Ραντεβού με την τέχνη τα Χριστούγεννα

Χριστούγεννα 2025: Εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσετε

Μουσείο Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Από τα «Νούφαρα» του Μονέ στα νούφαρα του Λιχτενστάιν, 83 έργα, 45 καλλιτέχνες, 15 κινήματα της ιστορίας της τέχνης από το 1876 έως και το 2009 θα θαυμάσουν οι επισκέπτες της σπουδαίας έκθεσης με τίτλο «Από τον Μονέ στον Γουόρχολ», σε συνεπιμέλεια της Μαρίας Κουτσομάλλη-Μoreau με τη Μαρίνα Φερέτι-Μποκιγιόν. Τι θα δούμε; Κινήματα όπως ο πουαντιγισμός, ο νεο-ιμπρεσιονισμός, ο εξπρεσιονισμός, έργα γνωστά και λιγότερο γνωστά, διάσημων όπως ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Ανρί Ματίς και ο Ανρί ντε Τουλούζ Λοτρέκ, ο Ρόι Λίχντενστάιν, ή λιγότερο γνωστών δημιουργών όπως ο Λουί Ανκετάν ή ο Πολ Σαφράν, μία από τις πιο ακριβές γκραβούρες στον κόσμο, το «Φθηνό δείπνο» του Πάμπλο Πικάσο, αλλά και το πανέμορφο έργο του Έντβαρτ Μουνκ «Καρδιά».

Μουσείο Μπενάκη -Κτίριο οδού Πειραιώς

Τρεις σημαντικές εκθέσεις πλησιάζουν στο τέλος τους και δεν πρέπει να τις χάσετε. Η πρώτη, με τίτλο «Πρωτόλεια - Από την πρώιμη γραφή στο ώριμο έργο», συγκεντρώνει έργα 11 σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών που καλύπτουν όλη την ιστορία της ελληνικής τέχνης, ξεκινώντας από τον Σπύρο Βασιλείου και καταλήγοντας στη Χρύσα Ρωμανού. Σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και το Ίδρυμα Φ. Κωστόπουλου, την έκθεση συνεπιμελούνται οι Χάρις Κανελλοπούλου, Ειρήνη Οράτη και Κωνσταντίνος Παπαχρήστου, με τη συμβολή ειδικού επιμελητή-ιστορικού της τέχνης για κάθε καλλιτέχνη. Η παρουσίαση αποφεύγει τη γραμμική χρονολόγηση και προτείνει μια πιο ουσιαστική ανάγνωση: την ανίχνευση μοτίβων και θεμάτων που μετασχηματίζονται από τα πρώιμα έργα έως τις ώριμες δημιουργίες.
Η δεύτερη, με τίτλο «Δημήτρης Πικιώνης - Αισθητική τοπογραφία», μας εισάγει στον κόσμο του μεγάλου Έλληνα αρχιτέκτονα μέσα από παραδείγματα του έργου του και του τρόπου που αντιλαμβανόταν τον χώρο.
Παράλληλα, συνεχίζεται (έως 24 Ιανουαρίου) η έκθεση «Roger Ballen: Shadows of the mind», μια μεγάλη αναδρομική έκθεση, που μας εισάγει στο σύμπαν του ιδιαίτερου αυτού καλλιτέχνη.  Κινούμενος ανάμεσα σε πραγματικότητα και μυθοπλασία, έχει χτίσει το προσωπικό του στιλ, το Ballenesque, ενώνοντας τη φωτογραφία, το σχέδιο και την εγκατάσταση. Στόχος της δουλειάς του -κυρίως σε ασπρόμαυρο φόντο- είναι να βγάλει τη φωτογραφία από την απομόνωση και να τη φέρει σε διάλογο με τις υπόλοιπες τέχνες. 

Εθνική Πινακοθήκη

Δύο εκθέσεις διανύουν την τελευταία τους περίοδο και αξίζει να τις επισκεφθείτε, αν δεν το έχετε ήδη κάνει. Η πρώτη είναι το «Los Caprichos» του Γκόγια, σε επιμέλεια Κατερίνας Ταβαντζή. Πρόκειται για τη σειρά χαρακτικών του μεγάλου καλλιτέχνη που θίγει έμμεσα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής, υπό την απειλή της Ιεράς Εξέτασης. Η άλλη είναι «Η εμμονή του βλέμματος», η μεγάλη αναδρομική στο έργο του Παναγιώτη Τέτση, σε επιμέλεια της Έφης Αγαθονίκου, που μας μυεί στην ξεχωριστή ματιά του καλλιτέχνη στον κόσμο γύρω του.

Οnassis Ready

Μέχρι τα τέλη του χρόνου συνεχίζεται η μεγάλη έκθεση του διάσημου εκκεντρικού φωτογράφου Γιούργκεν Τέλερ με τον τίτλο «You are invited». Αν δεν την έχετε δει, τώρα είναι η ευκαιρία για μια βόλτα στον νέο αυτό χώρο, που φιλοξενεί έναν πολύ μεγάλο αριθμό φωτογραφιών του καλλιτέχνη, από προσωπικές του στιγμές μέχρι φωτογραφήσεις διασημοτήτων ή μια σειρά από πορτρέτα γυναικών που φωτογράφισε έξω από εκκλησίες σε ένα συγκεκριμένο πρότζεκτ.

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων

Η μεγάλη έκθεση «Αναδρομή» του Κυριάκου Μορταράκου, σε επιμέλεια της Κατερίνας Κοσκινά. Το εικαστικό του σύμπαν χαρακτηρίζεται από σημειώσεις, λεζάντες και «μουντζούρες», με τις οποίες ο καλλιτέχνης μεταφέρει τα μηνύματά του στον κόσμο. Οι πίνακές του συχνά μοιάζουν να λειτουργούν ως προσωπικό ημερολόγιο, με τον λόγο να κατέχει σημαντική θέση στο έργο του.

Ίδρυμα Θεοχαράκη

Έξι γυναίκες συνομιλούν μέσω της τέχνης τους στην έκθεση «Γεωμετρική αφαίρεση», σε επιμέλεια του Γιάννη Μπόλη. Η Όπη Ζούνη και άλλες πέντε πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες από τον αραβικό κόσμο έρχονται να αποδείξουν ότι η αφαίρεση δεν είναι χαρακτηριστικό της δυτικής τέχνης, ενώ αναδεικνύεται ως παγκόσμια εικαστική γλώσσα αλλά και ως πράξη αντίστασης.

ΕΜΣΤ

Συνεχίζεται η έκθεση «Why look at animals», σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, που ξεκίνησε την περασμένη άνοιξη και εστιάζει στη μη ανθρώπινη ζωή και σκέψη, σε ένα pet friendly μουσείο της πόλης. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει δύο ακόμα εκθέσεις. Η πρώτη, με τίτλο «Ο ελληνικός μήνας στο Λονδίνο το 1975, 50 χρόνια μετά», σε επιμέλεια Πολύνας Κοσμαδάκη, είναι αφιερωμένη στην ελληνική πρωτοπορία της σύγχρονης τέχνης. Σπάνιο υλικό από δύο ιστορικές εκθέσεις της εποχής, με έργα διάσημων Ελλήνων καλλιτεχνών όπως ο Λουκάς Σαμαράς, ο Βλάσης Κανιάρης, ο Τakis, o Κώστας Τσόκλης κ.ά. Ο «Θαλασσόκαμπος», ένα πρότζεκτ σε επιμέλεια της Δανάης Γιαννόγλου και της Κυβέλης Μαυροκορδοπούλου, αποτέλεσμα της δεύτερης ανοιχτής πρόσκλησης του ΕΜΣΤ για την επιμέλεια ομαδικής έκθεσης. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα έργα της Τάχα, που είχε φιλοξενηθεί για πρακτική στο ΕΜΣΤ, τα οποία συνομιλούν με έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών.

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Η μεγάλη έκθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη, με τίτλο «Ο λόγος και ο τόπος», περιλαμβάνει περισσότερα από 200 έργα του της τελευταίας δεκαετίας, τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά. Στην έκθεση φιλοξενούνται πολλά πρόσωπα, ήρωες από τη λογοτεχνία, την ποίηση μέχρι και την καθημερινότητα της οικογένειάς του, ενώ δεν λείπουν τα βασικά του μοτίβα: λύκοι που λούζονται από τη θάλασσα και στο φως.

Ελληνοαμερικάνικη Ένωση

Η έκθεση «Εγώ, ο Ανδρέας Βουτσινάς», σε επιμέλεια της Ίριδος Κρητικού, παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη αναδρομή στη ζωή και το πολυσχιδές έργο του σπουδαίου σκηνοθέτη, ηθοποιού και δασκάλου του θεάτρου Ανδρέα Βουτσινά. Μέσα από αρχειακό υλικό, προσωπικά τεκμήρια, πορτρέτα, θεατρικά αντικείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, αναδεικνύεται η χαρισματική προσωπικότητά του και η καθοριστική του συμβολή στο ελληνικό και διεθνές θέατρο. Η έκθεση φωτίζει τις καλλιτεχνικές του συνεργασίες, τη μοναδική παιδαγωγική του μεθοδολογία και το διαχρονικό αποτύπωμά του σε γενιές δημιουργών και ηθοποιών. 

Στις γκαλερί της Αθήνας και του Πειραιά

Στην Γκαλερί Άλμα έχει ξεκινήσει ένα μεγάλο πρότζεκτ με τίτλο «Εικαστικές συναντήσεις», που συγκεντρώνει έργα σπουδαίων Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών, σε διάλογο με νέους ανερχόμενους καλλιτέχνες.

Στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη έχουμε την ομαδική έκθεση, με τίτλο «Η κρυμμένη εικόνα», σε επιμέλεια Κωνσταντίνου Χριστόπουλου. Έντεκα ζωγράφοι διαχειρίζονται το θέμα της αφαίρεσης και της αναπαράστασης, σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από ψηφιακές εικόνες.

Στην Bernier/ Eliades συνεχίζεται η έκθεση «The Athens Algorithm» του Τσαρλς Σάντισον, ένα ιδιαίτερο πρότζεκτ που δημιουργεί κώδικες εμπνευσμένους από την πόλη της Αθήνας, τους ήχους και τους ρυθμούς της.

Στην 47 Circles συνεχίζεται η έκθεση «Portaits» του Φίλιππου Τσιάρα, που φιλοξενεί μια σειρά από έργα που έχει φιλοτεχνήσει με την τεχνική των superdots: από τον Μίκη Θεοδωράκη και τη Νάνα Μούσχουρη, μέχρι τη Μαρία Κάλλας, τον Αριστοτέλη Ωνάση, αλλά και την Γκρέις Κέλι. Highlight της έκθεσης είναι το πορτρέτο του Γιάννη Αντετοκούνμπο, που έχει ήδη πωληθεί για φιλανθρωπικό σκοπό στην Κaizen Foundation, έπειτα από πρωτοβουλία της Prime Development.

Η έκθεση της Κιμίκο Γιοσίντα «Mythologies» στην Kourd Gallery παρουσιάζει μια σειρά από φωτογραφικά πορτρέτα της που η καλλιτέχνις έχει τραβήξει μπαίνοντας σε διάφορους ρόλους. Με το μακιγιάζ της γκέισας, η φωτογράφος μεταμφιέζεται σε θεότητες της μυθολογίας ή σε θρυλικές προσωπικότητες της ιστορίας. Εντυπωσιακό είναι ότι στα έργα της παρατηρείται απουσία φωτός, ενώ οι φωτογραφίες της μοιάζουν με ζωγραφικούς πίνακες.

Στη Sianti έχουμε και φέτος τα «Μικρά ζωγραφικά έργα», μια έκθεση με έργα μικρού μεγέθους από καταξιωμένους και ανερχόμενους καλλιτέχνες. Στο πλαίσιο της δράσης θα γίνει λαχειοφόρος αγορά, με κλήρωση στις 30 Ιανουαρίου, και τα έσοδα θα διατεθούν στον σύλλογο Ελπίδα.

Η νέα ατομική έκθεση του Ανδρέα Μαλλουρή «An evening botanist», σε επιμέλεια Πάνου Γιαννικόπουλου, στην Alkinois, εστιάζει στη μελέτη του ανθρώπινου σώματος σε κάθε λεπτομέρειά του. Το Ίδρυμα Η Άλλη Αρκαδία παρουσιάζει την έκθεση «Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά Ονείρων: Θέατρο – Όπερα – Ζωγραφική», από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά. Η έκθεση αναδεικνύει το πολυδιάστατο έργο της σπουδαίας σκηνογράφου, ενδυματολόγου και ζωγράφου, μέσα από μακέτες σκηνικών και κοστουμιών, ζωγραφικά έργα, σχέδια και αρχειακό υλικό. Φωτίζονται οι εμβληματικές συνεργασίες της με κορυφαίες μορφές του θεάτρου και της όπερας, καθώς και η βαθιά ζωγραφική ποιότητα που διαπερνά κάθε της δημιουργία, αποκαλύπτοντας έναν κόσμο ονείρου, ποίησης και θεατρικής μαγείας.

Στην Γκαλερί CAN τρέχει μια έκθεση για τον Ρότζερ Μπάλεν, σε συνομιλία με εκείνη που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη, οπότε θα ήταν μια καλή ιδέα να τις συνδυάσετε είτε την ίδια μέρα είτε όχι. 

Στον Πειραιά, στην Ιntermission συνεχίζεται μέχρι το τέλος του χρόνου η έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά. Με τίτλο «Lucas Samaras: Master of the Uncanny», περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν μεταξύ των δεκαετιών 1960 και 2010, όχι μόνο ζωγραφικά αλλά και γλυπτά, μυώντας τον επισκέπτη στο σύμπαν του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη.

Η έκθεση «ΣημeioN 37°/ 23°» του Κώστα Λάκη στον χώρο Sympan μάς μεταφέρει σε μιαν άλλη εποχή μέσα από παλιές φωτογραφίες που έχει βρει ο καλλιτέχνης, τις έχει επιζωγραφίσει και στη συνέχεια τις έχει τοποθετήσει σε κορνίζες.