Γιάννης Σκουρλέτης: «Μπαίνουμε άοπλοι στον πόλεμο της κλιματικής αλλαγής»

Με «μια κωμωδία όπου τίποτα δεν είναι τόσο κωμικό όσο φαίνεται, αντιθέτως: είναι πολύ απελπισμένο» επιστρέφει η bijoux de kant στα θεατρικά δρώμενα της πόλης. Στο «Σάμερταϊμ», που θα παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο Μπέλλος από τις 16 Οκτωβρίου, ένας νεαρός ξεναγός (Γιάννης Τσουμαράκης) και μια ραδιοφωνική παραγωγός επαρχιακού σταθμού (Καλλιρρόη Μυριαγκού) καταφεύγουν απελπισμένοι σ’ έναν αρχαιολογικό χώρο, καθώς όπως πληροφορήθηκαν, πρόκειται για το δροσερότερο σημείο της Ελλάδας. Εγκλωβισμένοι, ωστόσο, σ’ ένα αόρατο θερμοκήπιο, αρχίζουν να διαισθάνονται την απειλή την οποία αντιμετωπίζουν αρχικά με σαρκασμό και ελαφρά τη καρδία ώσπου συνειδητοποιούν πως οι προσδοκίες για δροσιά και βροχή πιθανώς να μην εκπληρωθούν.

Το έργο, η φετινή πρόταση της ομάδας για το καλοκαιρινό πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός», αναφέρεται στην κλιματική αλλαγή για την οποία, όπως μου λέει ο σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης, μόνο προσωπικά μπορεί να μιλήσει, παρότι το θέμα φέρνει στο μυαλό προσεγγίσεις περισσότερο επιστημολογικές. 

«Με ενδιέφερε να ανιχνεύσω όχι μόνο πώς αυτό το νέο περιβάλλον επιδρά στην καθημερινότητά μας, αλλά και πώς διαμορφώνει ένα βαθύτερο ψυχικό αποτύπωμα αυτής της νέας δυστοπικής αλλαγής στη ζωή όλων μας. Θέλω να πω μια ιστορία. Δεν θέλω και δεν ξέρω να κάνω μάθημα. Προσπαθώ να καταλάβω πού έχει πάει το καλοκαίρι όπως το ήξερα, ο χειμώνας όπως τον ήξερα και όλες οι εποχές όπως τις ήξερα. Γίνεται μια κατακλυσμιαία αλλαγή που μας μετακινεί σε ένα περιβάλλον απαγόρευσης, ανελευθερίας, αποξένωσης και μοναξιάς. Όλα νοιώθω ότι σχετίζονται μ’ έναν τρόπο. Από το ότι παραγγέλνουμε το φαγητό μας σ’ ένα πληκτρολόγιο μέχρι το λιώσιμο ενός παγετώνα που αλλάζει όλο τον χάρτη που ξέραμε, μέχρι το ότι δεν αναγνωρίζουμε πια ούτε την παραλία που κάποτε κάναμε ανέμελοι τις βουτιές μας».

Το «Σάμερταϊμ» της bijoux de kant από την Καρδίτσα στην Αθήνα

Μέσα από αυτή την παράσταση ήθελε ν’ αναρωτηθεί, να μάθει τι συμβαίνει γύρω του και εντός του, ποιες είναι οι εγγραφές και ποιες οι ταυτότητές μας, ξεκινώντας από το προσωπικό και φτάνοντας στο συλλογικό. «Στις 20 Αυγούστου παίξαμε το “Σάμερτάιμ” στον αρχαϊκό ναό του Απόλλωνα στην Καρδίτσα. Ένα μαγικό μέρος που μας χάρισε υπέροχα δειλινά στις πρόβες μας. Ένας χώρος φορτισμένος με ενέργεια αιώνων. Όταν έγινε η πλημμύρα στην περιοχή πήρα έντρομος τους φίλους αρχαιολόγους στην Εφορία Αρχαιοτήτων να μάθω αν υπήρχε ακόμα ο ναός ή εξαφανίστηκε, αν τον πήραν τα νερά. Ανακουφίστηκα όταν μου είπαν ότι τη γλύτωσε με μικρές ευτυχώς απώλειες. Αλλά αυτό το χτύπημα της πλημμύρας κάνει, νομίζω, μια πολύ βαθύτερη εγγραφή απώλειας στην ψυχή μας. Δεν είναι μόνο η δριμύτητα του φαινομένου, αλλά η συνολική μας αδυναμία να αντιδράσουμε κι αυτό με ανησυχεί πολύ περισσότερο».

Καρπός μιας ακόμα συνεργασίας με τον συγγραφέα Άκη Δήμου –«μας αρέσει να φτιάχνουμε ιστορίες μαζί», παραδέχεται–, στόχος ήταν να προσεγγίσουν το θέμα με έναν τρόπο «περισσότερο ποιητικό». «Πάντα υπάρχει κάτι ανείπωτο που προσπαθώ κάπως να το οργανώσω σε μία παράσταση. Και είναι σαν να κάνω πάντα την ίδια ιστορία βάζοντας άλλα ρούχα, άλλα ονόματα και αλλάζοντας τον φωτισμό», αναγνωρίζει.

Ο ήρωάς τους Χρόνης Πετμεζάς σε μια άλλη ζωή ίσως να ήταν ο Διόνυσος ενώ την Τερέζα Λάλα, τη συνοδοιπόρο του εκείνη τη μέρα κάτω από τον αδυσώπητο ήλιο, παλιά μπορεί και να τη λέγανε Μυρρίνη, σημειώνει. «Κάθιδροι, σχεδόν ακινητοποιημένοι από την αφύσικη ζέστη, ταξιδεύουν όλο και πιο πίσω συναντώντας τον Αριστοφάνη και τα Ονειροκριτικά του Αρτεμίδωρου, τις “4 Εποχές” του Βιβάλντι και τα χειμωνιάτικα μπλουζ της Σοφίας Βέμπο, τα “Τόσα καλοκαίρια” του Δάκη και την ξεχασμένη, άχρηστη πια μόδα των “ντεμί σεζόν” ρούχων. Το σώμα μας κουβαλάει όλη την ιστορία της χώρας και της γλώσσας, είτε την ξέρουμε είτε δεν την ξέρουμε. Ένας σύγχρονος καθημερινός νέος μπορεί να μεταμορφωθεί, αν το θέλει, σ’ έναν θυμωμένο θεό Διόνυσο, ο οποίος ξανάρχεται για να καθαρίσει το σπίτι του από την ύβρη που εναπέθεσε εκεί όλη τη σκόνη της ιστορίας. Το επαναλαμβάνω, όλα έχουν μια μυστική σύνδεση και δεν μιλάω καθόλου μεταφυσικά, είναι θέμα καθαρής προσωπικής επιλογής η μεταμόρφωση».

Τι νέα δεδομένα, όμως, φέρνει το γεγονός ότι αυτή η δουλειά θα παρουσιάζεται πλέον σε κλειστό χώρο; «Αναμφισβήτητα η παράσταση μετακινείται και προσαρμόζεται στον χώρο. Η Τερέζα λέει κάποια στιγμή: “Πλημμυρίσανε κλιμακοστάσια και ακάλυπτοι, πήρανε σβάρνα οι χείμαρροι τα διαμερίσματα… Επιπλέοντας πάνω στα σκρίνια οι δύσμοιροι πάλευαν με τα κινητά τους να βγάλουν μια σέλφι…”. Το λέγαμε αυτό στις 20 Αυγούστου και δείτε τι έχει συμβεί. Πώς το ξαναλέμε σήμερα όταν αυτό είναι πια μία αδυσώπητη πραγματικότητα; Πώς μιλάμε για κάτι που αλλάζει τη φύση της καθημερινότητας με ιλιγγιώδη ταχύτητα; Αισθάνομαι ότι μπαίνουμε άοπλοι σ’ αυτόν το νέο πόλεμο».

O Γιάννης Σκουρλέτης για την επόμενη παράσταση της bijoux de kant

Το Σάμερταϊμ, πάντως, δεν είναι η μοναδική πρόσκληση που θα μας απευθύνουν οι bijoux de kant αυτή τη σεζόν. Στα μέσα Νοεμβρίου μας δίνουν ραντεβού στο HUG, έναν καινούργιο θεατρικό χώρο στα Άνω Πετράλωνα, με το «Παράφορα: ακροβατώντας στο Λεμονοδάσος του Κοσμά Πολίτη». Φέροντας, επίσης, την υπογραφή του Άκη Δήμου, ολοκληρώνει την «τριλογία του έρωτα» που ξεκίνησε με το «Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα» (2016), που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ιωάννη Κονδυλάκη «Η πρώτη αγάπη», και «Τα δάση στα γόνατα» (2019), το οποίο είχε ως αφετηρία στο μυθιστόρημα του Παύλου Μάτεσι «Ο Παλαιός των ημερών».

INFO:
Σάμερταϊμ
Θέατρο Μπέλλος, Κέκροπος 1, Πλάκα, 6948230899
Από 16 Οκτωβρίου έως και 5 Δεκεμβρίου 2023
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
Διάρκεια: 75 λεπτά
Εισιτήρια:14 ευρώ κανονικό, 12 ευρώ μειωμένο. Προσφορά προπώλησης: 10 ευρώ, μέχρι και Κυριακή 8/10
Προπώληση: https://www.more.com/theater/samertaim/ και στο ταμείο του θεάτρου 2103229889, 6948230899