Εικαστικα

Σαν σήμερα 11 Ιουνίου, ο Νταλί κινδύνεψε από ασφυξία για χάρη του σουρεαλισμού

Πώς το κίνημα μεταλαμπαδεύθηκε από το Παρίσι στο Λονδίνο

62222-137653.jpg
A.V. Team
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
@Scottish National Gallery of Modern Art
@Scottish National Gallery of Modern Art

Σαν σήμερα 11 Ιουνίου, ο Νταλί κινδύνεψε με ασφυξία για χάρη του σουρεαλισμού 

Σαν σήμερα, 11 Ιουνίου, το 1936 εγκαινιάζεται η Διεθνής Σουρεαλιστική Έκθεση του Λονδίνου. 

Ο σουρεαλισμός ως κίνημα είχε «ιδρυθεί» από τη δεκαετία του 1920 και το σημαντικότερο κέντρο του ήταν το Παρίσι. Σταδιακά άρχισε να εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και σύμφωνα με τον André Breton, τον συγγραφέα του μανιφέστου του σουρεαλισμού, η Διεθνής Σουρεαλιστική Έκθεσή στο Λονδίνο το 1936 αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της περιόδου και έγινε το πρότυπο για διεθνείς εκθέσεις.

Οι πρωταγωνιστές πίσω από την έκθεση του Λονδίνου ήταν ο David Gascoyne, ένας δεκαεννιάχρονος Άγγλος ποιητής και συγγραφέας του «A Short Survey of Surrealism» και ο Roland Penrose, καλλιτέχνης, συλλέκτης έργων τέχνης και φίλος των σουρεαλιστών στο Παρίσι. Ο Penrose και ο Gascoyne συναντήθηκαν στο Παρίσι τον Ιούλιο του 1935, όταν τους σύστησε ο κοινός τους φίλος Paul Eluard. Μαζί, αποφάσισαν να φέρουν τον σουρεαλισμό στη Βρετανία.

Ανέλαβαν την οργάνωση μαζί με τον κριτικό και ποιητή Herbert Read, υπό την καθοδήγηση των André Breton και Paul Eluard. Δημιουργήθηκε μια επιτροπή στο Λονδίνο που θα επέλεγε τα έργα προς έκθεση. Η επιλογή των έργων από Βρετανούς καλλιτέχνες ήταν δύσκολη καθώς δεν υπήρχε επίσημη βρετανική σουρεαλιστική ομάδα. Επιλέχθηκαν έργα που ακόμη και οι ίδιοι οι δημιουργοί τους δεν θεωρούσαν ότι εντάσσονταν στο κίνημα.

Μια παράλληλη γαλλική επιτροπή των Breton, Eluard, Man Ray και Georges Hugnet, μαζί με τους βελγικούς ELT Mesens, επέλεξαν έργα μη Βρετανών καλλιτεχνών όπως οι Dalí, Miró, Duchamp, Ernst, Picasso και Magritte. Ο αριθμός των εκθεμάτων, ζωγραφικής, γλυπτικής, αντικειμένων και σχεδίων που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της έκθεσης ήταν τελικά περίπου 390.

Ο Max Ernst σχεδίασε την αφίσα και ένα πρόγραμμα διαλέξεων, συζητήσεων και αναγνώσεων ποίησης κανονίστηκε για να συνοδεύσει την έκθεση.

Τα «δραμαματικά» γεγονότα της έκθεσης

Τα εγκαίνια προσέλκυσαν πάνω από 1.150 άτομα που άκουσαν μια εισαγωγική ομιλία του André Breton. Η πιο εμβληματική εικόνα της έκθεσης ήταν η παράσταση της Sheila Legge, η οποία στεκόταν στη μέση της πλατείας Τραφάλγκαρ, ποζάροντας με ένα λευκό νυφικό με ουρά, εμπνευσμένο από έναν πίνακα του Dalí, με το κεφάλι της να καλύπτεται εντελώς από ανθοσύνθεση.

Σε άλλα άκρως τυπικά σουρεαλιστικά γεγονότα της έκθεσης, ο Salvador Dalí προσπάθησε να δώσει μια διάλεξη φορώντας σκάφανδρο και κρατώντας δύο κυνηγόσκυλα με λουρί. Σε μια δραματική τροπή, ο διάσημος ζωγράφος κόντεψε να υποστεί ασφυξία μέσα στο βαρύ καταδυτικό κράνος και ο νεαρός διοργανωτής της έκθεσης έτρεξε να τον απελευθερώσει με ένα γαλλικό κλειδί.

Στα highlights της έκθεσης, ο Ουαλός ποιητής Dylan Thomas περιέφερε ένα φλιτζάνι βρασμένο σπάγκο, ρωτώντας τους επισκέπτες αν το προτιμούν «δυνατό ή ελαφρύ».

Σαν σήμερα γεγονότα

786 - Μία εξέγερση σιιτών στη Μέκκα συνθλίβεται από τους Αββασίδες. Ο Ιντρίς Α΄ διαφεύγει στο Μαγκρέμπ, όπου αργότερα θα ιδρύσει τη δυναστεία των Ιδρισίδων.
1345 - Ο Αλέξιος Απόκαυκος, μέγας δούκας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, δολοφονείται από πολιτικούς κρατούμενους.
1509 - Ο Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας παντρεύεται την Αικατερίνη της Αραγονίας.
1594 - Ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας αναγνωρίζει τα δικαιώματα και τα προνόμια των ευγενών στις Φιλιππίνες.
1770 - Ο Άγγλος εξερευνητής Τζέιμς Κουκ προσαράζει στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο.
1776 - Το Ηπειρωτικό Κογκρέσο διορίζει τους Τόμας Τζέφερσον, Τζον Άνταμς, Βενιαμίν Φραγκλίνο, Ρότζερ Σέρμαν και Ρόμπερτ Λίβιγκστον στην Επιτροπή των Πέντε για να συντάξουν τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ.
1805 - Πυρκαγιά καταστρέφει μεγάλο μέρος του Ντιτρόιτ.
1821 - Ελληνική Επανάσταση του 1821: το Αγρίνιο απελευθερώνεται από τον οθωμανικό ζυγό.
1901 - Το Ηνωμένο Βασίλειο επεκτείνει τα όρια της αποικίας της Νέας Ζηλανδίας ώστε να περιληφθούν και οι νήσοι Κουκ.
1917 - Ο Αλέξανδρος Α΄των Ελλήνων αναλαμβάνει το θρόνο της Ελλάδας μετά την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α' υπό την πίεση των συμμαχικών στρατευμάτων που καταλαμβάνουν την Αθήνα.
1937 - Το Ρωσικό στρατοδικείο καταδικάζει σε θάνατο για την πράξη της προδοσίας και της κατασκοπείας, τον Στρατάρχη Τουχατσέφσκι, καθώς και επτά ακόμη στρατηγούς (Υπόθεση Τουχατσέφσκι)
1944 - Τίθεται σε ενεργό δράση το USS Missouri (BB-63), το τελευταίο θωρηκτό που κατασκευάστηκε από το ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών και χώρος όπου υπογράφτηκε η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας.
1955 - 83 θεατές σκοτώνονται και 120 τραυματίζονται όταν μία Austin-Healey και μία Mercedes-Benz συγκρούονται στον αγώνα των 24 ωρών του Λε Μαν, στο πιο θανατηφόρο ατύχημα στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
1962 – Οι Φρανκ Μόρρις, Τζον Άνγκλιν και Κλάρενς Άνγκλιν γίνονται οι μόνοι φυλακισμένοι που κατάφερνουν να αποδράσουν από τις φυλακές του Αλκατράζ.
1963 - Παραιτείται η κυβέρνηση Καραμανλή λόγω της εμμονής του βασιλιά Παύλου να πραγματοποιηθεί, τελικά, το επίσημο ταξίδι του στο Λονδίνο παρά την αντίθετη εισήγηση της κυβέρνησης.
1963 - Ο κυβερνήτης της Αλαμπάμα Τζορτζ Ουάλλας εμποδίζει την εγγραφή δύο μαύρων φοιτητών στο πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα. Αργότερα, την ίδια μέρα, οι δύο φοιτητές εγγράφονται συνοδεία μονάδων της εθνοφρουράς της Αλαμπάμα που έχουν τεθεί υπό ομοσπονδιακή διοίκηση.
1963 - Ο βουδιστής μοναχός Κουάνγκ Ντουκ αυτοπυρπολείται με βενζίνη σε μία πολυσύχναστη διασταύρωση της Σαϊγκόν για να διαμαρτυρηθεί για την έλλειψη θρησκευτικής ελευθερίας στο Νότιο Βιετνάμ.
2002 – Ο Αντόνιο Μεούτσι αναγνωρίστηκε από το Αμερικανικό Κογκρέσο ως ο πρώτος εφευρέτης του τηλεφώνου.
2013 - Η ΕΡΤ σύμφωνα με πράξη νομοθετικού περιεχομένου σταματάει την μετάδοσή της.
2014 - Οι Τζιχαντιστές του ΙΚΙΛ καταλαμβάνουν την ιρακινή πόλη του Τικρίτ.
2015 - Η ΕΡΤ σύμφωνα με πράξη νομοθετικού περιεχομένου επαναλειτουργεί μετά από δύο χρόνια

Σαν σήμερα γεννήσεις

1403 - Ιωάννης Δ΄, δούκας της Βραβάντης
1431 - Εδμόνδος, κόμης του Ρίτσμοντ
1519 - Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων, μέγας δούκας της Τοσκάνης
1572 - Μπεν Τζόνσον, Άγγλος συγγραφέας
1726 - Μαρία Θηρεσία, ινφάντα της Ισπανίας
1776 - Τζον Κόνσταμπλ, Άγγλος ζωγράφος
1857 - Αντόνι Γκραμπόφσκι, Πολωνός χημικός μηχανικός
1864 - Ρίχαρντ Στράους, Γερμανός συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας
1867 - Σαρλ Φαμπρί, Γάλλος φυσικός
1874 - Λάιμαν Γκίλμορ, Αμερικανός εφευρέτης
1876 - Άλφρεντ Λούις Κρέμπερ, Αμερικανός ανθρωπολόγος
1894 - Τογιόντα Κιιχίρο, Ιάπωνας επιχειρηματίας
1899 - Γιασουνάρι Καβαμπάτα, Ιάπωνας συγγραφέας
1910 - Ζακ-Υβ Κουστώ, Γάλλος ωκεανογράφος
1922 - Μιχάλης Κακογιάννης, Κύπριος σκηνοθέτης
1925 - Γουίλιαμ Στάιρον, Αμερικανός συγγραφέας
1928 - Φαμπιόλα, βασίλισσα του Βελγίου
1933 - Τζιν Γουάιλντερ, Αμερικανός ηθοποιός
1952 - Ανότε Τονγκ, πρόεδρος του Κιριμπάτι
1956 - Κώστας Δίγκας, Έλληνας ηθοποιός
1958 - Παντελής Θαλασσινός, Έλληνας τραγουδοποιός
1959 - Χιου Λώρι, Άγγλος ηθοποιός
1969 - Πίτερ Ντίνκλατζ, Αμερικανός ηθοποιός
1974 - Φραγκίσκος Αλβέρτης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
1975 - Θωμάς Μπίμης, Έλληνας καταδύτης
1985 - Ντμίτρι Κολντούν, Λευκορώσος τραγουδιστής
1986 - Σάια ΛαΜπεφ, Αμερικανός ηθοποιός
1988 - Κλερ Χολτ, Αυστραλή ηθοποιός
1990 - Κριστόφ Λεμέτρ, Γάλλος δρομέας
1994 - Ιβάνα Μπακέρο, Ισπανίδα ηθοποιός

Σαν σήμερα θάνατοι

1050 - Ζωή Πορφυρογέννητη, αυτοκράτειρα του Βυζαντίου
1183 - Ερρίκος ο Νεότερος, βασιλιάς της Αγγλίας
1216 - Ερρίκος της Φλάνδρας, αυτοκράτορας της Λατινικής Αυτοκρατορίας
1363 - Χριστόφορος, δούκας του Λόλλαντ
1393 - Ιωάννης Α΄, κόμης του Μαρς
1488 - Ιάκωβος Γ΄, βασιλιάς της Σκωτίας
1557 - Ιωάννης Γ΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1560 - Μαρία του Γκιζ, βασίλισσα της Σκωτίας
1568 - Ερρίκος Ε΄, πρίγκιπας του Βολφενμπύτελ
1835 - Ανδρέας Μιαούλης, Έλληνας ναύαρχος
1859 - Κλέμενς φον Μέττερνιχ, Αυστριακός πολιτικός
1903 - Αλέξανδρος Α΄, βασιλιάς της Σερβίας
1934 - Λεβ Βιγκότσκι, Ρώσος ψυχολόγος
1963 - Μιχαήλ Τσαμαδός, Έλληνας διπλωμάτης και δικαστικός
1968 - Κωνσταντίνος Γουλής, Έλληνας πολιτικός
1970 - Αλέξανδρος Κερένσκι, Ρώσος πολιτικός
1974 - Ιούλιος Έβολα, Ιταλός φιλόσοφος
1976 - Κωνσταντίνος Αλεξανδρής, Έλληνας αξιωματικός του Ναυτικού
1977 - Χαράλαμπος Μακαρόνας, Έλληνας αρχαιολόγος
1979 - Τζον Γουέιν, Αμερικανός ηθοποιός
1984 - Πέτρος Κυριακός, Έλληνας ηθοποιός και τραγουδιστής
1984 - Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, Ιταλός πολιτικός
1985 - Σαπφώ Νοταρά, Ελληνίδα ηθοποιός
1988 - Τζουζέπε Σάραγκατ, Ιταλός πολιτικός
1995 - Γεώργιος Σαββίδης, Έλληνας φιλόλογος
1996 - Μπριγκίτε Χελμ, Γερμανίδα ηθοποιός
1997 - Στέλιος Τσιτσιμελής, Έλληνας πολιτικός
1997 - Λεωνίδας Μπουρνιάς, Έλληνας πολιτικός
2001 - Τίμοθι ΜακΒέι, Αμερικανός τρομοκράτης
2003 - Ηρακλής Ματράγκας, Έλληνας πολιτικός
2005 - Θανάσης Παπαθανασίου, Έλληνας πολιτικός
2006 - Νερόλι Φέρχολ, Νεοζηλανδή τοξοβόλος
2007 - Γιώργος Ντότσικας, Έλληνας υδατοσφαιριστής
2008 - Χρίστος Λάσκαρης, Έλληνας ποιητής
2012 - Τεόφιλο Στίβενσον, Κουβανός πυγμάχος
2014 - Κώστας Μουρούζης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής και προπονητής
2015 - Ντάστι Ρόουντς, Αμερικανός παλαιστής

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ