Έχουμε γράψει και πει επανειλημμένα διάφορα «έξυπνα», μεγαλόσχημα και μεγαλόπνοα γύρω από την ηγεσία, την εξουσία και την αλλαγή. Κάποια μας ξεπερνούν ενώ άλλα, παρόλο που φαντάζουν απλά, δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνουν πράξη, γιατί η πραγματικότητα με την ταχύτητα και την αβεβαιότητα που την χαρακτηρίζει στις μέρες μας τελικά μας ακινητοποιεί, μας αδρανοποιεί, με αποτέλεσμα να θεωρούμε κατόρθωμα να κατέβουμε στην πλατεία για το όποιο αυτονόητο.
Κι ας μην είμαστε όλοι εξασφαλισμένοι, μας «κοστίζει» να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά. Μέσα μας το θεωρούμε κατόρθωμα. Μήπως ήρθε η ώρα να θυμηθούμε τα παραμύθια; Πάντα ξεχνάμε την «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» και τη συμβουλή του Κούνελου ότι για να σταθείς στο ίδιο μέρος στη Χώρα της κακιάς βασίλισσας έπρεπε να τρέχεις με τη διπλάσια ταχύτητα… φαντάσου για να προχωρήσεις. Κι όμως δεν είναι Πυρηνική Φυσική, απλά δεν είναι εύκολη η αλλαγή για τον καθένα μας. Εξαρτάται τι φοβάται κανείς περισσότερο, μη χαθεί όπως οι δεινόσαυροι ή μην τρομάξει από την πραγματική εικόνα του στον καθρέφτη, και τον σπάσει; Και τι πειράζει να σπάσεις έναν καθρέφτη; Μήπως όμως τελικά επειδή πολλοί από εμάς έχουμε έλλειψη από επιβράβευση (πάντα ήταν λιγότερη από αυτή που θέλαμε) δεν σπάμε τον καθρέφτη, γιατί απλά στο βάθος ξέρουμε ότι λέει την αλήθεια μας και φοβόμαστε ότι θα καταθλιβούμε ακόμη περισσότερο;
Θα μου πείτε γιατί; Αφού αυτοί, εμείς, όσοι κατέβηκαν στην πλατεία τέλος πάντων, δεν είναι αυτοί που κυρίως ευθύνονται για την κατάντια του σήμερα. Κι όμως, όσοι δεν αποτρέπουν κάτι κακό είναι σαν να το βοηθούν. Όσοι ανέχονται τη βία είναι σαν να την υποθάλπουν. Έχουμε μερίδιο ευθύνης τεράστιο για την ουδετερότητα, την απάθεια, την αποστασιοποίηση και την απόσταση που κρατήσαμε, γιατί νομίσαμε ότι αφορά τους άλλους.
«Πάμε πλατεία», λοιπόν, όπως έλεγε κάποτε ο Χριστόφορος στον Τζίμη, ή μήπως δεν αρκεί μόνο αυτό;
Η πρόκληση του σημερινούηγέτη είναι η ικανότητά του να εξελίσσεται και να βελτιώνεται συνεχώς, να τριμάρει τα πάντα σε σχέση με τον κοινό μεγάλο σκοπό. Κανένα ιστιοπλοϊκό πλήρωμα, όσες νίκες και να μετράει, δεν επαναπαύεται μέχρι να φτάσει στη γραμμή τερματισμού. Πάντα ένα «πάρε λίγο, άσε λίγο... πανί». Οι παραδοσιακές αξίες της ακεραιότητας του ηγέτη, του οράματος και της αυτοπεποίθησης παραμένουν απαραίτητες, όμως σε μία κοινωνία γνώσης δεν είναι ικανές να φέρουν τη συνεργασία και τη συναίνεση η οποία δεν είναι εναλλακτική, αλλά αποτελεί απαίτηση.
Γιατί σε μία κοινωνία γνώσης, όπου οι συμμέτοχοι γνωρίζουν περισσότερα από εκείνον που βρίσκεται επί κεφαλής (τον ηγέτη), το ζητούμενο είναι η καθημερινή και ανελλιπής καλλιέργεια της σχέσης. «Ακούω αποτελεσματικά, εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου και τροποποιώ τη συμπεριφορά μου με βάση το feedback που παίρνω» είναι τρεις θεμελιώδεις πρακτικές πού όλοι μας πρέπει να εφαρμόζουμε από δω και πέρα ανελλιπώς, ανεξάρτητα από το επίπεδο ηγεσίας όπου τυχόν βρισκόμστε, μια και όλοι έχουμε ακτίνα δράσης που επηρεάζει.
Δεν πρέπει να αφήσουμε δευτερόλεπτο να πάει χαμένο πια. Ούτε ένα δευτερόλεπτο αδράνειας, αντικατάστασης της πραγματικότητας από την εικονική, ούτε ένα να μη χαρίσουμε πια! Ας αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και ας γίνουμε οι ηγέτες (στον κύκλο που χάραξε η κιμωλία μας) και τότε τα κάστρα θα πέσουν – όπως πάντα από τα μέσα. Οι πάγοι της ανασφάλειας θα λιώσουν. Αποκλείεται να αντισταθούν στα αυθεντικά χαμόγελα. Οι κραυγαλέες σιωπές θα γίνουν ιαχές ενθουσιασμού. Το δάκρυ θα είναι από συγκίνηση χαράς και υπερηφάνειας κι όχι από πίκρα και θλίψη. Τότε όλα θα είναι διαφορετικά, τότε όλοι θα ’χουμε λόγο να πανηγυρίζουμε, μέσα μας και γύρω μας, για μας και τους άλλους.
Τότε θα έχουμε πάρει την πορεία της ζωής μας αλλιώς.
13°
