«Untitled for now: an old fable»: Εντυπώσεις από την παράσταση του Co-OPERAtive, σε σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση, στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Η πρόσκληση να παρακολουθήσω την περασμένη Κυριακή (3/7) μια παράσταση του Co-OPERAtive, του πρώτου διαπολιτισμικού φυτώριου όπερας για εφήβους στην Ευρώπη, σίγουρα μου κέντρισε την περιέργεια. Από τον τίτλο Untitled for now: an old fable και τα λίγα λόγια που είχα διαβάσει για τη νέα παραγωγή της ΕΛΣ, στο πλαίσιο των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών της Δράσεων, δεν είχα καταλάβει ακριβώς τι πρόκειται να δω. Όμως γνωρίζοντας τη δουλειά του Θέμελη Γλυνάτση που υπογράφει τη σκηνοθεσία, το ένστικτό μου μου έλεγε ότι κάτι ενδιαφέρον με περιμένει. Και δεν έκανε λάθος.
Η πρώτη ευχάριστη έκπληξη ήταν το πολύχρωμο, πολυφυλετικό νεανικό κοινό που, ίσως για πρώτη φορά, είδα να γεμίζει τη μικρή αίθουσα της Εναλλακτικής . Ήταν οι φίλοι και οι συγγενείς της «μεικτής ομάδας Αθηναίων εφήβων και ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο από τις δομές Κοινωνικό ΕΚΑΒ και Ευρωπαϊκή Έκφραση», των πρωταγωνιστών αυτής της πρωτότυπης παράστασης όπερας.
Γιατί πρωτότυπης; Γιατί η «όπερα» που θα παρακολουθούσαμε σε λίγο ήταν ουσιαστικά το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που προέκυψε από τα εργαστήρια του προγράμματος Co-OPERAtive. Το βραβευμένο αυτό πρόγραμμα, φιλοδοξεί να φέρει την όπερα κοντά στο νεανικό κοινό και συγχρόνως να αναδείξει τόσο τη διαπολιτισμική ποικιλομορφία της σύγχρονης Αθήνας όσο και τη σπουδαιότητα της κοινωνικής συνοχής. Και το έκανε πράξη. Μέσα από τις εβδομαδιαίες συναντήσεις με καλλιτέχνες και εκπαιδευτικούς από τον χώρο της μουσικής, του θεάτρου, του χορού και της όπερας, έφηβοι με διαφορετικές εθνικότητες και καταβολές και χωρίς προηγούμενη μουσική εμπειρία, είχαν την ευκαιρία να βιώσουν ένα νέο κόσμο. «Είδαμε ταλέντα να ξεδιπλώνονται και τα παιδιά μας να σμίγουν και να ανθίζουν με τη μουσική, με τον χορό, με την καινούρια τους παρέα. Μπορεί στην αρχή να μην πίστευαν ότι μπορούν να τα καταφέρουν, αλλά, χάρη στα μέλη της ομάδας δράσεων, ένιωσαν ασφάλεια και απελευθέρωσαν τους εαυτούς τους» σημειώνουν οι υπεύθυνοι των εργαστηρίων.
Γι’ αυτήν ακριβώς την ιδιαίτερη ομάδα, ο Άντης Σκορδής, λαμβάνοντας υπόψη τις δεξιότητες των παιδιών, δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα μινιμαλιστική σύνθεση για φωνές και κρουστά τα οποία εκτελούνται από τους συμμετέχοντες και συνοδεύονται από ένα πιάνο και μια ηλεκτρική κιθάρα, με επαναλαμβανόμενα ρυθμικά μοτίβα επηρεασμένα κυρίως από τη μουσική Γκαμελάν της Ινδονησίας. Ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης ανέλαβε από την πλευρά του να αφηγηθεί όχι με λόγια, αλλά με εικόνες, animation και διαρκή κίνηση, μια παλιά ιστορία. Ένα παραμύθι για έναν δράκο που ρίχνει ένα αστέρι στη γη και καταστρέφει τον κόσμο και τις περιπέτειες μιας ομάδας νέων που χάνουν τη φωνή τους εξαιτίας αυτής της καταστροφής.
Η παράσταση αρχίζει και ένα-ένα τα παιδιά, βγαίνουν στη σκηνή με κινήσεις που φανερώνουν ένταση, αρθρώνοντας ήχους που ολοένα και δυναμώνουν. Το ηθελημένα παράταιρο ντύσιμό τους-ένα fusion από κοστούμια βεστιαρίου, παραδοσιακές φορεσιές και σύγχρονα ρούχα- δημιουργεί από την πρώτη στιγμή μια αίσθηση διαπολιτισμικής ποικιλομορφίας μέσα σε ένα θεατρικό περιβάλλον. Η «όπερα χωρίς λόγια», χωρισμένη σε μικρές ιστορίες -ο τίτλος κάθε ιστορίας προβάλλεται στο βίντεο animation- αρχίζει να παίρνει μορφή. Οι λευκοί κύβοι, το σκηνικό της παράστασης, μετακινούνται διαρκώς και γίνονται τείχη, ασήκωτοι βράχοι, ποτάμια. Κάποια από τα αγόρια και τα κορίτσια, κάθονται μπροστά στα κρουστά που βρίσκονται στη σκηνή και με το βλέμμα καρφωμένο στις κινήσεις του Άντη Σκορδή, που διευθύνει, μπαίνουν κι αυτά στο μουσικό παιχνίδι. Κάποια άλλα, γίνονται σκιές πίσω από το λευκό πανί και πολεμούν τον δράκο. Και ένα τραγούδι-το μοναδικό του έργου- από όλες αυτές τις άγουρες αλλά όμορφες φωνές, μοιάζει να δίνει τη λύση στις περιπέτειές τους και μαζί να σημαίνει το τέλος της ιστορίας.
Μέσα σε μια ώρα που διαρκεί η «αφήγηση» , φανερώνεται μπροστά στο θεατή, όλη η δημιουργικότητα, η λαχτάρα αυτών των εφήβων, η αυτοπεποίθησή τους αλλά και μια μοναδική αίσθηση ομαδικότητας και αλληλοϋποστήριξης, που σβήνει κάθε ίχνος απειρίας και απογειώνει την παράσταση. Το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους προκαλεί βαθιά συγκίνηση, κάτι που λίγες επαγγελματικές παραγωγές μπορούν να προσφέρουν. Τους οφείλουμε ένα μεγάλο μπράβο.
* Η σπουδαία αυτή δουλειά αξίζει να «συναντηθεί» με ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό. Μαθαίνω πως η Εναλλακτική Σκηνή σκέφτεται να παρουσιάσει ξανά την επόμενη σεζόν το Untitled for now: an old fable. Αν ισχύει, μην το χάσετε. Είναι εμπειρία.
8°
