Το παλιό και υπέροχο νεοκλασικό των Εξαρχείων έχει πλούσιο καλλιτεχνικό παρελθόν. Η ζωγράφος και ντιζάινερ Λίνα Καρανικολάου με τον άντρα της φωτογράφο Τάκη Σπυρόπουλο έστησαν εδώ το καλλιτεχνικό τους εργαστήρι και φιλοδοξούν να χαρίσουν στο χώρο και ένα πλούσιο δημιουργικό μέλλον.
Πείτε μας με δυο λόγια το ιστορικό του σπιτιού…
Είναι ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο της Μπενάκη, με μαγική επίδραση σε όποιον το παρατηρεί έστω και απ’ έξω. Η αρχιτεκτονική του είναι του ’20 με έντονη την επιρροή του Art Deco. Η ώχρα του –χαρακτηριστική της εποχής– λιώνει εξωτερικά από το βάρος του χρόνου. Σε αντίθεση, το εσωτερικό του έχει φροντισμένα διαμερίσματα, που οι άνθρωποι που τα κατοικούν πραγματικά τα χαίρονται. Σαν αθηναϊκή γειτονιά, τα Εξάρχεια είχαν πάντα ιστορία. Στους δρόμους τους περπάτησαν πολλοί διανοούμενοι, λογοτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι. Αλλά και τούτο εδώ το κτίριο έχει ιστορία…Πάντα έμεναν καλλιτέχνες, αλλά και τώρα, πάλι καλλιτέχνες μένουν. Ηθοποιοί, από πάνω μένει μια διάσημη σοπράνο, εμείς… Εμείς, λοιπόν, ψάχναμε για ένα χώρο πέραν του οικογενειακού μας διαμερίσματος, όπου ζούμε με τα παιδιά μας, τον Οδυσσέα και τον Ερμή, που να λειτουργεί ως εργαστήριο δικό μου και φωτογραφικό στούντιο του Τάκη. Οι κολλητοί Γάλλοι φίλοι μας και γείτονές μας στην Ίο ήταν που βρήκαν πρώτοι σπίτι εδώ. Μας έπεισαν, κι έτσι, μ’ έναν τρόπο μαγικό, είμαστε γείτονες και στην Αθήνα.
Το παλιό νεοκλασικό των Εξαρχείων, παρότι έχει πάνω του τη φθορά του χρόνου, διατηρεί αναλλοίωτη τη γοητεία του. Απέναντι, άπλετοι χώροι και υπέροχα διακοσμημένα ταβάνια.
Όχι πολλά πράγματα. Κυρίως ασχοληθήκαμε με τα χρώματα. Όταν πρωτομπήκαμε το πάτωμα ήταν κοκκινωπό (κόκκινο να τραβάς τα μαλλιά σου) και οι τοίχοι είχαν, για συνδυασμό, το σάπιο (μα πολύ σάπιο) μήλο (γέλια)! Ξύσαμε τα πατώματα και το ανοιχτό ξύλο που βρήκαμε το περάσαμε με καφέ-μαύρο βερνίκι και βάψαμε ολόλευκους τους τοίχους, οπότε έτσι αναδείχθηκαν και τα καταπληκτικά γύψινα της οροφής.
Τι δίνει ψυχή σ’ ένα χώρο;
Πέρα από τη μαγεία των κτιρίων, υπάρχει και αυτή των ανθρώπων. Το ένα δεν υπάρχει χωρίς το άλλο. Τίποτα δεν είναι τυχαίο, ούτε οι συναντήσεις των ανθρώπων ούτε οι σχέσεις τους με το χώρο κατοικίας τους.
«Ο χώρος είναι εξίσου γοητευτικός και άδειος. Νιώθουμε τύψεις, όταν τον παραφορτώνουμε...»
Πώς είναι να ζεις σ’ ένα τέτοιο αρχοντικό, έστω και με τα σημάδια της φθοράς;
Είναι υπέροχο να σκέφτομαι ότι σ’ αυτό το κτίριο έζησε κάποια περίοδο της ζωής του ο ποιητικότερος των συγγραφέων, ο Ασημάκης Πανσέληνος (πόσο θα ήθελα να τον είχα γνωρίσει!). Στο βιβλίο του «Νερά και Χώματα και άλλα πολλά» γράφει: «Το σπίτι που μένουμε κι ο δρόμος που πάμε σπίτι μας είναι κάτι από μας. Φεύγουμε κι αφήνουμε πίσω μας τον εαφτό μας» (oι δίφθογγοι δεν περιλαμβάνονται στη Δημοτική του Α. Πανσέληνου)...
Η μικρή λειτουργική κουζίνα
Ποια είναι τα προτερήματα ή και τα μειονεκτήματα του σπιτιού;
Το σπίτι κάποτε στέγαζε Σχολή Μουσικής, έτσι οι περισσότερες πόρτες λείπουν από τα δωμάτια, οι χώροι εύκολα γίνονται ενιαίοι, κι αυτό μας βολεύει, κυρίως τον Τάκη που θέλει άπλετο χώρο όταν φωτογραφίζει. Η υπέροχη κοινόχρηστη σκάλα του είναι πολύ φαρδιά για να περνάνε τα πιάνα με ουρά και στα μαύρα της κάγκελα το διακοσμητικό μοτίβο είναι και πάλι μουσικό όργανο, μια λύρα! Πραγματικό στολίδι είναι και τα παράθυρα με τα μικρά τζαμιλίκια. Το παλιό γυαλί που άντεξε πεισματικά στο χρόνο διαθλά μαγικά το φως και κάθε τι που κοιτάς μέσα απ’ αυτό… Μειονεκτήματα, δεν βρίσκω κανένα! Ίσως κάποιος θα έλεγε το ότι δεν έχει θέρμανση… Όμως είναι από αυτά τα παλιά κτίρια με την τρομερή μόνωση, το χειμώνα είναι ζεστό, το καλοκαίρι δροσερό. Άσε που δεν έχει και κοινόχρηστα!
Στην κρεβατοκάμαρα κυριαρχούν ο αητός της οροφής και τα παλιά τζαμιλίκια που φιλτράρουν υπέροχα το πρωινό φως.
Υπάρχουν πολλά παλιά αντικείμενα στο σπίτι. Το vintage είναι το στιλ που προτιμάτε ή απλά είστε οπαδοί του «reused»;
Τα περισσότερα εδώ μέσα είναι αντικείμενα που σώσαμε από τα σκουπίδια και τους δώσαμε μια δεύτερη ευκαιρία. Ο Τάκης σαν γνήσιος «Ρακοσυλλέκτης» ανακαλύπτει στο δρόμο αντικείμενα, καρέκλες ή και λέξεις (σ.σ. ο Τάκης Σπυρόπουλος εξέδωσε από τις εκδόσεις «Ρακοσυλλέκτης» ένα καταπληκτικό φωτογραφικό άλμπουμ με τίτλο «Χ-ΑΡΧΕΙΑ uncensored», όπου συγκέντρωσε τα συνθήματα και τα γκράφιτι των Εξαρχείων). Η φωτογραφική του ματιά απομονώνει τα «διαμάντια», τα αποτυπώνει φωτογραφικά και τα συλλέγει. Μαζί μπλέκουν και τα σκαμπό που σχεδίασα, ο πάγκος μου, τα πινέλα μου, τα τελάρα, ο φωτογραφικός του εξοπλισμός, βιβλία… αντικείμενα από το παρελθόν και το παρόν, όλα αυτά συνθέτουν το περιβάλλον μας. Ο χώρος όμως είναι εξίσου γοητευτικός και άδειος. Αυτό προκαλεί το σεβασμό μας, αλλά και κάποιες τύψεις, όταν τον παραφορτώνουμε με ωραία πράγματα που συνεχώς βρίσκουμε.
Aντικείμενα από το παρελθόν και το παρόν συνθέτουν το περιβάλλον του γραφείου, χώρο δημιουργίας και για τους δύο.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας στιλ;
Η διακόσμηση μέσα από την έλλειψή της. Μας αρέσει τα πράγματα να βρίσκουν σιγά-σιγά, ακόμα και τυχαία, τη θέση τους στο χώρο. Η δομή είναι για εμάς η βάση και σ’ αυτήν δόθηκε πολύ μεγάλη προσοχή. Το σκανδιναβικό design (αγάπη του Τάκη) και μικρά χαρούμενα kitch αντικείμενα (αγάπη δική μου) συνυπάρχουν γιατί μας εκφράζουν και τα δυο με κάποιον τρόπο.
Τι γυρεύει το πουλί πάνω στο ταβάνι της κρεβατοκάμαρας;
Είναι δώρο του μεγάλου γιου μου, του Οδυσσέα. Μου το αγόρασε από το παζάρι του σχολείου του όταν πήγαινε πρώτη Δημοτικού. Μ’ αρέσει να το βλέπω να πετά μ’ ανοιχτά φτερά.
Περιγράψτε μας μια καθημερινή μέρα του σπιτιού...
Το ωραίο σ’ αυτό το σπίτι είναι ότι δεν υπάρχει στάνταρ καθημερινότητα. Κάθε μέρα είναι διαφορετική, εξάλλου τίποτα εδώ μέσα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Το κρεβάτι δεν είναι πάντα κρεβάτι… το σαλόνι δεν είναι πάντα σαλόνι… Κανένα δωμάτιο δεν έχει στάνταρ ρόλο. Στην κρεβατοκάμαρα, ας πούμε, αν σηκώσεις κάθετα το κεφαλάρι του κρεβατιού γίνεται πλατφόρμα για φωτογραφίσεις, ο καναπές είναι τροχήλατος –πατέντα του Τάκη– και κάτω από τα κρόσσια κρύβει ροδάκια ώστε να μπορεί να μετακινείται εύκολα για τις ανάγκες μιας δουλειάς ή γιατί μόλις ξεκινάει ένα πάρτι. Γενικά, όμως, τα αρωματικά τσάγια και οι ευφάνταστες βραδιές δεν λείπουν. Πρωτοχρονιάτικα πάρτι μέχρι πρωίας, συναντήσεις, συζητήσεις, βιβλία και όνειρα για το μέλλον.
Είσαστε και οι δύο άνθρωποι της τέχνης. Πώς και πού εμφανίζεται στο χώρο (η τέχνη);
Τώρα που οι αντιθέσεις μεγαλώνουν, όταν γύρω τα πάντα έχουν χάσει το χρώμα τους, υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη για όνειρο και ελπίδα. Οι φίλοι του χώρου και εμείς κρατάμε την εστία αυτή ζωντανή σκεπτόμενοι πάντα δημιουργικά, κάνοντας εφικτά ή ανέφικτα σχέδια για το μέλλον. Τον τελευταίο καιρό προσπαθούμε να διευρύνουμε τον κύκλο των χρήσεων του χώρου και είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις. Φωτογραφικά σεμινάρια, residencies, μαθήματα γιόγκα, παρουσιάσεις βιβλίων, εταιρικά brainstorming μετά μεζέδων, γυρίσματα, είναι κάποιες από τις χρήσεις για τις οποίες θα μπορούσε να διατεθεί. Το σημαντικό είναι να υπάρχει ζωή και αλληλεπίδραση. Για εμάς και τους φίλους είναι ένα δημιουργικό καταφύγιο στην καρδιά της πόλης.
Ποιο είναι το καλύτερο κομπλιμέντο που σας έχουν κάνει για το σπίτι σας;
Μια φίλη, η Καλλιόπη Ξηράφη, σ’ ένα διάλειμμα μιας φωτογράφισης, καθώς κοιτούσε ψηλά είπε: «Εδώ μάλιστα, η έκφραση χαζεύω το ταβάνι, έχει νόημα…»
Λίνα Καρανικολάου
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τη σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών ,ΤΕΙ Αθήνας. Παρακολούθησε το Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού της Αρχιτεκτονικής Αθηνών. Ήταν η ελληνική συμμετοχή στο Design Biennale 2000 νέων δημιουργών στη Ρώμη. Συμμετέχει έκτοτε σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής (Cheapart, 2002-2008, Kunsthalle Wien, 2008). Κι ακόμη, φιλοτεχνεί ζωγραφιές για παιδικά βιβλία. έχει συνεργαστεί με τον «Συνήγορο του Πολίτη» στην καμπάνια αφύπνισης για την παιδική κακοποίηση, σχεδιάζει σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο. Μεταξύ αυτών, παραστάσεις όπως «Ο πόλεμος της κουτσουλιάς», «Πλατς ματς» του Ευγένιου Τριβιζά, η «Δωδέκατη νύχτα» του Ουίλιαμ Σέξπιρ, ο «Γαλιλαίος» του Άγγελου Αντωνόπουλου, «Το Γαϊτανάκι» της Ζορζ Σαρρή, «Η υπέροχη αγκαλιά της Μαμάς μου» στο Ίδρυμα Κακογιάννη κ.ά.Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το νέο της βιβλίο «Το διαμάντι, ένα ποιητικό ταξίδι ενηλικίωσης» με σχέδια και κείμενα δικά της (εκδόσεις Ρακοσυλλέκτης).Τώρα συμμετέχει στην έκθεση «Από τη φρουτοπία στο νησί των πυροτεχνημάτων», ένα συναρπαστικό ταξίδι στους μαγικούς κόσμους του Ευγένιου Τριβιζά (έως 28 Φεβρουαρίου 2014).
Κεντρική Φωτό: Λίγα κομμάτια, τα περισσότερα vintage, και υπέροχο φως στο σαλόνι... που δεν είναι πάντα σαλόνι, αλλάζει συχνά ρόλο ανάλογα με τις περιστάσεις.
Μιλήσαμε με τους επικεφαλής του παγκοσμίου φήμης βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου, Νατάσα Λιανού και Ερμή Χαλβατζή. Έχουν σχεδιάσει το νέο κτίριο της COSMΟTE TV και το The Orbit
10°
