64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Οι ταινίες που θα προβληθούν στα τμήματα Διεθνές Διαγωνιστικό, Meet the Neighbors+, >>Film Forward και Immersive.
Η ανακάλυψη νέων ταλέντων και δημιουργών που μετατοπίζουν το βλέμμα μας παραμένει στον πυρήνα του φεστιβάλ. Φέτος, στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ταινίες από όλο τον κόσμο προβάλλονται στα διαγωνιστικά τμήματα Διεθνές Διαγωνιστικό, Meet the Neighbors+, >>Film Forward και Immersive.
Διεθνές Διαγωνιστικό
Το Διεθνές Διαγωνιστικό φιλοξενεί 11 πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων σκηνοθετών από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές.
Η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού αποτελείται από τους:
Dieter Kosslick (κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, ερευνητής, διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου από το 2001 έως το 2019)
Ελίνα Ψύκου (σκηνοθέτης και σεναριογράφος)
Diana Elbaum (παραγωγός)
Οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος διαγωνίζονται για τα εξής βραβεία:
Χρυσός Αλέξανδρος «Θόδωρος Αγγελόπουλος» – Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μεγάλου Μήκους, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ.
Αργυρός Αλέξανδρος – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που υποστηρίζεται με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ από την COSMOTE TV.
Κάτω από τον καυτό ήλιο της ελληνικής υπαίθρου, οι ανιματέρ που δουλεύουν σε ένα all-inclusive ξενοδοχείο προετοιμάζονται για την τουριστική σεζόν. Η Κάλια είναι η αρχηγός της ομάδας. Καθώς το καλοκαίρι κορυφώνεται και η πίεση αυξάνεται, οι νύχτες τους γίνονται βίαιες και ο αγώνας της Κάλιας αποκαλύπτεται στο σκοτάδι. Αλλά όταν ανάψουν ξανά τα φώτα, το σόου θα πρέπει να συνεχιστεί.
Medium, της Χριστίνας Ιωακειμίδη
Medium | Χριστίνα Ιωακειμίδη | Ελλάδα-Βουλγαρία, 2023, 100΄
Στο μεταίχμιο της ενηλικίωσης και έχοντας χάσει πρόσφατα τη μητέρα της, η Ελευθερία επισκέπτεται την ετοιμόγεννη μεγάλη της αδερφή στην Αθήνα. Περιπλανώμενη στο Αυγουστιάτικο καμίνι μιας άγνωστης μεγαλούπολης, γνωρίζει το ξύπνημα της σεξουαλικής επιθυμίας στο πρόσωπο του αινιγματικού Άγγελου, ο οποίος τη παρασύρει στον εκκεντρικό του κόσμο.
Ο τελευταίος ταξιτζής / The Last Taxi Driver, του Στέργιου Πάσχου
Ο Θωμάς, ένας πενηντάρης κατ’ ανάγκην ταξιτζής, ζει μαζί με τη γυναίκα του, τη Μαρία, και τον έφηβο γιο του, τον Τάσο. Παρότι έχει σπουδάσει φιλολογία και αγαπάει πολύ τη λογοτεχνία, ποτέ δεν κατάφερε να ζήσει σύμφωνα με τις προσδοκίες που είχε από τον εαυτό του. Η αυτοκτονία ενός πελάτη φέρνει στην επιφάνεια τα απωθημένα του και τον βυθίζει στην ερωτική εμμονή.
Fingernails, του Χρήστου Νίκου
Fingernails | Χρήστος Νίκου | ΗΠΑ, 2023, 113΄
Μερικές φορές το να ερωτεύεσαι μπορεί να πονάει περισσότερο από το να σου βγάζει κάποιος ένα νύχι, αλλά αν μπορούσες να ξέρεις αν η αγάπη σου είναι αληθινή βγάζοντας ένα νύχι, θα το έκανες; Στον κόσμο της επόμενης ταινίας του Χρήστου Νίκου μετά τα Μήλα, αυτό ακριβώς είναι το τεστ που καθορίζει αν ένα ζευγάρι αγαπιέται αληθινά. Αλλά είναι πάντα αλάνθαστο; Η Άννα αρχίζει να αμφιβάλλει όταν ξεκινά να δουλεύει στο Ινστιτούτο Αγάπης τεστάροντας ζευγάρια που επιθυμούν να μάθουν την αλήθεια, ώσπου γνωρίζει τον Αμίρ, έναν συνάδελφο που μοιάζει να είναι το άλλο της μισό. Η ανάγκη μας για επιβεβαίωση δεν είναι μια μοντέρνα ασθένεια, αλλά γίνεται πολύ πιο επείγουσα σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία θεωρητικά προσφέρει ακράδαντες βεβαιότητες. Όμως τελικά η αγάπη είναι μετρήσιμη; Αυτά και άλλα τέτοιου είδους ερωτήματα διατυπώνει το βαθιά ρομαντικό, μελαγχολικά αστείο και γλυκόπικρα αληθινό φιλμ του Νίκου, το οποίο ξεχειλίζει ιδέες, τσαλακωμένη ποίηση κι ένα καστ που μοιάζει βγαλμένο από σινεφίλ όνειρο.
Κάθε σώμα είναι διαφορετικό, αλλά κάθε σώμα έχει δικαίωμα στο άγγιγμα, στο να φιληθεί, να νιώσει επιθυμητό, να ικανοποιηθεί, ν’ αγαπηθεί. Αυτό το δικαίωμα αποφασίζουν να διεκδικήσουν, κόντρα σε κάθε ταμπού και προκατάληψη, η Μαρία, μια νοσοκόμα σε κέντρο αποκατάστασης κι ο Άλεξ, ένας παραπληγικός νεαρός που νοσηλεύεται εκεί. Η φροντίδα που προσφέρει η Μαρία στον Άλεξ θα γίνει σύντομα ερωτική, κι έτσι η σχέση τους θα διασχίσει τη διαδρομή από τη σεξουαλική επιθυμία σε κάτι βαθύτερο. Όμως η έλξη τους θα σκοντάψει στις δυσκολίες και των δύο τους να νιώσουν άνετα ως ζευγάρι που δεν υπακούει στις νόρμες του «συνηθισμένου», ενώ το μπέρδεμα της αγάπης με την ταπείνωση θα φέρουν τους δύο τους στα όριά τους. Ο έλληνας χορευτής και ηθοποιός Σταύρος Ζαφείρης και η Ιζόλντ Χαλντορουντότιρ είναι ατρόμητοι και συνταρακτικοί στους ρόλους των κεντρικών χαρακτήρων και η Κλαούντια Ροράριους χτίζει πάνω τους μια προκλητική και βαθιά τρυφερή ταινία που δεν παραδίδεται σε καμία προσδοκία, υπηρετώντας μόνο τη δική της συναισθηματική αλήθεια. Ο Σταύρος Ζαφειρίου και η Ιζόλντ Χαλντορουντότιρ κέρδισαν Βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο (τμήμα «Filmmakers of the Present»).
Η αίσθηση πως έχει περάσει πια η ώρα για να γίνει κάτι / The Feeling that the Time for Doing Something has Passed, της Τζοάνα Άροου
Η αίσθηση πως έχει περάσει πια η ώρα για να γίνει κάτι / TheFeelingthattheTimeforDoingSomethinghasPassed| Τζοάνα Άροου | ΗΠΑ, 2023, 88΄
Αν είχατε ποτέ την αίσθηση πως η καθημερινότητά σας θα μπορούσε να είναι ένα σενάριο γραμμένο από κάποιον/-α που δεν είναι σίγουρος/-η για τα όρια ανάμεσα στο παράλογα αστείο και το απελπιστικά εκνευριστικό, τότε αυτή η ταινία είναι για εσάς. Όσο για τον κεντρικό χαρακτήρα, την Αν, αυτή προσπαθεί να κάνει ζογκλερικά τρικ, φέρνοντας σε ισορροπία μια αδιάφορη δουλειά, αδιέξοδες σχέσεις και ένα καθηλωτικό συναίσθημα κοινωνικής και οικογενειακής αμηχανίας – και κάπως έτσι θα γίνει η καλύτερή σας φίλη! Διότι αυτή η καυστική, πανέξυπνη κωμωδία (με αιχμηρά δόντια και BDSM) μοιάζει με χάρτη για τον γεμάτο σαμαράκια δρόμο της ενηλικίωσης, αλλά και οδηγό για τους ναυτιλομένους μιλένιαλ ή και οποι@δήποτε ένιωσε ποτέ ότι δεν ανήκει πουθενά. Η Τζοάνα Άρνοου γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί χωρίς φόβο αλλά με όλο το πάθος ενός ανθρώπου που μπορεί να δει ξεκάθαρα πόσο άβολο, παράλογο και σουρεαλιστικό είναι το κοινωνικό μας οικοδόμημα, παραδίδοντας το πιο αστείο φιλμ της χρονιάς.
Η Σάσα έχει ένα σοβαρό πρόβλημα: είναι ένα έφηβο βαμπίρ που δεν μπορεί να σκοτώσει. Και η οικογένειά της, η οποία έχει βαρεθεί να μοιράζεται το αίμα της (ή, καλύτερα, το αίμα των άλλων), της δίνει τελεσίγραφο. Τότε ευτυχώς η Σάσα συναντά τον Πολ, έναν μοναχικό νεαρό με τάσεις αυτοκτονίας, ο οποίος δεν μπορεί να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Ποιος είπε ότι δεν υπάρχει κάποιος για τον καθένα; Και, ναι: μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι αυτή είναι η πιο ασυνήθιστη ταινία με βρικόλακες που είδατε ποτέ, μια ταινία που η καρδιά της χτυπά δυνατά –αλλά μόνο στον δικό της ρυθμό– και που ανακαλύπτει την ομορφιά στο σκοτάδι, το χιούμορ στο μακάβριο και τον ρομαντισμό στα πιο απροσδόκητα μέρη. Αν ο Γουές Άντερσον και ο Τιμ Μπάρτον έκαναν ένα κινηματογραφικό παιδί, πιθανότητα θα έμοιαζε με το απολαυστικό φιλμ της Αριάν Λουί-Σεζ που όπως δείχνει από τον τίτλο του ήδη, δεν φοβάται τις αντιθέσεις και βαριέται τα συνηθισμένα.
Ο επιθανάτιος ρόγχος της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας δεν κινηματογραφήθηκε ποτέ με πιο ποπ και αισθητικά πληθωρικό τρόπο όσο σε αυτή την απολαυστικά κυνική ταινία. Όταν ο ιδιοκτήτης μιας φυτείας ζαχαροκάλαμου σε ένα νησί της Ινδονησίας θα πέσει νεκρός έπειτα από μια νυχτερινή επίσκεψη στην οικονόμο, ερωμένη και μητέρα του νόθου παιδιού του, η οικογένειά του θα βρεθεί αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες δοκιμασίες, ανάμεσα στις οποίες μια εξέγερση των εργατών τους και μια κοινωνία σε έναν τόπο που δεν τους θέλησε ποτέ εκεί. Κι όπως συνήθως συμβαίνει όταν ανατρέπεται μια εύθραυστη ισορροπία, το αληθινό πρόσωπο των ανθρώπων, τα βασικά τους ένστικτα και η μάχη για επικράτηση θα έρθουν σε πρώτο πλάνο, με απροσδόκητες συνέπειες. Κοιτάζοντας την ιστορία με μια λοξή (και meta!) ματιά, η ταινία ξετυλίγει με ευφυΐα και στιλ τη δηλητηριώδη φύση ενός ανήθικου συστήματος εκμετάλλευσης σε αυτό το ειρωνικό και οξυδερκές κοινωνικό θρίλερ, το οποίο λάμπει με την υφή ενός αλλόκοτου, ξεχωριστού κινηματογραφικού διαμαντιού.
Τα όρια μεταξύ «αληθινού» και φαντασιακού μπερδεύονται, διαστρεβλώνονται κι επινοούνται εκ νέου σε ένα πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία – ενός βρετανού ηθοποιού, ο οποίος αποφασίζει να γίνει πρωταγωνιστής στη δική του ζωή. Κουρασμένος από τις άβολες ακροάσεις, τις επαναλαμβανόμενες απορρίψεις και τους ρόλους του πτώματος σε τηλεοπτικές σειρές, ο Έιντεν θα αποφασίσει πως ήρθε η ώρα να παίξει έναν καινούργιο ρόλο: μακριά από τις κάμερες, με στόχο να χτίσει ο ίδιος το αφήγημα της ζωής του και πιθανότατα δίχως να είναι έτοιμος για τις συνέπειες. Αποτυπώνοντας έναν κόσμο όπου η εικόνα ή ακόμη και ο εσωτερικός εαυτός μας μοιάζει συχνά με κατασκεύασμα, το Στον φακό ξετυλίγεται σαν ένας ηθικός και νοητικός γρίφος για την κατακερματισμένη φύση της σύγχρονης ύπαρξής μας, ή ακόμα και της ίδιας της πραγματικότητας. Ένα σαρδόνιο, υπαρξιακό «στο περίπου» θρίλερ για τους ρόλους που καλούμαστε να υποδυθούμε και για τη ρευστή, αποπροσανατολιστική φύση τού «εδώ και τώρα».
Μπορείς να βρεις την ελευθερία στην φυλακή; Ο 17χρονος Τζο ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το αναμορφωτήριο στο οποίο πέρασε τα τελευταία χρόνια, όταν η άφιξη του Γουίλιαμ, ενός νέου κρατούμενου, θα αλλάξει την ιδέα του για το τι είναι ελευθερία. Το ηλεκτρισμένο και γεμάτο αυτοπεποίθηση ντεμπούτο του Ζενό Γκρατόν κινηματογραφεί έναν έρωτα σπάνιας δύναμης και ευαισθησίας, ενώ ταυτόχρονα κοιτάζει από διαφορετικό πρίσμα τις κρατούσες ιδέες για τον ανδρισμό, τη σεξουαλικότητα και τις δομές εξουσίας. Με λυρισμό, ομορφιά αλλά και τη δύναμη μιας βαθιάς συναισθηματικής αλήθειας, η ταινία Τα χαμένα αγόρια γεννιέται στο σημείο που το Un chant d’amour του Ζαν Ζενέ συναντά το πρόσφατο The Great Freedom, κι εκεί όπου ένα σινεμά βαθιά κοινωνικό αποκτά το δικαίωμα στο ρομάντσο, στην ελπίδα και στην ποίηση που μπορεί να φυτρώσει σαν λουλούδι ακόμη και στις ρωγμές του πιο άγριου τοίχου.
Μακριά απ’ τον κόσμο: έτσι ζει η έφηβη πρωταγωνίστρια, η οποία ταξιδεύει με τον πατέρα της στην άλλη άκρη της Ρωσίας, τρέχοντας μακριά από τη χώρα που κάποτε αποκαλούσαν πατρίδα τους, αποζητώντας την ελευθερία. Κατοικούν στο φορτηγό τους, που εκτός από σπίτι-κιβωτός αναμνήσεων και συναισθημάτων, είναι κι ένα περιπλανώμενο σινεμά που χαρίζει μοναδικές εικόνες στους εκάστοτε θεατές, κερδίζοντας έτσι το πενιχρό τους εισόδημα. Το ταξίδι τους είναι μαζί πραγματικό και μεταφορικό, σχεδόν μεταφυσικό – μια διαδρομή σε έναν κόσμο φαντασμάτων, σε έναν τόπο που δεν αναγνωρίζουν. Μια τροχιά διαφυγής από την αφιλόξενη πραγματικότητα, η οποία κινηματογραφείται με έναν άχρονο, ποιητικό τρόπο που παραπέμπει στο σινεμά του Ταρκόφσκι. To ντεμπούτο του Ίλια Ποβολότσκι στη μυθοπλασία (πολλοί θα θυμούνται το ντοκιμαντέρ Froth, το οποίο είχε προβληθεί στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης) είναι μια αμιγώς ανεξάρτητη ταινία που δεν υποκύπτει σε καμιά νόρμα και που αποδεικνύει πως ένα ριζικά διαφορετικό σινεμά είναι πιθανό· ακόμη και στη Ρωσία τού σήμερα.
Το ενισχυμένο Meet the Neighbors+ περιλαμβάνει Διαγωνιστικό τμήμα με νέα βραβεία και αυξημένα χρηματικά έπαθλα.
Το τμήμα περιλαμβάνει πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων δημιουργών που επιχειρούν να μας προσφέρουν μεγαλύτερη κατανόηση για τη ζωή, τους ανθρώπους και την κατάσταση των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή μας ή που κοιτάζουν τον κόσμο πέρα από «τη γειτονιά μας» με μια ξεχωριστή και νεωτερική καλλιτεχνική ματιά. Περιλαμβάνει 11 ταινίες, ανάμεσά τους και δύο ελληνικές.
Η κριτική επιτροπή του Meet the Neighbors+ αποτελείται από τους:
Cedric Succivalli (προγραμματιστής σε φεστιβάλ, κριτικός κινηματογράφου)
Nahuel Pérez Biscayart (ηθοποιός)
Ξένια Καλδάρα (πρόεδρος Δ.Σ και Γενική Διευθύντρια του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, ιδρύτρια και Διευθύντρια της εταιρείας Παραγωγής «TEOXENIA»)
Τα βραβεία και τα χρηματικά έπαθλα αυξάνονται και εξισώνονται με το Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.
Συγκεκριμένα, ο Χρυσός Αλέξανδρος, ο οποίος από φέτος μετονομάζεται σε Χρυσό Αλέξανδρο «Μισέλ Δημόπουλος» τιμώντας τη μνήμη του Μισέλ Δημόπουλου, ο οποίος διεύρυνε τους ορίζοντες του θεσμού, κάνοντας πραγματικότητα τη διεθνοποίησή του, θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ (όπως και ο Χρυσός Αλέξανδρος στο Διεθνές Διαγωνιστικό), ενώ ο Αργυρός Αλέξανδρος – Βραβείο Σκηνοθεσίας θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ. Προστίθενται, επίσης, βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας, και Βραβείο Σεναρίου ή Καλλιτεχνικής Επίτευξης, ενώ η κριτική επιτροπή που θα αποτελείται από σημαντικές προσωπικότητες του κινηματογράφου από την Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο θα μπορεί να απονείμει, εάν το επιθυμεί, έως δύο ειδικές μνείες.
Ζώντας στη σκιά των δύο σταρ γονιών του που έχουν φύγει εδώ και καιρό από τη ζωή, ο Λουκιανός Ασβεστόπουλος αποδέχεται την πρόταση να γίνει ο νέος κεντρικός παρουσιαστής ενός γνωστού καναλιού. Τα πράγματα γίνονται πολύπλοκα όταν στήνεται γύρω από το όνομά του ένα ψεύτικο ερωτικό ειδύλλιο με την Τζένα, μια εκκεντρική νεαρή τραγουδίστρια με τα δικά της προβλήματα.
Βασισμένο στο κλασικό αριστούργημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η Φόνισσα εκτυλίσσεται σε ένα απομακρυσμένο νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900. Εκεί η Χαδούλα έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της μετέδωσε η μητέρα της: την υποτίμηση και την περιφρόνηση στο φύλο της. Μέσα της, όμως, η Χαδούλα αντιστέκεται και τελικά επαναστατεί εμπράκτως.
Àma Gloria | Mαρί Αματσουκελί
ÀmaGloria | Mαρί Αματσουκελί | Γαλλία, 2023, 84΄
Ξεχειλίζοντας από μια τρυφερότητα που μπορεί να σου ραγίσει την καρδιά, αλλά και από την αλήθεια εμπειριών που περιέχει η βιωμένη, αιμάτινη, πραγματική εμπειρία, το Àma Gloria δοκιμάζει να διερευνήσει το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένοι οι δεσμοί της αγάπης – και το βρίσκει περίπλοκο, σύνθετο, σκληρό και αβάσταχτα εύθραυστο. Η εξάχρονη Κλεό αγαπά την νταντά της Γκλόρια περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Όταν η γυναίκα γυρίζει πίσω στην πατρίδα της, η Κλεό θα την επισκεφτεί για να περάσουν μαζί ένα τελευταίο καλοκαίρι που θα τις αλλάξει και τις δυο. Μπορεί ο όρος «δράμα ενηλικίωσης» να μην είναι δόκιμος σε μια ταινία που έχει για πρωταγωνίστρια ένα κορίτσι μόλις έξι ετών (και λάμπει από τη συγκλονιστική ερμηνεία της μικρής πρωταγωνίστριας Λουίζ Μορί-Πανζανί), αλλά περιγράφει με ακρίβεια μια συναισθηματική οδύσσεια γεμάτη βάθος και δύναμη, απαλλαγμένη από γλυκερές κορυφώσεις και προσηλωμένη στην πυκνή, ακαταμάχητη καθαρότητα.
Μια τίγρη που βρίσκεται να τριγυρνά ελεύθερη σε μια μικρή πόλη τρομοκρατώντας τους κατοίκους, γίνεται η αφορμή για την εξερεύνηση της άγριας φύσης του ανθρώπινου θυμικού, της ζούγκλας της αγάπης, της ερήμου της απώλειας και της θλίψης, σε αυτό το ευρηματικό, «λυγερό» ντεμπούτο που αποκαλύπτει ένα νέο ταλέντο στην πλούσια δεξαμενή του ρουμανικού σινεμά. Η Βέρα, η κτηνίατρος του τοπικού ζωολογικού κήπου, θα αναγνωρίσει κάτι από εκείνη στο ζώο που όλοι κυνηγούν, καθώς θα της ξυπνήσει ένα αίσθημα φροντίδας που νόμιζε ότι δεν έχει· την ίδια στιγμή, αλήθειες από το παρελθόν της και από την κατάσταση του γάμου της θα ξεφύγουν από τα δικά τους κλουβιά φέρνοντας τα πάνω κάτω στην ζωή της. Προχωρώντας πέρα από τα εσκαμμένα ενός γνώριμου ρεαλισμού, ο Αντρέι Τανάσε φιλοτεχνεί μια σπουδή χαρακτήρων και μιας ολόκληρης κοινωνίας, καταγράφοντας μια βαθύτερη αλήθεια ενώ την ίδια στιγμή φλερτάρει με το παράδοξο, με απροσδόκητο και καίριο τρόπο.
Αγόρι, δόξα τω Θεώ / Inshallah a Boy | Αμτζάντ Αλ Ρασίντ
Όταν ο άντρας της Ναγουάλ πεθαίνει ξαφνικά δίχως να έχει αφήσει διαθήκη, η νεαρή γυναίκα και η μικρή κόρη της βρίσκονται αντιμέτωπες με μια αδιέξοδη μοίρα. Σύμφωνα με τον ιορδανικό νόμο, αν δεν υπάρχει ένα αγόρι να κληρονομήσει τον πατέρα τότε όλη η περιουσία θα πάει στον αδερφό του. Ο μόνος τρόπος για να αποφύγει να χάσει το σπίτι της αλλά ακόμη και την κηδεμονία της κόρης της θα είναι να γεννήσει ένα αγόρι. Inshallah! Το φιλμ του Αμτζάντ Αλ Ρασίντ –η πρώτη ταινία από την Ιορδανία που προβλήθηκε ποτέ στις Κάννες– είναι ένα ιδιοφυές δείγμα κοινωνικού σινεμά, που ξεχειλίζει ένταση και εσωτερική αγωνία, κοιτάζοντας διαπεραστικά την πολύπλοκη ηθική, κοινωνική και ιδεολογική διαστρωμάτωση μιας χώρας που παραμένει δέσμια μιας άκαμπτης και σκληρής παράδοσης.
Μέσα από ένα σενάριο που θα μπορούσε να έχει βγει από την πρόσφατη ελληνική επικαιρότητα –και μάλιστα με αναφορά στα πιο «κίτρινα» ελληνικά tabloid για την ταινία Αγόρια στο ντους–, αυτό το γενναίο, σκεπτόμενο φιλμ μάς μεταφέρει στα άδυτα ενός σχολείου της Ουγγαρίας. Εκεί μια ορεξάτη καθηγήτρια, καθώς κάνει μάθημα για την ποίηση του Αρτίρ Ρεμπό, προτείνει στην τάξη να δουν -προαιρετικά– την ταινία της Ανιέσκα Χόλαντ Total Eclipse, η οποία βιογραφεί τη σχέση αυτού του καταραμένου ποιητή με τον ομότεχνό του, τον Πολ Βερλέν. Όταν ο πατέρας ενός μαθητή θα δει ένα μέρος της ταινίας, θα κατηγορήσει το σχολείο ότι προωθεί την ομοφυλοφιλία, κι ένα σκάνδαλο δεν θα αργήσει να ξεσπάσει... Ένα συναρπαστικό tour de force, που μπορεί να εκτυλίσσεται με φόντο μία από τις πιο συντηρητικές κι οπισθοδρομικές χώρες της Ευρώπης, αλλά κάνει σαφές πως κανένα κοινωνικό περιβάλλον δεν είναι ασφαλές από το μίσος και τον σκοταδισμό.
Εκεί που φυσάει ο άνεμος / Where the Wind Blows | Μάρκο Ρίγκι
Εκεί που φυσάει ο άνεμος / WheretheWindBlows | Μάρκο Ρίγκι | Ιταλία, 2023, 109΄
Σε μια μικρή πόλη στα βουνά της Ιταλίας ένας νεαρός βιώνει τη δική του προσωπική θρησκευτική αποκάλυψη και βρίσκει το ποίμνιό του στο πρόσωπο ενός απλοϊκού αγρότη, ο οποίος θα ανάψει ξανά την φλόγα της πίστης του που έμοιαζε να τρεμοσβήνει. Γεμάτο θρησκευτικές αναφορές αλλά κηρύττοντας ένα δικό του «αιρετικό» ευαγγέλιο, το φιλμ του Μάρκο Ρίγκι πιστεύει πάνω απ’ όλα στον άνθρωπο και στη σχεδόν μυστικιστική δύναμη ενός σινεμά εσωτερικού, διαπεραστικού, πρόθυμου να διερωτηθεί για έννοιες βαθιές και πανανθρώπινες. Ήσυχη και γαλήνια σαν ένα ανακουφιστικό βραδινό αεράκι ή σαν τον μακρινό ήχο μιας καμπάνας σε μια βουνοπλαγιά, αυτή η ταινία κουβαλά ένα βαθιά ουμανιστικό μήνυμα και μιλά για τη σχέση μας με πράγματα αόρατα και προσωπικά. Δίχως να προσπαθεί να προσηλυτίσει κανέναν σε τίποτα, θέλει να αφήσει το μυαλό και την ψυχή σου να περιπλανηθούν σε ιδέες και πιθανότητες με τρόπο ελεύθερο. Όπως φυσάει ο άνεμος.
Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι / We Have Never Been Modern | Μάκιεϊ Χλουπάτσεκ
Μια ταινία εποχής που είναι απροσδόκητα σύγχρονη, ένα φιλμ αγωνίας που υψώνει ταυτόχρονα μια queer και φεμινιστική σημαία, το Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι ξεπερνά με τον τρόπο του κάθε προσδοκία. Τοποθετώντας τη δράση το 1937 σε μια πόλη της Ανατολικής Ευρώπης –η οποία χτίζεται στις παρυφές ενός εργοστασίου και φιλοδοξεί να αποτελέσει παράδειγμα μιας σύγχρονης μητρόπολης– η ταινία ακολουθεί τη γυναίκα του διευθυντή καθώς έρχεται αντιμέτωπη με ένα μυστήριο που κανείς δεν θέλει να λύσει: το νεκρό σώμα ενός ίντερσεξ βρέφους θα βρεθεί θαμμένο σ’ έναν μικρό λόφο από άμμο, φέρνοντας τους πάντες αντιμέτωπους με το μέτρο του εαυτού τους και των προκαταλήψεων τους. Παίρνοντας τον τίτλο του από το βιβλίο του γάλλου ανθρωπολόγου Μπρούνο Λατούρ, ο οποίος διερωτάται αν η πρόοδος είναι αρκετή για να αποκόψει τον σύγχρονο άνθρωπο από την φύση του αρχέγονου εαυτού του, το φιλμ του Μάκιεϊ Χλουπάτσεκ επανασυστήνει με έναν αληθινά κινηματογραφικό τρόπο ανάλογα ερωτήματα που ισχύουν ακόμη περισσότερο στο τώρα των θεατών παρά στο τότε της ταινίας.
Ο στρατιώτης που εξαφανίστηκε / The Vanishing Soldier | Ντάνι Ρόζεμπεργκ
Ο στρατιώτης που εξαφανίστηκε / TheVanishingSoldier | Ντάνι Ρόζεμπεργκ | Ισραήλ, 2023, 96΄
H σκιά του πολεμου, η μόνιμη αίσθηση μιας απειλής, το ψυχολογικό βάρος που κουβαλά ένας ολόκληρος λαός: όλα είναι απόλυτα διακριτά στην τεταμένη, δεύτερη ταινία του Ντάνι Ρόζεμπεργκ μετά το εξαιρετικό Ο θάνατος του σινεμά, αλλά και του πατέρα μου. Στη διάρκεια μιας αδυσώπητης μάχης στη Λωρίδα της Γάζας, ένας 18χρονος ισραηλινός εγκαταλείπει το στράτευμα κι επιστρέφει στο Τελ Αβίβ για να βρει την κοπέλα του. Όμως οι ανώτεροί του είναι πεπεισμένοι ότι πιάστηκε όμηρος και κάπως έτσι η φυγή του προς την ελευθερία, θα μεταμορφωθεί ξαφνικά σε κάτι εξαιρετικά σύνθετο και πολλαπλά προβληματικό. Όπως και η ίδια η ζωή, έτσι και Ο στρατιώτης που εξαφανίστηκε μπλέκει το τραγικό με το αστείο στη διάρκεια 24 ξέφρενων ωρών, κατά τις οποίες ο τρόμος θα δώσει τη θέση του στην ελπίδα και το ρομάντζο στον εφιάλτη.
Σημειώσεις ενός καλοκαιριού / Notes on a Summer | Ντιέγκο Γιορέντε
Η ζωή της Μάρτα στη Μαδρίτη ισορροπεί ανάμεσα στην ακαδημαϊκή της καριέρα και τη σχέση της με τον Λέο. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών της διακοπών στο πατρικό της, όμως, θα συναντήσει ξανά τον παλιό της έρωτα και θα έρθουν τα πάνω κάτω. Ένα καταπληκτικό αισθηματικό φιλμ που μεταδίδει ατόφια την αίσθηση της καλοκαιρινής ανεμελιάς, της γλυκιάς ανευθυνότητας της νεότητας (που χρονοτριβεί απολαυστικά προκειμένου να καθυστερήσει λίγο το πέρασμα στον κόσμο των πολύ σταθερών καταστάσεων), το συναίσθημα του να μην ανήκεις –ακόμα– εντελώς στον κόσμο των ενηλίκων. Μεταξύ άλλων, το Σημειώσεις ενός καλοκαιριού είναι και μια γλυκόπικρη παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο η αρχή της ηδονής συγκρούεται με την αρχή της πραγματικότητας όταν καλούμαστε να ωριμάσουμε. Ανεπαίσθητα μελαγχολικό, αισθησιοκρατικά γοητευτικό, απλό κι ανεπιτήδευτο, αυτό το κινηματογραφικό καλοκαίρι θα σας μείνει αξέχαστο.
Αν κάποτε η εφηβική σεξουαλικότητα ήταν ένα ανεξερεύνητο μυστικό, στις μέρες των social media και των ασταμάτητων share είναι κάτι που βιώνεται σχεδόν δημόσια και πολύ συχνά διαστρεβλωμένα. Κάπως έτσι, ένα γυμνασιοκόριτσο στο Σαράγεβο, κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού «θάρρος ή αλήθεια» λέει ψέματα πως έχει κάνει σεξ με τον φίλο της – και παγιδευμένη σε αυτά τα ψέματα αναγκάζεται να επινοήσει μια εγκυμοσύνη με απρόβλεπτες συνέπειες. Συλλαμβάνοντας αριστοτεχνικά τις αποχρώσεις της πατριαρχίας, της παράδοσης, της σεξουαλικότητας, της κοινωνικής πίεσης, των προσδοκιών και της πραγματικότητας, η Ούνα Γκούνιακ στήνει μια διακριτική πλην αληθινά ηλεκτρισμένη ταινία. Αν το σινεμά αποτελεί ένα παράθυρο σε διαφορετικούς κόσμους, ή στους εσωτερικούς κόσμους των άλλων, όταν λειτουργεί με τον πρέποντα τρόπο σε στρέφει εντός σου, σε οδηγεί να διερωτηθείς για τα πιστεύω, τις απόψεις, την ηθική σου ζυγαριά. Και η Σχολική εκδρομή το κάνει αριστοτεχνικά.
To τμήμα >>Film Forward φιλοξενεί 11 ταινίες –ανάμεσά τους και δύο ελληνικές– από τολμηρούς δημιουργούς που αμφισβητούν τις κινηματογραφικές συμβάσεις.
Η κριτική επιτροπή του >>Film Forward αποτελείται από τους:
Νίκο Πάστρα (σκηνοθέτης)
Köken Ergun (σκηνοθέτης και καλλιτέχνης βίντεο)
Ana Grgić (κινηματογραφίστρια, συγγραφέας και ακαδημαϊκός)
Οι ταινίες του τμήματος θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Αλέξανδρο >>Film Forward – Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μεγάλου Μήκους, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ, καθώς και τον Αργυρό Αλέξανδρο >>Film Forward – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που προσφέρει χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ. Η Κριτική Επιτροπή μπορεί επιπλέον να απονείμει έως δύο ειδικές μνείες.
Σε έναν κόσμο όπου ο χρόνος αλλάζει αυθαίρετα, η σχέση της Πηνελόπης και του Ισίδωρου δοκιμάζεται καθώς οι ατομικές και κοινές αναμνήσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος αλλάζουν αδιάκοπα.
Μικρά πράγματα που πήγαν λάθος / Little Things That Went Wrong
Μετά την τηλεοπτική δόξα που γνώρισε, ο Φάνης έχει πάρει για τα καλά την κατηφόρα. Το μόνο που χρειάζεται πλέον για να επανέλθει είναι ένα θεϊκό σημάδι. Ο Παύλος ζει στον τέλειο κόσμο. Εκείνο όμως που τον κρατάει μακριά από την καριέρα και την ιδανική οικογενειακή ζωή είναι η ίδια πραγματικότητα. Οι ζωές τους μπερδεύονται, όταν ένα σκυλάκι με το όνομα Μάφιν είναι πια νεκρό.
Hello Dankness | Soda Jerk
Hello Dankness | Soda Jerk | Αυστραλία, 2022, 69΄
Αν κάθε εικόνα μεταφέρει ένα νόημα, κάθε νόημα μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τον τρόπο που θα δείξεις την εικόνα. Ιδού μια παρατήρηση την οποία παραδειγματοποιεί με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο το σκηνοθετικό δίδυμο των Αυστραλών Soda Jerk, οι οποίες έχουν σαμπλάρει περισσότερα από 500 κλιπ από ταινίες, σειρές, διαφημίσεις και ειδήσεις ώστε να αφηγηθούν με τον πιο πρωτότυπο τρόπο την πρόσφατη πολιτική ιστορία των ΗΠΑ, από τις εκλογές του 2016 που έφεραν στην εξουσία τον Τραμπ μέχρι σήμερα. Ταινίες τρόμου ή κωμωδίες αλλά και γνώριμοι χαρακτήρες αποκτούν νέα σημαινόμενα, καθώς η ταινία τούς μετατρέπει σε γείτονες ενός επινοημένου προαστίου, που έχει ήδη περάσει στο συλλογικό μας ασυνείδητο μέσα από την ποπ κουλτούρα. Το αποτέλεσμα είναι ένα απολαυστικά σουρεαλιστικό αναρχικό κολάζ, το οποίο αγγίζει απολύτως καίριες θεματικές – από τα deepfakes και τα fake news ως τη βαθύτερη πολιτική φύση των εικόνων και τη βαθιά δύναμή τους. Όπως κάνει σαφές το Hello Dankness –με τρόπο απενοχοποιημένο πλην ανησυχητικό–, όποιος ελέγχει τις εικόνες, ελέγχει και το νόημά τους.
Η αυγή του ανθρώπου 3 / The Human Surge 3 | Εντουάρντο Γουίλιαμς
Η αυγή του ανθρώπου 3 / TheHumanSurge 3 | Εντουάρντο Γουίλιαμς | Αργεντινή-Πορτογαλία-Βραζιλία-Ολλανδία-Ταϊβάν-Χονγκ Κονγκ-Σρι Λάνκα-Περού, 2023, 122΄
Τα σύνορα του πλανήτη και του σινεμά δεν υφίστανται για τον ατρόμητο εξερευνητή του κόσμου που εκτείνεται ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, τον Εντουάρντο Γουίλιαμς. Όπως και στο The Human Surge (κι αν αναρωτιέστε, όχι, δεν υπάρχει The Human Surge 2), γυρίζει τον κόσμο κινηματογραφώντας ομάδες ανθρώπων να αλληλεπιδρούν μέσα από σώματα, πνεύματα ή οθόνες και παραδίδει ένα queer ποίημα για τον τόπο και τον χρόνο, για τις αισθήσεις και τα αισθήματα, για τη ρευστή φύση της ύπαρξης και τους διάφανους ιστούς που μας ενώνουν στη μεγάλη σφαίρα του πλανήτη και στα αχανή δίκτυα που χτίζουμε γύρω του. Γυρισμένο με μια κάμερα 360 μοιρών, το φιλμ μεταμορφώνεται σε μια εμβυθιστική εμπειρία δίχως να χρειάζεται κανένα άλλο εξοπλισμό εκτός από τις μαγικές εικόνες του και τις συναρπαστικές ιδέες του.
Το σινεμά είδους προσφέρεται για γόνιμο πειραματισμό και το Βουρνταλάκ τον προσφέρει άφθονο μαζί με σκοτεινές, βαθιές ανατριχίλες και μια υπέροχη γοτθική αύρα. Ένας πατέρας επιστρέφει νεκρός αλλά μαζί ζωντανός (είναι πλέον ένας βουρνταλάκ) από τον πόλεμο πίσω στα παιδιά του την ίδια στιγμή που ένας απεσταλμένος του βασιλιά της Γαλλίας φτάνει στο χαμένο στο σκιερό δάσος σπίτι τους. Βαθιά ατμοσφαιρική, ανεξάντλητα ανησυχαστική, η ταινία είναι μια αληθινά μοναδική ταινία τρόμου που βυθίζεται στις απαρχές του σινεμά για να γεννήσει κάτι δραστικά καινούριο. Γυρισμένη σε 16mm με τον πατέρα βουρνταλάκ να είναι μια απειλητική, δυσοίωνη μαριονέτα και την Αριάν Λαμπέντ να ενσαρκώνει μια απόκοσμα όμορφη και μυστηριώδη κόρη, το φιλμ είναι εξίσου παράδοξο και μαγνητικό. Ένα ντεμπούτο που αποκαλύπτει το σπουδαίο ταλέντο ενός δημιουργού (με προϋπηρεσία στις Καλές Τέχνες και τη σκηνογραφία) να δημιουργεί, με τα πιο απλά μα απρόσμενα υλικά, έναν γεμάτο σκιές, πτυχώσεις και βάθος κόσμο.
Γάλα / Melk | Στέφανι Κολκ
Γάλα / Melk | Στέφανι Κολκ | Ολλανδία, 2023, 96΄
Τι γεύση έχει το μητρικό φίλτρο; Tι διάρκεια ζωής έχει η θλίψη; Ποια είναι η ημερομηνία λήξης της απώλειας; Η Ρόμπιν θα χάσει το μωρό της στη γέννα αλλά λίγες μέρες το στήθος της θα αρχίσει να παράγει γάλα. Μη μπορώντας να το πετάξει, θα αναζητήσει τρόπους να το δωρίσει, αλλά όταν αυτό θα αποδειχθεί πιο δύσκολο απ’ ότι περίμενε, μπουκάλια από γάλα θα αρχίσουν να συσσωρεύονται στον καταψύκτη της, περιπλέκοντας τη ζωή της και τις σχέσεις της. Στο μετρημένο, αλλά εντυπωσιακά δυνατό ντεμπούτο της, η Στέφανι Κολκ χτίζει με αφαιρετικό τρόπο ένα υπόκωφο δράμα κλιμακούμενης έντασης για τις πιο σύνθετες αποχρώσεις της μητρότητας και τις πιο σκοτεινές λόχμες της οδύνης. Με μια ιδιαίτερη κινηματογραφική γλώσσα και αγγίζοντας θέματα για τα οποία συχνά δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε το Γάλα είναι ένα γεμάτο υποσχέσεις ντεμπούτο, από μια δημιουργό που δεν μπορείς παρά να προσέξεις.
Θυμάμαι την κάθε νύχτα/ Remembering Every Night | Γιούι Κιγιοχάρα
Θυμάμαι την κάθε νύχτα/ RememberingEveryNight | Γιούι Κιγιοχάρα | Ιαπωνία, 2022, 117΄
Τι μπορεί να κρύβει μια ημέρα από την καθημερινότητα τριών γυναικών στο Tama New Town, το αχανές προάστιο του Τόκιο που λίγη σχέση έχει πια σε σύγκριση με τον άλλοτε φιλόδοξο σχεδιασμό τού να καλύψει το στεγαστικό πρόβλημα της ιαπωνικής πρωτεύουσας στα 60s; Η Γιούι Κιγιοχάρα απαντά με ένα φιλμ αιθέριο, που κινείται στα όρια της κινηματογραφικής μυθοπλασίας και που πιάνει τον παλμό από ξέχωρες ατομοκεντρικές τροχιές, κατά τεκμήριο ασύνδετες και μόνο συγκυριακά εφαπτόμενες, για να αναδείξει χειρουργικά το αόρατο νήμα που συνδέει το αστικό τοπίο με την ανθρωπογεωγραφία του. Ειδική μνεία αξίζει στο οργανικό μοντάζ, εξ ορισμού ορθάνοιχτο στο πώς η εκεί γυναικεία ιδιοσυγκρασία επιλέγει να διαπραγματευτεί το δικό της πλαίσιο, και απόλυτα αφοσιωμένο στους διαφορετικούς ρυθμούς που μόνο ένα αστικό case study όπως αυτό μπορεί αληθινά να αφουγκραστεί.
Το κάμπινγκ στη λίμνη / Camping du Lac | Ελεονόρ Σεντανιάν
Το κάμπινγκ στη λίμνη / CampingduLac | Ελεονόρ Σεντανιάν | Βέλγιο-Γαλλία, 2023, 68΄
«Θα ήθελα να σας πω κάτι παράξενο που συνέβη»: κάπως έτσι ξεκινούν οι καλύτερες ιστορίες, κι έτσι ακριβώς ξεκινά και η ταινία της Ελεονόρ Σεντανιάν, που είναι διασκεδαστική και παιχνιδιάρικη, αλλά και αινιγματική και μυστηριώδης. Η Ελεονόρ ταξιδεύει προς τη θάλασσα, αλλά όταν το αυτοκίνητό της χαλάει, βρίσκεται φιλοξενούμενη σε ένα κάμπινγκ, δίπλα σε μια λίμνη στην οποία σύμφωνα με τις φήμες ζει ένα μυθικό τέρας. Η Ελεονόρ θα μείνει εκεί και θα δοκιμάσει να ανακαλύψει την μυστική ζωή της λίμνης και των ανθρώπων που την περιβάλλουν, ανοίγοντας μια πόρτα στην μυθοπλασία της καθημερινότητας να εισβάλει στη ζωή της. Κρατώντας τον ρόλο της πρωταγωνίστριας μπροστά και πίσω από τον φακό της κάμερας, η Σεντανιάν κάνει μια ταινία για τη χαρά της αφήγησης, για το πώς οι άνθρωποι πλάθουν ιστορίες και πώς οι ιστορίες χτίζουν με την σειρά τους τον κόσμο μας, σε μια ταινία που ασπάζεται θερμά το στοιχείο της έκπληξης για να γίνει μία από τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς.
Κυρίως τη νύχτα / Foremost by Night | Βίκτορ Ιριάρτε
Κυρίως τη νύχτα / ForemostbyNight | Βίκτορ Ιριάρτε | Ισπανία-Πορτογαλία-Γαλλία, 2023, 109΄
Καταλαβαίνοντας το σινεμά ως πεδίο πειραματισμού, αλλά με μόνο σκοπό να αφηγηθεί μια ιστορία με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, ο σκηνοθέτης αυτού του ακατάτακτου, ηλεκτρισμένου ντεμπούτου δεν διστάζει να προχωρήσει σε ραγδαίες εναλλαγές του τόνου και του ρυθμού, ακροβατώντας δίχως φόβο ανάμεσα στο μελόδραμα και στο νουάρ, στο heist film και στο πολιτικό θρίλερ. Η ιστορία μιας μητέρας που αναζητά τον γιο της ήδη από τα χρόνια του Φράνκο, όταν έγινε βορά στο κύκλωμα της παράνομης υιοθεσίας, είναι η αφετηρία ενός συναρπαστικού κινηματογραφικού ταξιδιού. Όταν η Βέρα συναντά την Κόρα και τον δεκαοχτάχρονο υιοθετημένο γιο της, η ζωή των τριών ανθρώπων θα αλλάξει για πάντα. Μπορεί οι χαρακτήρες της ταινίας να έχουν ξεπηδήσει από τη φαντασία του δημιουργού τους, όμως η ιστορία τους είναι βασισμένη σε μια σοκαριστική πραγματικότητα: από το 1940 ως το 1990 στην Ισπανία, σχεδόν 300.000 παιδιά κλάπηκαν από τις μητέρες τους αμέσως μετά τη γέννα για να δοθούν σε άλλες οικογένειες.
Όλοι οι χωματόδρομοι έχουν γεύση από αλάτι / All Dirt Roads Taste of Salt | Ρέιβεν Τζάκσον
Όλοι οι χωματόδρομοι έχουν γεύση από αλάτι / AllDirtRoadsTasteofSalt | Ρέιβεν Τζάκσον | ΗΠΑ, 2023, 97΄
Τα τρυφερά χάδια και οι σφιχτές αγκαλιές είναι τα σημεία εισόδου μας στη ζωή της Μακ, μιας μαύρης γυναίκας που ζει στο Μισισίπι. Διατρέχοντας την προσμονή, την αγάπη και την απογοήτευση που βιώνει από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση, αυτό το εξπρεσιονιστικό ταξίδι σε παραγωγή του Μπάρι Τζένκινς είναι μια ωδή στην ανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση – τόσο με αγαπημένα πρόσωπα όσο και με τον τόπο. Το εντυπωσιακό ντεμπούτο της Ρέιβεν Τζάκσον ξεδιπλώνει ένα αποφασιστικό όραμα που δεν φοβάται να μας βυθίσει σε στιγμές θλίψης και λαχτάρας ή μέσα στην άβυσσο των ανείπωτων πραγμάτων. Η κάμερά της είναι υπομονετική και στοργική, καθώς απαθανατίζει την ομορφιά των μαύρων σωμάτων και της καθημερινότητας. Η ησυχία της υπαίθρου είναι γεμάτη από τους μεταφορικούς ήχους των γρύλων, των βατράχων και του νερού. Μια αντισυμβατική αφήγηση αντλεί από τη γλώσσα της μνήμης. Ο διάλογος είναι συγκρατημένος και οι ερμηνείες είναι λεπτές και στιβαρές. Επιστρατεύοντας τη δύναμη της αφής να μεταδώσει ό,τι αποφεύγει η προφορική γλώσσα, η ταινία αποτελεί μια μοναδική, ενσώματη, βιωματική εμπειρία που τιμά την πολυτέλεια της ζωής και σε αφήνει να νιώθεις τη βροχή στο δέρμα σου.
Μια ταινία υπερβατική, η οποία μας καλεί να την παρακολουθήσουμε με πολύ διαφορετικό τρόπο, πέρα από το οπτικό μας πεδίο, ως μια εμπειρία που σε αγγίζει ως τα βαθύτερα στρώματα της ύπαρξης και σε οδηγεί σε μια διάσταση μακριά από τις γνώριμες αισθήσεις. Το ταξίδι ξεκινά από έναν βουδιστικό ναό στο Λάος, εκεί όπου δεκάδες νεαροί μαθητεύουν δίπλα σε σοφούς μοναχούς. Ένας από αυτούς διασχίζει κάθε μέρα το ποτάμι για να διαβάσει ένα κείμενο σε μια γυναίκα-ψυχοπομπό. Όταν θα έρθει η σειρά της να πεθάνει, το πνεύμα της θα πάρει τον δρόμο για την μετεμψύχωση. Από το Λάος στην Ζανζιβάρη και από τις εικόνες στην απουσία τους –μιας που η ταινία σου ζητά κάποια στιγμή να κλείσεις τα μάτια–, ο θεατής καλείται να αφεθεί στη γαλήνη και στην πνευματικότητα, σε μια διαδρομή που σου αποκαλύπτει νοητικές, αισθητικές και κινηματογραφικές απολαύσεις και δοκιμάζει να αλλάξει τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε το σινεμά.
Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive αγκαλιάζει δημιουργίες που αξιοποιούν τις πιο σύγχρονες νέες τεχνολογίες και αποδεικνύει πως το νέο αυτό μέσο ανοίγει καινούργιους δρόμους στην κινηματογραφική εμπειρία και τέχνη. Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 8 νέες ταινίες που μας ταξιδεύουν από την Ολλανδία και τη Γαλλία, μέχρι τη Βραζιλία, την Αμερική και την Ιαπωνία. Από φανταστικούς κόσμους μέχρι φανταστικούς φίλους και από τη δύναμη της μουσικής μέχρι την έμπνευση που φέρνει η διαφορετικότητα, οι ταινίες του τμήματος προσφέρουν μια διαδραστική εμπειρία θέασης, ξεπερνώντας τα κινηματογραφικά είδη και εντάσσοντας τον θεατή μέσα στο περιβάλλον της εκάστοτε ταινίας.
Η κριτική επιτροπή του Immersive αποτελείται από τους:
Pedro Harres (δημιουργός περιεχομένου, νικητής Χρυσού Αλέξανδρου 2022)
Πάνο Γιαννικόπουλο (επιμελητής εκθέσεων και ιστορικός τέχνης)
Θέλγια Πετράκη (σκηνοθέτρια, σεναριογράφος και ανθρωπολόγος)
Στην Καλύτερη Ταινία Immersive θα απονεμηθεί Χρυσός Αλέξανδρος, ο οποίος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ.
Το Τμήμα Podcast του Φεστιβάλ
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης παρουσιάζει για μια ακόμη χρονιά το Τμήμα Podcast, που έχει μετατραπεί σε αναπόσπαστο κομμάτι του φεστιβαλικού προγράμματος. Στη φετινή διοργάνωση, το κοινό την ευκαιρία ακούσει live τα συνολικά 29 podcasts που συμμετέχουν στο Φεστιβάλ, τόσο στο Διαγωνιστικό Podcast όσο και στη νεοσύστατη Ενότητα Nexus, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Podcast Room (Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) για ολόκληρο το δεκαήμερο του Φεστιβάλ. Παράλληλα, όπως κάθε φορά, από τις 2 έως τις 12 Νοεμβρίου ακροατές από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό θα έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν δωρεάν, μέσα από την ιστοσελίδα filmfestival.gr, τα podcasts του 64ου ΦΚΘ, τα οποία παρουσιάζονται σε παγκόσμια πρεμιέρα.
Προσωπικές μαρτυρίες, ιστορικά ντοκουμέντα που έρχονται στο φως, αφηγήσεις για εμβληματικές προσωπικότητες του πολιτισμού και της τέχνης, ζητήματα γυναικείας χειραφέτησης και έμφυλης καταπίεσης, παιδικά παραμύθια, ιστορίες επιστημονικής φαντασίας που μας συστήνουν μακρινούς κόσμους, podcasts δημοσιογραφικής και κοινωνιολογικής έρευνας, καθώς και λαϊκές παραδόσεις, ήθη και έθιμα που αποκτούν ξανά ζωή μέσα από ιδιόμορφα ηχητικά ταξίδια, συμμετέχουν στο φετινό Τμήμα Podcast του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Στο διαγωνιστικό συμμετέχουν δέκα podcasts τα οποία διεκδικούν το Βραβείο Καλύτερου Podcast, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 2.000 ευρώ.Τα μέλη της φετινής κριτικής επιτροπής είναι οι: Δημήτρης Βραχνός, διευθυντής προγράμματος στον ραδιοφωνικό σταθμό Μελωδία 99.2-ραδιοφωνικός παραγωγός, Περσεφόνη Μήλιου, σκηνοθέτιδα-sound designer-sound mixer και Κατερίνα Μπακογιάννη, δημοσιογράφος-συνιδρύτρια Melon Media-επικεφαλής podcast στην Alter Ego Media-νικήτρια του Βραβείου Καλύτερου Podcast στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Σε συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Louis Lumière και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, οι δημιουργοί podcast που θα πάρουν μέρος στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (7-17 Μαρτίου 2024), ηλικίας 25-35 ετών, θα έχουν την ευκαιρία να διαγωνιστούν και για το Βραβείο ENS Louis Lumière - Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για Ανερχόμενο Δημιουργό Ακουστικού Ντοκιμαντέρ. Ο νικητής-νικήτρια του βραβείου θα βρεθεί το καλοκαίρι του 2024 για έξι εβδομάδες στη Γαλλία, προκειμένου να συμμετάσχει στο Sound Documentary International Summer Programme της ENS Louis Lumière, ένα ειδικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε νέους επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου (δημιουργούς blog, podcast ή οποιουδήποτε άλλου ηχητικού project).
Η ιστορία ενός εγκλήματος με ηθικό αυτουργό τον χρόνο. Κάθε φορά που το ρολόι γυρνάει ξανά στο 00.00 αρχίζει η έκσταση αλλά και ο εφιάλτης. Το μηδέν, κάποτε σαν στόμα ανοιχτό που φωνάζει, σαν στόμα ανοιχτό που νυστάζει, και άλλοτε σαν πολύχρωμο κουμπί, καλεί τον ήρωα σε μια εφιαλτικη κατάβαση με μοναδικές αποσκευες ένα πολύ μακρύ γκρι παλτό, ένα μπρίκι κι ένα χαλασμένο ηλεκτρικό ρολόι που άλλες φορες αναβοσβήνει μεσα στο όνειρο κι άλλες φορες σε κλείνει μες στη φυλακή. Το μηδέν, καύσιμο, άκαο και στάχτη.
Το 5 στην πινακίδα με έχει στοιχειώσει. Κάθε φορά και ένα διαφορετικό θύμα στο δωμάτιο του παλαιοπωλείου. Τι σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί, τελικά; Πότε θα σταματήσει το βασανιστήριο; Δεν θυμάμαι τίποτα…
Σε μια Ελλάδα που στενάζει κάτω από τον οθωμανικό ζυγό, σε έναν τόπο παραμελημένο πνευματικά, σε μία κοινωνία ανυπερθέτως ανδροκρατούμενη, το 1799 γεννιέται η Ευανθία Καΐρη. Στη διάρκεια της ζωής της κατάφερε να εμποτίσει τη διάνοιά της με την παιδεία, την ευρυμάθεια και την κοινωνική ευαισθησία που σπανίως συναντά κανείς σε γυναίκα της εποχής.
Τα ηχητικά μηνύματα του Ανδρέα Ντούσκα, αποθηκευμένα στο messenger. Τυχαία, σκόρπια, χωρίς σύνδεση μεταξύ τους. Κάποιες φορές αντιφατικά, ατακτοποίητα, ενοχλητικά. Μηνύματα «ανοικονόμητα» που ζορίζουν. Πλέκονται βόλτες στην πόλη, πολιτική, καραντίνα, δουλειά, ψυχοθεραπεία, ερωτικά. Όλα μαζί βαδίζουν με τις εξαιρέσεις…
Το podcast περιγράφει την ιστορία του τελευταίου φανοποιού της Σκοπέλου. Μέσα από την αφήγηση του κ. Λιθαδιώτη, ζωντανεύουν οι εποχές της άνθησης της συγκεκριμένης τέχνης, όταν ο ηλεκτρισμός δεν ήταν διαθέσιμος σε όλες τις κατοικίες. Έτσι, ο κόσμος χρησιμοποιούσε τα φωτιστικά φανάρια αλλά και όλες τις μεταλλικές κατασκευές του.
Με τα μάτια των ντόπιων: Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας
Ένα οδοιπορικό με αφετηρία την Αθήνα και προορισμό τη Θεσσαλία. Οι ταξιδιώτες ηχογραφούν τις εξομολογήσεις των ντόπιων που ερμηνεύουν τη φύση μέσα από τη δική τους ματιά. Το βιβλίο του Χρυσοστόμου ΤσαπραΐληΠαγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας ζωντανεύει μέσα από την αφήγηση τριών ηθοποιών και την πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Πάνου Τσαμουρά.
Η Άντα Πολύζου διηγείται πώς έχει οργανώσει τη ζωή της ώστε να είναι σε θέση να αντεπεξέρχεται στη φροντίδα του ηλικιωμένου πατέρα της και στις απαιτήσεις της επιχείρησής της. Μοιράζεται την καθημερινότητά της με αυτό το αγαπημένο πρόσωπο που πάσχει από άνοια και τη μορφή της σχέσης τους σήμερα.
Το μέλισμα του φεγγαριού
Το μέλισμα του φεγγαριού
Δημιουργός: Τάσος Θεοφιλάτος. Παραγωγή: Τάσος Θεοφιλάτος. Σενάριο: Τάσος Θεοφιλάτος. Πρωτότυπη μουσική: Τάσος Θεοφιλάτος. Μοντάζ: Τάσος Θεοφιλάτος. Αφήγηση: Τάσος Θεοφιλάτος. Στον ρόλο του Άλεξ: Θάνος Γρίβας. Στον ρόλο της Μία: Μαρία Κυρώζη. Γλώσσα: Ελληνικά. Ελλάδα, 2023, 20’
Μια νέα σελήνη ξεπροβάλλει σιγομουρμουρίζοντας τη μελωδία της για να δείξει τον δρόμο σε αυτούς που θέλουν να ακούσουν. Μια μουσική μινιατούρα για τον Άλεξ, τη Μία και τον μικρό μας Λουξ, που αναζητούν την απλότητα σε ένα μαγεμένο βράδυ.
Αναμονή, ελπίδα, ματαίωση, υπέρτατος πόνος, λύτρωση, θάνατος, νέα ζωή. Λέξεις απόλυτα συνυφασμένες με τη δωρεά οργάνων και τη μεταμόσχευση, την πράξη της απόλυτης αγάπης και γενναιοδωρίας από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η δωρεά οργάνων είναι μια απάντηση στον θάνατο, είναι η νίκη της ζωής και αυτό είναι κάτι που το ξέρουν πολύ καλά οι άνθρωποι που μας μιλούν εδώ.
Οι γονείς πρέπει να μείνουν ενωμένοι για να βρουν το μεγαλύτερο παιδί τους, το οποίο έχει εξαφανιστεί, αλλά η θλίψη τους απειλεί να διαλύσει την οικογένεια και να αποξενώσει μια για πάντα την κόρη τους. Ένα podcast μυθοπλασίας, όπου διαπλέκονται οι ρεαλιστικές ερμηνείες με τα εμβυθιστικά και πειραματικά ηχοτοπία.
64ο ΦΚΘ: Ενότητα Nexus
Η νεοσύστατη ενότητα Nexus φιλοξενεί δεκαοκτώ ελληνόφωνα και ένα αγγλόφωνο πόντκαστ, τα οποία ξεχώρισαν για τη θεματολογία και την τεχνική τους, καθώς και την αξιοποίηση όλων των εργαλείων του podcast.
Ένα πρωινό του έτους 2084, ο ήρωάς μας ξυπνάει σε μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα, όπου τα λειτουργικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης έχουν ανατρέψει το υπάρχον σύστημα διακυβέρνησης και έχουν επιβάλει την αταξική κοινωνία για… το καλό της ανθρωπότητας και του πλανήτη που τη φιλοξενεί.
Η Αλπική Ζώνη βασίζεται στο έργο του Λόρενς Ντάρελ, Αλεξανδρινό Κουαρτέτο, μια τετραλογία μυθιστορημάτων που δημοσιεύτηκαν μεταξύ 1957 και 1960. Πρόκειται για επιλογή-απόσταξη λέξεων από τη μετάφραση του Αιμίλιου Χουρμούζιου, σε συνδυασμό με τρεις προσωπικές ηχογραφήσεις. Μια υποθετική συνέντευξη από μια αόρατη φαντασία.
Η συζήτηση μιας μητέρας με την εννιάχρονη κόρη της, καθώς η μικρή σκέφτεται ότι η μαμά της έχει ζήσει το πρώτο μισό της ζωής της στον προηγούμενο αιώνα και διανύει το δεύτερο μισό σε αυτόν τον αιώνα, θέλοντας να μάθει ομοιότητες και διαφορές για τα θέματα που την απασχολούν σχετικά με τη ζωή τότε και τη ζωή σήμερα.
Μια παρέα φίλων προσπαθεί να φανταστεί πώς θα ήταν μια δυστοπική κοινωνία, αναλαμβάνοντας ο καθένας από έναν ρόλο. Απέχει πολύ ο κόσμος μας από τη δυστοπική εκδοχή του που φαντάζονται; Ησυχία! Μια φουτουριστική κοινωνία ετοιμάζεται!
Η φωνή δεν έχει γένος, όπως και τα πρόσωπα της ιστορίας. Είναι ένας καθρέφτης συνείδησης, ένας θυμός και μια εν δυνάμει κάθαρση. Η φωνή είναι ένα podcast μυθοπλασίας, ένα παιχνίδι ήχου και συναισθημάτων. Συστήνεται η ακρόαση με ακουστικά.
Μία αναζήτηση στο οροπέδιο των Αρμενοχαντράδων, εκεί όπου βρίσκεται ο τάφος των προγόνων του ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Οδηγός είναι ο λόγος ενός ανθρώπου με πλούσια ζωή και εμπειρία στην περιοχή. Παράλληλα, οι στίχοι του Σολωμού σκιαγραφούν το τοπίο και τα ηχοτοπία μαζί με παραδοσιακά όργανα που συνθέτουν την ακουσματική αίσθηση.
Τα αγόρια δεν κλαίνε. Δεν χάνουν. Δεν πονάνε. Τα σωστά αγόρια δεν πληγώνονται. Πληγώνουν. Τις γυναίκες. Τους αδύναμους. Η Μαρία Πετρίδη, μαμά ενός τρίχρονου αγοριού, είναι σίγουρη πως για να σταματήσει η βία κατά των γυναικών (κι όχι μόνο) πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα αγόρια.
(Μπουκίτσες ιστορίας) ο άτυχος στόλος της Βαλτικής
(Μπουκίτσες ιστορίας) ο άτυχος στόλος της Βαλτικής
Ένα ηχητικό ποίημα, μια ηχητική παράσταση εννιά πραγματικών ηρώων που αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες από την αναζήτηση σπιτιών στην Ελλάδα του σήμερα. Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν; Πώς είναι τελικά τα σπίτια τους; Ποιος είναι ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο ή ποιος ελέφαντας δεν χώρεσε ποτέ να μπει;
Μια ιστορία ενός έλληνα μετανάστη τη δεκαετία του ’60 μέσα από μια προσωπική αφήγηση. Η καθημερινότητα του Δημήτρη Μαργαριτόπουλου κατά τη διαμονή του ως γκασταρμπάιτερ στη Γερμανία την εποχή της Χούντας. Φιλίες, εμπειρίες και δυσκολίες ενός φοιτητή σε μια ξένη χώρα, σε μια παράδοξα χιουμοριστική συνέντευξη.
Ποιο ύπουλο λογοτεχνικό παράσιτο είχε προσβάλει τον εγκέφαλο της Βιρτζίνια Γουλφ όταν έγραφε την Κυρία Ντάλογουεϊ; Τι τρέχει με το ρεαλιστικό μυθιστόρημα και γιατί δεν μας ικανοποιεί πλέον; Κάποιες σκέψεις για την αιώνια ακατάσχετη δίψα που διακατέχει τις συγγράφισσες και τις αναγνώστριες για όλο και περισσότερη «πραγματικότητα» στην αφήγηση.
ΠΟΛΗΙΣΤΟΡΙΕΣ: Ρεμπέτικα, σεφαραδίτικα και η Στέλλα Χασκίλ
Ρεμπέτικα και σεφαραδίτικα τραγούδια στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι πρώτες γραμμοφωνήσεις της Odeon, το καφενείο του Πέτρου Νέδου και η «Σεβιλιάνα» της Σαλονίκης, η τραγουδίστρια Στέλλα Χασκίλ.
Σπείρα: η πορεία που διαγράφει ένα άτομο καθώς περιστρέφεται γύρω από το κέντρο του, ενώ συγχρόνως απομακρύνεται από αυτό. Εικόνες, σκέψεις και μουσικές από ένα ταξίδι που έμοιαζε σαν όλα τα άλλα, αλλά τελικά δεν ήταν.
Τα Φαινόμενα είναι μια αποτύπωση της εξέλιξης του φεμινιστικού κινήματος από τον 19ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Από τις σουφραζέτες έως τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, η πραγματικότητα καλεί τις φεμινίστριες να εξοπλιστούν και να αναπτύξουν μια ιδεολογία που στηρίζει τις φεμινιστικές παρεμβάσεις στα δίκτυα του σύγχρονου κόσμου.
Πέντε νέοι άνθρωποι ζουν και εργάζονται στη Θεσσαλονίκη ως φωτορεπόρτερ. Βρίσκονται στην αρχή της καριέρας τους, με έντονη θέληση να συνεχίσουν, αψηφώντας τις δυσκολίες του επαγγέλματος. Σε αυτό το ντοκιμαντέρ καταθέτουν τις απόψεις τους για το επάγγελμα τους και ιδιαίτερα για ζητήματα που αφορούν τον κίνδυνο, τον σεξισμό, αλλά και τη δημοσιογραφία των πολιτών.
Social Media: Να σας συστήσω τον άλλο μου εαυτό!
Δημιουργός: Μανίνα Παραρά. Παραγωγή: Γεώργιος Δεληκώστας, Ελληνικό Ινστιτούτο Συστημικής Επαγγελματικής & Προσωπικής Ανάπτυξης. Πρωτότυπη μουσική: Άννα Μαρία Κατσανεβάκη, Ελευθέριος Πιτσιάβας, Ιωάννης Λογοθέτης. Ηχοληψία: Γεώργιος Δεληκώστας. Μοντάζ: Γεώργιος Δεληκώστας. Αφήγηση: Γεώργιος Δεληκώστας. Γλώσσα: Ελληνικά. Ελλάδα, 2023, 25’
Διαβάζοντας αναρτήσεις και σχόλια στα social media ως παρατηρητής, προσπαθούσα μάταια να εξηγήσω σε φίλους πόσο αλλοιωνόμαστε εντός τους! H προσωπική, παρωπιδική άμυνα του καθενός μας ήταν η γενεσιουργός αιτία ενός κύριου Λεωνίδα, ώστε μέσα από μια φαινομενικά σχετική πλοκή (με στόχο την προσωπική απεμπλοκή) να γίνει ο αφυπνιστικός μας καθρέφτης!
Songlines with Jimmy Trash Episode 2: Rebetiko, part 1
Songlines with Jimmy Trash Episode 2: Rebetiko, part 1
Δημιουργός: Jimmy Trash / James Cameron. Σενάριο: Jimmy Trash. Αφήγηση: Jimmy Trash / ΘανάσηςΤαταύλαλης. Γλώσσα: Αγγλικά. Ελλάδα-Γερμανία, 2023, 30’
Το Songlines with Jimmy Trash είναι ένα νέο podcast για τα σημεία αιχμής της ιστορίας, όπου η μουσική, η πολιτική και ο πολιτισμός είναι αδιαχώριστα. Αυτό το δεύτερο επεισόδιο είναι η αρχή μιας σειράς για την πολιτική και τραυματική ιστορία του ρεμπέτικου, μέσα από το φίλτρο ενός παρείσακτου ερωτευμένου με τη συγκεκριμένη μουσική.
15°
