Το φθινόπωρο δεν χρειάζεται να ρίξει βροχές για να καταλάβεις ότι πλάκωσε. Πριν τη ΜΕΤΕΟ οι βιτρίνες είναι που, αλλάζοντας λουκ, παλεύουν να σε ευθυγραμμίσουν με την εποχή. Κρατάει ακόμα η θερμότητα στο βορρά κι εκεί στο λιμάνι, όπου βρέθηκα προλαβαίνοντας να δω στο τσακ την έκθεση «Ανησυχητικές Μούσες», ο τόπος έβραζε. Στην είσοδο του ΚέντρουΣύγχρονης Τέχνης δυο σκυλιά είχαν αράξει πανηγυρικά. Ήταν οι άγρυπνοι φύλακες, οι πιστοί ακόλουθοι, οι σωματοφύλακες της Μόνα Χατούμ, όπου έργα της εκτίθονταν εντός, ή δυο σκέτα συμπαθέστατοι κόπροι που η ζέστη τούς ρήμαξε και αποφάσισαν να τεμπελιάσουν κάτω από το ερκοντίσιον. Δεν υπάρχει ένας τρόπος θέασης του κόσμου, ενιαίος κι ομοούσιος, υπάρχουν εκδοχές του. Αυτό ήταν κι ένα από τα νοήματα της έκθεσης «Ανησυχητικές Μούσες», που το ιδεολογικό της πλαίσιο, όπως το κατέγραψε η επιμελήτρια Συραγώ Τσιάρα, έρχεται από πολύ βαθιά. «Έμαθα, έμαθα, έμαθα, από αλλού, από μούσες που δεν νοίκιασες εσύ, αγαπητή μητέρα». 1957, Σύλβια Πλαθ.
Ζωγραφική, βίντεο, φωτογραφίες και σχέδια από τις καλλιτέχνιδες Ντιάνα Αλ Χαντίντ, Μαχίντα Κατάρι, Χάιβ Καχανιάν, Λόρα Μπαλάντι, Ζινέμπ Σεντίρα και Ζουλίκα Μπουαμπντελάχ. Από τα βάθη της Ανατολής οι γυναίκες αυτές, απάτριδες εξαιτίας πολέμων ή κοινωνικών-θρησκευτικών διαφωνιών, δρουν τορπιλίζοντας τις στερεοτυπικές απόψεις που διαμόρφωσε η Δύση για τους τόπους τους. Για κάθε μια στιλίστρια της γαλλικής «Vogue» που παραμιλά για τον οριενταλισμό της σικ μπούργκας που λανσάρει ο Χουσεΐν Σαλαγιάν, υπάρχει και μια γυναίκα εκεί στα βάθη του φονταμενταλισμού που τη φοράει γιατί της την επέβαλαν. Το πώς βλέπουμε τα πράγματα δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα από την οποία προέρχονται. Ένα κόκκινο χαλί που σαν σκώρος επενέβη επάνω του η Μόνα Χατούμ κατατρώγοντας τις ίνες του και χαράσσοντας την υδρόγειο, άκακοι τρίφτες που όμως αποτυπωμένοι σε κηρόχαρτο αποκτούν μια επικίνδυνη, δαιμονική υφή, λάγνες Ανατολίτισσες που ποζάρουν φιλήδονα ποντάροντας στο να μεταφέρουν τον αισθησιασμό που ο κάθε δυτικός θεατής ονειρεύεται, άσχετα αν οι ίδιες βρίσκονται εκεί με τη βία ή διαθέτουν διττή σεξουαλικότητα, ήταν μερικές μόνο από τις εκδοχές-προβληματισμούς των συμμετεχόντων. Κι όπως πάντα, στη σημαντικότερη κατά την ταπεινή μου άποψη εικαστική δράση του φετινού καλοκαιριού, το μουσείο ήταν άδειο. Σε αντίθεση με το παρακείμενο «Kitchen bar», που βοούσε, ένεκα εξαιρετικής θέας που χαρίζει για τους εραστές του θεσσαλονικιώτικου ηλιοβασιλέματος.
Για το πάρκινγκ της Καλάρη ήταν 15΄ δρόμος με τα πόδια. Η πόλη συνέχισε να βράζει και μέχρι ο υπάλληλος να ανεβάσει το αμάξι από τα έγκατα χάζεψα τους τσιμπολογητές του «Ελληνικόν», ακριβώς απέναντι. Είναι το μεζεδοπωλείο που όλο το καλοκαίρι ήταν πάντα γεμάτο. Είναι η νέα γκουρμέ πραγματικότητα: ούτε κινέζικα ούτε ιταλικά ούτε νουβελκουζινιάρικα ρέστο, στη Θεσσαλονίκη μιλούμε πλέον για ολική επαναφορά στις ελληνικές γεύσεις και σε μαγαζιά που παραπέμπουν σε παλιά παντοπωλεία. Τα κρίταμα κατατροπώνουν τα γουόκ και τους κινέζικους ατμούς και οι τυροκαυτερές στέλνουν τις ρόκες-παρμεζάνα σπίτι τους για σύνταξη.
Έτσι εξηγείται το σώσε που γίνεται στο «Ελληνικόν» κι αν στο τρίτο ούζο μερακλώσεις, απέναντί του βρίσκεται το προποτζίδικο «Η γκαντεμιά» για να κυνηγήσεις την τύχη σου. Ούτε «ο τυχερούλης» ούτε «ο ξύστε και κερδίστε»! «Η γκαντεμιά» δεν πουλάει όνειρα, δεν πουλάει παραμύθια, είναι εκεί χρόνια τώρα επί της Καλάρη, παίζει τίμια και υπενθυμίζει στους φανατικούς κυνηγούς της τύχης πως όλα βαίνουν μαθηματικώς εναντίον μας, εκτός κι αν… σου κάτσει!
9°
