Μια συζήτηση με τον καταξιωμένο γλύπτη για τη ζωή του και την τέχνη του, με αφορμή τα συναρπαστικά γλυπτά πιθηκανθρωπάκια της πρόσφατης έκθεσής του

Η εξοχή της Αγγλίας δεν έχει καμία σχέση με τις εξοχές που ξέρουμε

Η αγγλική επαρχία είναι απέραντη, βρεγμένη πάντα, με κρυφές χαρές
Η πεδιάδα φαίνεται (καταπράσινη εννοείται) μέχρι ένα σημείο, επειδή στα δύο μέτρα περίπου την σκεπάζει πυκνή ομίχλη. Τόσο πυκνή που όταν περπατάω βλέπω το μποτάκι μου από κουντεπιέ και πίσω – το λασπωμένο μπροστινό μέρος είναι όσο χρειάζεται θολό, ώστε να μην δείχνει λασπωμένο. Ο επαρχιακός δρόμος είναι πιο-επαρχιακός-πεθαίνεις, με φάρμες διάσπαρτες εδώ κι εκεί, μουλωχτές καμινάδες να καπνίζουν, χαντάκια δεξιά-αριστερά πηγμένα στον πρασινότατο θάμνο, λακκούβες με λάσπη και γενικότερη λάσπη ακόμα και χωρίς λακκούβες. Βρίσκομαι στο Νοτιο-Ανατολικό κομμάτι της Αγγλίας, στο Surrey, που έχει στα δυτικά του το Hampshire και Berkshire, από πάνω του το Λονδίνο και στα ανατολικά του άλλα πράγματα, μέχρι και το Brighton. Η περιοχή, κομητεία, επαρχία του Surrey έχει έκταση 1.663 τετραγωνικά χιλιόμετρα, πληθυσμό κοντά ενάμιση εκατομμύριο και πρωτεύουσα το Woking («η πόλη της Αγγλίας με το πρώτο κρεματόριο, από το 1878»). Το ενάμιση εκατομμύριο δεν το βλέπεις εύκολα επειδή εκτός από την ομίχλη, σε εμποδίζει και η έκταση που είναι απλωμένη, πλατειά, γεμάτη δάση. Όπου δεν υπάρχουν δάση, στα ελεύθερα φλατ κομμάτια που χάνονται στην ομίχλη, ξεπροβάλλουν εδώ κι εκεί χοντρές αγελάδες που μασουλάνε όλη την ώρα, αλλά και αραιά «hamlets», που δεν έχουν σχέση με τον Άμλετ τον ίδιο παρά είναι «οικισμοί συχνά χωρίς εκκλησία».
Όταν το διάβασα στον ορισμό στη Γουικιπίντια παραξενεύτηκα, αλλά οι Άγγλοι αποκαλούν «χωριό» έναν οικισμό που έχει εκκλησία, και «hamlet» τα διάσπαρτα σπίτια, αγροτόσπιτα και φάρμες τα οποία δεν συνδέονται με τίποτα – με μία παμπ, αν είναι τυχερά, άντε και κανένα μπακάλικο. Έχω δει ένα σωρό hamlets, το ένα πιο αγροτικό από το άλλο: πώς ήταν το «Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι», έτσι αλλά με πρασινάδα φουλ, βροχή, λάσπες, αγελάδες και ομίχλη.
Ο χειμώνας στην αγγλική επαρχία είναι σκληρός, λένε όλα όσα διαβάζω, αλλά κάτι υποψιάζεσαι από την ώρα που πατάς το πόδι σου στο Surrey. Η αγελάδα πάει σύννεφο, σε εναλλαγή με κάτι τεράστια, καρδαμωμένα άλογα, και σκόρπια ελάφια πολύ χαριτωμένα (που μετά έμαθα ότι δεν ήταν ο Μπάμπι και η παρέα του παρά μελλοθάνατα ελάφια σε φάρμες που προμηθεύουν τα εστιατόρια με φρέσκο venison, δηλαδή κρέας ελαφιού… Σνιφφ.) Στον μέσο επαρχιακό χωματόδρομο, στον οποίον περπατάς ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ μέχρι να φτάσεις στο ρημάδι το μπακάλικο, στον δρόμο λοιπόν πετιούνται σκιουράκια με φουντωτές ουρίτσες τα οποία ευτυχώς δεν τα σφάζει κανείς γιατί δεν είναι φαγώσιμα, και μία αλεπού με ακόμα πιο φουντωτή ουρίτσα, που κοιτάζει με καχύποπτο ύφος το μπισκότο που πάω να της δώσω (τελικά το τρώω γιατί σηκώνει ψηλά την ουρά της και φεύγει, η ψωνάρα). Όταν ήταν μικρός ο μεγάλος γιος μου βλέπαμε συχνά μια παιδική βιντεοταινία με ήρωα τον Ρομπέν των Δασών σε αλεπού, δηλαδή η αλεπού ήταν ο Ρομπέν ο ήρωας αυτοπροσώπως. Τα δάση στην ταινία, πυκνά, πράσινα, ζωγραφισμένα μασίφ με το πράσινο του ΠΑΣΟΚ σε απλόχερη έκδοση, ήταν ρεαλιστικές αναπαραστάσεις των δασών που βλέπω τριγύρω (όταν φεύγει η ομίχλη. Οπότε και βρέχει. Άλλο θέμα).
Με όλα αυτά τα ένα σωρό hamlets, με ή χωρίς εκκλησίες, το επαρχιακό Surrey, έξω από τις μεγάλες πόλεις, ζει γύρω από τις παμπ του. Οι οποίες οργανώνουν «βραδιές κουίζ» και «βραδιές μπίνγκο» ως τα τέλη Απριλίου, με ανακοινώσεις σε μαυροπίνακες, καλώντας τους κατοίκους των γύρω περιοχών να δηλώσουν συμμετοχή επειδή «οι θέσεις είναι συγκεκριμένες» (=όσες καρέκλες διαθέτει η κάθε παμπ). Η κοινωνικότητα και κοινωνικοποίηση, που στο Ελληνικό χωριό χαρακτηρίζεται από την Πλατεία του Χωριού, εδώ γίνεται στις παμπ. Παρέες, ζευγάρια και οικογένειες πηγαίνουν για φαγητό ή για μπίρες. Το φαγητό είναι μια λυπητερή ιστορία, όπως ξέρουμε όσοι μάθαμε απ' έξω κι ανακατωτά τον «Αστερίξ στην Βρετανία» (το καλύτερο, των Uderzo-Gosciny): τίποτα δεν είναι νόστιμο, όλα είναι τηγανισμένα με κουρκούτι ή βουτηγμένα στη μαγιονέζα. Μερικές φορές σου λένε ότι «αυτό δεν είναι μαγιονέζα» ενώ ορκίζεσαι ότι είναι, και «αυτό δεν είναι τηγανιτό» ενώ κουβαλάει το τηγάνι στην πλάτη του. Το παραδοσιακό αγγλικό πιάτο της παμπ, Fish and chips, δηλαδή ψάρι (τηγανιτό, τι άλλο) με πατάτες, δυστυχώς είναι νόστιμο αν το παραγγείλεις σε εστιατόριο της προκοπής ενώ είναι ένας λιγδερός κακομοίρης στις περισσότερες παμπ. Πράγματα που δείχνουν ορεκτικά στο μενού ή ακόμα και όταν τα κοιτάς στα μάτια, ΔΕΝ είναι όταν τα τρως. Τα θεαματικότερα γλυκά και κέικ, όταν τα βάζεις στο στόμα σου μεταμορφώνονται σε τσαρούχια. Απορείς πώς δίνουν τόση έμφαση στην εμφάνιση και καμία έμφαση στη γεύση…
Παρ’ όλα αυτά, η ομιχλώδης βροχερή λασπερή δασωμένη και αγελαδο-σκέπαστη επαρχία της Αγγλίας, έχει μεγάλο καμάρι για τα επί μέρους της: συλλογές, εκθέσεις, ένα υπαίθριο μουσείο γλυπτών με συμμετοχή 300 καλλιτεχνών, ζωολογικός κήπος, γκαλερί και εκδηλώσεις βοηθάνε να περάσουν οι δύσκολες μέρες του χειμώνα. Στο επιβλητικό Hatchlands Park φιλοξενείται η συλλογή the Cobbe Collection, της οικογένειας Cobbe, με αμέτρητους Ιταλικούς και Ολλανδικούς πίνακες του 16ου και 17ου αιώνα. Η οικογένεια, εκτός που πήγαινε στην Ευρώπη για ψύλλου πήδημα να ψωνίσει πίνακες, αγόραζε και πιάνα – το πιάνο του Σοπέν από το 1847, του Μάλερ από το 1836, και το «πιάνο συνθέσεων» του Μπιζέ από το 1855, όλα περίτεχνα και ροκοκό, περιλαμβάνονται στις συλλογές της φαμίλιας. Υπάρχει, επίσης με πίνακες ,το Watt’s Gallery στο διάσημο (έτσι λένε, ότι διαβάζω μεταφέρω) Artists Village. Το σπίτι της μεγάλης συγγραφέως Jane Austin βρίσκεται στο Hampshire, κι εκεί η Literacy Foundation, που ίδρυσε η 5η μικρανεψιά της η Caroline Jane Knight, κάθε Ιούνιο οργανώνεται εβδομάδα μελέτης του έργου της Austin – δεν μπαίνει στην κατηγορία «σκληρός χειμώνας» αλλά είναι εντυπωσιακό, μπορεί να μας δώσει ιδέες να οργανώσουμε αντίστοιχες εκδηλώσεις στη δικιά μας, στεγνή και ξερική ελληνική επαρχία, γιατί όχι.
Η αγγλική επαρχία είναι απέραντη, βρεγμένη πάντα, με κρυφές χαρές, αν την ψάξεις. Πρέπει να πας με αμάξι, γιατί αλλιώς είσαι καρφωμένος πάνω στο βρεγμένο γρασίδι, με την ομίχλη στο κούτελο και την αγελάδα να εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά σου, κεφάλας, τεράστια, καθώς βγαίνει από την ομίχλη και δεν την είχες πάρει πρέφα καθόλου, επειδή οραματιζόσουν το φευγαλέο μπακάλικο…
Υπαίθρια έκθεση γλυπτών www.thesculpturepark.com
Literacy Foundation, Jane Austin regencyweek.co.uk
Τεράστιος Ζωολογικός κήπος Marwell Zoo, Eastleigh, Marwell.org.uk
Δειτε περισσοτερα
Οι εμβληματικές παραστάσεις, τα μεγάλα ονόματα της Τέχνης, οι ιστορικές αφίσες, οι χώροι
Από το πρόγευμα στο Tiffany’s μέχρι τον κόσμο της Euphoria
Οι παραγωγοί του VOICE 102.5 βγήκαν έξω
Η μπάντα - αποκάλυψη από την Καβάλα συστήνεται κι ανυπομονεί να σας δει live
Στιγμιότυπα κατακτητών 1941- 1944 - Η συλλογή Ασσαέλ: Παρουσίαση της έκθεσης που φιλοξενείται στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.