Η λειψυδρία στον κόσμο: Υπερπληθυσμός, κλιματική κρίση, έλλειψη υποδομών
Από την άνυδρη Αφρική έως τις βιομηχανίες της Ινδίας, ο πλανήτης διψά επικίνδυνα καθώς αυξάνεται η ζήτηση, μειώνονται τα αποθέματα και επιδεινώνεται το περιβάλλον.
Λειψυδρία, ρύπανση και ξηρασία πλήττουν τον πλανήτη, ενώ οι ανάγκες αυξάνονται λόγω κλιματικής αλλαγής και υπερκατανάλωσης.
Περίπου 4,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι —σε συνολικό παγκόσμιο πληθυσμό 8,2 δισεκατομμυρίων— δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, ενώ τουλάχιστον 1,8 δισεκατομμύρια ζουν σε περιοχές με διαρκή λειψυδρία. Κάθε χρόνο, περίπου 2,7 δισεκατομμύρια ζουν σε συνθήκες ανυδρίας για τουλάχιστον ένα μήνα. Η διαθεσιμότητα του νερού είναι εξαιρετικά περιορισμένη: μόνο το 0,014 % του συνολικού νερού του πλανήτη είναι πόσιμο και άμεσα προσβάσιμο.
Υπάρχουν δύο τύποι λειψυδρίας: η «φυσική», όταν δεν υπάρχει αρκετό συνολικό διαθέσιμο νερό (π.χ. Σαχάρα, Μέση Ανατολή), και η «οικονομική», όταν υπάρχουν αποθέματα αλλά η πρόσβαση είναι περιορισμένη λόγω έλλειψης υποδομών. Σήμερα, η κατάσταση του συνδυασμού της λειψυδρίας με το άγονο έδαφος έχει παγιωθεί στη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική, στη Νότια Ασία (Ινδία, Πακιστάν) και στη Δυτική Αυστραλία. Χώρες όπως το Κουβέιτ, η Κύπρος, το Ομάν, το Κατάρ, το Μπαχρέιν εμφανίζουν τα υψηλότερα επίπεδα «water stress». Όσο για την Αφρική, 800 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε χώρες με water stress, ενώ 300 εκατομμύρια σε συνθήκες πλήρους λειψυδρίας.
Περισσότερα από 1.000 παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν καθημερινά λόγω ασθενειών από μολυσμένο νερό. Στην υποσαχάρια Αφρική, οι άνθρωποι δαπανούν έως και 200 εκατομμύρια ώρες καθημερινά μόνο και μόνο για να βρουν και μαζέψουν νερό. Η λειψυδρία συνδέεται με αύξηση της μετανάστευσης κατά 10% την περίοδο 1970-2000 και συνεχίζει να απωθεί ανθρώπους από τις άνυδρες χώρες. Το 2023 καταγράφηκε η ξηρότερη χρονιά στις παγκόσμιες ροές ποταμών τα τελευταία 30 χρόνια, με 3,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους χωρίς επαρκές νερό για τουλάχιστον ένα μήνα. Η κατάσταση επιδεινώνεται από πρακτικές αφαλάτωσης οι οποίες ναι μεν εξασφαλίζουν νερό αλλά επιβαρύνουν το περιβάλλον και είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες: η αφαλάτωση δεύτερης γενιάς, η φιλική προς το περιβάλλον δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα ευρέως. Επίσης, επιβαρυντικός παράγοντας είναι οι περιφερειακές κρίσεις ανυδρίας οι οποίες καταλήγουν σε συρρίκνωση του ΑΕΠ: το Ιράν και η Νότια Ευρώπη (μεσογειακή ζώνη) δοκιμάζονται από πολυετή ξηρασία και η ΕΚΤ προειδοποιεί για 15% μείωση στο ΑΕΠ της περιοχής.
Ο περιορισμός της σπατάλης με σύγχρονο δίκτυο ελαχιστοποίσηςη των απωλειών, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση νερού (υγρών λυμάτων), η διακρατική συνεργασία σε λεκάνες ποταμών δεν έχουν φέρει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Το 2030 προβλέπεται έλλειψη 40% μεταξύ ζήτησης και διαθεσιμότητας νερού με τις 25 πιο υδροπιεσμένες χώρες (Κουβέιτ, Κύπρος, Ομάν, Κατάρ, Μπαχρέιν) να χρησιμοποιούν πάνω από το80 % των ανανεώσιμων υδατικών πόρων τους ετησίως. Το 70% του δαπανώμενου νερού εξαντλείται στη γεωργία, το 20% στη βιομηχανία και περίπου 12% στην οικιακή χρήση:από τη δεκαετία του 1980 οι παγκόσμιες ανάγκες για πόσιμο νερό αυξάνονται κατά 1% ανά έτος. Μέχρι το 2050, αναμένεται ότι 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν υπό συνθήκες κρίσιμης υδατικής πίεσης τόσο λόγω της μείωσης χιονοκάλυψης και βροχοπτώσεων, όσο και λόγω της ανάδυσης μεγάλων πληθυσμών, όπως εκείνος της Ινδίας, που καταναλώνουν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες. Η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ είναι χώρες με την υψηλότερη κατανάλωση και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι η χώρα με τη χαμηλότερη παγκοσμίως.
15°
