτό που γεννιέται, είτε μιλάμε για φόρμα, είτε για δραματουργία, είτε για ιστορία, ο επί σκηνής λόγος του ήρωα ή των ηρώων που δημιουργείς ή οι αποφάσεις που παίρνεις για την εξέλιξη μιας ιστορίας, αποτελούν το τέλειο όχημα για να εκφράσεις όσα σκέφτεσαι και πιστεύεις, χωρίς ιδιαίτερο φίλτρο. Εδώ, βοήθησε όσο τίποτα, η ίδια η προσωπικότητα του Αντονέν Αρτώ, το ανυπότακτο πνεύμα του και το μαρτύριο της ζωής του.
Γιατί επιλέξατε τη ζωή και το έργο του Αντονέν Αρτώ και τι σας γοητεύει στον ήρωα; Το "Κόκκαλο" είναι το τρίτο μας έργο για τον Αντονέν Αρτώ. Υπάρχει μια αγάπη προς το πρόσωπό του και βαθιά μελέτη του έργου του, η οποία ξεκινάει από τα χρόνια που η Ιόλη εκπονούσε τη διατριβή της. Με την τριλογία αυτή έργων που δημιουργήσαμε αφιερωμένα σε εκείνον, με έναν τρόπο τιμούμε τους ανθρώπους εκείνους που βασανίζονται και στιγματίζονται επειδή έχουν απίστευτη δύναμη αλλά καμία εξουσία.
Έχετε γράψει 14 έργα, άλλα πρωτότυπα και άλλα διασκευές, με την Ιόλη Ανδρεάδη, πείτε μας λίγα λόγια για αυτή την μακροχρόνια συνεργασία. Με την Ιόλη εργαζόμαστε με έναν τρόπο πολύ προσωπικό. Δεν γράφουμε ποτέ ταυτόχρονα. Συζητάμε τη δραματουργία του έργου που θέλουμε να δημιουργήσουμε, τις πράξεις, τις σκηνές, τους χαρακτήρες. Ύστερα ένας από τους δύο ξεκινάει να εργάζεται ελεύθερα και στη συνέχεια παραδίδουμε με τη σειρά, ο ένας στον άλλον, εκδοχές του έργου. Μέχρι το σημείο στο οποίο συναποφασίζουμε ότι το έργο μας αρέσει πάρα πολύ και είναι έτοιμο για να το πάρει η Ιόλη να το σκηνοθετήσει. Αυτή η διαδικασία προϋποθέτει εμπιστοσύνη και κυρίως θαυμασμό του ενός προς τη δουλειά του άλλου.
Η παράσταση έκανε απανωτά sold out στη Νέα Υόρκη, πώς σας φάνηκε η απίστευτη αυτή επιτυχία σε ένα θέατρο του εξωτερικού; Τι σας άρεσε στη Νέα Υόρκη, όσον αφορά το κομμάτι του θεάτρου, και τι διαφορές έχει σε σχέση με την ελληνική σκηνή και το ελληνικό κοινό; Στο θέατρο The Tank παρουσιάζουμε παραστάσεις μας κάθε χρόνο από το 2019. Η σχέση των έργων μας με το κοινό της Νέας Υόρκης που αγαπά τα off-off Broadway θεάματα χτίστηκε χρονιά με τη χρονιά. Το τριπλό sold out που επιτεύχθηκε τον περασμένο Μάιο ήταν το επιστέγασμα αυτή της σχέσης. Και πράγματι, ήταν πολύ εντυπωσιακό, δεν ήταν κάτι που περιμέναμε. Ο κόσμος αγκάλιασε τις παραστάσεις, μιλούσε για αυτές. Και είμαστε πολύ χαρούμενοι που επικοινώνησε η δουλειά μας τόσο καλά με θεατές άλλης γλώσσας, κουλτούρας και βιωμάτων.
Στη Νέα Υόρκη μου αρέσει ακριβώς αυτό, το πόσο ανοιχτοί είναι οι άνθρωποί της στο νέο, το διαφορετικό. Εντύπωση μου έκανε, επίσης, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί τόσο καταλυτικά το word of mouth σε μια τόσο μεγάλη πόλη με τόσα θεάματα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει ένας ξεκάθαρός καταμερισμός των τριών κατηγοριών θεαμάτων: Broadway, off Broadway, off-off Broadway. Καταμερισμός στο σε ποιες περιοχές βρίσκονται, σε ποια μέσα προβάλλονται και πόσο κοστίζουν να τα παρακολουθήσεις. Άρα, το κοινό που αντίστοιχα ενδιαφέρεται για μια κατηγορία μαθαίνει πολύ πιο εύκολα και γρήγορα το τι συμβαίνει στην πόλη, στην κατηγορία αυτή. Έτσι παρά τον "θόρυβο" η πληροφορία δεν χάνει τον εν δυνάμει παραλήπτη της. Κι αυτό είναι κάτι που έχει ενδιαφέρον να συζητηθεί.
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
9°
