Το «ξεκαθάρισμα» που προτείνουν οι φετινές τάσεις στη διακόσμηση στηρίζεται σε τέσσερις στιβαρούς άξονες: στα φυσικά υλικά, στις απλές φόρμες, στην υψηλή τέχνη και τεχνική στην κατασκευή, και στο σχεδιασμό, που οφείλει εκτός από τη μάχη των εντυπώσεων να κερδίζει και τον πόλεμο της ουσίας. Όλα αυτά μαζί δεν εννοούν να φύγει το glamorous από το σπίτι, αλλά απαιτούν ό,τι νέο μπαίνει να είναι φτιαγμένο με φροντίδα, με ευαισθησία για το περιβάλλον και με υλικά που εγγυώνται μακροβιότητα και όχι αντοχές της μιας σεζόν.
1) Drama, όπως στη δεκαετία του ’30
Το κλου είναι να καταφέρει κάποιος να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα, χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιήσει έπιπλα ή διακοσμητικά στοιχεία από τη δεκαετία του 1930. Μπορεί να ακούγεται δύσκολο, αλλά δεν είναι. Αρκεί να σκεφτεί κάποιος πόσο ανάλογη είναι η εποχή μας με την τότε. Η μεγάλη οικονομική ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του ’20 και ο παγκόσμιος πόλεμος που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1930 κάλυψαν το διάστημα αυτό με ένα πέπλο συνεχούς και απροσδιόριστης ανασφάλειας για τα πάντα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε ένα αντίστροφο εφέ στις τότε διακοσμητικές τάσεις και συγκεκριμένα μια προτίμηση για οτιδήποτε «υποδαύλιζε» με την αισθητική του την επιλογή της απόδρασης από την πραγματικότητα. Αυτό συχνά μεταφραζόταν σε μια θεατρικότητα του χώρου, στην οποία πρωτοστατούσε και κάτι το ηπίως μελοδραματικό. Αυτό, λοιπόν, είναι και το ζητούμενο σήμερα. Σαν να λέμε ότι το σπίτι πρέπει να γεννά την αίσθηση ενός σκηνικού έτοιμου να υποδεχθεί την Bette Davis, η οποία κατά την προσφιλή της συνήθεια θα παίξει την κακιά και μετά όλοι θα αναρωτηθούν, «μα πώς μπορεί να είναι τόσο στρίγγλα μέσα σε έναν τόσο υποβλητικό χώρο;»
2) Φωτιστικά-σταρ Δηλαδή, τα φωτιστικά ρυθμίζουν την κατάσταση
Για την ακρίβεια, πριν απ’ αυτά, οι νέες λάμπες «ρύθμισαν» τα φωτιστικά. Η τεχνολογία προχώρησε και παρέδωσε στην αγορά λαμπτήρες οικονομίας μικρών διαστάσεων και μεγάλης απόδοσης, καθώς και τις πανίσχυρες λαμπίτσες LED, που το φως τους είναι πολύ πιο «ελεγχόμενο» ως προς τον τρόπο που διαχέεται και εστιάζεται. Έτσι, τα ίδια τα φωτιστικά αλλάζουν φόρμες, γίνονται πιο «ελεύθερα» –ίσως και κάπως πιο παλαβά–, με στόχο να λειτουργούν περισσότερο σαν γλυπτικές μορφές που ίπτανται στο χώρο. Γι’ αυτό και στο εξωτερικό έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ο όρος «statement lighting», δηλαδή φωτιστικά που κάνουν μια «δήλωση αισθητικής» στο χώρο.
Η προτροπή «φτιάξ’ το μόνος σου» δεν μας θέλει με σφυριά και τρυπάνια ανά χείρας να παιδευόμαστε συναρμολογώντας την παραγγελία μας από τη συνοικιακή ξυλαποθήκη, αλλά πολύ πιο cool και μετρημένους να επιλέγουμε τα λεγόμενα «πολυμορφικά έπιπλα» και να αποφασίζουμε, κατόπιν περισυλλογής, ποια δομή τελικά θα τους δώσουμε για να ταιριάζουν στο χώρο μας και κυρίως να καλύπτουν τις ανάγκες μας.
ROOM Συναρμολογούμενα ράφια Cube Escalier της Acrila
4) Μπρούτζος και χαλκός
Η τάση αυτή προκύπτει ως φυσική συνέπεια δύο άλλων: εκείνης των υλικών «ωμών» και εκείνης των ταπεινών υλικών. Με άλλα λόγια, η μεταλλική λάμψη σε ένα χώρο είναι πάντα στη μόδα. Μόνο που, επειδή στον ίδιο χώρο πρωταγωνιστούν πια τα απλά φυσικά υλικά, η λάμψη αυτή δεν μπορεί να έχει το χρώμα του χρυσού ή της πλατίνας. Οφείλει –για να μη λειτουργεί παράφωνα– να εκπέμπει θερμότητα μη πολύτιμων μετάλλων, σαν το χαλκό και τον μπρούτζο, κι έτσι, συναισθητικά, να παραπέμπει και στο γλυκά βραχνό ήχο των χάλκινων πνευστών της τζαζ.
Φωτιστικό οροφής Onion, σχ. Verner Panton, της Verpan
5) Ξύλο Συγνώμη για την επανάληψη, αλλά είναι σημαντικό: το ξύλο φέτος έχει την τιμητική του. Το βασικό που πρέπει να συγκρατήσουμε όλοι είναι ότι, άσχετα από ποια επεξεργασία (ή μη επεξεργασία) θα έχει υποστεί, οφείλει να εμφανίζεται στη φυσική του απόχρωση. Κατ’ επέκταση, η τάση λέει ότι είναι απολύτως θεμιτό και οποιοδήποτε παιχνίδι για διακοσμητικούς σκοπούς, με τις φυσικές αποχρώσεις διαφορετικών ξύλων. Έτσι η παλιά δοκιμασμένη τεχνική της μαρκετερί επανέρχεται στο προσκήνιο, όπως και το κυνήγι του πιο όμορφου καπλαμά, που αποκαλύπτει κόκκους, υφές και λανθάνουσες χρωματικές νότες.
HOMAD Coffee table Woody
6) Νέοι βουκόλοι
Πρόκειται για την πιο παράξενη τάση της νέας σεζόν: μια αχαλίνωτη επιθυμία για τα ζωικά υλικά που μας παρέχει η στάνη. Για παράδειγμα, το προβατάκι Μογγολίας, με την πλούσια, ζεστή και ελαφρώς σγουρή στις άκρες κώμη του, έρχεται πρώτο στη λίστα με τους βουκολικούς έρωτες του design και ακολουθεί πλειάδα αναλόγως πρωτόγονων υλικών που δημιουργούν έντονες αντιφάσεις σε ένα χώρο, ο οποίος κατά τα άλλα είναι πιστός στη λιτότητα όγκων και μορφών.
INTERNI Πολυθρόνα Stoccolma, σχ. Paola Navone, για την Baxter
7) Victoriana
Ίσως επειδή υπήρξε απόλυτη και συνεπής με τον εαυτό της, ίσως πάλι επειδή δελεάζει με τη διακοσμητική της δύναμη, η εποχή της βασίλισσας Βικτωρίας επανέρχεται δριμύτερη σε όλους τους χώρους του σπιτιού. Όμως φτάνει ξαλαφρωμένη από εκείνο το λίγο παραπάνω (το οποίο και τότε σε έστελνε με overdose υπερδιακόσμησης), για να μας προσφέρει ταυτόχρονα και την ξεχωριστή χαρά που μας χαρίζουν οι πιο καθαρές φόρμες. Η δοκιμασμένη τεχνική της μαρκετερί επανέρχεται στο προσκήνιο, όπως και το κυνήγι του πιο όμορφου καπλαμά, που αποκαλύπτει κόκκους, υφές και λανθάνουσες χρωματικές νότες.
ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ BATHROOMΕλεύθερη μπανιέρα Princess της Devon & Devon
8) Χιούμορ Σίγουρα ήταν στοιχείο πασπαρτού σε όλα τα μήκη και τα πλάτη και σε όλες τις εποχές. Φέτος όμως παρατηρούνται
ενδιαφέροντα φαινόμενα «μεταποίησης» με παιχνιδιάρικη διάθεση πάνω σε γνωστά «εικονίσματα» της ιστορίας του design. Καλύτερο παράδειγμα για να αν τιληφθεί κάποιος το βαθύτερο νόημα του συνθήματος είναι η διαφανής έκδοση του γνωστού καναπέ Chesteαπό την Poltrona Frau.
ΑΒΑΞ Πολυθρόνες και καναπές Chester Transparante της Poltrona Frau
9) Ornamental Ή η επιστροφήστο διακοσμητικό μοτίβο. Δεν πρόκειται μόνο για ρεύμα στο deco και στο design, αλλά για κάτι πιο ευρύ που αγγίζει και τις γραφιστικές τέχνες: γνωστά διακοσμητικά μοτίβα από τις εποχές που δεν είχε «εφευρεθεί» ακόμα ο αφαιρετικός σχεδιασμός επανέρχονται στη μόδα, τροποποιημένα όμως, έτσι ώστε να φαίνεται ότι πραγματικά πέρασαν από το «νυστέρι» (δηλαδή το κομπιούτερ) του σήμερα. Το αποτέλεσμα είναι πολύ ελκυστικό, καθότι αντικείμενα, υφάσματα και κορνίζες που μας παραδίδει αυτή η τάση μοιάζουν οικεία από το παρελθόν, αλλά ταυτόχρονα έχουν και μια φρεσκάδα που μας κάνει να τα βλέπουμε σαν να ήταν η πρώτη φορά.
ΚΟΥΡΤΗΣ Καθρέφτης του οίκου Theodore Alexander
10) Ταπεινά υλικά Τα αφινίριστα λευκότερα ξύλα, ο φελλός, το χαρτόνι, το χαρτί, πέτρες και μάρμαρα, όπως βγαίνουν από το λατομείο,
και γενικότερα όλα τα υλικά που μας παραδίδει η φύση και γι’ αυτόν το λόγο είναι γοητευτικά, έρχονται ξανά στο προσκήνιο για να κλέψουν την παράσταση. Εκτοπίζουν από τους «πρωταγωνιστικούς ρόλους» τις hi-tec γυαλιστερές λάκες και επιμεταλλώσεις, καθώς και τα βαρύγδουπα εξωτικά ξύλα, και μας πείθουν ότι το διο το design έστειλε στο πυρ το εξώτερο την προτίμηση που χρόνια τώρα επιδείκνυε για τα συνθετικά υλικά με το βαρύ τους αποτύπωμα σε διοξείδιο του άνθρακα.
Σκαμπό Cork από φελλό, σχ. Jasper Morrison, της Moooi
11) Caravan chic Στο σπίτι όλα εκείνα τα υφάσματα και τα αντικείμενα που μας υποβάλλουν ένα τσιγγάνικο πάθος για
την ελευθερία και την περιπέτεια. Δηλαδή ό,τι λείπει από την αυστηρή καθημερινότητά μας στην πόλη και το νοσταλγούμε. Οι designers εμπνέονται από τον αυθορμητισμό και την ακομπλεξάριστη ευδιαθεσία των τσιγγάνικων τροχόσπιτων των αρχών του 20ού αι. (όπως τα γνώρισαν κυρίως από τους σκηνογράφους του Χόλιγουντ) και προτείνουν φωτιστικά, ταπετσαρίες επίπλων, κουρτίνες και μικροέπιπλα, που όλα μαζί (με τα κρόσσια και τα λουλουδάτα μοτίβα τους) θα δημιουργήσουν το ιδανικό φόντο για ντέφι, μπρίο και χειρομαντεία.
12) Τα υλικά «ωμά»
Ξύλα, μέταλλα και άλλα φυσικά υλικά, όπως είναι. Η τάση «εκκολάπτεται» εδώ και μία 5ετία τουλάχιστον από τους designers, που προτείνουν έπιπλα που προέρχονται είτε από ανακύκλωση είτε ως «κατάλοιπα» παραγωγής άλλων υλικών. Εκτός όμως από έπιπλα, τα «ωμά» υλικά μπορούν να γίνουν και επενδύσεις σε τοίχους και δάπεδα. Με άλλα λόγια, η τραχύτητα στην όψη είναι μια τάση που ήρθε για να μείνει και η αλήθεια είναι ότι δεν θα δυσκολευτεί, μια και η αίσθηση του φυσικού και ακατέργαστου ασκεί μια άφθαρτη σαγήνη.
13) Φολκλόρ
Δεν έπαψε ποτέ να ασκεί ακαταμάχητη έλξη. Ωστόσο κάνει την παρουσία του τόσο κυριαρχική, που δύσκολα ο χώρος γλιτώνει από το χαρακτηρισμό «ρουστίκ». Ο φετινός στόχος, λοιπόν, είναι να ανατραπεί αυτό το καθεστώς: η φολκλόρ νότα θα αλλάξει ρόλο και από πρωταγωνίστρια θα γίνει η ζωηρή σουμπρέτα που όλοι θα θυμούνται επειδή ήταν εκεί και έλαμπε, και όχι επειδή φορτώθηκε στους ώμους της όλο το έργο. Κεντήματα, χαλιά, κιλίμια γίνονται ξαφνικά ταπετσαρίες σε καναπέδες και πολυθρόνες, ή προσθέτουν φλογερές πινελιές στην αταραξία κάθε νεομοντερνίστικου look, σε σημείο που να σε κάνουν να φωνάζεις με αγαλλίαση: «Αρμενία ντουζ πουέν».
14) Ιαπωνική ανανέωση
Η Ιαπωνία θα διδάσκει για πολύ καιρό ακόμα τι πραγματικά σημαίνει λιτό. Οι Ιάπωνες μιλούν για αισθητική «su», που σημαίνει «σκέτο», «αδιακόσμητο», και η ουσία αυτής της αισθητικής βρίσκεται στην καθαρότητα και την απλότητα των μορφών. Π.χ. η σειρά «Invisibles» («αόρατα») που δημιούργησε ο Tokujin Yoshioka για την Kartell περιλαμβάνει κομμάτια τόσο αιθέρια και διαφανή που μοιάζουν σαν να μην υπάρχουν ως αντικείμενα, αλλά σαν να αποτελούν μια προβολή τους στο χώρο.
15) Be soft
Αν η γενική τάση στο design είναι τα έπιπλα να μικραίνουν και να λεπταίνουν, υπάρχει ένα το οποίο της διαφεύγει: ο καναπές. Ο «βασιλιάς» της ανάπαυσης δεν αρκείται απλά στο να είναι άνετος. Θέλει και να δεσπόζει στο χώρο «φουσκωμαλακός». Δεν φταίει αυτός, αλλά εμείς που του ψιθυρίζουμε γλυκά «αγκάλιασέ με» και οι designers που ανταποκρίνονται στις επιθυμίες μας.
16) Περιγράμματα
Ο Clubland, που σχεδίασε ο Peter Emrys-Roberts για την Driade, είναι ένα περίγραμμα από χάλυβα του κλασικού καναπέ. Στην τάση περιλαμβάνονται έπιπλα που ο όγκος τους διαγράφεται με λεπτές γραμμές από σύρμα ή ξύλο, χωρίς να καταλαμβάνουν πολύ χώρο. Τα περιγράμματα χαρίζουν «αναπνοές» στο χώρο και ταυτόχρονα έχουν παιχνιδιάρικη διάθεση.
Μιλήσαμε με τους επικεφαλής του παγκοσμίου φήμης βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου, Νατάσα Λιανού και Ερμή Χαλβατζή. Έχουν σχεδιάσει το νέο κτίριο της COSMΟTE TV και το The Orbit
11°
