Σε έναν χώρο της πόλης που έχει συνδεθεί από την πρώτη στιγμή με τη hip hop σκηνή και στηρίζει τη rap κουλτούρα, στο café bar Εφημερίδα ATH, η έκθεση φωτογραφίας «Ραπ Ντίβες» της Σίλβιας Τσομπανάκη, που θα διαρκέσει έως και την Κυριακή 2 Απριλίου, είναι γεμάτη εικόνες με όσες αρπάζουν το μικρόφωνο και ραπάρουν, για όσες διηγούνται τις ιστορίες τους με τη δική τους φωνή, τις δικές τους λέξεις.
«Οι γυναίκες ραπάρουν για τα ζόρια τους, τις ζωές τους, τη σεξουαλικότητά τους. Μιλάνε για ζητήματα που άπτονται της τάξης, του φύλου και της φυλής. Για τις φίλες, τη μητρότητα, τα αγόρια, τις συναυλίες, τα αράγματα, τις ανησυχίες και τα όνειρά τους. Για το πώς αποκρύπτεται η συνεισφορά και η εργασία τους στην τέχνη εν γένει. Είναι τόσο ίδιες και τόσο διαφορετικές, από το στιλ και τα ρούχα μέχρι τη μουσική και τα ραπ, στο σπίτι, στη δουλειά, στην πλατεία, στα live. Οι φωτογραφίες της έκθεσης εστιάζουν στην καταγραφή και σύνθεση εικόνων μιας ζωντανής κοινότητας που, σε καιρούς κρίσης, όλο και περισσότερο διεκδικεί χώρο και ορατότητα στη δημόσια σφαίρα. Παρακολουθούν τις ράπερ στην καθημερινότητά τους, καταγράφουν μικρές στιγμές γυναικών που συχνά κατασκευάζουν χαρακτήρες larger-than-life, έξω από τα συνηθισμένα. Το πορτρέτο αναδεικνύει το represent ως δομικό κομμάτι του hip hop. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι συνομήλικη με την ίδια την τέχνη της φωτογραφίας. Το λευκό, το μαύρο, οι τονικότητες του γκρι υποδηλώνουν την ιστορικότητα του μέσου καθώς και της ίδιας της κουλτούρας του hip hop. Μας καλούν να εστιάσουμε σε λεπτομέρειες που υπό άλλες συνθήκες θα πέρναγαν απαρατήρητες. Να ανασυνθέσουμε το χρώμα στα αντιανεμικά των ράπερ, στα μαλλιά τους, στο μακιγιάζ τους, στα γκράφιτι που σπάνε το γκρίζο της πόλης» σημειώνεται στο κείμενο που συνοδεύει τις εικόνες.
«Όντας κομμάτι της κουλτούρας του hip hop όχι ως ράπερ φυσικά αλλά ως ακροάτρια, δεν είναι ότι έζησα κάποια νέα εμπειρία ή ότι ανακάλυψα κάποια νέα κουλτούρα. Από μικρή με ενθουσίαζε η ιδέα της ύπαρξης του hip hop. Ως τρόπος έκφρασης. Το γεγονός ότι μπορείς να ταυτιστείς με στίχους και με πρόσωπα με έκανε να τη συμπαθήσω ακόμα περισσότερο. Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι το hip hop είναι τρόπος επιβίωσης και ανατίμησης της πολυεθνικής νεολαίας. Χωράει όσες και όσους δεν χωράμε στα σταντάρακια, στη δουλειά, στο σπίτι, στον δρόμο. Με τα κορίτσια που φωτογράφισα μοιραζόμαστε κοινά άγχη, κοινές ζωές, κοινά τετραγωνικά στα σπίτια μας, κοινές ανησυχίες, κοινές χαρές κ.τλ» εξηγεί στην ATHENS VOICE η φωτογράφος Σίλβια Τσομπανάκη που σούταρε όλες τις «Ραπ Ντίβες» με μία Canon Dii και με σταθερό φακό «πενηντάρη».
«Το project αυτό έχει περάσει από πολλές φάσεις. Ξεκίνησε ως έγχρωμο και στη πορεία του πήρε τον δρόμο του από μόνο του. Ήθελα να δώσω μια ενιαία αίσθηση στον θεατή. Δεν ήθελα να τραβάει το χρώμα των ρούχων, των μαλλιών, της πόλης, τα βλέμματα των θεατών, αλλά το βλέμμα των κοριτσιών. Αφήνω χώρο στον θεατή να χρωματίσει όπως θέλει την κάθε εικόνα. Το ασπρόμαυρο επίσης υποδηλώνει μέσα σε όλα την ιστορικότητα της φωτογραφίας, δηλαδή του ίδιου του μέσου» σημειώνει.
Παρατηρώντας κανείς τις φωτογραφίες της Σίλβιας Τσομπανάκη μπορεί να διακρίνει την προτίμησή της να εστιάζει σε στιγμιότυπα που περνούν συχνά απαρατήρητα. Μικρές τελετουργίες, νεύματα, βλέμματα, σκέψεις και αντικείμενα. Γιατί; «Γιατί τα στιγμιότυπα αυτά είναι αυτά που περνάνε απαρατήρητα αλλά αν τα μαζέψεις όλα μαζί, έχεις ένα μωσαϊκό από μικρές ιστορίες που φτιάχνουν μια μεγαλύτερη. Άραγε τι θα ήμασταν χωρίς αυτές τις συνήθειες και τις πρακτικές της καθημερινότητας; Τις μεγάλες στιγμές έτσι κι αλλιώς όλοι τις θυμούνται!» απαντά για το focus της στις «Ραπ Ντίβες».
«Στα εγκαίνια της έκθεσης ήρθε μια παιδική μου φίλη, και μου θύμισε ότι στο Γυμνάσιο φωτογράφιζα την κοριτσίστικη παρέα μου τότε. Συνειδητά μπορώ να πω, ότι ξεκίνησα το 2014» διευκρινίζει για τα πρώτα της «κλικ».
Ποια είναι η δύναμη της φωτογραφίας για τη Σίλβια Τσομπανάκη; «Θα μιλήσω με quotes αυτή τη φορά και θα πω το εξής που με βρίσκει 100% σύμφωνη: “Η τεχνική αναπαραγωγιμότητα του έργου τέχνης το χειραφετεί για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία απ’ τη συμπληρωματική παρουσία του στην τελετουργία. Το αναπαραγμένο έργο τέχνης γίνεται σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό η αναπαραγωγή ενός έργου τέχνης προορισμένου ν’ αναπαράγεται. Απ’ τη φωτογραφική πλάκα, για παράδειγμα, μπορούμε να βγάλουμε ένα πλήθος αντίγραφα, δεν έχει νόημα να ρωτήσει κανείς ποιο είναι το γνήσιο αντίγραφο. Τη στιγμή όμως που το μέτρο της γνησιότητας στην καλλιτεχνική παραγωγή αχρηστεύεται, ανατρέπεται κι ολόκληρη η λειτουργία της τέχνης. Τη θέση της θεμελίωσής της στην τελετουργία την παίρνει η θεμελίωσή της σε μια άλλη πράξη: δηλαδή η θεμελίωσή της στην πολιτική” όπως τεκμηρίωσε κάποτε ο Βάλτερ Μπένγιαμιν» παρατηρεί.
«Δεν μου αρέσει ο διαχωρισμός σε γυναικείο και ανδρικό hip hop. Γιατί άραγε δεν γίνεται αυτός ο διαχωρισμός και σε άλλες τέχνες; Γιατί δεν μιλάμε για ανδρικό και γυναικείο θέατρο, κ.τλ; Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι εμάς τις γυναίκες, το hip hop μάς βοηθάει να παράγουμε τις δικές μας κοινότητες, τη δική μας κουλτούρα, τα δικά μας τραγούδια, τους δικούς μας τρόπους διασκέδασης, το δικό μας λεξιλόγιο. Ακόμα και τις δικές μας φωτογραφίες! Να μιλήσουμε για την καθημερινότητά μας και να διεκδικήσουμε χώρο» σχολιάζει χαρακτηριστικά.
«Γενικά είμαι σαν άνθρωπος αρκετά ρεαλίστρια. Όπως και οι μικρές καθημερινές στιγμές που φωτογραφίζω, η πόλη, οι άνθρωποι. Μου αρέσει να βλέπω τον κόσμο όπως είναι απλά μέσω μιας αφαίρεσης. Το πώς επιλέγω το υλικό μου είναι η πιο δύσκολη διαδικασία. Όταν αφορά τα projects η επιλογή θα γίνει βάσει του θέματος κάθε φορά» εξομολογείται η Σίλβια Τσομπανάκη για τον τρόπο που κοιτά γύρω της και καταλήγει στα φωτογραφικά της στιγμιότυπα.
«Όταν φωτογραφίζω είμαι αρκετά συγκεντρωμένη σε αυτό. Οπότε τις αξιομνημόνευτες στιγμές τις ζω σε δεύτερο χρόνο, όταν βλέπω το υλικό μου» απαντά για την πιο αξιομνημόνευτη στιγμή που έχει ζήσει πίσω από την κάμερα.
Βλέποντας τις εικόνες της στην υπόγεια γκαλερί του café bar Εφημερίδα ATH, συνειδητοποιείς γρήγορα πως έχουν ό,τι χρειάζεται για να τις θυμάσαι: ρεαλισμό, ανθρωπιά, attitude.
14°
