Η φετινή, 18η και τελευταία, φορά του καλλιτεχνικού διευθυντή Ντίτερ Κόσλινγκ στο τιμόνι της Μπερλινάλε, μοιάζει με απονενοημένο διάβημα. Μια απεγνωσμένη δημόσια διαμαρτυρία για όσα του έσυραν πέρσι και πρόπερσι οι γερμανοί αλλά και οι ξένοι δημοσιογράφοι σχετικά με λαθεμένες επιλογές και κακές εμφανίσεις της «ομάδας» του στο Τσάμπιονς Λιγκ των κορυφαίων φεστιβάλ του πλανήτη.
Εκείνος με ένα μάλλον συναινετικό μήνυμα-αποχαιρετισμό στον πρόλογο του φετινού καταλόγου (με τον δηκτικό τίτλο «The personal is political») υπεραμύνθηκε των επιλογών του, έκανε λόγο για το πόσο καθιερώθηκε το Βερολίνο στη συνείδηση των ανθρώπων του κινηματογράφου όλα αυτά τα χρόνια, για τον πρωταθλητισμό που έκανε ουκ ολίγες σεζόν στη διάρκεια της θητείας του σε σχέση με Κάννες και Βενετία και για τα ονόματα που «έβγαλε». Κι όμως, κάποια από τα ονόματα που ανέδειξε στην 18ετία αυτή και επιστράτευσε τιμής ένεκεν στην τελευταία του εμφάνιση για να τον βγάλουν ασπροπρόσωπο, δεν τον «υποστήριξαν» όσο έπρεπε. Όπως η Λόνε Σέρφινγκ (λίγοι θυμούνται ότι στην πρώτη του χρονιά το φιλμ της Δανέζας «Ιταλικά για αρχάριους» είχε βραβευτεί με την Αργυρή Άρκτο αλλά και το βραβείο της FIPRESCI) ή ο Φατίχ Ακίν, κάτοχος της Χρυσής Άρκτου το 2004 με το «Μαζί ποτέ».
Η πρώτη άνοιξε το φετινό φεστιβάλ με ένα ανούσιο δράμα («The kindness of strangers» με τους Ζόι Καζάν, Ταχάρ Ραχίμ και Μπιλ Νάι, όπου η προσπάθεια μιας μητέρας να το σκάσει μαζί με τα δύο ανήλικα παιδιά της μακριά από τον βίαιο άντρα της δίνεται σαν ένα γλυκανάλατο παραμύθι με περίσσευμα αφέλειας), ο δεύτερος έδωσε τη δική του ρηχή, ωμή και προβοκατόρικη εκδοχή πάνω στη ζωή ενός σίριαλ κίλερ που έδρασε στο Αμβούργο των 70s, με το απέραντα ενοχλητικό «Golden love» και φανερά εκνευρισμένος στη συνέντευξη τύπου μετά από την προβολή της ταινίας δήλωσε ότι «δεν με ενδιαφέρει να κάνω ταινίες για να αρέσουν σε όλους».
«The kindness of strangers»
Και τα δύο φιλμ είναι υποψήφια για τη Χρυσή Άρκτο, αλλά είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως θα φύγουν από τη γερμανική πρωτεύουσα με άδεια χέρια. Εκτός κι αν η επιτροπή των Ζιλιέτ Μπινός (η γαλλίδα σταρ σε θέση προέδρου), Σάντρα Χούλερ, Σεμπάστιαν Λέλιο, Τζαστιν Γιανγκ, Ραζέντρα Ρόι και Τρούντι Στάιλερ αποφασίσει να μοιράσει τα βραβεία σε κατάσταση μέθης.
Όλες οι υπόλοιπες ταινίες του Διαγωνιστικού έχουν περισσότερες πιθανότητες για να κατακτήσουν το Άγιο Δισκοπότηρο.
O πολύς Ζαν Γιμού («Onesecond»), o Φρανσουά Οζόν (το βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα «By the grace of God» με ιστορία ένα σκάνδαλο παιδεραστίας έχει προκαλέσει την αντίδραση της Καθολικής εκκλησίας), το «Elisa & Marcela» της καταλανής Ιζαμπέλ Κοϊξέτ που αναφέρεται στον πρώτο γάμο μεταξύ δύο γυναικών στην Ισπανία του 1900, το «Marighella», το σκηνοθετικό ντεμπούτο του ηθοποιού Βάγκνερ Μούρα (ο Πάμπλο Εσκομπάρ του «Narcos») που αφηγείται την αληθινή ιστορία του βραζιλιάνου μαρξιστή συγγραφέα, πολιτικού και επαναστάτη Κάρλος Μαριγκέλα που είχε γράψει το «Εγχειρίδιο του αντάρτη των πόλεων» πριν τον δολοφονήσει η δικτατορία της Βραζιλίας το 1969 σε ηλικία 57 ετών, το «Mr. Jones» της Ανιέσκα Χόλαντ που καταπιάνεται με την ιστορία του Βρετανού δημοσιογράφου Γκάρεθ Τζόουνς, το «Out Stealing Horses» του νορβηγού Χανς Πέτερ Μόλαντ («Με σειρά εξαφάνισης»), όπου ο Στέλαν Σκάρσγκααρντ υποδύεται ένα χήρο που αντιμετωπίζει το παρελθόν του, είναι ονόματα που θα παίξουν δυνατά στα βραβεία.
Χωρίς να αποκλείεται η έκπληξη να έρθει από κάποιον άγνωστο (ο καναδός Ντενί Κοτέ ή η γερμανίδα Άνγκελα Μάνελεκ έχουν ελπίδες για κάτι καλό) ή ακόμη και τη Μογγολία (το ιδιαίτερο, σκωπτικό αστυνομικό δράμα της στέπας με τίτλο «Ondog» έχει αποκτήσει φανατικούς φίλους στο Βερολίνο), την Τουρκία (το «A tale of three sisters» του Εμίλ Αλπέρ), την Ιταλία («Πιράνχας» του Κλαούντιο Τζοβανέζι).
Το ελληνικό σινεμά εκπροσωπήθηκε από το νέο φιλμ του Σύλλα Τζουμέρκα «Το θαύμα της θάλασσας των Σαργασσών»
Το ελληνικό σινεμά εκπροσωπήθηκε από το νέο φιλμ του Σύλλα Τζουμέρκα «Το θαύμα της θάλασσας των Σαργασσών» που συμμετέχει στο Πανόραμα και προβλήθηκε με επιτυχία το βράδυ του περασμένου Σαββάτου στη γεμάτη αίθουσα του Zoo Palast. Οι ξένοι ανταποκριτές και θεατές αναρωτιόντουσαν αν η ιστορία της αστυνομικίνας Ελισάβετ (μια θαρραλέα και απολαυστική ερμηνεία από την Αγγελική Παπούλια) και της μοναχικής εργάτριας χελιών (Γιούλα Μπούνταλη) στο ελώδες Μεσολόγγι έχει στοιχεία ρεαλισμού, αναφερόμενοι εξίσου στο εξωπραγματικό τοπίο της λιμνοθάλασσας και την απεικόνιση του σουρεάλ παρακμιακού επαρχιακού σκυλάδικου. Η καταφατική απάντησή μας και στα δύο τους άφηνε σχεδόν άλαλους.
Για το τέλος, κι ενώ ετοιμαζόμαστε να αποχωριστούμε το 69ο φεστιβάλ, βάζουμε σε τάξη τις σκέψεις μας και σημειώνουμε τις προσωπικές μας εντυπώσεις που θα φυλάξουμε σαν πολύτιμα σουβενίρ από το φετινό Βερολίνο. Οι πολύχρωμες και διάσπαρτες σε διάφορα σημεία της πόλης αρκούδες. Ο θαυμάσιος καιρός που κάποιες φορές θύμιζε άνοιξη με θερμοκρασίες ακόμη και πιο υψηλές από αυτές της Ελλάδας. Τα χαλαρά σε βαθμό ανυπαρξίας μέτρα ασφαλείας (σε μια προβολή μπήκα στην αίθουσα χωρίς να με ελέγξει κανείς: στις Κάννες δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο). Το ζωντανό κομμάτι της Αγοράς, που είναι ίσως και το μεγαλύτερο κερδισμένο στοίχημα του αποχωρήσαντα καλλιτεχνικού διευθυντή. Η αρχιτεκτονική της πόλης με την πολιτιστική ποικιλομορφία και την ιστορική βαρύτητα. Η αυθεντικότητα και ευγένεια των Βερολινέζων. Η καλλιτεχνική αύρα 20s (της δεκαετίας του 1920 εννοώ) που καιροφυλακτεί πίσω από κάθε αυλή, γωνιά, υπόγεια θεατρική σκηνή, εικαστική στέγη. Το θεσπέσιο ντονέρ που έφαγα (καλύτερο ακόμη κι από εκείνο της Κωνσταντινούπολης) στη Friedrichshain.
17°
