Η μουσική της ποίησης

Η μελοποίηση ποιημάτων είναι μια «υπερβολή», καθώς τα ίδια τα ποιήματα έχουν τη δική τους μουσική και δεν χρειάζονται άλλη. Όσοι μουσικοί καταπιάνονται με αυτό στην ουσία «διασκευάζουν» το πρωτότυπο, λένε τη δική τους άποψη για κάτι που ήδη υπάρχει. Όπως σημειώνει και ο Κώστας Παπαθανασίου στον πρόλογο του βιβλίου «Η ποίηση των δίσκων» του σπουδαίου πιανίστα της τζαζ Σάκη Παπαδημητρίου, για το οποίο θα μιλήσουμε παρακάτω: «Οι συμβολιστές, για παράδειγμα, με κορυφαίο τον Μαλαρμέ, μιλούσαν για μια μουσικότητα που δεν προέρχεται από την ομοιοκαταληξία των στίχων ή από το ρυθμικό τόνο της ποιητικής φράσης αλλά από τη φαινομενικά ασυνάρτητη συνύπαρξη λέξεων, από την ξαφνική παρουσία λέξεων αντιποιητικών και άρρυθμων…». Λόγος και μουσική όμως συμπλέκονται για αιώνες και παρότι έχουν την αυτοτέλειά τους στην τέχνη, ο ευτυχής συνδυασμός τους είναι από τις πιο δυνατές της στιγμές, αποδεικνύοντας ότι το μεγαλείο του ανθρώπου υπάρχει.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε (και πάλι) μια έκρηξη από τέτοιες απόπειρες, καθώς έχουν κυκλοφορήσει πολλοί δίσκοι από νέους αλλά και παλιότερους Έλληνες μουσικούς που μελοποιούν ποιητές και μάλιστα με θαυμαστά αποτελέσματα που αξίζει τον κόπο να ανακαλύψετε. Να θυμίσω εν τάχει τους δίσκους της Λένας Πλάτωνος με τον Καβάφη, αλλά και παλιότερα με τον Καριωτάκη με τον οποίο πρόσφατα καταπιάστηκαν και οι Neon, το διπλό άλμπουμ του Γιώργου Χριστιανάκη βασισμένο στο «Μια εποχή στην κόλαση» του Αρθούρου Ρεμπό, τον Γιάννη Μουρτζόπουλο να ντύνει μουσικά τις απαγγελίες του Χρίστου Λάσκαρη στο δίσκο «Το ποτάμι», τους Χείλια Λουλούδια να μελοποιούν Μίλτο Σαχτούρη, με τον οποίο καταπιάστηκε και ο Μιχάλης Σιγανίδης, αλλά και το άλμπουμ/βιβλίο των αδελφών Κατσιμίχα με τη σπουδή τους για την beat ποίηση.

Πριν από 2 χρόνια ο Socos είχε κυκλοφορήσει το δίσκο «Η Ύδρα των πουλιών» βασισμένη στον ποιητικό λόγο του Εγγονόπουλου και τώρα επιστρέφει μελοποιώντας Ντίνο Χριστιανόπουλο στο ενδιαφέρον άλμπουμ «Το πρώτο απ’ το δεύτερο και το δεύτερο απ’ το τρίτο…». Απαγγελίες του ίδιου του Χριστιανόπουλου είχε ντύσει μουσικά και η May Roosevelt πριν από λίγο καιρό. Πρόσφατος κι επίσης ενδιαφέρων είναι και ο δίσκος «Πέρα από τα σύνορα», μια σύμπραξη των Χαΐνηδων, των Mode Plagal και του Ψαραντώνη, που τον ακούμε να τραγουδάει Μποντλέρ, Πούσκιν, Λόρκα, Μπόρχες, Ρίλκε και Αμπντάλ. Ακολουθώντας την αντίστροφη (αλλά στην ουσία) την ίδια διαδρομή, ο Σάκης Παπαδημητρίου αντί για δίσκο κυκλοφορεί το βιβλίο «Η ποίηση των δίσκων» (εκδόσεις Σαιξπηρικόν) όπου αναζητά τη σχέση της μουσικής με την ποίηση και πώς αυτή χρησιμοποιήθηκε σε δίσκους της τζαζ μουσικής.