30 + 1 πράγματα που δεν γνώριζες για την Πελοπόννησο

Έχοντας μια στρατηγική θέση στον ελληνικό χάρτη, η Πελοπόννησος αποτελεί ένα «διαμάντι» της Ελλάδας με πλούσια ιστορία και παράδοση που αντανακλάται στα εκατοντάδες μνημεία και αξιοθέατα που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της. Μέσα στους αιώνες κατάφερε να παντρέψει πολιτισμούς, να ενώσει ανθρώπους να αναπτύξει επιστήμες, τέχνες κ.ά. Από αυτήν έχουν περάσει πολλοί λαοί και πολιτισμοί όπως Σπαρτιάτες, Βυζαντινοί, Ρωμαίοι, Λατίνοι, Φράγκοι κ.ά. Εκτός όμως από την ιστορία, ιδιαίτερη είναι και η γεωγραφική της θέση, καθώς βρίσκεται στο κέντρο της Μεσογείου, ανάμεσα στην Ιταλία και την Ανατολή, θέση που αποτέλεσε «πεδίο τριβής» μεταξύ λαών και φυλών για αιώνες.

Ο Βίκτωρ Μανώλης και ο Αντώνης Ρωμανός μέσα από τον instagram λογαριασμό τους @peloponnese_gr αναδεικνύουν την Πελοπόννησο και συγκεντρώνουν άγνωστες πληροφορίες και εικόνες.

30 + 1 πράγματα που δεν γνώριζες για την Πελοπόννησο

1. Η Πελοπόννησος ξεχωρίζει παγκοσμίως λόγω του ιδιαίτερου σχήματος της καθώς μοιάζει σαν παλάμη. Απέκτησε τη σημερινή της μορφή ύστερα από σεισμούς και πλημμύρες, ενώ από το 1893 αποτελεί ένα «τεχνητό νησί» καθώς, λόγω της διάνοιξης της διώρυγας της Κορίνθου, η Πελοπόννησος χωρίστηκε από τη Στερεά Ελλάδα.

2. Η Πελοπόννησος έχει πλούσια ενδοχώρα, γεμάτη με βουνά, οροπέδια και εύφορες πεδιάδες. Ο Ταΰγετος είναι το υψηλότερο βουνό με υψόμετρο 2.408 μέτρα ενώ μεγάλες οροσειρές είναι ο Χελμός, ο Πάρνωνας και το Μαίναλο. Παράλληλα η Πελοπόννησος φημίζεται για τις μεγάλες και καρποφόρες πεδιάδες της. Η μεγαλύτερη σε έκταση είναι αυτή της Δυτικής Πελοποννήσου, ενώ ακολουθούν οι πεδιάδες της Μεσσηνίας και της Αργολίδας. Τέλος, ο μεγαλύτερος ποταμός της Πελοποννήσου είναι ο Αλφειός με μήκος 112 χιλιόμετρα και διασχίζει όλη την ορεινή Ηλεία για να καταλήξει στο Ιόνιο Πέλαγος.

3. Ο πληθυσμός της Πελοποννήσου ανέρχεται στο 1 εκατομμύριο και αποτελεί την τρίτη πολυπληθή περιοχή της χώρας μετά την Αττική και τη Μακεδονία. Η Πάτρα αποτελεί την μεγαλύτερη πόλη της περιοχής και συνάμα τρίτη της Ελλάδας. 

4. Η έκτασή της ανέρχεται στα 22.000 τ.χλμ, όσο περίπου η Σλοβενία και ο Λίβανος. Γεωγραφικά διαιρείται σε 7 νομούς (Ηλεία, Αχαΐα, Κορινθία, Αρκαδία, Λακωνία, Αργολίδα, Μεσσηνία), ενώ υπάρχει και ένα μικρό τμήμα που ανήκει στον νομό Αττικής.

5. Ο Ψαθόπυργος Αχαΐας είναι το βορειότερο χωριό της Πελοποννήσου, η Σαρωνίδα Τροιζήνας το ανατολικότερο, το Αρκούδι Ηλείας το δυτικότερο και τα Κοκκινόγεια Λακωνίας το νοτιότερο.

6. Τα Μαγουλιανά Αρκαδίας είναι το υψηλότερο χωριό της Πελοποννήσου σε υψόμετρο 1.365 μέτρων και ένα από τα πιο υψηλά στην Ελλάδα. Παλαιότερα, το υψηλότερο κατοικήσιμο χωριό ήταν ο Οβρυόκαμπος Αχαΐας, ωστόσο το χωριό δεν κατοικείται πλέον.

7. Η Πελοπόννησος έχει 3 ανενεργά ηφαίστεια, με το πιο γνωστό να βρίσκεται στην χερσόνησο των Μεθάνων. Υπάρχουν επίσης το ηφαίστειο στο Σουσάκι Κορίνθου στη βορειοδυτική ακτή του ηφαιστειακού τόξου του νοτίου Αιγαίου και το ηφαίστειο Καλάθι στην Καλαμάτα.

8. Μεταξύ των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας, στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου, συναντάται ο Κυπαρισσιακός Κόλπος ο οποίος εκτείνεται από το Κατάκολο στα βόρεια μέχρι την Κυπαρισσία στα νότια. Σε μια έκταση 44 χλμ. απλώνεται η αχανής ακτογραμμή του και αποτελεί τη μεγαλύτερη παραλία της Ανατολικής Μεσογείου.

9. Το 60% του ελληνικού ελαιόλαδου παράγεται στην Πελοπόννησο. Η Μεσσηνία έχει 14.453.620 ελαιόδεντρα, τον μεγαλύτερο αριθμό ελαιόδεντρων σε όλη την Πελοπόννησο.

10. 2.500 Χρόνια κατοικείται το χωριό Γεράκι Λακωνίας ασταμάτητα. Δηλαδή από την περίοδο που χτίστηκε ο Παρθενώνας.

11. Πάνω από 800 πετρόχτιστοι πύργοι έχουν μετρηθεί στη Μάνη. Ταυτόχρονα στην ίδια περιοχή θα συναντήσετε πάρα πολλές βυζαντινές εκκλησίες που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα.

12. Το δρυοδάσος της Φολόης στην Ορεινή Ηλεία θεωρείται το μεγαλύτερο δρυοδάσος της Ανατολικής Ευρώπης. Το αυτοφυές δάσος πήρε το όνομά του από τη μυθολογία και τον βασιλιά των Κενταύρων Φόλο, φίλο του Ηρακλή.

13. Τρία μόνο χρόνια αποτέλεσε το Ναύπλιο πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η πρώτη Βουλή βρίσκεται στην οδό Σταϊκοπούλου, πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ναυπλίου. Η πόλη είχε προνομιακή θέση, για αυτό επιλέχθηκε ως πρώτη πρωτεύουσα το 1830. Τα δύο κάστρα της πόλης, το Παλαμήδι και η Ακροναυπλία, θωράκιζαν την πόλη από τους εχθρούς, ενώ αξιόλογο σημείο αποτελεί και το κάστρο Μπούρτζι το οποίο είναι χτισμένο μέσα στη θάλασσα.

14. Το ακρωτήρι Ταίναρο (Κάβο Μάταπας) είναι το νοτιότερο ακρωτήρι σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και Ανατολική Ευρώπη. Το χωριό Κοκκινόγεια είναι το νοτιότερο κατοικημένο χωριό της ηπειρωτικής Ελλάδας, ενώ η Νεάπολη η νοτιότερη πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας με τον πληθυσμό της να ξεπερνά τους 2.000 κατοίκους. Στο Ακρωτήρι Ταίναρο φημίζεται πως στην αρχαιότητα υπήρχαν οι πύλες του Άδη που οδηγούσαν στον Κάτω Κόσμο. Σήμερα στην περιοχή θα βρείτε το ναό του Ποσειδώνα.

15. Στη Βάστα Αρκαδίας υπάρχει μια εκκλησία, η Αγία Θεοδώρα. Διαφέρει από όλες τις άλλες αφού επάνω της βρίσκονται 17 δένδρα. Αυτό συνέβη επειδή η λάσπη που έβαλαν οι εργάτες μέσα στις πέτρες βοήθησε στην ανάπτυξη των πουρναριών.

16. Στην Κυνουρία της Ανατολικής Αρκαδίας ομιλείται μέχρι και σήμερα μια διαφορετική γλώσσα, τα Τσακώνικα. Η εν λόγω γλώσσα είναι προς εξαφάνιση αφού μόνο 300 άτομα την μιλούν. Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες για να κρατηθεί ζωντανή με τη διδασκαλία της σε σχολείο του Λεωνιδίου. Η γλώσσα έχει ίδια χαρακτηριστικά με την αρχαία ελληνική. Μια γνωστή φράση είναι το «Καούρ Εκάνατε» που σημαίνει καλωσορίσατε.

17. Στην πολιτεία του Μισισιπή στις Η.Π.Α. υπάρχει πόλη με το όνομα Κόρινθος. Ο λόγος που δόθηκε το όνομα ήταν επειδή η πόλη αποτελούσε σιδηροδρομικό σταυροδρόμι όπως και η Κόρινθος στην Πελοπόννησο. Στην Ουάσιγκτον των Η.Π.Α υπάρχει πόλη Ολυμπία, από την Ολυμπία της Ηλείας. Στις Βρυξέλες του Βελγίου υπάρχει οδός Πελοποννήσου (Rue du Peloponnes).

18. Ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνος στην Ηλεία είναι ο «δίδυμος αδερφός» του Παρθενώνα αφού μοιάζουν υπερβολικά πολύ. Ο ναός χτίστηκε από τον Ικτίνο, ο οποίος είχε χτίσει και τον Παρθενώνα. Ο ναός χτίστηκε ύστερα από εντολή του Απόλλωνα των Δελφών να ευχαριστήσει τους Φιγαλείς που κατάφεραν να πάρουν πίσω την περιοχή τους από τους Σπαρτιάτες.

19. Το Φρέαρ των Οινουσσών είναι μια τάφρος που αποτελεί το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου με βάθος τα 5.269 μέτρα. Βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, νοτιοδυτικά της Πύλου και πιο συγκεκριμένα νότια ενός συμπλέγματος μικρών νησιών που ονομάζονται Μεσσηνιακές Οινούσσες.

20. Η Ανδραβίδα στην Ηλεία, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1205 - 1460), υπήρξε πρωτεύουσα του πριγκιπάτου της Αχαΐας (Μοριάς) και έδρα του επισκόπου Ωλένης. Υπήρξε η μεγαλύτερη και λαμπρότερη πόλη της Ηλείας καθώς ήταν η έδρα των Φράγκων πριγκίπων Βιλλεαρδουίνων. Από το ένδοξο παρελθόν της το μόνο που σώζεται σήμερα είναι το γοτθικό μέρος του χώρου του Ναού της Αγίας Σοφίας και δύο παρεκκλήσια. Η εκκλησία χτίστηκε περίπου το 1230 από το μοναχικό τάγμα των Δομινικανών.

21. Στη Μαντινεία Αρκαδίας, λίγο πιο έξω από την Τρίπολη, θα βρείτε την εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, την πιο παράξενη εκκλησία με αρχαϊκή αρχιτεκτονική.

22. Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Μυκηναϊκού πολιτισμού, η γέφυρα της Καζάρμας ή γέφυρα Αρκαδικού, ορθώνεται επιβλητική και χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού το 1300 π.χ. Το γεγονός αυτό την καθιστά την αρχαιότερη διατηρημένη γέφυρα της Ευρώπης και την αρχαιότερη που βρίσκεται μέχρι σήμερα σε χρήση.

23. Η Αρχαία Ολυμπία αποτελεί τον πιο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο όλης της Πελοποννήσου. Από το 776 π.Χ. διεξάγονταν στην περιοχή οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Οι Αγώνες αποτελούσαν το κορυφαίο αθλητικό γεγονός της αρχαιότητας καθώς κατά τη διάρκεια διεξαγωγής τους σταματούσαν όλοι οι πόλεμοι. Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1896, ενώ το ταξίδι της Ολυμπιακής φλόγας ξεκινά από την Ολυμπία για να καταλήξει στην πόλη διεξαγωγής. Επόμενος σταθμός για την Ολυμπιακή φλόγα, το Παρίσι, το 2024. Στην Ολυμπία θα βρείτε τον ναό του Δία και το ναό της Ήρας. Πριν την ονομασία της σε Ολυμπία, η περιοχή ονομαζόταν Άλτις, που σημαίνει Άλσος, καθώς η περιοχή φημιζόταν για τα πλατάνια της και την εύφορη βλάστηση.

24. Ο Ακροκόρινθος αποτελεί το μεγαλύτερο κάστρο σε όλη την Ελλάδα. Βρίσκεται πάνω από την πόλη της Αρχαίας Κορίνθου. Το κάστρο χτίστηκε τον 7ο με 6ο αιώνα π.Χ. από τον Περίανδρο ενώ γνώρισε ανάπτυξη στα χρόνια του Παλαιολόγου κατά τον 14ο αιώνα.

25. Μέχρι τον σεισμό του 1858 η πόλη της Κορίνθου βρισκόταν πέριξ του Ναού του Απόλλωνα, όπου σήμερα βρίσκεται ο οικισμός της Αρχαίας Κορίνθου. Ωστόσο, ο καταστροφικός σεισμός οδήγησε στη μεταφορά της πόλης προς τη Θάλασσα και τη δημιουργία μιας σύγχρονης πόλης με κάθετους δρόμους και νεοκλασικά κτίρια.

26. Ούτε μία ούτε δύο, αλλά 40 εκκλησίες υπάρχουν στον βράχο της Μονεμβασιάς. Η Μονεμβάσια κατοικείται ασταμάτητα από την περίοδο των Σπαρτιατών ενώ μεγάλη ανάπτυξη γνώρισε τη Βυζαντινή περίοδο. Χωρίζεται σε δύο μέρη, την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Στη Μονεμβάσια έζησε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος αποτύπωσε την ομορφιά της μέσα από τα δεκάδες ποιήματά του.

27. Η Πελοπόννησος έχει τόσα πολλά κάστρα, πολλά εκ των οποίων δεν έχουν έρθει εξ ολοκλήρου στο φως. Τα πιο σημαντικά είναι ο Μυστράς στη Λακωνία, η Γλαρέντζα στην Κυλλήνη Ηλείας, το Παλαμήδι στο Ναύπλιο, η Μεθώνη και η Κορώνη στη Μεσσηνία. Πολλά από αυτά χτίστηκαν την περίοδο της Φραγκοκρατίας από τον Βιλλεαρδουίνο, ο οποίος ως κατακτητής στην  Πελοπόννησο ήθελε να θωρακίσει τις πόλεις λιμάνια όπως η Μεθώνη, η Κορώνη, η Καλαμάτα και το Άστρος από τους εχθρούς.

28. Η Επίδαυρος σήμερα φημίζεται παγκοσμίως για το αρχαίο θέατρό της. Το θέατρο χτίστηκε το 340 π.Χ. σε μια απόκρημνη τοποθεσία στην Ανατολική Αργολίδα και γνώρισε μεγάλη προσέλκυση επισκεπτών χάρη στην ακουστική που παρείχε στον επισκέπτη. Εκτός από το αρχαίο θέατρο, η Επίδαυρος αποτελούσε πόλο έλξης ασθενών που επισκέπτονταν το Ασκληπιείο προκειμένου να θεραπευτούν.

29. Ανάμεσα στην Ελαφόνησο και τη Νεάπολη Λακωνίας υπήρξε στο παρελθόν η πόλη του Παυλοπετρίου. Αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πόλη της Μεσογείου πριν από το 2800 π.Χ. Ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Φλέμινγκ ενώ σήμερα τα ερείπια της πόλης είναι ορατά μέσω κατάδυσης στην παραλία Πούντα.

30. Στην Πελοπόννησο θα βρείτε και πολλά σπήλαια. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι του Διρού στη Μάνη και των Καστανιών στα Βάτικα Λακωνίας. Και τα δύο ήρθαν στο φως στη διάρκεια του 20ού αιώνα ενώ το μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχει έρθει ακόμη στην επιφάνεια.

31. Στη Στούπα έζησε για 2 χρόνια (1917 - 1918) ο δημοφιλής συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Εκεί έγραψε το δημοφιλές του βιβλίο «Βιος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» έχοντας αναφορές από περιοχές της Μεσσηνιακής Μάνης.

*Οι Πληροφορίες είναι μέσα από δημοσιεύσεις της σελίδας @peloponnese_gr καθώς και σε μέσω βιβλιογραφικής έρευνας.