H Ευγενία Λώλη μιλάει στην Athens Voice για τα κολάζ, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο και τη ζωή της
Από προγραμματιστής στην Αγγλία, δημοσιογράφος και blogger σε θέματα τεχνολογίας στην Αμερική, σκηνοθέτης μουσικών βίντεο για ροκ συγκροτήματα και ταινιών μικρού μήκους, εικονογράφος κολάζ και ζωγράφος. Η Ευγενία Λώλη, με καταγωγή από τον Σκιαδά Πρεβέζης και έδρα την Καλιφόρνια, βρήκε την τέχνη ως μορφή απόδρασης. Τα σουρεαλιστικά ποπ κολάζ της είναι σαν μια βουτιά στο υποσυνείδητο, σε έναν κόσμο ονειρικό που ζει ταυτόχρονα στο παρελθόν και στο μέλλον. Τη βρήκαμε στην Ουάσιγκτον και της ζητήσαμε να μας βάλει στο trip της.
Μπορείς να μας πεις με λίγα λόγια ποια είσαι; Το όνομα μου είναι Ευγενία Λώλη, και η καταγωγή μου είναι από τον Σκιαδά Πρεβέζης, ένα χωριό στην περιοχή του Σουλίου. Αρχικά, ήμουν στον χώρο της τεχνολογίας, και τώρα είμαι καλλιτέχνης. Στην οικογένειά μας κυκλοφορεί η ιστορία πως οι Λωλαίοι εγκαταστάθηκαν στον Σκιάδα στο τέλος του 18ου αιώνα. Πρώτα ζούσαν στο χωριό Έλεζνα (τώρα λέγεται Αρτοπούλα, στον νομό Ιωαννίνων), και ένας Τούρκος βίασε την αδερφή ενός Λώλη. Ο Έλληνας τον σκότωσε, και οι Τούρκοι τον πήραν στο κυνήγι. Έτσι έφτασε στον Σκιάδα, μακριά από τους Τούρκους τότε, αφού η περιοχή ήταν υπό την επιρροή των ελεύθερων Σουλιωτών. Η γενιά του πατερά μου ήταν η πρώτη που έφυγε από το χωριό τη δεκαετία του ’60. Όταν ήταν στο σχολειό, υπήρχαν 500 άτομα εκεί. Τώρα, έχουν μείνει μόνο 25, με τον πατέρα μου, που τον έχασα τον Φεβρουάριο.
Ο λόγος που γράφω πιο πολλά για την ιστορία της οικογενείας μου, αντί για εμένα, είναι διότι ταυτίζομαι με αυτή. Μάλιστα, έχω ήδη βάλει μπροστά να γυρίσω στην Ελλάδα για πάντα σε ένα-δυο χρόνια, με τον Γάλλο σύζυγό μου.
Σε βρίσκω στην Αμερική. Πού ακριβώς; Μένεις μόνιμα εκεί; Πού άλλου έχεις ζήσει και κατά πόσο η Ελλάδα και οι άλλες χώρες που έζησες έχουν επηρεάσει τη δουλειά σου; Μεγάλωσα στην Ελλάδα. Έχω ζήσει στην Γερμάνια, Αγγλία, και λίγο στη Γαλλία. Τώρα ζω στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην πολιτεία της Ουάσιγκτον τα τελευταία 3 χρόνια (πιο πριν, εμένα 18 χρόνια στην Καλιφόρνια). Η Ελλάδα είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες επιρροές στην τέχνη μου, σε σχέση με θεματικές ιδέες, αλλά το στιλ μου στα κολάζ προέρχεται από πιο δυτικές χώρες, ενώ το στιλ μου στις εικονογραφήσεις προέρχεται από ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες, τις οποίες δεν έχω επισκεφτεί, αλλά τις έχω αναλύσει για το λαϊκό τους ύφος.
Τι έχεις σπουδάσει; Πότε ανακάλυψες ότι σου αρέσει η τέχνη; Έχω σπουδάσει προγραμματισμό υπολογιστών. Δούλευα ως προγραμματίστρια στην Αγγλία, και μετά ως δημοσιογράφος σε θέματα τεχνολογίας στην Αμερική. «Το γύρισα» στην τέχνη το 2012. Πάντα ζωγράφιζα, αλλά δεν το έπαιρνα στα σοβαρά. Όταν είδα το στιλ του ποπ κολάζ το 2012 στο ίντερνετ, με ενθουσίασε, και τότε αμέσως «το γύρισα» στην τέχνη. Μέσα σε πέντε μήνες, υπήρχαν ήδη περιοδικά να μου ζητούν κολάζ για τα άρθρα τους, ή πωλούσα αντίτυπα. Η επιτυχία ήταν πρωτόγνωρη, αφού ήρθε τόσο γρήγορα.
Το κολάζ υπάρχει περίπου από το 1920, αλλά ποτέ δεν ήταν επιτυχημένο. Το 2011, έμφανίστηκε ένα νέο είδος κολάζ, αυτό που τώρα ονομάζουμε pop collage ή modern vintage collage. Το θέμα του ήταν πολύ πιο εύκολο στο μάτι για αυτούς που δεν τους αρέσει η αόριστη τέχνη, διότι έχει ένα στιλ που είναι πιο πολύ πόστερ, αντί για «σοβαρή» γκαλερί. Κατά το 2014, το στιλ αυτό εκτινάχθηκε και γνώρισε τεράστια επιτυχία παγκοσμίως.
Υπάρχει κάτι που θέλεις να «πεις» με τα κολάζ σου; Τα μισά κολάζ μου δεν έχουν κανένα βαθύ νόημα, είναι απλώς πόστερ. Τα άλλα μισά όμως έχουν, και ο τίτλος τους βοηθάει στο να τα καταλάβουμε. Το πιο σημαντικό μου κολάζ είναι το «Three Minutes to Nirvana» και έχω την πλήρη εξήγηση του εδώ.
Τα τελευταία χρόνια πέρασες στη ζωγραφική; Από το 2018 και μετά, τα κολάζ αρχίσαν να έχουν λιγότερη επιτυχία. Αυτό είναι φυσικό στην τέχνη, διότι κάθε στιλ έχει συνήθως 5-10 χρόνια ζωής. Λόγω αυτού, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι τα κολάζ μπορεί να γίνουν «παγίδα» για copyright, το άφησα πίσω και άρχισα να κάνω εικονογραφήσεις, το στιλ που κάποιος θα έβλεπε σε ένα παιδικό βιβλίο. Για τις ζωγραφιές χρησιμοποιώ παραδοσιακά υλικά (ακουαρέλα, γκουάς, λάδια, ακρυλικά κ.λπ.), αφού δεν μου αρέσει το ψηφιακό λουκ, το οποίο το βρισκω στείρο και άσχημο. Για τα κολάζ χρησιμοποιώ και ψηφιακούς τρόπους, διότι δεν υπάρχει διαφορά στο τελικό λουκ.
Έχεις ασχοληθεί με άλλες μορφές τέχνης; Ποια αγαπάς περισσότερο; Ο κινηματογράφος είναι η νούμερο ένα αγάπη μου. Ούτε τα κολάζ, ούτε οι ζωγραφιές συγκρίνονται με τον κινηματογράφο. Αυτό που λέω εδώ είναι ανάθεμα για τους άλλους καλλιτέχνες που μπορεί να διαβάζουν αυτό το κείμενο, αλλά αυτή είναι η γνώμη μου. Μάλιστα, για τρία χρόνια γύριζα μουσικά βίντεο για ροκ συγκροτήματα στην «Κοιλάδα της Σιλικόνης» στην Καλιφόρνια, και έχω επίσης γυρίσει δύο μικρού μήκους ταινίες.
Οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας είναι οι αγαπημένες μου. Ποτέ δεν θα ξεχάσω, σε πολύ μικρή ηλικία, την πρώτη φορά που πήγα σε θερινό κινηματογράφο, με τον συγχωρεμένο τον πατέρα μου, το 1980 στην Πρέβεζα, και είδα την πρώτη ταινία του «Σταρ Τρεκ». Ο λόγος που αργότερα πήγα στον κλάδο πληροφορικής ήταν επειδή ήθελα να μοιάσω στον Mr Spock, τον παιδικό μου ήρωα.
Ποια θέματα σε απασχολούν στην τέχνη; Από πού αντλείς έμπνευση; Όσον αφορά τα κολάζ, λόγω του σουρεαλιστικού τους περιεχομένου, είναι συνήθως η ψυχεδέλεια, πνευματικά θέματα και επιστημονική φαντασία. Στις εικονογραφήσεις είναι συνήθως η καθημερινή ζωή. Δεν μου αρέσει καθόλου να ζωγραφίζω σουρεαλιστικά πράγματα. Προτιμώ ήπια, ίσως βαρετά θέματα. Αντιθέτως, τα κολάζ είναι ένα διαφορετικό μέρος του εαυτού μου που τα φτιάχνει, και αυτά θέλω να είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας.
Έχεις ένα συγκεκριμένο στιλ ή σου αρέσει να πειραματίζεσαι; Προσπαθώ να μην έχω ένα συγκεκριμένο στιλ, και γι’ αυτό χρησιμοποιώ όλα τα είδη τέχνης (εκτός από γλυπτά). Η γνώμη μου είναι ότι, όταν έχουμε μόνο ένα στιλ, αυτό επιφέρει καλλιτεχνικό θάνατο. Γι’ αυτό δεν θέλω να δουλέψω με γκαλερί. Διότι προσπαθούν να κάνουν τους καλλιτέχνες «brands» με εύκολο αναγνωρίσιμο ύφος, ώστε, όταν κάποιος το βλέπει, να λέει «α, αυτό είναι από τον τάδε καλλιτέχνη». Και μετά θέλουν να το αγοράσουν διότι έτσι θα κόβονται χοντροί ότι έχουν ζωγραφιά από γνωστόν καλλιτέχνη. Αυτό το βλέπω ως πρόβλημα για την τέχνη την ίδια.
Τι σε παρακινεί να δημιουργείς; Έρχεται από μέσα μου. Ξυπνάω, και αμέσως έχω μια ιδέα να ζωγραφίσω. Θα πάω να φτιάξω την παλέτα μου πριν ακόμη πάω τουαλέτα. ή έρχεται από μέσα σου ή δεν γίνεται να το κάνεις με το ζόρι...
Πώς ορίζεις την επιτυχία; Πολλοί λένε ότι εάν η τέχνη σου αγγίζει άλλους, είσαι επιτυχημένος. Ωστόσο, προσωπικά, είμαι πολύ πιο πρακτική (και κυνική) από άλλους, οπότε είτε ένα καινούργιο στιλ ή καινοτομία πρέπει να υπάρχει, ή επαγγελματική επιτυχία, για να το θεωρήσω πλήρης επιτυχία. Τα κολάζ μου ήταν πολύ επιτυχές, από όλες τις απόψεις. Οι ζωγραφιές μου, όχι. Και όμως, αγαπώ τις ζωγραφιές μου πιο πολύ. Τα κολάζ τα βρισκω... ευκολά. Και φτηνά. Μου παίρνει μόνο 20-40 λεπτά να κάνω ένα κολάζ. Μου παίρνει 5-15 ώρες να κάνω μια ζωγραφιά. Και μου παίρνει 3-5 μέρες να κάνω ένα βίντεο με στόρι.
Το έργο «Happy hippy hippo» της Ευγενίας Λώλη έγινε εξώφυλλο στο ένθετο «Bookιες» των εκδόσεων Ψυχογιός, που κυκλοφόρησε με το καλοκαιρινό τεύχος της Athens Voice. Αναζητήστε το!
23°
