Νέα έρευνα διαπιστώνει ότι το 79% των ενδημικών μυρμηγκιών των νήσων Φίτζι κινδυνεύουν
Πολλά από τα έντομασε ολόκληρο τον κόσμο αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Τα σκαθάρια εξαφανίζονται, οι πληθυσμοί των πεταλούδων συρρικνώνονται και οι μέλισσες κινδυνεύουν - όλα συμπτώματα ενός ευρύτερου προβλήματος που έχει ονομαστεί «αποκάλυψη των εντόμων».
Τώρα, νέα έρευνα για τα έντομα αποκαλύπτει ότι τουλάχιστον ορισμένοι από τους παγκόσμιους πληθυσμούς μυρμηγκιών μπορεί επίσης να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Στα νησιά Φίτζι, το 79% των ειδών μυρμηγκιών που είναι ιθαγενή και βρίσκονται αποκλειστικά στο συγκεκριμένο αρχιπέλαγος μειώνονται σε αριθμούς, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science την περασμένη εβδομάδα.
Το πρόβλημα για τα ενδημικά μυρμήγκια των Φίτζι ξεκίνησε αφότου οι άνθρωποι άρχισαν να ζουν στα νησιά πριν από περίπου 3.000 χρόνια, αναφέρουν οι ερευνητές. Η μείωση έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 300 χρόνια, ένα χρονοδιάγραμμα που συμπίπτει με την άφιξη των Ευρωπαίων, καθώς και με την άνοδο της σύγχρονης γεωργίας και του παγκόσμιου εμπορίου. Εν τω μεταξύ, τα μη ιθαγενή μυρμήγκια που έχουν εισαχθεί πιο πρόσφατα, ακμάζουν.
«Τα Φίτζι έχουν μερικά από τα πιο εντυπωσιακά και γεωγραφικά περιορισμένα είδη μυρμηγκιών στη Γη», σύμφωνα με τον συν-συγγραφέα της μελέτης Έβαν Οικονόμο, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και στο Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Οκινάουα στην Ιαπωνία. «Το γεγονός ότι τα ενδημικά είδη μειώνονται προκαλεί τεράστια ανησυχία - τόσο για το μέλλον αυτών των ειδών στα Φίτζι όσο και για την πιθανότητα ότι πρόκειται για ένα πολύ πιο διαδεδομένο φαινόμενο που επηρεάζει άλλα είδη εντόμων και σε άλλα νησιά».
Περίπου το 40% των παγκόσμιων ειδών εντόμων αντιμετωπίζουν την εξαφάνιση, κυρίως λόγω της απώλειας οικοτόπων, των φυτοφαρμάκων, της ρύπανσης και των χωροκατακτητικών ειδών. Ωστόσο, ακόμη και σε μέρη που δεν επηρεάζονται άμεσα από τον άνθρωπο, αυτά τα πλάσματα εξακολουθούν να ζορίζονται - πιθανώς λόγω της κλιματικής αλλαγής. Μια ξεχωριστή μελέτη που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο περιοδικό Ecology διαπίστωσε ότι οι πληθυσμοί των ιπτάμενων εντόμων σε μια απομονωμένη τοποθεσία στα βουνά του Κολοράντο μειώθηκαν κατά 72,4% μεταξύ 2004 και 2024.
«Είναι αρκετά απομακρυσμένο, αρκετά παρθένο, και όμως εξακολουθεί να παρουσιάζει αυτή τη σημαντική μείωση των εντόμων», δήλωσε στο NPR ο Κιθ Σοκμαν, συγγραφέας της μελέτης Ecology και βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας.
Στο ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας μείωσης των εντόμων, οι επιστήμονες ήταν περίεργοι να μάθουν πώς τα πήγαιναν τα μυρμήγκια στα Φίτζι, μια χώρα του Νότιου Ειρηνικού που αποτελείται από περισσότερα από 300 νησιά. Ως κλειστά, απομονωμένα οικοσυστήματα, τα νησιά αυτά συχνά εμφανίζουν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας πιο γρήγορα από ό,τι τα οικοσυστήματα στην ηπειρωτική χώρα. Με αυτόν τον τρόπο, τα νησιά - και τα ζώα που τα κατοικούν - είναι «σαν καναρίνι στο ανθρακωρυχείο», λέει σε μια δήλωση ο Κονγκ Λίου, επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης Science και εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Οι παγκόσμιες προσπάθειες διατήρησης τείνουν να επικεντρώνονται σε πιο «δημοφιλή», ζώα. Ωστόσο, η ομάδα αποφάσισε να επικεντρωθεί στα μυρμήγκια, συγκεκριμένα, επειδή τα πλάσματα αυτά είναι μέρος των «μικρών πραγμάτων που κυβερνούν τον κόσμο» και είναι κρίσιμα για τη διατήρηση υγιών οικοσυστημάτων, λέει σε μια άλλη δήλωση ο συν-συγγραφέας της μελέτης Αλεξάντερ Μικιέγεφ, εξελικτικός βιολόγος στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
Οι ερευνητές δεν έχουν παρακολουθήσει άμεσα τους πληθυσμούς των μυρμηγκιών στα Φίτζι. Έτσι, για να κατανοήσουν πώς έχουν αλλάξει οι αριθμοί τους με την πάροδο του χρόνου, οι επιστήμονες στράφηκαν στο DNA των εντόμων. Χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση γνωστή ως «γονιδιωματική της κοινότητας», οι ερευνητές μελέτησαν τα γονιδιώματα μυρμηγκιών των Φίτζι που φυλάσσονται σε μουσειακές συλλογές. Παρατήρησαν παραλλαγές στο DNA μεταξύ χιλιάδων εντόμων από περισσότερα από 100 είδη, γεγονός που τους έδωσε μια αίσθηση για το πώς οι πληθυσμοί των μυρμηγκιών στο σύνολό τους έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου.
Τα περισσότερα ενδημικά είδη των Φίτζι, σύμφωνα με τα δεδομένα, μειώνονται. Ωστόσο, μερικά ενδημικά είδη φαίνεται να αντέχουν. Αυτά είναι πιθανώς λιγότερο ευάλωτα σε διαταραχές των οικοτόπων και έχουν καταφέρει να προσαρμοστούν στη ζωή σε αστικές και γεωργικές εκτάσεις. Τα μη ιθαγενή είδη μυρμηγκιών πιθανότατα να τα καταφέρνουν καλύτερα επίσης επειδή είναι πιο ευέλικτα.
Εκτός από τις συνολικές τάσεις, τα δεδομένα παρείχαν στοιχεία για 65 ξεχωριστά γεγονότα αποικισμού ή περιπτώσεις όπου νέα είδη μυρμηγκιών έφτασαν στο αρχιπέλαγος. Μερικά έφτασαν μόνα τους, ενώ άλλα εμφανίστηκαν με τη βοήθεια ανθρώπων αφότου τα Φίτζι έγιναν μέρος των παγκόσμιων εμπορικών δικτύων.
Είναι πιθανό αυτό που συμβαίνει με τα μυρμήγκια στα Φίτζι να συμβαίνει και αλλού, αν και οι επιστήμονες θα χρειαστεί να διεξάγουν περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιώσουν αυτή την υπόθεση. Παρόλα αυτά, ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους στα Φίτζι θα ενημερώσουν τις προσπάθειες διατήρησης και θα προσθέσουν στη συνολική εικόνα της παγκόσμιας μείωσης των εντόμων.
Προχωρώντας, οι ερευνητές διεξάγουν μελέτες παρακολούθησης και παγίδευσης εντόμων σε πραγματικό χρόνο στην Οκινάουα της Ιαπωνίας. Ελπίζουν επίσης να συνεχίσουν να αξιοποιούν τις συλλογές μουσείων - συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Smithsonian - για να μάθουν περισσότερα για αυτά τα σημαντικά πλάσματα, τα οποία παίζουν ρόλο σε όλα, από την επικονίαση έως την αποσύνθεση και τον κύκλο των θρεπτικών συστατικών.
14°
