Η Μαρία Κάλλας, η μεγάλη ντίβα της όπερας, συνεχίζει να συναρπάζει τον κόσμο με μια μόνιμη έκθεση στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας.
Η μεγάλη ντίβα της όπερας με το αστείρευτο ταλέντο, η θρυλική γυναίκα με το έντονο ταπεραμέντο, η καλλιτέχνιδα που συνεχίζει να συναρπάζει τον κόσμο ακόμα και 40 χρόνια μετά τον θάνατό της, έρχεται να μας εμπνεύσει μέσα από μια μόνιμη έκθεση στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας. Μια συλλογή προσωπικών αντικειμένων και τεκμηρίων από τη ζωή και το έργο της στήθηκε στο φουαγιέ του θεάτρου για να αναδείξει τη δύναμη, τη μοναδικότητα και τη λάμψη της Μαρίας Κάλλας. Συναντήσαμε την επιμελήτρια της έκθεσης, Ανδρομάχη Γκαζή, για να μάθουμε περισσότερα.
Πόσος καιρός χρειάστηκε για να ετοιμαστεί αυτή η έκθεση;
Η έκθεση αυτή είναι στην ουσία το αποτέλεσμα μιας μεγαλύτερης συνεργασίας με τον Δήμο και την Τεχνόπολη, την οποία είχαμε ξεκινήσει εγώ, η κ. Κουτσουδάκη και ο κ. Χαρκιολάκης, ο μουσικολόγος. Μια συνεργασία η οποία αφορούσε τη μελέτη για το μουσείο Μαρία Κάλλας, το οποίο δυστυχώς δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Αυτή η έκθεση λοιπόν στηρίχθηκε στην εκτεταμένη μελέτη που είχαμε κάνει τότε, ενώ αρχίσαμε να τη δουλεύουμε εντατικά από το φθινόπωρο του 2018. Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που δημιουργείται μια μόνιμη έκθεση για τη Μαρία Κάλλας, ενώ η πρώτη έκθεση για τη Μαρία Κάλλας είχε οργανωθεί και πάλι από την Τεχνόπολη σε συνεργασία με την Ε. Κάραμποτ στο χώρο όπου σήμερα στεγάζεται το INNOVATHENS.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Άλκηστις Τσίκου, Δέσποινα Ανδριοπούλου, Μαρία Φλώρου, Κωνσταντίνος Μπιτζάνης, Ανδρομάχη Γκαζή, Βασίλης Καραμητσάνης, Ερατώ Κουτσουδάκη
Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν τα εκθέματα;
Η συλλογή είναι μάλλον μικρή και συγκροτήθηκε μετά από αγορές που έκανε ο Δήμος Αθηναίων το 2000 σε δημοπρασία στο Παρίσι με τη συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού. Με το πέρασμα του χρόνου η συλλογή αυτή εμπλουτίστηκε από δωρεές και χρησιδάνεια. Θέλαμε ωστόσο να φανούν αντικείμενα τα οποία έχουν ιδιαίτερη σχέση με την Κάλλας. Υπάρχουν προσωπικά της αντικείμενα, όπως ένα παλτό ή μια περούκα που φορούσε σε παράσταση της Μήδειας, γάντια, ρολόγια, αλληλογραφία με τους γονείς της – κάτι που μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρον γιατί είναι κάτι πολύ προσωπικό. Από συγχαρητήρια τηλεγραφήματα παραστάσεων, επιλέξαμε όσα προέρχονταν από πολύ γνωστά πρόσωπα, όπως του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1958, ή του Αλέξη Μινωτή. Επιδιώκαμε να φανεί τόσο η προσωπική διάσταση της Κάλλας, όσο και η διεθνής απήχηση που είχε ως καλλιτέχνις.
Υπάρχουν και αντικείμενα που αφορούν τη σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση;
Όχι. Αποφασίσαμε να μη δώσουμε μεγάλη έκταση σε αυτό το κομμάτι και τον μύθο που περιβάλλει την Κάλλας σχετικά γιατί έχουν γραφτεί τόσο μη αληθή πράγματα που είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσεις. Υπάρχουν μόνο φωτογραφίες της με τον Ωνάση, τίποτα άλλο.
Ποιο ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της ετοιμασίας της έκθεσης;
Ενώ ο χώρος είναι πολύ μικρός, υπήρχε ένας αρκετά μεγάλος βαθμός δυσκολίας στην υλοποίηση της έκθεσης γιατί θέλαμε να δείξουμε ότι ενσωματώνεται στον χώρο τόσο πολύ που θα νομίζει κανείς ότι υπήρχε πάντα εκεί. Έχουμε προσπαθήσει πολύ να τηρήσουμε το ιδιαίτερο ύφος και την αισθητική του χώρου και νομίζω ότι το αποτέλεσμα μας δικαίωσε 100%.
Μετά από πολλές προσπάθειες ο δήμος της Αθήνας με τον ΟΠΑΝΔΑ εγκαινιάζει μία μόνιμη έκθεση αφιερωμένη στη ζωή και στο έργο της μεγάλης καλλιτέχνιδος. Από εδώ και στο εξής το Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλλας εκτός από το όνομα θα δίνει με την έκθεση αυτή τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να συνδεθούν με την Μαρία Κάλλας, τη μεγαλύτερη καλλιτέχνιδα του λυρικού θεάτρου, το έργο της και τη συναρπαστική, ταραχώδη ζωή της. - Κωνσταντίνος Μπιτζάνης, Πρόεδρος Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού & Νεολαίας δήμου Αθηναίων
Με ποιον τρόπο η μουσειολογική ομάδα που επιμελείται την έκθεση αναδεικνύει τη σχέση μεταξύ της μεγάλης ντίβας της όπερας και του Θεάτρου Ολύμπια;
Μια μικρή λεπτομέρεια που ίσως αρκετός κόσμος δεν γνωρίζει είναι ότι παρόλο που πραγματοποιούνταν παραστάσεις στο θέατρο Ολύμπια, η έδρα της Λυρικής Σκηνής μεταφέρθηκε εκεί το 1958. Η Μαρία Κάλλας όμως είχε τραγουδήσει στη σκηνή του ως μαθήτρια, το 1939. Ήταν στην ουσία η πρώτη της επίσημη δημόσια εμφάνιση, πριν γίνει γνωστή και φύγει στο εξωτερικό. Αυτό θελήσαμε να αναδείξουμε.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας κομμάτι από τη συλλογή και γιατί;
Μου αρέσουν πολύ οι φωτογραφίες της έκθεσης. Υπάρχει ένα προσωπικό άλμπουμ από το οποίο προέρχονται αυτές οι φωτογραφίες, το οποίο πιστεύω ότι είναι πολύ ξεχωριστό. Το πιστεύω γιατί το είχε φτιάξει η ίδια η Κάλλας και περιέχει πολύ προσωπικές στιγμές της, στην κουζίνα ή το μπαλκόνι της. Σε αυτό το άλμπουμ οι φωτογραφίες ξεκινάνε από το 1947 και φτάνουν ως το 1959 και είναι σίγουρα πολύ ιδιαίτερες γιατί τις έχει επιλέξει η ίδια, σήμαιναν κάτι για εκείνη.
Βασίλης Καραμητσάνης, Κωνσταντίνος Μπιτζάνης
Μέσα από τα προσωπικά αντικείμενα ο επισκέπτης «ανακαλύπτει» πτυχές της προσωπικότητας της Κάλλας;
Ακριβώς. Η έκθεση δεν έχει συγκεκριμένο τρόπο θέασης, είναι δομημένη έτσι ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να επικεντρωθεί σε ό,τι τον ενδιαφέρει. Υπάρχει ωστόσο μια βασική αφήγηση, ξεκινάει από τα πρώτα της χρόνια, την προετοιμασία της και φτάνει στη διεθνή καριέρα και το μύθο. Έχει μια θεματική-χρονολογική αφήγηση, αλλά δεδομένης της μικρής έκτασης μπορεί κανείς να απολαύσει την έκθεση με τον τρόπο που του αρέσει.
Υπάρχει κάποιο κομμάτι που να εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό;
Είχε γίνει στο παρελθόν μια προσπάθεια δημιουργίας μιας μόνιμης έκθεσης με κομμάτια από αυτή τη συλλογή, αλλά δυστυχώς δεν λειτούργησε ποτέ. Ουσιαστικά λοιπόν όλα εκτίθενται για πρώτη φορά στο κοινό.
Σε ποιους απευθύνεται η έκθεση; Τι θέλετε να τους πείτε μέσα από αυτήν;
Η έκθεση απευθύνεται σε όλους και λειτουργεί ως μια μικρή εισαγωγή στον κόσμο της Κάλλας. Θέλουμε να δώσουμε στον κόσμο το έναυσμα να ανακαλύψει περισσότερα για εκείνη. Επιτυχία θεωρούμε το να έρθει κάποιος, να εμπνευστεί από την προσωπικότητα και την καλλιτεχνική δύναμη της Κάλλας και να ψάξει περισσότερες πληροφορίες ή να αναζητήσει υλικό από τις ερμηνείες της. Η ερμηνευτική της δεινότητα ήταν τόσο μεγάλη που αξίζει κανείς και να την κοιτάζει, όχι μόνο να την ακούει.
16°
