Euclid: Το τηλεσκόπιο της ESA έστειλε τις πρώτες φωτογραφίες

Μπορεί να μην είναι γνωστό στο ευρύ κοινό αλλά η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος έχει μπει για τα καλά στο παιχνίδι της εξερεύνησης του αγνώστου που περιβάλλει τη γη, μόλις απομακρυνθείς από την ατμόσφαιρα. Η κατά κόσμον ESA έχει αναλάβει μία σειρά από πρότζεκτ και είναι εύκολα αντιληπτό πως η μελέτη του διαστήματος δεν είναι αποκλειστικά μια δουλειά των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής ή της Κίνας. Η πιο πρόσφατη δουλειά της Υπηρεσίας είναι το τηλεσκόπιο Euclid, το οποίο θα μελετήσει τη σκοτεινή ύλη σε βάθος και ίσως αποκαλύψει τα καλά κρυμμένα μυστικά του διαστήματος. Χθες το τηλεσκόπιο έστειλε τις πρώτες φωτογραφίες από τις παρατηρήσεις του και αυτές κάνουν τον γύρο του διαδικτύου, καθώς είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακές.

Euclid: Στα άδυτα του διαστήματος

Οι πρώτες εικόνες από το σαγηνευτικό άπειρο αφήνουν τον κόσμο και ειδικότερα τους φίλους της εξερεύνησης του διαστήματος με ανοιχτό το στόμα. Το τηλεσκόπιο Euclid άλλωστε σχεδιαστηκέ γι΄αυτόν ακριβώς τον σκοπό, να δώσει λύσεις και απαντήσεις στα μεγαλύτερα ερωτήματα και τα μυστικά του σύμπαντος. Ο πρότζεκτ μάνατζερ του συγκεκριμένου έργου Τζουζέπε Ράκα ανέφερε «Μετά από 11 ολόκληρα χρόνια που δουλεύουμε με κάθε λεπτομέρεια πάνω στο τηλεσκόπιο είναι παραγματικά πολύ συγκηνητικό να βλέπεις αυτές τις εικόνες. Πιο συναρπαστικό βέβαια είναι ότι γνωρίζουμε πως μπορούμε να δούμε μόνο μερικούς γαλαξίες αυτή τη στιγμή αλλά μόλις το πρότζεκτ φτάσει στο τελευταίο στάδιο θα είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε δισεκατομμύρια γαλαξίες σε έναν 3D χάρτη του διαστήματος».

Το τηλεσκόπιο βρίσκεται σχεδόν δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη γη, έχει διάμετρο 1,2 μέτρα και εντοπίζεται στο σημείο sun – Earth Langarian point L2, στο οποίο είναι το επίσης διάσημο τηλεσκόπιο της NASA James Webb. Οι επιστήμονες είναι εκστασιασμένοι από τα πράγματα που μπορεί να κάνει, τα στοιχεία που είναι σε θέση να στείλει προς τον πλανήτη μας και ήδη έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες. Ο διευθυντής της ESA Τζόζεφ Ασχράμπερ μάλιστα δήλωσε «Είναι φανταστικό που ήδη δουλεύει τόσο καλά. Έχω εμπιστοσύνη στην ομάδα μας πίσω από την αποστολή η οποία θα αποκαλύψει πράγματα για το διάστημα που μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε».

Euclid: Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας εξερεύνησης διαστήματος

Τους επόμενους δύο μήνες το τηλεσκόπιο θα τεστάρει τα μηχανήματά του τα οποία αποτελούνται από μία ορατή και πολλές υπέρυθρες κάμερες. Όταν βγει από την πιλοτική περίοδο θα αρχίσει να παρατηρεί το διάστημα για τα επόμενα έξι χρόνια.

Η καθάρα ορατή κάμερα του Euclid θα τραβήξει φωτογραφίες από δισεκατομμύρια γαλαξίες, κάτι το οποίο έγινε και αντιληπτό από τις πρώτες εικόνες. Η χωρητικότητα του μάλιστα είναι 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του James Webb και η ανάλυση των εικόνων θεωρείται 4 φορές καλύτερη από τα τηλεσκόπια εδάφους.

«Οι λήψεις που εχουμε διαθέσιμες από τα τηλεσκόπια εδάφους δεν δίνουν σε καμία περίπτωση τέτοιες είκονες. Είναι πανέμορφο να βλέπεις το αποτέλεσμα μετά από μήνες δουλειά πολλών ανθρώπων για το συγκεκριμένο εγχείρημα» είπε ο υπεύθυνος για την ορατή κάμερα Ρέικο Νακαζίμα.

Ματιές στη σκοτεινή ύλη

Το μεγάλο στοίχημα του εγχειρήματος είναι η μελέτη της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, τα οποία ανήκουν στα μυστήρια του διαστήματος. Η σκοτεινή ύλη δεν έχει ανιχθευθεί ποτέ και από κανένας, όμως πολλοί πιστεύουν πως αποτελεί το 85% της συνολικής ύλης του σύμπαντος. Την ίδια ώρα η σκοτεινή ενέργεια είναι μία άγνωστη δύναμη αλλά παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην ταχύτατη διαστολή του σύμπαντος. Οι πρώτοι που έκαναν αυτή την ανακάλυψη ήταν οι αστρονόμοι Ζορζ Λαμέτρ και Έντουιν Χαμπλα τη μακρινή δεκαετία του 1920. Σε μία νέα μελέτη που έλαβε χώρα στα 90’ s φανέρωθηκε πως κάτι οδήγησε σε ταχύτερη διαστολή του σύμπαντος πριν από 6 δισεκατομμύρια χρόνια αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι.

Αν οι επίστημονες καταφέρουν να «ξεκλειδώσουν» τη σκοτεινή ύλη και ενέργεια μπορεί να βοηθήσουν τους αστρονόμους να καταλάβουν από τι είναι φτιαγμένο το σύμπαν, τι συμβαίνει με τη διαστολή του και να δοθεί μια εξήγηση σε όρους όπως η βαρύτητα. Αυτά τα δύο κατά βάση πιθανότητα είναι και ο βασικός λόγος που οι γαλαξίες ή η πλανήτες μετακινούνται.

ESA: Τα υπόλοιπα πρότζεκτ της υπηρεσίας 

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το τηλεσκόπιο Euclid δεν είναι το μοναδικό εγχείρημα της υπηρεσίας σχετικά με την εξερεύνηση του διαστήματος. Μέχρι το 2028 θα λάβει χώρα η αποστολή ExoMars με ένα Rover να καταφτάνει στον «κόκκινο πλανήτη» και θα μελετήσει την επιφάνειά του. Την ίδια ώρα τα στελέχη της δουλεύουν τον πύραυλο Arianne 6 ο οποίος θα είναι από τους πιο σύγχρονους μα συνάμα όχι τόσο ακριβός στην κατασκευή του.

Παράλληλα δουλεύονται τα πρόγραμματα JUICE και CHEOPS τα οποία θα είναι σε θέση να μας αποκαλύψουν περισσότερα πράγματα για τον πλανήτη Δία και τους εξωπλανήτες, που βρίσκονται κοντά στο ηλιακό μας σύστημα αντίστοιχα. Τέλος υπάρχουν αναφορές και για το πρόγραμμα Space Safety and Planetary Defence το οποίο είναι από τα πρώτα που στοχεύει στην προστασία της γης από πιθανή απειλή ενός αστεροειδή στο μέλλον.

Περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τι άλλα ντοκουμέντα μπορεί να μας δώσει το τηλεσκόπειο Euclid της ESA αλλά και πόσα αλλά εγχειρήματα δουλεύονται κάτω από άκρα μυστικότητα από τις υπηρεσίες διαστήματος. Η εφαρμογή τους άλλωστε ίσως νμας τροφοδοτήσει με απαντήσεις στα μεγαλύτερα υπαρξιακά μας ερωτήματα.