Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
Fergus Greer, Leigh Bowery Session 4 Look 17 August 1991 ©Fergus Greer. Courtesy Michael Hoppen Gallery
Εικαστικα

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη

Η εξωφρενική του τέχνη και persona σε μία έκθεση που μόλις άνοιξε στην Tate Modern
atk_0452.jpg
Γιάννης Νένες
10’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Κανείς δεν μπόρεσε να αποφασίσει τι ακριβώς ήταν ο Λι Μπάουερι. Performance artist, club promoter, ηθοποιός, ποπ σταρ, μοντέλο, σχεδιαστής μόδας, όλα αυτά μαζί

Στις 27 Φεβρουαρίου 2025, η Tate Modern άνοιξε τις πόρτες της σε μια έκθεση που δεν φιλοδοξεί απλώς να αποτυπώσει την τέχνη, αλλά τον ίδιο τον δημιουργό της. Ο Λι Μπάουερι, ένας άνθρωπος που ξεπέρασε κάθε πιθανό όριο ανάμεσα στη μόδα, την περφόρμανς και την ταυτότητα, επιστρέφει μέσα από κοστούμια, φωτογραφίες και ανατρεπτικές στιγμές σε μια έκθεση που υπόσχεται να είναι τόσο εκκεντρική, προκλητική και ανεξίτηλη όσο ήταν και ο ίδιος.

Για όσους δεν έχουν εξοικειωθεί με το όνομά του, ο Μπάουερι δεν ήταν απλώς σχεδιαστής, περφόρμερ ή club icon. Ήταν η ίδια η έννοια της μεταμόρφωσης, η τέχνη εν κινήσει, ένας άνθρωπος που έζησε σαν ζωντανό γλυπτό. Στη δεκαετία του ’80 και του ’90, δημιούργησε μερικές από τις πιο αναγνωρίσιμες εικόνες της avant-garde κουλτούρας. Με ύψος 1,90 μ. και σωματότυπο που δεν ταίριαζε στα συμβατικά μοντέλα της εποχής, χρησιμοποίησε το σώμα του ως καμβά και έδωσε στην έννοια του extravagance μια νέα, ανεπανάληπτη διάσταση. Στις 31 Δεκεμβρίου 1994, πέθανε από μηνιγγίτιδα λόγω AIDS, αλλά ο μύθος του όχι μόνο επιβιώνει, αλλά συνεχίζει να επηρεάζει τη μόδα, την τέχνη και τη σύγχρονη ποπ κουλτούρα. Τώρα, η Tate Modern στο Λονδίνο τιμά τη μνήμη του με μια εκτενή έκθεση που αναδεικνύει την πολυδιάστατη καριέρα του, από τις αρχικές του εμφανίσεις στη νυχτερινή ζωή του Λονδίνου μέχρι τις συνεργασίες του με καλλιτέχνες όπως ο Βρετανογερμανός ζωγράφος Λούσιαν Φρόιντ, γνωστός για τα έντονα ρεαλιστικά πορτρέτα του.

Κανείς δεν μπόρεσε να αποφασίσει τι ακριβώς ήταν ο Μπάουερι. Σχεδιαστής μόδας; Ένας γιγαντιαίος κλάμπερ; Ή ένα ανθρώπινο γλυπτό, ένα γυμνό μοντέλο, ένας μεθυσμένος περφόρμερ που έδινε φτηνές παραστάσεις, ένας αναρχικός δημιουργός, ένας ποπ σουρεαλιστής, ένας κλόουν χωρίς τσίρκο, ένα κινούμενο έπιπλο, ή μήπως η ίδια η μοντέρνα τέχνη με πόδια;

Λι Μπάουερι: Από τη Μελβούρνη στο κέντρο της βρετανικής underground σκηνής

Ο Μπάουερι γεννήθηκε το 1961 στο προάστιο Σανσάιν της Μελβούρνης. Από μικρός, ένιωθε ότι η αστική κανονικότητα της αυστραλιανής ζωής τον έπνιγε. Η Μελβούρνη ήταν ένα μέρος όπου η αμφισημία της ταυτότητας δεν ήταν ακριβώς καλοδεχούμενη, και ήδη από μικρός, ο Μπάουερι ήξερε ότι έπρεπε να ξεφύγει. Από μικρή ηλικία, έδειξε ενδιαφέρον για τη μόδα και την τέχνη, μαθαίνοντας να πλέκει, να κεντά και να ράβει από τη μητέρα του και άλλες γυναίκες συγγενείς. Τον Οκτώβριο του 1980, σε ηλικία 19 ετών, μετακόμισε στο Λονδίνο, αναζητώντας νέες εμπειρίες και ευκαιρίες. Δύο μόλις μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο, κι ενώ στη σκηνή της πόλης βασίλευαν οι νεορομαντικοί, εκείνος γράφει τις αποφάσεις του για το νέο έτος:

  • Να μειώσει το βάρος του στα 76 κιλά.
  • Να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα.
  • Να καθιερωθεί στον κόσμο της τέχνης, της μόδας ή της λογοτεχνίας.
  • Να μακιγιάρεται καθημερινά.

Και δεν άργησε να βρει έκφραση στο υπέροχο χάος που έκρυβε στο μυαλό του: άρχισε να μεταμορφώνει τον εαυτό του σε κάτι που δεν είχε προηγούμενο.

Στην Αγγλία των αρχών της δεκαετίας του ’80, όπου η post-punk σκηνή και η εναλλακτική queer κουλτούρα άνθιζαν, ο Μπάουερι αναδύθηκε ως μια από τις πιο έντονες και εκκεντρικές προσωπικότητες της νυχτερινής ζωής.

Κανείς δεν μπόρεσε να αποφασίσει τι ακριβώς ήταν ο Μπάουερι. Σχεδιαστής μόδας; Ένας γιγαντιαίος κλάμπερ; Ή ένα ανθρώπινο γλυπτό, ένα γυμνό μοντέλο, ένας μεθυσμένος περφόρμερ που έδινε φτηνές παραστάσεις, ένας αναρχικός δημιουργός, ένας ποπ σουρεαλιστής, ένας κλόουν χωρίς τσίρκο, ένα κινούμενο έπιπλο, ή μήπως η ίδια η μοντέρνα τέχνη με πόδια; Ο ίδιος δήλωνε ότι «αν μου βάλεις ταμπέλα, με αναιρείς» και πάντα αρνιόταν τις ετικέτες, την εμπορευματοποίησή του και τη συμμόρφωση. Ο Μπάουερι γοητευόταν από την ανθρώπινη μορφή και ενδιαφερόταν για την ένταση που δημιουργείται μεταξύ των αντιφάσεων. Χρησιμοποιούσε το μακιγιάζ ως μορφή ζωγραφικής, τα ρούχα και τη σάρκα ως γλυπτική και κάθε περιβάλλον ως έτοιμη σκηνή για την καλλιτεχνία του. Γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ τέχνης και ζωής, αναλάμβανε διαφορετικούς ρόλους και στη συνέχεια τους απέρριπτε, παρουσιάζοντας μια αντίληψη της ταυτότητας που δεν ήταν ποτέ σταθερή αλλά πάντα αξιομνημόνευτη.

Ο Μπάουερι αγκάλιασε τη διαφορετικότητα, χρησιμοποιώντας συχνά την αμηχανία ως εργαλείο για να απελευθερώσει τόσο τις δικές του αναστολές όσο και εκείνες των ανθρώπων γύρω του. Ήθελε να σοκάρει με τις εμφανίσεις και τις παραστάσεις του. Σε μια εποχή που η Βρετανία μαστιζόταν από συντηρητισμό, ο Μπάουερι αναδιαμόρφωσε τις ιδέες γύρω από την ταυτότητα, την ηθική και την κουλτούρα. Μερικές φορές αυτό προκαλούσε προσβολή.

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
Dave Swindells, Daisy Chain at the Fridge Jan '88: Leigh & Nicola 1988 © Dave Swindells

Dave Swindells, Daisy Chain at the Fridge Jan '88: Leigh & Nicola 1988 © Dave Swindells

Για τον Μπάουερι, τα ρούχα δεν ήταν απλώς κοστούμια, αλλά υπαρξιακές δηλώσεις. Δημιουργούσε ρούχα από πλαστικές σακούλες, κονσέρβες τόνου και τσιμπιδάκια, ενώ κάποιες φορές άφηνε κόλλα να τρέχει στο φαλακρό του κεφάλι σαν σπασμένο αυγό.

Μπάουερι, Μόδα και περφόρμανς

Το νεορομαντικό στιλ στις αρχές του ‘80 είχε αρχίσει να αλλάζει. Οι new romantics είχαν αρχίσει να αφήνουν πίσω τις δαντέλες, τα σατέν και τις ξανθές ανταύγειες και είχαν αρχίσει να υιοθετούν το στιλ της ανέχειας εκείνης της σκληρής εποχής, φορώντας ρούχα με μουντά χρώματα και ξεφτισμένες άκρες. Για την πρώτη του συλλογή μόδας, ο Μπάουερι δημιούργησε τη δική του εκδοχή αυτής της τάσης, φτιαγμένης με τα πενιχρά κεφάλαια που εξοικονομούσε από το επίδομα ανεργίας που έπαιρνε.

Το 1984 άλλαξε ταχύτητα, παρουσιάζοντας μια συλλογή που περιείχε έντονα χρωματιστά ρούχα από γυαλιστερά συνθετικά υφάσματα, καπέλα από βινύλιο με παγιέτες και μπότες-πλατφόρμες, με τα πρόσωπα των μοντέλων βαμμένα σε διάφορα χρώματα. Η συλλογή συνδύαζε το φάσμα των ενδιαφερόντων του: επιστημονική φαντασία, αστρολογία, glam rock (που τότε θεωρούνταν εκτός μόδας), ινδουιστικές θεότητες, καθώς και ρούχα που φορούσε η κοινότητα του Μπαγκλαντές στο Ανατολικό Λονδίνο (όπου ζούσε ο Μπάουερι). Σε άλλα σχέδια, χρησιμοποίησε κοψίματα και ραφτά υφάσματα για να τονίσει διαφορετικά μέρη του σώματος. Χρησιμοποίησε μακιγιάζ για να δημιουργήσει μια ποικιλία αφηρημένων σχημάτων ή απομίμηση ψώρας και κονδυλωμάτων στο δέρμα.

Για τον Μπάουερι, τα ρούχα δεν ήταν απλώς κοστούμια, αλλά υπαρξιακές δηλώσεις. Δημιουργούσε ρούχα από πλαστικές σακούλες, κονσέρβες τόνου και τσιμπιδάκια, ενώ κάποιες φορές άφηνε κόλλα να τρέχει στο φαλακρό του κεφάλι σαν σπασμένο αυγό.

Ο κόσμος της υψηλής μόδας τον παρακολουθούσε προσεκτικά. Ο Αλεξάντερ ΜακΚουίν για παράδειγμα, γνωστός για την ικανότητά του να συνδυάζει την υψηλή ραπτική με την προκλητική αισθητική, ενσωμάτωσε την αισθητική του Μπάουερι σε ένα σόου του 2009, όπου παρουσίασε τη χειμερινή του συλλογή «The Horn of Plenty» η οποία χαρακτηριζόταν από υπερβολικές σιλουέτες και έντονα μοτίβα, όπως το μεγεθυμένο μοτίβο «σκυλόδοντο», με τρόπο που σατίριζε την παραδοσιακή υψηλή ραπτική. Τα μοντέλα εμφανίστηκαν με έντονο μακιγιάζ, με υπερβολικά κόκκινα χείλη «όπως Μπάουερι», ενώ φορούσαν καπέλα κατασκευασμένα από καθημερινά αντικείμενα, όπως αλουμινένια κουτάκια.

Επίσης ο σχεδιαστής μόδας Ρικ Όουενς παρουσίασε το 2016 στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού την ανοιξιάτική του κολεξιόν, όπου τα μοντέλα περπατούσαν στην πασαρέλα «φορώντας» επάνω τους σαν αξεσουάρ άλλα μοντέλα, σε μια ξεκάθαρη αναφορά στις περφόρμανς «Birthing Act»του Μπάουερι.

Αλλά και η Lady Gaga έχει αντλήσει έμπνευση από αυτόν. Το ίδιο και οι ντραγκ κουίνς του σόου RuPaul’s Drag Race, αν και –όπως σωστά παρατήρησε ο Μπόι Τζορτζ– είναι «πολύ γυαλισμένες» σε σύγκριση με την ωμή, πρωτόγονη ενέργεια του Μπάουερι.

Club Taboo: Ο Ναός της Υπερβολής

Ο Μπάουερι χρειάστηκε λίγο μόνο χρόνο για να βρει τους ανθρώπους του. Το 1981, μια τυχαία συνάντηση με την ντραγκ κουίν Yvette the Conqueror τον οδήγησε στο The Cha Cha Club στο πίσω δωμάτιο του Heaven, του μεγαλύτερου γκέι νυχτερινού κέντρου του Ηνωμένου Βασιλείου εκείνη την εποχή. Αυτό του άνοιξε έναν κόσμο. Ωστόσο, μόνο όταν ο Μπάουερι, ο Trojan και ο σχεδιαστής Ντέιβιντ Γουόλς βγήκαν μαζί φορώντας τα σχέδια του Μπάουερι, εδραίωσε τη θέση του στη σκηνή.

Η δεκαετία του 1980 ήταν η εποχή της κουλτούρας των κλαμπ - δεν υπήρχαν μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μόνο χειροποίητες ή από στόμα σε στόμα προσκλήσεις. IYKYK. (Το IYKYK είναι ακρώνυμο της φράσης «If You Know, You Know», που στα ελληνικά μεταφράζεται ως «Αν ξέρεις, ξέρεις». Χρησιμοποιείται σε διαδικτυακές συζητήσεις, social media και memes, υπονοώντας ότι κάποιος πρέπει να έχει συγκεκριμένες γνώσεις ή εμπειρίες για να καταλάβει το νόημα μιας ανάρτησης).

Στην πόρτα, ο γνωστός «door whore» Μαρκ Βοτιέ κρατούσε έναν καθρέφτη στο χέρι του για τους κακοντυμένους πελάτες και τους ρωτούσε: Κοίτα στον καθρέφτη και απάντησε: ΕΣΥ θα άφηνες τον εαυτό σου να μπει;

Τα κλαμπ αντιπροσώπευαν έναν «υπόκοσμο» queer γλεντιού όπου συναντιόντουσαν δημιουργοί που ανήκαν σε διάφορες υποκουλτούρες. Ήταν ένας τρόπος να δοκιμάζουν ιδέες, να εμπνέονται από το τι φορούσαν οι άλλοι και στη συνέχεια να διαβάζουν γι' αυτό στα νέα περιοδικά στυλ i-D, The Face και Blitz.

Μέχρι το 1983, ο Μπάουερι παρουσίαζε τις συλλογές μόδας του διεθνώς. Σύντομα, όμως, αποφάσισε ότι τον ενδιέφερε περισσότερο να δημιουργεί σχέδια για το δικό του σώμα και για μια εκλεκτή πελατεία παρά για το ευρύ κοινό. Τα νυχτερινά κέντρα του Λονδίνου έγιναν η πασαρέλα για τις δημιουργίες του.

Το 1985, ο Μπάουερι και ο διοργανωτής Tony Gordon δημιούργησαν το Taboo στην Leicester Square - ένα κλαμπ με ειρωνικό όνομα, επειδή μπορούσες να κάνεις τα πάντα εκεί, ένα κλαμπ που δεν είχε καμία σχέση με ό,τι είχε δει μέχρι τότε το Λονδίνο. Δεν ήταν απλώς ένας χώρος διασκέδασης — ήταν ένα ζωντανό πείραμα στο απόλυτο στιλιστικό χάος. Σύντομα έγινε γνωστό ως το πιο βρώμικο, κακόγουστο και bitch κλαμπ του Λονδίνου. Η είσοδος δεν ήταν θέμα χρημάτων ή φήμης, αλλά εμφάνισης: αν δεν ήσουν ντυμένος σαν να εξαρτάται η ζωή σου από αυτό, απλώς δεν έμπαινες. Στην πόρτα, ο γνωστός «door whore» Μαρκ Βοτιέ κρατούσε έναν καθρέφτη στο χέρι του για τους κακοντυμένους πελάτες και τους ρωτούσε: Κοίτα στον καθρέφτη και απάντησε: ΕΣΥ θα άφηνες τον εαυτό σου να μπει;

Εκεί, ο Μπάουερι εμφανιζόταν κάθε φορά με μια νέα ακραία εκδοχή του εαυτού του: Μάσκες που θύμιζαν εξωγήινα πλάσματα. Κοστούμια που τον έκαναν να μοιάζει με ανθρώπινο πουλί. Πουά outfits που κάλυπταν ακόμα και το πρόσωπό του. Ένα σύνολο από γιγαντιαία μπαλόνια που τον έκανε να μοιάζει με μια ζωντανή, κινούμενη μπάλα.

Σύντομα, το Taboo έγινε γνωστό για την αποδοχή της πολυσεξουαλικότητας, την πρόκληση των κοινωνικών συμβάσεων και την άγρια ατμόσφαιρά του. Όλα τα εξωτικά πουλιά της πόλης άρχισαν να συνωστίζονται στο Taboo: από drag queens και σχεδιαστές μόδας όπως ο John Galliano μέχρι ροκ σταρ και celebrities όπως ο Μπόι Τζορτζ, ο Τζορτζ Μάικλ, η Σαντέ και ο avant-garde χορογράφος Μάικλ Κλαρκ.

Το Taboo παρέμεινε ανοιχτό για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν κλείσει λόγω των κατηγοριών των σκανδαλοθηρικών εφημερίδων για χρήση ναρκωτικών στους χώρους του, αφήνοντας όμως ανεξίτηλο το στίγμα του στη νυχτερινή κουλτούρα της πόλης.

Αμέσως μετά, τα looks του Μπάουερι έγιναν όλο και πιο περίτεχνα, καλύπτοντας όλο το σώμα του με ύφασμα, διαθέτοντας περισσότερες πούλιες και υπερβάλλοντας τις αναλογίες για να τραβήξει την προσοχή στον εαυτό του.

Λι Μπάουερι: O γελωτοποιός της πασαρέλας

Το χιούμορ ήταν κυρίαρχο χαρακτηριστικό των looks του Μπάουερι, καθώς και κεντρικό στοιχείο του τρόπου με τον οποίο εμφανιζόταν και ενεργούσε όταν τα φορούσε. Όταν εμφανιζόταν σε πασαρέλες και τηλεοπτικές εκπομπές, χρησιμοποιούσε την παρωδία και το σλάπστικ για να διαταράξει τις καθιερωμένες συμβάσεις της μόδας, της υψηλής κοινωνίας και της κουλτούρας. Αυτό επεκτάθηκε και στην προσωπική του ζωή, όπου συχνά διέδιδε φήμες για να εκνευρίσει τους ανθρώπους. Όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο: Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Ο Μπάουερι απάντησε: Σε ποιες περιπτώσεις αναπνέω; Το χιούμορ και τα υπονοούμενα του Μπάουερι τα μοιράζονταν εκκεντρικές τηλεοπτικές προσωπικότητες της εποχής, από τον Quentin Crisp και τον Kenneth Williams μέχρι την Dame Edna Everage και τη Lily Savage.

Στον κόσμο της τέχνης, το Alternative Miss World του Άντριου Λόγκαν έδωσε στον Μπάουερι έναν άλλο τρόπο να θεωρήσει το ντύσιμο ως παράσταση. Ο διαγωνισμός, που δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 1972 και συνεχίζεται ακόμη, επαναπροσδιόρισε τα καλλιστεία Miss World για να γιορτάσει την τέχνη της μεταμόρφωσης. Οι διαγωνιζόμενες παρουσιάζουν εμφανίσεις με καθημερινά ρούχα, μαγιό και βραδινά ρούχα και κρίνονται με τα ίδια κριτήρια που ισχύουν και για τα καλλιστεία σκύλων Crufts: Πόζα! Προσωπικότητα! Αυθεντικότητα!

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Θεατρικό πανκ

Ο Μπάουερι βρήκε μια πιο σημαντική σκηνή για τη φαντασία του όταν άρχισε να σχεδιάζει κοστούμια για τον χορογράφο και χορευτή Μάικλ Κλαρκ το 1984. Ο Κλαρκ ήταν μια κυρίαρχη φιγούρα της σκηνής. Με κλασική εκπαίδευση στο μπαλέτο, έβαλε στον κόσμο του χορού μια αστραπιαία ενέργεια, φέρνοντας αναφορές στο πανκ, την ομοφυλοφιλική σεξουαλικότητα, την κουλτούρα των κλαμπ, το μουσικό θέατρο και τους σκωτσέζικους χορούς από τα χάιλαντς. Το ενδιαφέρον του Κλαρκ για το πανκ ταίριαζε με τον Μπάουερι, ο οποίος έλεγε ότι αυτό (το πανκ) ήταν που τον ώθησε να μετακομίσει στο Λονδίνο.

Σύντομα έγιναν στενοί φίλοι, ο Μπάουερι σχεδίασε κοστούμια για την ομάδα Μάικλ Κλαρκ Company από το 1984 έως το 1992. Ο Κλαρκ άφησε ελεύθερο πεδίο δράσης στον Μπάουερι, σημειώνοντας ότι οι παραδοσιακοί σχεδιαστές κοστουμιών ήταν πολύ «προσαρμοστικοί».

Οι χορευτικές σκηνές στην ταινία του Τσαρλς Άτλας, Hail the New Puritan παρουσιάζουν το εύρος των σχεδίων του Μπάουερι για τον Κλαρκ. Πρόκειται για ένα βρετανικό φιλμ του 1986, που παρουσιάζει μια φανταστική ημέρα από τη ζωή του Σκωτσέζου Μάικλ Κλαρκ. Με εσώρουχα φτιαγμένα από φρούτα -οτιδήποτε κι αν σημαίνει αυτό, εκτεθειμένα οπίσθια και στήθη, στοιχεία glam rock και αποδομημένη ραπτική, τα σχέδια απηχούν το αναρχικό πνεύμα του Κλαρκ.

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Ένας γάμος και μία γέννηση

Την Παρασκευή 13 Μαΐου 1994, ο Μπάουερι και η στενή του φίλη και συνεργάτιδα Νίκολα Ρέινμπερντ παντρεύτηκαν σε μια ιδιωτική τελετή στο Ανατολικό Λονδίνο. Αν και ο ίδιος περιέγραψε τον γάμο ως μία περφόρμανς, η απόφαση αυτή οφειλόταν εν μέρει στον φόβο μήπως απελαθεί, καθώς είχε συλληφθεί να κάνει σεξ σε δημόσια τουαλέτα στον σιδηροδρομικό σταθμό Liverpool Street.

Η τέχνη του Μπάουερι δεν περιοριζόταν μόνο στη μόδα. Η πιο διάσημη περφόρμανς του ήταν το 1993 στο ετήσιο drag και LGBTQ+ Wigstock Festival που ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Η περφόρμανς είχε τίτλο «Η Σκηνή της Γέννησης» (Birthing Act) και ήταν η κορύφωση της συνεργασίας του Μπάουερι με την Ρέινμπερντ: Δεμένη ανάποδα με ιμάντες σε μια ζώνη που ήταν στερεωμένη στο σώμα του Μπάουερι, η Ρέινμπερντ μπροστά στο κοινό, έσκασε μέσα από το κοστούμι στο έδαφος, σε μία προσομοίωση τοκετού. Ήταν γυμνή, βαμμένη με κόκκινη μπογιά και φορούσε μια σειρά από δεμένα λουκάνικα ως ομφάλιο λώρο. Η παράσταση εκείνη έγινε αναπόσπαστο μέρος της τέχνης του Μπάουερι.

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Ο δρόμος είναι μία σκηνή θεάτρου

Ο Λι Μπάουερι κατήργησε τα όρια μεταξύ σκηνής και δρόμου, μετατρέποντας κάθε περιβάλλον σε χώρο περφόρμανς. Η καθημερινή του εμφάνιση —κακές περούκες, φθαρμένα πουλόβερ, κρυμμένα τακούνια και κολλημένα φρύδια— ήταν εξίσου εντυπωσιακή με τις σκηνικές του εμφανίσεις, στοχεύοντας να είναι ο «παράξενος» που τραβά την προσοχή.

Η δημόσια εκκεντρικότητά του προκαλούσε συχνά αντιδράσεις, όπως όταν συνελήφθη επειδή έκανε παράσταση στη μέση του δρόμου, φορώντας μόνο ένα merkin (περούκα για το εφηβαίο) και ένα κάλυμμα κεφαλής, χρησιμοποιώντας τα φώτα των αυτοκινήτων ως προβολείς θεάτρου.

Η επιρροή του επεκτάθηκε στην ποπ κουλτούρα, καθώς επιμελήθηκε τα ρούχα στο βίντεο «Generations of Love» (1990) του Μπόι Τζορτζ, όπου εμφανίζεται ως σεξεργάτης στους δρόμους του Σόχο.

Στο έργο Ruined Clothes (1990), ο Μπάουερι και η Νίκολα Ρέινμπερντ αφού πέταξαν φθαρμένα ρούχα από το μπαλκόνι, μετά τα φωτογράφισαν και τα εξέθεσαν στο Τόκιο. Με αυτόν τον τρόπο, τα ρούχα του «αποκτούσαν ζωή πέρα από το σώμα του», υπογραμμίζοντας τη στενή σχέση του με τη μόδα και την περφόρμανς.

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Λι Μπάουερι - Λούσιαν Φρόιντ: Μούσα και Καλλιτέχνης

Το 1988, ο Μπάουερι γνωρίστηκε με τον διάσημο ζωγράφο-πορτρετίστα Λούσιαν Φρόιντ .Ο Φρόιντ, εντυπωσιασμένος από την εκκεντρική εμφάνιση και την προσωπικότητα του Μπάουερι, τον προσκάλεσε να ποζάρει για μια σειρά πορτρέτων αποτυπώνοντάς τον ως μια νέα μορφή ανθρώπινης αισθητικής. Αυτά τα έργα, που παρουσιάζουν τον Μπάουερι σε διάφορες στάσεις, αναδεικνύουν τη μοναδική του φυσιογνωμία και την ικανότητά του να μεταμορφώνεται. Ο Φρόιντ περιέγραψε τον Μπάουερι ως «τέλεια όμορφο» και τα έργα τους μαζί θεωρούνται από τα σημαντικότερα της καριέρας του ζωγράφου.

Minty: Η μουσική πλευρά του Μπάουερι

Το 1993, ο Μπάουερι ίδρυσε το συγκρότημα Minty, μαζί με τον Ρίτσαρντ Τόρι, τη Νικόλα Μπέιτμαν και τον Μάθιου Γκλάμορ. Το συγκρότημα ήταν γνωστό για τις προκλητικές του παραστάσεις και τους αμφιλεγόμενους στίχους του. Παρά τις αντιδράσεις, οι Minty άφησαν το στίγμα τους στη μουσική σκηνή του Λονδίνου, με τραγούδια όπως το «Useless Man» και το «Plastic Bag».

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Η κληρονομιά του και η έκθεση στην Tate Modern

Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, η Tate Modern τον τοποθετεί δίπλα στον Τέρνερ και τον Βαν Γκογκ. Είναι ειρωνικό ότι αυτός που απέρριπτε κάθε μορφή κατηγοριοποίησης γίνεται τελικά μέρος του μουσείου που στεγάζει τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης εποχής.

Όπως είπε η Νίκολα Ρέινμπερντ που επιμελείται την έκθεση: «Θα ήταν κατενθουσιασμένος. Ήξερε ότι ήταν ιδιοφυΐα».

Ο Λι Μπάουερι δεν ήταν άνθρωπος, ήταν ένα ολόκληρο σύμπαν. Και τώρα, η Tate Modern ανοίγει τις πύλες της σε αυτό το σύμπαν, για να μας θυμίσει ότι η τέχνη δεν είναι μόνο κάτι που βλέπουμε – είναι κάτι που ζούμε.

Λι Μπάουερι: Ο άνθρωπος που έγινε ζωντανή τέχνη
«Leigh Bowery» στην Tate Modern

«Leigh Bowery» στην Tate Modern

Info
H έκθεση «Leigh Bowery» στην Tate Modern διαρκεί μέχρι τις 31/8/2025

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

Δειτε περισσοτερα