Dexamenes: Το οινοποιείο που έγινε ξενοδοχείο στην Κουρούτα

Η Βίκυ και ο Σταμάτης του brand «Eating the Goober» μου σύστησαν τον Νίκο Καραφλό και την πρότυπη πλατφόρμα φιλοξενίας Dexamenes. Ναι, είναι ξενοδοχείο αλλά όχι μόνο και θα διαβάσετε παρακάτω τι το κάνει μοναδικό. Υπηρετεί τη φιλοξενία με τρόπο άριστο, σ' ένα περιβάλλον όπου η θάλασσα είναι από εκείνες που σε προσκαλούν, που σε παρασύρουν να μην θες να βγεις ποτέ από κει και η αισθητική δεν θυμίζει κανένα άλλο ξενοδοχείο της Ελλάδας. Συμπαγές, δυνατό, απόκοσμο και τόσο ελκυστικό, μοιάζει σαν να έσκυψε στον τόπο ο Λε Κορμπιζιέ, ο Βαλσαμάκης και ο Πιέρ Κέινιγκ. Είναι τόσο όμορφη η δουλειά που έχει γίνει που μοιάζει σαν να μην έχει παρέμβει σύγχρονο χέρι. Λειτουργικό με κάθε τρόπο, θα μπορούσε να είναι το προσωπικό μου all inclusive για ημέρες. Οι Dexamenes στην Κουρούτα Ηλείας είναι ένα σύμπλεγμα κτισμάτων ενός οινοποιείου του 1920, που η ιστορία του τέμνεται με την ιστορία του τόπου και της χώρας.

Κορινθιακή σταφίδα στη Γαλλία

Ο Νίκος Καραφλός, ιδιοκτήτης και CEO του ξενοδοχείου, η ψυχή ουσιαστικά που το τρέχει, μου περιγράφει την ιστορία: «Η Αχαΐα και οι γύρω περιοχές έζησαν λαμπρές στιγμές από την ίδρυση κιόλας του ελληνικού βασιλείου. Η ποικιλία της μαύρης κορινθιακής σταφίδας παραγόταν σε τεράστιες ποσότητες αφού η ζήτηση ολοένα αυξανόταν. Έγινε, μάλιστα, λύση ανάγκης για τους Γάλλος οινοπαραγωγούς όταν η φυλλοξήρα έπληξε τα δικά τους αμπέλια. Όταν επανήλθε η κανονικότητα στα γαλλικά αμπέλια και η ζήτηση άρχισε να μειώνεται, ξέσπασε κρίση μεγάλη που κορυφώθηκε στην πρώτη δεκαετία του 1900: η Πελοπόννησος είχε μετατραπεί σε σχεδόν μονοποικιλιακή καλλιέργεια».

Και εγένετο οινοποιείο

«Το οινοποιείο χτίστηκε λίγο αργότερα, τη δεκαετία του 1920, από τον Αυτόνομο Σταφιδικό Οργανισμό, που εν τω μεταξύ είχε συσταθεί στην Πάτρα για να αντιμετωπίσει την προαναφερόμενη κρίση: κυβέρνηση και παραγωγοί συνεργάστηκαν κι έτσι δημιουργήθηκαν οινοποιεία για να φτιάχνουν κρασί από την απούλητη σταφίδα και να το εξάγουν. Συνεργάστηκαν, μάλιστα και με τους Γάλλους, που με τα χρόνια είχαν εξοικειωθεί με τη σταφίδα κι έστελναν το κρασί χύδην με δεξαμενόπλοια. Παράλληλα εδραιώθηκε ένα σύστημα επεξεργασίας και μεταφοράς των προϊόντων σταφίδας στα λιμάνια μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου. Στον χάρτη μπαίνει η Κουρούτα: εκεί χτίστηκαν οι δεξαμενές πάνω στη θάλασσα κι από κει φορτωνόταν άμεσα στα πλοία». Οι δεξαμενές είναι φτιαγμένες από μπετόν αρμέ, τεχνοτροπία που ήρθε επίσης από τη Γαλλία, όπως και το τσιμέντο, ως πρώτη ύλη.

Στο πέρασμα του χρόνου, η παραγωγή φθίνει, στη δεκαετία του '80, μάλιστα, οι αγρότες επιδοτήθηκαν να αλλάξουν καλλιέργεια. Τα οινοποιεία κλείνουν, ο ΑΣΟ σταματά τη λειτουργία του. Η περιουσία που μένει αναξιοποίητη κι εκποιείται. «Η οικογενειακή μας επιχείρηση αγοράζει το οινοποιείο το 2003». Ο Νίκος τότε ήταν 15 ετών, ούτε ο ίδιος ούτε η οικογένεια του είχε σκεφτεί να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο, δεν είχαν την παραμικρή σχέση με hospitality και real estate. «Το θυμάμαι το οινοποιείο από μικρός, ήταν ένα μυστήριο κτήριο περιφραγμένο με τσιμεντένια μάντρα οπότε η πρόσβαση ήταν αδύνατη», θα μου πει.

Και τώρα τι;

Έπειτα ήρθαν οι σπουδές του στο Μετσόβιο και στο μυαλό του τριγυρνούσε η σκέψη σε τι θα μπορούσε να μετατραπεί το οινοποιείο- φάντασμα. Το 2012 το είχε πια αποφασίσει: θα το μετέτρεπε σε ξενοδοχείο. Οι συνθήκες είχαν ωριμάσει κι έτσι στράφηκαν στην αγορά αναζητώντας αρχιτέκτονες να δώσουν στο όνειρο του φόρμα. Συνάντησα τα αδέρφια Καραμπατάκη, το γνωστό πια και διακεκριμένο K- Studio. «Συντονίστηκαν με το όραμα και σεβάστηκαν τον χώρο, είχαν φρέσκιες ιδέες κι έτσι συνεργαστήκαμε». Η έννοια της επανάχρησης και της βιωσιμότητας, σε μια εποχή που κανείς δεν μιλούσε για upcycling, όρισε τον τρόπο που διαχειρίστηκαν την ανακαίνιση. «Προέκυψε αβίαστα και φυσικά, να εφαρμόσουμε το sustainability σε όλους τους πιθανούς άξονες: επανάχρηση των υλικών ή αγορά ντόπιων υλικών και συνεργασία με ντόπιους, όπως τη δημιουργία κεραμιδιών σε τοπικούς παραγωγούς ενισχύοντας την τοπική κοινωνία και την οικονομία». Η γραφειοκρατία όμως δημιουργούσε καθυστερήσεις κι έτσι στην πρόταση των K-Studio να συνεργαστούν, ο Νίκος δέχεται και γίνεται operations manager σε διάφορα έργα τους.

Ένας νέος κόσμος

Οι Dexamenes ανθίζουν σ’ έναν τόπο που προσωπικά τον αισθάνομαι αφιλόξενο. «Θέλει δουλειά το mentality, όπως συμβαίνει σε όλες τις μικρές κοινωνίες που έχει εδραιωθεί η επιφύλαξη στο ξένο. Χαίρομαι που βλέπω τους νέους να είναι πιο ελεύθεροι, να δοκιμάζουν και να προσπαθούν».

Το ξενοδοχείο ξεκίνησε να λειτουργεί το 2019, μια χρονιά έδωσε ελπίδες για μια εξαιρετική σεζόν το 2020, παρά τις δυσκολίες που είχε ως πρώτη χρονιά. Πού να 'ξεραν. Εφέτος, η τρίτη χρονιά, ο Νίκος διαπιστώνει τη μεγάλη ανάγκη του κόσμου να βγει, να απελευθερωθεί ακολουθώντας όμως τα μέτρα. Τώρα πια γνωρίζουν, προσέχουν περισσότερο όμως η ανάγκη του κόσμου έχει αλλάξει.

Εκπαιδεύουν το ξενοδοχείο ένα νέο κοινό; «Νομίζω ότι είναι αμοιβαίο. Ενδεχομένως προσφέρουμε κάτι που δεν ξέρει πώς ακριβώς να το αναζητήσει ακόμη ο επισκέπτης και βεβαίως αφουγκραζόμαστε την ανάγκη του. Ο τουρισμός παύει να υπάρχει όπως τον γνωρίσαμε. Γίνεται φιλοξενία, σχεδιάζεις εμπειρίες κι όχι απλώς διακοπές. Έγινε φιλτράρισμα και συναισθηματική ωρίμανση του κόσμου στη διάρκεια της καραντίνας. Το μοντέλο all inclusive, όπως το ξέρουμε, δεν είναι πια βιώσιμο. Καθώς εξελίσσεται η νοοτροπία του πελάτη, γίνεται πιο επιλεκτικός, προσέχει πολύ περισσότερο που θα ξοδέψει τα χρήματά του: τι θα φάει, τι θα φορέσει, πού θα κάνει διακοπές».

Γι' αυτό και οι Dexamenes είναι κάτι περισσότερο από ξενοδοχείο, είναι ένας νέος κόσμος. «Είχα στον νου μου μια δημιουργική πλατφόρμα φιλοξενίας, όπου η διαμονή, οικονομοτεχνικά μιλώντας, είναι το βασικό έσοδο αλλά δεν είναι η μόνη δραστηριότητα. Τέχνη, γαστρονομία, ευζωία, workshops επιστήμης και τεχνολογίας θα πρωταγωνιστούν όταν με το καλό οι συνθήκες το επιστρέψουν. Το 2019, σε συνεργασία με την επιμελήτρια Ελένη Τρανούλη, ξεκινήσαμε μια σειρά από οινογευσίες, που κλήθηκαν να σχεδιάσουν σύγχρονοι εικαστικοί». Τα Kantharos Gatherings αποτελούνταν από performances, τα οποία συνδυάζονταν με δοκιμές τοπικών κρασιών. Πέρυσι έκαναν ένα μικρό φεστιβάλ κλασικής μουσικής αλλά και μια συνεργασία με την γκαλερί Breeder, όπου παρουσίασαν έργα της στους χώρους του ξενοδοχείου. Ακόμη και οι στολές έχουν τη δική τους βιώσιμη ιστορία. «Η Βίκυ και ο Σταμάτης, λοιπόν, ετοίμασαν τις στολές για το προσωπικό φροντίζοντας να είναι φυσικά όλα: τα υλικά: οι στολές είναι από ραμί, τα κουμπιά είναι από φίλντισι».

Η ηθική της εντοπιότητας παίζει κυρίαρχο ρόλο στη δομή του ξενοδοχείου: από τα κρασιά των κτημάτων Μερκούρη, Σταυρόπουλου, Μπριντζίκη, Μαρκόγιαννη και άλλων, τις τοπικές γαλακτοκομικές μονάδες και τα τυροκομία και τα προϊόντα που ενέταξε ο σεφ Γκίκας Ξενάκης στο μενού του εστιατορίου, ο Νίκος Καραφλός κοιτάζει προς το μέλλον με νου και πόδια στο παρελθόν και το παρόν του τόπου του χωρίς παρωπίδες και χωρίς κόμπλεξ. Δεν έχω πάει ακόμη στις Dexamenes. Αισθάνομαι ότι είναι ο σπόρος που θα αλλάξει σταδιακά τον τόπο. Διότι οι δημιουργοί του λειτούργησαν ακομπλεξάριστα στη δημιουργία του: από τα ντόπια υλικά και συνεργεία, στην αισθητική των 20s και το εμφανές μπετόν αρμέ. Δεν έκρυψαν και δεν υπέκυψαν στην παγίδα της «βελτίωσης», δηλαδή του γκρεμίσματος. Γι' αυτό και είναι τόσο όμορφο.