Κοιτάς τα σχέδια ξανά και ξανά και σκέφτεσαι πως θα μπορούσαν άνετα να είναι στάμπα σε ένα τρέντι t-shirt από αυτά που κυκλοφορούν σήμερα, επιβεβαιώνοντας το πόσο μπροστά από την εποχή του ήταν ο δημιουργός τους αλλά και τη δύναμη που έχουν να παραμένουν μοντέρνα δεκαετίες μετά.
Aκριθάκης, χωρίς τίτλο, τέμπερα και μελάνι σε χαρτί 20x23, 1973
Με αφορμή την έκθεση «Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη» στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, ζητήσαμε από τον συγγραφέα και φίλο του ψυχίατρο Πέτρο Αυλίδη να μας γράψει ένα σημείωμα για τον Αλέξη Ακριθάκη. Το 2012 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Αυλίδη «Σοφέρ» και το 2015 το «Α, ρε Αλέξη, μ’ έμπλεξες…», και τα δύο από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης, όπου περιέγραφε το μποέμ Βερολίνο και τη φίλια τους, μια φιλία που κράτησε ως το θάνατο του καλλιτέχνη.
Δύσκολες εποχές
Οι στερημένοι υποκριτές ένθεν κακείθεν δραστήριοι, θέλουν να καθαρίσουν οι μεν τους δε και όλοι μαζί τον τόπο απ’ ό,τι δεν τους αρέσει, απ’ ό,τι τους χαλάει την εικόνα ακίνδυνης ευτυχίας, καθωσπρεπισμού και ψευτοευγένειας.
Ο φασισμός του «πολιτικώς ορθού» σε έξαρση, πετάει στην πυρά ό,τι θεωρεί βρώμικο, ανθυγειινό και επικίνδυνο γι' αυτόν και για το σύστημα που τον τρέφει, υμνεί και προπαγανδίζει το λάιφστάιλ των κλιν «επιτυχημένων»
δούλων της κατανάλωσης κόντρα σε ό,τι διαφορετικό κι ενοχλητικό.
Κι ο «καταραμένος» Αλέξης, πάντα με τους Ινδιάνους και τους εύθραυστους, δεν είναι παρών, να σκούξει και να ξεμπροστιάσει με την ένρινη φωνή του τους τάχαμ-δήθεν κάθε προέλευσης.
Πρόλαβε και την έκανε νωρίς, ευτυχώς γι αυτόν, μάλλον, και δυστυχώς για μας. Καλά που μας έμειναν τα έργα του. Και σε όσους τον έζησαν, έμεινε και η ανάμνηση των ματιών του: Μπλε, υγρά απ’ τα δάκρυα της απόγνωσης.
Όταν το Τεράστιο Αδιέξοδο είναι μπροστά σου-Μόνο τότε δεν πρέπει ν’ αυτοκτονήσεις.
Πιστεύω στη ζωή, αλλά ξέρω πως γεννιόμαστε ετοιμοθάνατοι.
Σήμερα 14.12.89. Σε λίγες μέρες οι απαίσιες αυτές Γιορτές. Τι φταίμε εμείς οι Αγνοί
Αμαρτωλοί να μπλεκόμαστε σε τέτοιες Ιστορίες;
Σκέφτηκες ποτέ τη μοναξιά του ήλιου στον ουρανό;
Τα παιδιά είναι αγνά αλλά και μολυσμένα από τους αντιπαθείς γονειούς.
Τώρα πια δε καταλαβαίνω τη διαφορά μέρας-νύχτας
Είναι κί δύο σκοτεινές είναι κί δυό Μαύρες.
Φτάνω χαμηλά στο βυθό της ζωής μου με μια μάσκα κι ένα καλάμι.
Τα τέσσερα σημεία, 18x24, 1974, τετράδιο σχεδίων χρωματισμένο
Η Έκθεση
Ο Αλέξης Ακριθάκης σε πολλές περιπτώσεις γράφει ζωγραφίζοντας και ζωγραφίζει γράφοντας, κρατώντας αποστάσεις που εξασφαλίζουν την καλλιτεχνική του ελευθερία τόσο από τους κανόνες της γραφής όσο και της ζωγραφικής. Μετεωρίζεται και ισορροπεί επί ξυρού ακμής με τις ικανότητες του δεινότερου ακροβάτη ανάμεσα στα εικαστικά ιδιώματα του λόγου και της εικόνας. Ο Ακριθάκης παίζει. Παίζει ισορροπώντας. Η ζωγραφική του όλη είναι ένα παιχνίδι που σκοπός της είναι το ίδιο το παιχνίδι. Η κινητοποίηση των δημιουργικών δυνάμεων που ξεπηδούν από τη διαδικασία του παιχνιδιού τον οδηγούν στο απόλυτο της εκφραστικής του πρωτοτυπίας.
Η έκθεση «Οι ιστορίες του Αλέξη Ακριθάκη» που διοργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων, με τα βιβλιαράκια, τις ιστορίες και τα σημειωματάρια του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), από 15 Μαρτίου έως 3 Ιουνίου στο Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας, εγκαινιάζει τη συμμετοχή του στις εκδηλώσεις «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου». Την έκθεση, την επιμέλεια της οποίας έχει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος με τη σημαντική συμβολή της κόρης του Α. Ακριθάκη, Χλόης Geitmann – Ακριθάκη, ενώ πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρεία Σαρωνικού «Πολύτροπον», θα εγκαινιάσει ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης την Πέμπτη 15 Μαρτίου στις 19:00.
Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος αναφέρει για το έργο του Αλέξη Ακριθάκη:
«Η σχέση του Αλέξη Ακριθάκη με το λόγο και το βιβλίο είναι μοναδική, τόσο στην τέχνη όσο και τη λογοτεχνία, στην Ελλάδα αλλά και στη Γερμανία όπου θα ζήσει αρκετά χρόνια. Η αφήγηση δεν είναι ποτέ λόγος ή εικόνα, αλλά κάτι που σου κόβει την ανάσα, ανάμεσα στα δυο. Η στιγμή αυτή τον κρατά πάντα στα όρια ανάμεσα στην καθαρή εικόνα και το λόγο, ανάμεσα στη ποίηση και τη ζωγραφική, αφήνοντας τη διάρκεια της διαδικασίας να συμπυκνώσει το έργο σε μία άλλη διάσταση από αυτή και της ποίησης και της ζωγραφικής. Εκεί έγκειται κι η πρωτοτυπία και η νεοτερικότητα του Ακριθάκη από τα πρώτα κιόλας έργα του. Η σχέση του με την ποίηση εμπνέει τα πρώτα βήματα του στην Αθήνα και τον καθιερώνει με το περιβόητο πια, τσίκι τσίκι, όπως θα ονομάσει ο Ταχτσής το τρίξιμο του μολυβιού ή της πένας στο χαρτί. Δίπλα στον Μακρή, τον Βαλαωρίτη, τον Δενέγρη, την Τσιτσέλη, τον Γονατά, τον Καρούζο, τον Εμπειρίκο, την Αραβαντινού, τον Βαλτινό, την Λυμπεράκη, τον Κουμανταρέα, τον Χέλμη, τον Μεϊμάρη, τον Πουλικάκο, τον Πετρόπουλο, το τσίκι-τσίκι σφραγίζει τα ελληνικά γράμματα. Εκεί βρίσκει τη θέση του ανάμεσα στο λόγο, την εικόνα, τη σιωπή και το παιχνίδι. Δεν είναι τυχαίο πως οι ουσιαστικές σχέσεις του πέρα από τον ποιητικό λόγο ξεκινούν με την κόρη του (οι Ιστορίες) και γενικότερα με τα παιδιά, που στο παιχνίδι και την ελευθερία της φαντασίας ο ίδιος λυτρώνεται από την επιρροή που θα έχει επάνω του ο εθισμός σε ουσίες που σημαίνουν θάνατο».
Αλέξης Ακριθάκης και Χλόη Geitmann – Ακριθάκη
Η κόρη του Αλέξη Ακριθάκη, Χλόη Geitmann – Ακριθάκη σημειώνει:
«Βλέπεις; Τόξα, μια βάρκα, μια καρδούλα και τόξα. Αυτό είναι.
Καρδιές, τόξα, τετραγωνάκια, ένα κομμάτι από ήλιο θάλασσα.
Πω! Πω! Τόξα, καράβι με βαλίτσα μάτια!
Είναι τρία τόξα κολλητά κι ένα μάτι μέσα στα τόξα.
Άσπρα είναι τ’ άλλα φύλλα, το ξέρεις;
Είπες πως θα τα βλέπω, θα σου λέω τι είναι κι εσύ θα τα ζωγραφίζεις.
Σχόλια που έκανα, τεσσάρων χρονών φυλλομετρώντας το πρωτότυπο της έκδοσης «Τετράδιο σχεδίων» που τυπώθηκε το 1973 από τον Αλέξανδρο Ιόλα και τη γκαλερί Ζουμπουλάκη.
Από τότε φυλλομέτρησα πολλά τετράδια, σημειωματάρια και ημερολόγια του πατέρα μου Αλέξη Ακριθάκη. Με την ευκαιρία της παρουσίασης τους στην παρούσα έκθεση ξεκίνησα από την αρχή και συστηματικά, την ανάγνωση, ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση του «γραπτού» του έργου. Τα έργα της έκθεσης δε μας χαρίζουν μόνο μία καινούρια οπτική στην καλλιτεχνική και δημιουργική εργασία του, αλλά αποκαλύπτουν την πολύπλευρη προσωπικότητα του και την περίπτωση ζωή του».
Η δόξα των γραμμάτων χρωματιστά μολύβια σε χαρτί, 41,5x29,5, 1971
Info: Στο πλαίσιο της έκθεσης έχουν προγραμματιστεί συναντήσεις με την οικογένεια του καλλιτέχνη, στενούς του φίλους, γνωστούς συγγραφείς και πνευματικούς ανθρώπους με θέματα γύρω από τη ζωή του και το έργο του (Σάββατο 17/3, 12:00 – Κυριακή 22/4, 12:00 – Πέμπτη 10/5, 19:00 και Πέμπτη 24/5, 19:00). Επίσης, θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, αλλά και για όλη την οικογένεια.
Εκπαιδευτικά προγράμματα:
Ένας καλλιτέχνης, φτιάχνει ιστορίες για την κόρη του! Ελάτε να τις μοιραστούμε!Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων Παρασκευή 16, 23, 30 Μαρτίου | 20, 27 Απριλίου | 4, 11, 18, 25 Μαΐου 11:00 - 12:30. Δηλώσεις συμμετοχής: Δηλώσεις συμμετοχής: 210 7224238 Δευτέρα – Παρασκευή 10.00-13.00
Οικογενειακή Δράση: εικαστικό εργαστήρι «Στο εργαστήρι του Αλέξη Ακριθάκη…Γυρίζοντας τον κόσμο με το μυαλό ή με τα μάτια!». Tρίτη 8, 15, 22 & 29 Μαΐου στις 19.00. Για παιδιά ηλικίας 6 -12 ετών. Μέχρι 25 άτομα (γονείς & παιδιά). Δηλώσεις συμμετοχής: 210 7224238 Δευτέρα – Παρασκευή 10.00-13.00
7°
