Θεατρο - Οπερα

H Άννα Φόνσου μας διηγείται τη ζωή της

Υπήρξε σεξ σίμπολ και μία από τις αγαπημένες πρωταγωνίστριες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου

Πηνελόπη Μασούρη
ΤΕΥΧΟΣ 738
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η Άννα Φόνσου μιλάει για τη ζωή, την καριέρα της και το μέλλον του κοινωφελούς ιδρύματος «Το σπίτι του Ηθοποιού».

Η ζωή υπήρξε ευγενική μαζί της και της είναι ευγνώμων. Η Άννα Φόνσου υπήρξε σεξ σίμπολ και μία από τις αγαπημένες πρωταγωνίστριες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ τη δεκαετία του ’70 έκανε μια σειρά ερωτικών ταινιών που σήμερα θεωρούνται καλτ. Αγάπησε και αγαπήθηκε, έζησε πλούσια ζωή, υπήρξε χειραφετημένη, σκεπτόμενη και με κοινωνικό έργο. Το 1997 ίδρυσε με δικό της κεφάλαιο το κοινωφελές ίδρυμα «Το σπίτι του Ηθοποιού» για τη φιλοξενία άπορων ηθοποιών, του οποίου αποτελεί ισόβια πρόεδρο, και τώρα προβληματίζεται ποιος θα τη διαδεχθεί.

Η Άννα Φόνσου με τα δικά της λόγια

» Είναι γεγονός ότι είμαι πολυπράγμων. Κάνω όλα αυτά τα πράγματα γιατί αλλιώς πλήττω. Ίσως να είναι αυτό που έλεγε ο Σαρτρ, να μην τα έχεις καλά με τον καλύτερό σου φίλο, τον εαυτό σου. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή έκανα εις ύψος και, ενώ το είχα κατακτήσει, έκανα και εις μήκος και μετά έτρεχα στα εκατό μέτρα. Δεν έμενα στατική κάπου. Ίσως επειδή μεγάλωσα στην Τήνο. Εκεί οι άνθρωποι κάνουν πολλά πράγματα, π.χ. ενώ έχουν ένα μικρό χωραφάκι και το καλλιεργούν, κάνουν και ένα γλυπτό. Και εγώ ασχολούμαι χρόνια με τη γλυπτική. Μ’ αρέσει να κάνω λεπτομέρειες. Βασανισμένα πρόσωπα ή πόδια ξυπόλυτα διόλου καλοβαλμένα. Έχω πρότυπο το πρόσωπο του πατέρα μου που μετά από τόσες εξορίες ήταν ταλαιπωρημένο αλλά εξακολουθούσε να είναι όμορφο. Αυτό είναι το ένστικτό μου για την τέχνη, που πιστεύω ότι πρέπει να βγάζει έναν καημό, ένα παίδεμα, για να έχει ουσία. Οι καλλιτέχνες είναι πλάσματα ολοκληρωτικά διαφορετικά, βλέπεις ακόμα κι όταν πολιτεύονται είναι διαφορετικοί από τους υπόλοιπους. 

» Έχω έλξει αρκετό πλούτο, που καθόλου δεν ταιριάζει με την ταπεινή καταγωγή μου, αλλά τι να κάνω, να πάω αναγκαστικά στη λαχαναγορά για να με μη με κατακρίνουν ότι κάνω παρέα με πλούσιους; Βεβαίως και παντρεύτηκα πλούσιους άντρες αλλά ό,τι μου έδωσαν το έδωσα πίσω φεύγοντας και αισθάνομαι περήφανη γι’ αυτό. Ο πρώτος άντρας μου μού πήρε το Βεάκη, ο δεύτερός μου άντρας μού πήρε θέατρα, μαγαζιά, αλλά όταν έφυγα γιατί δεν ήθελα άλλο, του τα γύρισα πίσω και δημιούργησα μία ακόμα μπουτίκ από μόνη μου. Έτυχε, δεν το επιδίωξα να βρεθώ σε αυτό τον κύκλο, αυτοί με ήθελαν, οι πετυχημένοι επιχειρηματίες που μάλλον ξέχασαν να καλλιεργήσουν τον εαυτό τους και ισορρόπησαν με τις δικές μου προτιμήσεις. Μαζί μου γνώρισαν το θέατρο, το σινεμά, είδαν το Παρίσι με άλλη ματιά, ήμουν αυτή που δεν έβλεπε μόνο τα ρούχα στις βιτρίνες του Yves Saint Laurent αλλά και το Λούβρο!

» Επειδή είμαι χαρούμενη και εξωστρεφής, ο κόσμος νομίζει ότι έτσι είμαι. Παρ’ όλα αυτά μες στην αισιοδοξία μου δεν είμαι πάντα τόσο καλά και νιώθω ενοχές, όταν βλέπω τη δυστυχία γύρω μου. Φυσικά και έχω προσωπικά προβλήματα αλλά δεν θέλω να πικραίνω τους άλλους. Το προσφυγικό μ’ έχει πονέσει ιδιαίτερα, μπροστά στα δικά μου προβλήματα, ότι δεν έχει τελειώσει το διπλανό κτίριο είναι πολύ πιο σημαντικό. Αλλά απ’ την άλλη για ένα νέο παιδί, έστω και πρόσφυγα, η ζωή είναι μπροστά του γιατί κι εγώ έτσι ξεκίνησα μ’ ένα μάτσο όνειρα ενώ δεν είχα να φάω. Ένας μεγάλος πόσα όνειρα να κάνει; Όσο υπάρχεις και είσαι όρθιος ζεις, αλλά αυτή η υποτίμηση που δείχνει ο κόσμος για τους ηλικιωμένους είναι φοβερή. Παρατηρώ επίσης ότι ένας πλούσιος μεγάλος φαίνεται πιο «συμπαθής» από έναν φτωχό μεγάλο, μπορεί να είναι ογδόντα χρόνων να εξουσιάζει με την οικονομική του επιφάνεια και να μη του τη λέει κάνεις.

» Δεν ήμουν ποτέ σταρ, δεν απέκτησα καμία συνήθεια των σταρ, όπως το να μοιράζω αυτόγραφα, ευτυχώς τώρα με τα κινητά μπορώ και φωτογραφιζόμαστε και είμαι χαρούμενη που γίνεται έτσι απλά. Όταν σβήνουν τα φώτα, γινόμαστε ίσοι. Θυμάμαι όταν έκανα παρέα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, βλέποντάς με αποστασιοποιημένη από τον ρόλο της ντίβας, μου έλεγε πως θα διώξω όλους της τους θαυμαστές. Στο Σπίτι του Ηθοποιού τρώμε όλοι μαζί και ο ενικός είναι κανόνας. Όταν ο κόσμος μού λέει: «Κάνατε ένα ίδρυμα για τους ηθοποιούς, δεν κοιτούσαν στα νιάτα τους να φυλάξουν τα λεφτά τους!» εκπλήσσομαι... Εμείς δουλεύαμε και βάζαμε και από την τσέπη μας, τα ρούχα τα αγοράζαμε με τις οικονομίες μας ή τα φτιάχναμε εμείς. Όταν κάποιος δεν έχει λεφτά να περάσει, αισθάνεται ντροπή, στην περίπτωση του ηθοποιού λόγω αναγνωσιμότητας η ντροπή είναι φυσικό να πολλαπλασιάζεται. Θα γράψουν, θα τον σχολιάσουν. Με εκπλήσσουν οι νέοι ηθοποιοί που δεν ενδιαφέρονται για τους ηλικιωμένους συναδέλφους τους, δεν φαντάζονται ότι μπορεί μια μέρα να φτάσουν στη δικιά τους κατάσταση και δεν έρχονται να μας επισκεφθούν να δουν τι γίνεται.

» Μ’ αρέσει να κάθομαι σπίτι μου και να διαβάζω. Η ηρεμία και η μοναξιά με κάνει όμως να σκέφτομαι όσους έχω χάσει και να ανησυχώ για την κόρη μου, που είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχω. Μπορεί να μου πει «Άννα, έχω πονοκέφαλο» και να πάρω ταραγμένη το αυτοκίνητο να πάω στην Πεντέλη. Η εγγονή μου μού δίνει μεγάλη χαρά, με ζωγραφίζει να παίζω στο θέατρο.

» Τώρα είμαι σε μια σχέση πολλά χρόνια, που μπορεί να μην είναι η ιδανική αλλά δεν την αλλάζω γιατί σκέφτομαι πόσο δύσκολο είναι να βρεις έναν άνθρωπο που να σου ταιριάζει. Ενώ λένε πως μεγαλώνοντας βάζεις νερό στο κρασί σου, καθόλου δεν συμβαίνει αυτό. Ακούω τις φίλες μου πόσο πολύ τις παιδεύουν οι άντρες τους και σκέφτομαι ότι αν μου είχαν συμβεί εμένα όλα αυτά τα δεινά, θα ήμουν εντελώς κομπλεξική. Διαλέγω άντρες που με αγαπάνε και μου το δείχνουν. Όταν βλέπω ότι έχουν κάποιες αμφιβολίες ή συναισθήματα μη αποδοχής, φεύγω με τα χίλια! Μου φαίνεται αδιανόητο ένας άντρας να μη με θέλει. Το μόνο ζητούμενο ήταν να τον θέλω εγώ. Το πάθος είναι η κινητήριος δύναμη στη σχέση, χωρίς αυτό σχέση δεν υφίσταται.

» Η μόδα έπαιξε μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Είχα είκοσι πέντε χρόνια μπουτίκ στο Κολωνάκι και έντυσα πολλές γυναίκες. Όταν πήγα στη Γαλλία με τον άντρα μου πίστευε ότι θα θελήσω να γνωρίσω τη Σιμόν Σινιορέ, εγώ όμως ζήτησα να μου συστήσουν την Κόκο-Σανέλ. Επειδή η μητέρα μου ήταν μοδίστρα, οι κυρίες της αστικής κοινωνίας του Παγκρατίου όπου δούλευε, όταν τους περίσσευε κάποιο φουστάνι, έλεγαν δώσ’ το στην Αννούλα, τα μεταποιούσαμε και ήμασταν πάντα ωραία ντυμένες με την αδελφή μου. Η μόδα δεν είναι κάτι απλό, σου αυξάνει το αισθητικό κριτήριο.

» Όταν θέλω να αρέσω φοράω ταγιέρ, ωστόσο καμία δεν έχει φορέσει πιο πολύ μίνι από εμένα, άλλωστε όταν βγήκε το μίνι ήμουν στο άνθος της ηλικίας μου και επειδή ήμουν λεπτή μού ταίριαζε. Παρακολουθούσα και τη σπουδαία Αγγλίδα σχεδιάστρια Mary Quand, που μεσουρανούσε. Σήμερα με τα καλσόν αρκετών ντενιέ φοράω συχνά μίνι. 

» Με τη γυμναστική τα είχα πάντα πολύ καλά. Έκανα αθλητισμό, χορό, εδώ και κάποια χρόνια κάνω πολλές δουλειές, περπατάω και δεν τρώω πολύ. Δεν έχω κάνει ποτέ νηστεία γιατί τρώω ελάχιστα πάντα. Οι καημένοι οι σύζυγοί μου το ήξεραν ότι δεν μαγειρεύω. Έπαιρνα φαγητό από το εστιατόριο και απλά το ζέσταινα.

Η Άννα Φόνσου και ο κινηματογράφος

» Τις ερωτικές ταινίες που έκανα πριν σαράντα χρόνια, ήθελα και τις έκανα. Θαύμαζα τον Μπουνιουέλ, τον Γκοντάρ και προκειμένου να παίξω σε μια σαχλοκωμωδία επέλεξα να βλέπω τον εαυτό μου σε μια ερωτική διάθεση στο «Πόθοι κάτω από τις λεύκες» με εκπληκτικούς συνεργάτες όπως ο Άρης Σταύρου. Εκπλήσσομαι που αυτές οι ταινίες συζητιούνται ακόμα, λες και έχουν μεγάλη αξία. Φυσικά και δεν με φλέρταραν γιατί ήμουν παντρεμένη, όταν έκανα αυτές τις ταινίες, και το ήξερε ο αντρικός πληθυσμός.

» Ο Λαζαρίδης έκανε μια πρωτοποριακή για την εποχή διαφήμιση για ένα μήνα, κάθε μέρα πριν βγει η ταινία μου «Το αγοροκόριτσο» πρόβαλε τον τίτλο και ένα κομμάτι του προσώπου μου, έτσι λίγο πριν βγει ήμουν αναγνωρίσιμη και όλοι φώναζαν Φόνσου-Φόνσου! Ήμουν ο εαυτός μου σ’ αυτή την ταινία. Ήμουν ευθυτενής και αεικίνητη, κυκλοφορούσα με ένα ποδήλατο και αθλητικά. Με πήρε ο Μπάρκουλης που το διέκρινε πρώτος, βλέποντάς με στη σκηνή, πήγαμε στο στούντιο ΑΛΦΑ στον Καρύδη Φουκς που ενθουσιάστηκε και πήρα τον ρόλο. Πήγαμε πολύ καλά, ξεπεράσαμε και τη «Μουσίτσα» με την Αλίκη σε εισιτήρια. Η Αλίκη θέλησε να με γνωρίσει, γίναμε φίλες, άλλα δεν παίξαμε ποτέ μαζί. Τώρα σκηνοθετώ νέα παιδιά από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ναυπλίου. Έχω πάρει πολύ σοβαρά αυτή τη δουλειά. Διαβάζω Λειβαδίτη, Εμπειρίκο, Δημούλα, πολλά θεατρικά έργα νέων παιδιών που μου δίνουν για να πάρουν τη γνώμη μου.

Άννα Φόνσου ©Πηνελόπη Μασούρη

» Δεν γράφω πλέον, ενίοτε έγραφα ερωτικές επιστολές, όταν ήμουν ερωτευμένη... Έγραφα για ένα χρόνο κάθε μέρα ένα γράμμα στην αδελφή μου, όταν έφυγε ξαφνικά και ανέλπιστα, και της το πήγαινα για να την ενημερώνω, δεν μπορούσα να δεχθώ το γεγονός της απώλειας.

» Το πρόβλημα με τους μεγάλους ηθοποιούς είναι ότι δεν μαθαίνουν εύκολα τα λόγια τους και δέχονται αυστηρή κριτική για αυτό. Λες και οι μικρότεροι που τα θυμούνται εύκολα, τα λένε και ωραία! Έχει επιβεβαιωθεί όμως ότι ο κόσμος θέλει να βλέπει τους παλιούς ηθοποιούς να συμμετέχουν σε έργα που έχουν γίνει πλέον κλασικά. Γιατί είναι με το σπαθί και την πολλή δουλειά χρονών κατέκτησαν τη θέση τους, όχι λόγω δημοσίων σχέσεων.

» Τώρα δουλεύουμε για να ανεβάσουμε ένα έργο απ’ τα παλιά, το «Τι σου λείπει», μ’ αυτό έγινα πρωταγωνίστρια στο Κοτοπούλη - Ρεξ με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, που όχι μόνο ήταν ερωτευμένος μαζί μου αλλά με πίστευε και μου το χάρισε και έχω όλα τα δικαιώματα.

» Δεν λύνω τα θέματά μου με μεταφυσική αναζήτηση. Άλλωστε μεγάλωσα μέσα στις καλόγριες και τα είδα όλα. Η αυθεντικότητα είναι πιο σημαντική αρετή.

» Γέλασα στην Καισαριανή, έπαιξα στις αλάνες, χτύπησα τα γόνατά μου, δεν είχαμε να φάμε αλλά πέρασα υπέροχη παιδική ηλικία.

Η Άννα Φόνσου για το Σπίτι του Ηθοποιού

» Δεν κωλώνω να πάω σ’ έναν υπουργό και να ζητήσω πράγματα για το Σπίτι του Ηθοποιού.

» Ο Σπύρος Μερκούρης, όταν έφυγε, μου δημιούργησε μεγάλο φόβο. Ήταν μεγάλη προσωπικότητα και αδελφός της Μελίνας! Έχω φίλους, φίλες πραγματικούς, μπορώ να κάτσω και μόνη μου και να μ’ αρέσει, όταν θέλω να έχω κόσμο κοντά μου έχω πάντα, τον ελεύθερο χρόνο μου πάω βόλτες στα μαγαζιά, μ’ αρέσει να χαζέψω βιτρίνες. Άλλωστε με τις μπουτίκ για χρόνια μάθαινα τις γυναίκες πώς να ντύνονται. Έχω ένα μεγάλο βεστιάριο με 400 ιστορικά θεατρικά ιστορικά κουστούμια που εκθέτω κατά καιρούς.

» Εκτός από τον υπουργό Εργασίας και τη Δούρου δεν έχει έρθει κάποιος πολιτικός να δει τι ωραία δουλειά έχει γίνει στο Σπίτι του Ηθοποιού. Έχουμε διαμορφώσει τον πεζόδρομο της Αλκαμένους, βάλαμε λουλούδια, κάνουμε παιδικό θέατρο εδώ που ήταν πριν άντρο ναρκομανών. Έχω θυσιάσει πολλά υλικά αγαθά για να φτάσω εδώ το Ίδρυμα. Τώρα θα πουλήσω το βραχιόλι της πεθεράς μου, φυσικά και της έχω ζητήσει συγνώμη εκεί που βρίσκεται.

»Προβληματίζομαι ποιος θα μπορούσε να αναλάβει το Σπίτι του Ηθοποιού, να θυσιάσει τη ζωή του... την καριέρα του. Έχω τόσα χρόνια αφιερώσει για να φτάσουμε ως εδώ, σταμάτησα το θέατρο, την καριέρα και μόλις φέτος μπόρεσα ξανά... θα με σκηνοθετήσει λοιπόν ο Άκης Δήμου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σε μια μεγάλη παραγωγή.

» Από πολύ νέα δεν μ’ άρεσε η λέξη σύντροφος. Τον πρώτο μου άντρα, όταν τον είδα τον ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα, ήταν ωραίος σαν Έλληνας και αρχιτέκτων, μπορούσα να συζητάω μαζί του ατέλειωτα, ο δεύτερος ήταν ζωγράφος και μαθητής του Le Gorbusie. Πέρα από τη χημεία της σχέσης, τους αγάπησα και από τον λαιμό και πάνω γιατί ήταν σοβαροί και εγκεφαλικοί. Σήμερα, όταν με φλερτάρουν, διαισθάνομαι ότι αυτό γίνεται γιατί είμαι η Άννα Φόνσου, υπάρχουν τόσα όμορφα κορίτσια εκεί έξω που δεν μπορώ να συναγωνιστώ αλλά μάλλον τους έλκει ότι έχω προσωπικότητα και ανεξαρτησία.

» Είμαι πολύ ικανοποιημένη γιατί με τον άντρα που είμαι σήμερα μπορώ να μοιραστώ ποίηση, θεατρικές παραστάσεις, βιβλία και κυρίως να μένουμε σε διαφορετικά σπίτια αλλά και πόλεις. Ο γάμος δεν έχει μαγεία όταν η συμβίωση προηγηθεί, δεν θα μπορέσεις να κάνεις χώρο στην ντουλάπα σου για να βάλεις το μεγαλύτερο νούμερο σακάκι του καλού σου. Ο πατέρας μου μ’ έλεγε unique, ίσως γιατί δεν φοβήθηκα ποτέ τον θάνατο, τη ζωή, τους ανθρώπους, τη νύχτα.

» Έχω μια εγγονή κουκλίτσα, οκτώ χρονών, με πολύ μεγάλο ταλέντο στη μουσική, που υπογράφει σαν Μαριεύη Φόνσου, η οποία όταν εκπλήσσομαι που αυτό δεν είναι το επίθετό της, μου λέει «μα πώς να υπογράφω για να μ’ αναγνωρίζουν, Αννούλα;»

» Η ανιψιά μου, Ασημίνα, μου μοιάζει προς το καλύτερο, είναι πιο ψηλή, έχει ωραιότερο σώμα και όταν πηγαίνουμε στο εξωτερικό με ρωτούν, «κόρη σας;» Απαντώ καταφατικά, αν και θα προτιμούσα να λένε αδελφή μου!

» Δεν έχω πάει στα ξένα studios αλλά παιδιά όπως ο Κούρκουλος και ο Τζώρτζογλου, που πήγαν, μου είπαν πόσο δύσκολο ήταν. Προτιμώ πρώτη στο χωριό παρά τελευταία στην πόλη.

» Πρέπει να αφήνεις τη ζωή να παίρνει μόνη της τον δρόμο. Η υπερπροσπάθεια είναι κουραστική. Πίστεψα πολύ στον εαυτό μου, πάντα με ζητούσαν, δεν σήκωσα το τηλέφωνο να ζητήσω δουλειά και αυτό μου έδωσε αυτοπεποίθηση. Ξενυχτούσα, διασκέδαζα όταν ήμουν νέα, πράμα που αγρίεψε τον Φίνο, δεν μ’ εμπιστεύτηκε για να μου δώσει ρόλο, αλλά την επόμενη μέρα κιόλας μου τηλεφώνησε ο Λαζαρίδης και δουλέψαμε πολύ και καλά μαζί. Μετά βάφτισα και την κόρη του και η Ελίνα με φωνάζει νονά!

»Η ζωή υπήρξε ευγενική μαζί μου και της είμαι ευγνώμων.