Τα πιο πρωτότυπα μουσεία της Ελλάδας

Τώρα που όλοι βρισκόμαστε σε mood διακοπών, είναι ευκαιρία να ανακαλύψουμε πρωτότυπα μουσεία είτε στα μέρη που έχουμε επιλέξει για διακοπές. Ή σε περιοχές που βρίσκονται είτε κοντά στο σπίτι μας είτε στον δρόμο μας για κάποιον καλοκαιρινό προορισμό. Τα μουσεία αυτά συνδέονται με την υλική και άυλη ταυτότητα της εκάστοτε περιοχής, αναδεικνύοντας της και προβάλλοντάς της προς τα έξω. Κάποιες προσπάθειες είναι μεγαλύτερες, κάποιες πιο μικρές, όλες όμως συνδέονται με πρόσωπα που αγαπούν τον τόπο τους και είναι αφοσιωμένοι σε αυτόν.

Τα πιο πρωτότυπα μουσεία που ξεχωρίσαμε

Μουσεία Ελιάς 

Ο ελαιοτουρισμός είναι μια δραστηριότητα που έχει αναπτυχθεί αρκετά τελευταίως, με αποτέλεσμα πολλοί παραγωγοί να ανοίγουν τους χώρους τους στο κοινό, με ξεναγήσεις και γευσιγνωσίες ελαιολάδου. Ωστόσο υπάρχουν πλέον και μουσεία αφιερωμένα στην ελιά και το ελαιόλαδο. Το πιο χαρακτηριστικό και γνωστό είναι το Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη. Απολιθώματα, αντίγραφα αρχαίων πινακίδων, παλαιοί ελαιόμυλοι και διαδραστικές μακέτες αποκαλύπτουν πτυχές της ιστορίας του ελαιολάδου από την αρχαιότητα ως σήμερα. Ενταγμένο στο Δίκτυο Μουσείων ΠΙΟΠ, προσφέρει βιωματικές δράσεις για μικρούς και μεγάλους, ενώ φιλοξενεί και σύγχρονες εκθέσεις με καλλιτεχνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Ένα μικρότερο μουσείο Ελιάς υπάρχει στην περιοχή Βουβές στα Χανιά. Στεγάζεται σε ένα πέτρινο κτίριο του 19ου αιώνα, δίπλα στο Μνημειακό Δέντρο της Ελιάς των Βουβών, το αρχαιότερο δένδρο ελιάς στον κόσμο. Το μουσείο στεγάζει μια πλούσια συλλογή από παραδοσιακά εργαλεία, ενώ ξεχωρίζει το Ησιόδειο άροτρο (πήρε την ονομασία αυτή επειδή η πρώτη αναφορά σε αυτό γίνεται από τον Ησίοδο), εργαλείο που χρησιμοποιούσαν από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τη δεκαετία του 1950. 

Μουσεία Ούζου – Μυτιλήνη

Το ούζο έχει ταυτιστεί με τη Λέσβο και γι' αυτό και στο νησί θα βρείτε διάφορα μουσεία αφιερωμένα στο ποτό που έχει συνδεθεί με το ελληνικό καλοκαίρι και όχι μόνο. Το Μουσείο Ούζου Βαρβαγιάννη Πλωμαρίου, δίπλα στη γνωστή ποτοποιία, φιλοξενεί την ιστορία της από το 1860, μέσα από παλιούς αποστακτήρες, παλιά δοχεία και άλλα εργαλεία, αντικείμενα που χρησίμευαν στην απόσταξη και την εμφιάλωση... Παράλληλα, το Μουσείο της Ελληνικής Βιομηχανίας Αποσταγμάτων (ΕΒΑ), στην Παγανή της Μυτιλήνης, υπάρχει ένας χώρος ο οποίος είναι αφιερωμένος στο περίφημο ούζο της Λέσβου. 

Μουσείο Μαστίχας – Χίος

Στο Πυργί Χίου, το Μουσείο Μαστίχας αναδεικνύει τη μοναδικότητα της μαστίχας, φυσικής ρητίνης που παράγεται μόνο στο νησί. Η έκθεση παρακολουθεί τον κύκλο παραγωγής από τη συλλογή ως την τυποποίηση, συνδυάζοντας παραδοσιακά εργαλεία, ψηφιακά μέσα και αρχιτεκτονική που εμπνέεται από τη γεωργική ζωή των Μαστιχοχωρίων. Μέσω διαδραστικών δραστηριοτήτων, οι επισκέπτες γνωρίζουν τις χρήσεις της μαστίχας στην ιατρική, τη μαγειρική και την κοσμετολογία, σε ένα σύγχρονο μουσείο με έντονο τοπικό χαρακτήρα.

Μουσείο Ντομάτας – Σαντορίνη

Στη Βλυχάδα Σαντορίνης, πάνω στη θάλασσα, στεγάζεται το Βιομηχανικό Μουσείο Ντομάτας «Δ. Νομικός», που αφηγείται την ιστορία της ντόπιας ντομάτας Σαντορίνης. Μέσα από αυθεντικά μηχανήματα, φωτογραφικά αρχεία και διαδραστικές προβολές, παρουσιάζεται η βιομηχανική παραγωγή και συσκευασία του προϊόντος από τις αρχές του 20ού αιώνα. Το μουσείο λειτουργεί και ως πολιτιστικός χώρος, φιλοξενώντας εκθέσεις, συναυλίες και θερινές προβολές δίπλα στη θάλασσα. 

Μουσείο Οίνου- Σαντορίνη

Όπως συμβαίνει και με το ελαιόλαδο, πολλά οινοποιεία είναι ανοιχτά στον κόσμο, επισκέψιμα στους χώρους τους ενώ προσφέρουν συχνά και γευστικές δοκιμές ή άλλες δραστηριότητες. Ωστόσο υπάρχουν κάποια μουσεία Οίνου που εστιάζουν στην παραγωγή του κρασιού ενώ παράλληλα εκθέτουν και παλιότερα μηχανήματα. Το Μουσείο Κρασιού του Koutsoyannopoulos Winery είναι το μόνο υπόσκαφο μουσείο του είδους του στην Ελλάδα. Βρίσκεται 8 μέτρα κάτω από τη γη, έχει σχήμα λαβύρινθου και μήκος 300 μέτρα. Μια εμπειρία από μόνη της όλο αυτό. Το μουσείο είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ενώ παραθέτει την ιστορία του Σαντορινιού αμπελουργού από το 1600. Μάλιστα, προσφέρει ηχητική ξενάγηση σε 14 γλώσσες.

Μουσείο Μανιταριών – Μετέωρα

Κοντά στα Μετέωρα, το Μουσείο Μανιταριών συνδυάζει τη φυσική ιστορία με τη γαστρονομία. Το μουσείο είναι χωρισμένο σε δυο μέρη: στον κάτω όροφο λειτουργεί ως μουσείο φυσικής ιστορίας -με μια σπάνια συλλογή πτηνών-, ενώ ο πάνω χώρος είναι αφιερωμένος στα μανιτάρια. Εκθέτει πάνω από 250 είδη μανιταριών, με αναπαραστάσεις σε φυσικό περιβάλλον, πληροφορίες για την αναγνώριση, τις θεραπευτικές ιδιότητες και τις γαστρονομικές χρήσεις τους. Το μουσείο διατηρεί και γευσιγνωστικό χώρο με ντόπια προϊόντα από μανιτάρι, ενώ παράλληλα διοργανώνει πολύ συχνά σε συνεργασία με ντόπιους παράγοντες εξωτερικές δράσεις με κυνήγι μανιταριών, που συνοδεύονται πάντα από γευστικές δοκιμές, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εμπειρία που συνδέει τον επισκέπτη με το δάσος, την τροφή και τη φύση.

Μουσείο Απολιθωμένου Δάσους – Λέσβος

Ένα διαφορετικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που εντάσσεται μέσα στο γεωπάρκο προστατευόμενο από την UNESCO,  στο Σίγρι της Λέσβου. Το μουσείο παρουσιάζει γεωλογικά φαινόμενα που συνέβαλαν στη δημιουργία απολιθωμένων κορμών ηλικίας έως 20 εκατομμυρίων ετών. Μέσα από διαδραστικά εκθέματα, σεισμική τράπεζα, υπαίθρια μονοπάτια και περιβαλλοντικά εργαστήρια, προσφέρει μοναδική εμπειρία σε μικρούς και μεγάλους, συνδέοντας τη φυσική ιστορία με την επιστήμη και την περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας – Κοιλάδα Πεταλούδων, Ρόδος

Ένα ακόμη μουσείο που συνδέεται με το φυσικό τοπίο που το περιβάλει. Είναι μεν μουσείο φυσικής ιστορίας, αλλά εστιάζει στις πεταλούδες και τα έντομα που διαβιούν στην περιοχή, γνωστή ως Κοιλάδα των Πεταλούδων. Μετά τη βόλτα στην Κοιλάδα, όπου θα συναντήσει κάποιος σπάνια είδη πεταλούδας, επιβάλλεται η επίσκεψη στο μουσείο, που στεγάζεται μάλιστα σε ένα ιστορικό ιταλικό κτίριο. Εδώ θα βρείτε όλες τις πληροφορίες για την Panaxia Quadripunctaria, την πεταλούδα που περνά τέσσερα στάδια ζωής προτού φτάσει στο τελικό της σχήμα, ενώ το χαρακτηριστικό της είναι ότι κοιμάται την ημέρα. Γι' αυτό και οι ειδικοί συστήνουν στους επισκέπτες να μην κάνουν θόρυβο καθώς περιπλανιούνται στην Κοιλάδα, με φόβο μην ξυπνήσουν τις πεταλούδες. Σαφώς το κύριο... μουσείο της περιοχής είναι η Κοιλάδα με τη χλωρίδα και την πανίδα της. Απλώς το μουσείο συμπληρώνει την εμπειρία με χρήσιμο πληροφοριακό υλικό.

 

Μουσείο Μαστόδοντα – Νεοκαισάρεια

Στη Νεοκαισάρεια Πιερίας, το Μουσείο Μαστόδοντα εκθέτει τα απολιθωμένα οστά ενός προϊστορικού ζώου που βρέθηκε στην περιοχή: ενός μαστόδοντα ηλικίας 3 εκατομμυρίων ετών. Το εύρημα είναι από τα σημαντικότερα της Βαλκανικής και συνοδεύεται από εκπαιδευτικό υλικό για τη ζωή στην Πλειστόκαινο εποχή. Το μουσείο λειτουργεί χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και το μεράκι των ντόπιων και είναι μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια του Ομίλου Φίλων της Φύσης και του Ανθρώπου, ενώ ψυχή του χώρου είναι ο Σάββας Τσεντίδης. Σε έναν λιτό αλλά επιβλητικό χώρο, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά τη σύνθεση του σκελετού και να μάθουν για την παλαιοντολογία μέσα από προβολές και διαδραστικά πάνελ. Αν πετύχετε ξενάγηση από τους ντόπιους, είναι σίγουρο ότι θα σας διηγηθούν τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια ενώ θα σας υποδεχθούν με πολλή θέρμη.

Μουσείο Μετάξης - Σουφλί

Το Σουφλί, πόλη ταυτισμένη με τη σηροτροφία, φιλοξενεί το Μουσείο Μεταξιού στο Αρχοντικό Κουρτίδη. Εκεί ξετυλίγεται ο κύκλος του μεταξιού – από την εκτροφή του μεταξοσκώληκα έως την ύφανση πολυτελών υφασμάτων. Η έκθεση περιλαμβάνει σπάνια εργαλεία, μηχανές και ενδύματα, αναδεικνύοντας τον ρόλο της βιοτεχνίας στην τοπική οικονομία. Στο Σουφλί επίσης θα βρείτε και το Μουσείο Τέχνης Μεταξιού, που εστιάζει περισσότερο στα μηχανήματα παραγωγής του μεταξιού αλλά και τα Γνάθαλα, το Λαογραφικό μουσείο της περιοχής, όπου μπορεί κανείς να δει το παραδοσιακό σπίτι, το λεγόμενο Κουκουλόσπιτο.

Μουσείο Ψωμιού – Βαρνάβας

Το Ευρωπαϊκό Μουσείο Άρτου στον Βαρνάβα Μαραθώνα είναι ένα ξεχωριστό μουσείο αφιερωμένο στο πιο βασικό αγαθό: το ψωμί. Στεγάζει πάνω από 3.000 «κεντημένα» ψωμιά από όλη την Ελλάδα, δημιουργώντας ένα πανόραμα λαϊκής τέχνης και τελετουργίας. Παράλληλα, παρουσιάζει τη διαδικασία παραγωγής από τη σπορά του σταριού έως το ψήσιμο του άρτου, με αναπαραστάσεις παραδοσιακών φούρνων και αλωνιστηριών. Το μουσείο διοργανώνει σεμινάρια, παιδικά εργαστήρια και πολιτιστικές δράσεις γύρω από τον άρτο.

H συλλογή παραδοσιακών ενδυμάτων Βικτώρια Γ. Καρέλια- Καλαμάτα

Σχεδόν μοναδικό στο είδος του, το συγκεκριμένο μουσείο, εκθέτει με έναν μοναδικό τρόπο την πλούσια συλλογή ενδυμασιών που διαθέτει και αξίζει οπωσδήποτε να πάτε μια βόλτα να το επισκεφθείτε όποτε βρεθείτε στην Καλαμάτα ή είστε κοντά. Πέρα από τη μόνιμη έκθεση, διοργανώνει συχνά περιοδικές εκθέσεις, συνήθως σε διάλογο με τα εκθέματα του μουσείου και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις.