Γνωστός από τα γεμάτα ευαισθησία γλυπτά του, ο Βασίλης Παπασάικας παρουσιάζει, στο Poems and Crimes των εκδόσεων Γαβρηιλίδης, την δωδέκατη σε σειρά έκθεσή του «Το Πέρασμα – Σχέδια διαδρομής». Αυτή τη φορά τα έργα του δεν είναι φιλοτεχνημένα σε χαλκό ή γύψο, αλλά σε καμβά με κάρβουνο και χρώμα. Σχέδιά του από την ηλικία των 15 ετών έως και σήμερα δημοσιεύονται για πρώτη φορά και ιχνηλατούν την εικαστική πορεία του. Το «Πέρασμα - Σχέδια διαδρομής» βασίστηκε σε ιδέα του Σάμη Γαβριηλίδη, σαν μια συνέχεια της έκδοσης του βιβλίου του Βασίλη Παπασάικα «Μικρές συντάξεις και σχέδια» (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2015)
Όπως σχολιάζει ο καλλιτέχνης: «Από τη νεότητά μου είχα την επιθυμία κάποια στιγμή να εκθέσω σχέδιά μου, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό για πολλούς λόγους, που περισσότερο έχουν να κάνουν μ’ εμένα και τη διαρκή απασχόλησή μου με την Γλυπτική. Η επιθυμία όμως δεν μ᾽ εγκατέλειψε και κάθε τόσο σχεδίαζα στο μυαλό μου την έκθεση αυτή, το στήσιμό της και την κεντρική ιδέα της. Όσο τα χρόνια περνούσαν και καθώς στα διαλλείματα της Γλυπτικής συνέχιζα να σχεδιάζω με διάφορες αφορμές, που σε πολλές περιπτώσεις είχαν την αιτία τους σε πολύ προσωπικές προβολές, άρχισε στην ψυχή μου να σχηματίζεται μια χρονολογική ακολουθία σχεδίων, η οποία ιχνεύει όλη μου τη διαδρομή ως εικαστικού, από την ηλικία των 15 ετών μέχρι φέτος τον Αύγουστο. Η έκθεση ήταν ιδέα του εκδότη μου Σάμη Γαβριηλίδη. Ακολουθεί δε την έκδοση του βιβλίου μου Μικρές Συντάξεις και Σχέδια, που περιέχει μικρά κείμενα για την τέχνη και την περί αυτήν φιλοσοφία, συνοδευόμενα από σχέδιά μου με πρόθεση να καταδείξω τα βαρύνοντα σημειολογικά στίγματα, του περάσματός μου από την άσκηση της τέχνης της απεικόνισης».
Με αφορμή την πρόσφατη έκθεσή του, συνομιλήσαμε μαζί του για αυτή, αλλά και για το ρόλο του σχεδίου και της γλυπτικής στην ζωή του.
Το βιβλίο σας «Μικρές συντάξεις και σχέδια» εκδόθηκε πρόσφατα και περιλαμβάνει σχεδιαστικές δημιουργίες σας. Με ποιον τρόπο συνδέεται με την πρόσφατη έκθεσή σας;
Οι πλειονότητα των έργων που εκτίθενται είναι τα πρωτότυπα των σχεδίων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο. Είναι ένα φάσμα σχεδίων το οποίο αρχίζει από το δέκατο πέμπτο έτος της ζωής μου και φτάνει μέχρι και σήμερα. Η έκθεση είναι ταυτοχρόνως αφηγηματική χρονολογικά, τεχνοτροπικά και σημειολογικά. Δηλαδή, αφενός μεν καλύπτει το χρονικό διάστημα από τα πρώτα μου σχέδια μέχρι φέτος τον Αύγουστο, αφετέρου καταδεικνύονται, μέσω αυτής, διάφοροι πειραματισμοί και τεχνοτροπίες από τα προσπουδαστικά μου χρόνια έως τώρα και κατά τρίτο λόγο, απαρτίζεται από σχέδια με συγκεκριμένο σημειολογικό βάρος για μένα που έχουν δηλαδή να κάνουν με την προσωπική μου πορεία και εξέλιξη ως καλλιτέχνη και ανθρώπου.
Τι σημαίνει για εσάς, ως γλύπτη, η ζωγραφική; Ποια είναι η θεμελιώδης διαφορά της με την τέχνη της γλυπτικής;
Η θεμελιώδης διαφορά είναι η ελλείπουσα διάσταση. Εν προκειμένω στο σχέδιο και κατ’ επέκταση στην ζωγραφική είναι η Τρίτη διάσταση αυτό που λείπει. Έχουμε να κάνουμε, δηλαδή, με επιφάνεια, όχι με βάθος. Στην ζωγραφική το βάθος είναι πλασματικό. Σκηνογραφείται τρόπον τινά. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν αυτή την δημιουργία της ψευδαίσθησης του βάθους σκηνογραφία. Προσωπικά, είμαι εκ φύσεως γλύπτης, δεν είμαι ζωγράφος. Από τα 11 μου χρόνια έχω καταλήξει στην γλυπτική. Λατρεύω το μέρος της γλυπτικής, το στερεομετρικό και την μηχανική περί την γλυπτική εν γένει. Δεν μπορώ να πω πως αγαπώ να κάνω ζωγραφική, αλλά αγαπώ το σχέδιο, με το οποίο όμως ασχολούμαι παρεργατικά. Στα διαλείμματα, δηλαδή, της ξεκούρασης μου από την γλυπτική.
Τι θεωρείτε ότι σας προσφέρει το σχέδιο;
Είναι να είδος ελαφρότερης εικαστικής ενασχόλησης, η οποία προσφέρει μια, τρόπον τίνα, ανακούφιση από το βάρος και την πίεση που απαιτεί η γλυπτική τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, ενώ ταυτοχρόνως με αυτή την άσκηση διατηρείται πάντοτε οξυμένη η δεξιότητα μου. Λέγω όλα αυτά διότι πιστεύω ότι ο αληθινός εικαστικός πρέπει διαρκώς να ασκείται, αφού όταν σταματά να εργάζεται «κρυώνει», όπως λέμε οι εικαστικοί. Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε κανείς να πει ότι συμβαίνει σε ένα καλό ιππέα ή ένα παλαιστή.
Στα σχέδια, αλλά και στα γλυπτά σας, φαίνεται να έχουν κυρίαρχο ρόλο οι άνθρωποι, σε λιτές στιγμές που αποπνέουν μια εσωτερικότητα. Τι σημαίνουν για εσάς αυτές οι στιγμές;
Εικονίζω τον όντα άνθρωπο, όχι τον φαινόμενο. Φαντάζομαι την οντότητα του ανθρώπου με όλες τις προβολές που αυτός δέχεται. Δηλαδή, για παράδειγμα, εικονίζω μια κοπέλα που κάθεται σ’ ένα παγκάκι σε στιγμιαία ρέμβη, και προσπαθώ να δείξω όλα αυτά από τα οποία συνέχεται η ύπαρξή της την στιγμή εκείνη, την ψυχή της. Από πού έρχεται και προς τα πού πάει. Με τα λίγα, τα στατικά μέσα που προσφέρει η γλυπτική. Ίσως κάτι στο βλέμμα της ή στην έκφραση του προσώπου της. Η αληθινή τέχνη αναζητεί το ον, το πραγματικό και όχι το φαινόμενο. Το μόνο πραγματικό βρίσκεται στην πνευματική μας διάσταση, στο Θείο.
Ο Βασίλης Παπασάικας γεννήθηκε το1956 στο χωριό Kαινούργιο Τριχωνίδος του νομού Αιτωλοακαρνανίας, από γονείς αγρότες, τον Γιώργο και την Θεοφανώ Παπασάικα. Σπούδασε σχέδιο στο προπαρασκευαστικό εργαστήριο του Βρασίδα Βλαχόπουλου και γλυπτική στο Α΄ εργαστήριο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών. Έχει κάνει δώδεκα ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές.
Info: Το Πέρασμα – Σχέδια διαδρομής, έως 14 Οκτωβρίου, Εκδόσεις Γαβριηλίδης / Poems & Crimes art bar, Αγίας Ειρήνης 17, Μοναστηράκι, 2103228839
11°
