Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα γίνει μη διαχειρίσιμη ακόμα και με μόλις 1,5°C παγκόσμιας υπερθέρμανσης, ανάφερει νέα μελέτη
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσαςθα γίνει μη διαχειρίσιμη ακόμα και με μόλις 1,5°C παγκόσμιας υπερθέρμανσης και θα οδηγήσει σε «καταστροφική εσωτερική μετανάστευση», προειδοποιούν οι επιστήμονες πίσω από μια νέα μελέτη. Αυτό το σενάριο μπορεί να εκτυλιχθεί ακόμη και αν η μέση αύξηση της θερμοκρασίας των 1,2°C που παρατηρήθηκε την τελευταία δεκαετία συνεχιστεί στο μέλλον.
Η απώλεια πάγου από τους τεράστιους παγετώνες της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής έχει τετραπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1990 λόγω της κλιματικής κρίσης και αποτελεί πλέον τον κύριο παράγοντα της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Ο διεθνής στόχος να διατηρηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 1,5°C είναι ήδη σχεδόν ανέφικτος. Όμως η νέα ανάλυση διαπίστωσε ότι ακόμα και αν οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων μειώνονταν ραγδαία ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβαινε κατά 1 εκ. ετησίως έως το τέλος του αιώνα, ταχύτερα από τον ρυθμό με τον οποίο τα κράτη μπορούν να χτίσουν παράκτιες άμυνες.
Σήμερα, περίπου 230 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν μόλις 1 μέτρο πάνω από τη σημερινή στάθμη της θάλασσας, ενώ 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε ύψος 10 μέτρων. Μόνο 20 εκατοστά ανόδου έως το 2050 θα προκαλούσαν παγκόσμιες ζημιές από πλημμύρες τουλάχιστον $1 τρισεκατομμυρίου ετησίως για τις 136 μεγαλύτερες παράκτιες πόλεις του κόσμου και τεράστιες επιπτώσεις στις ζωές και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων.
Ωστόσο, οι επιστήμονες τόνισαν ότι κάθε κλάσμα του βαθμού Κελσίου παγκόσμιας υπερθέρμανσης που αποφεύγεται μέσω δράσης για το κλίμα έχει σημασία, διότι επιβραδύνει την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και προσφέρει περισσότερο χρόνο για προετοιμασία, μειώνοντας την ανθρώπινη δυστυχία.
Άνοδος της στάθμης κατά τουλάχιστον 1–2 μέτρα είναι πλέον αναπόφευκτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι η μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη επίπτωση της κλιματικής κρίσης, και έρευνες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι συμβαίνει πολύ ταχύτερα απ’ ό,τι είχε προηγουμένως εκτιμηθεί. Το όριο του 1,5°C θεωρείτο μέσος για την αποφυγή των χειρότερων συνεπειών της υπερθέρμανσης, αλλά η νέα μελέτη δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει για τη στάθμη της θάλασσας.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι το «ασφαλές όριο» θερμοκρασίας για τους παγετώνες είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αλλά πιθανότατα είναι στο 1°C ή και χαμηλότερα. Άνοδος της στάθμης κατά τουλάχιστον 1–2 μέτρα είναι πλέον αναπόφευκτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μόλις 1 μέτρο ανόδου θα έθετε μεγάλες περιοχές των Fens και του Humberside κάτω από τη στάθμη της θάλασσας.
«Αυτό που εννοούμε με τον όρο ασφαλές όριο είναι ένα επίπεδο που επιτρέπει κάποιο βαθμό προσαρμογής, παρά καταστροφική εσωτερική μετανάστευση και αναγκαστική μετακίνηση, και αυτό το όριο είναι περίπου 1 εκ. ανόδου ανά έτος», δήλωσε ο καθηγητής Jonathan Bamber από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. «Αν φτάσουμε σε αυτό, τότε γίνεται εξαιρετικά δύσκολη οποιαδήποτε μορφή προσαρμογής και θα δούμε μαζική μετακίνηση πληθυσμών σε κλίμακα που δεν έχουμε ξαναδεί στη σύγχρονη εποχή.» Οι αναπτυσσόμενες χώρες όπως το Μπανγκλαντές θα επηρεαστούν πολύ χειρότερα από τις πλούσιες χώρες με εμπειρία στην προστασία από τη θάλασσα, όπως η Ολλανδία, πρόσθεσε.
Ο καθηγητής Chris Stokes από το Πανεπιστήμιο του Durham, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, είπε: «Αρχίζουμε να βλέπουμε μερικά από τα χειρότερα σενάρια να ξετυλίγονται σχεδόν μπροστά μας. Με την τρέχουσα θέρμανση των 1,2°C, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας επιταχύνεται με ρυθμούς που, αν συνεχιστούν, θα είναι σχεδόν μη διαχειρίσιμοι πριν το τέλος του αιώνα – δηλαδή μέσα στη διάρκεια ζωής των νέων ανθρώπων σήμερα.»
Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έφτασε τους 1,5°C για πρώτη φορά το 2024. Όμως ο διεθνής στόχος μετράται ως μέσος όρος σε διάστημα 20 ετών, οπότε δεν θεωρείται ακόμα ότι έχει ξεπεραστεί.
Η καθηγήτρια Andrea Dutton από το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον, μέλος της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Τα στοιχεία από παλαιότερες θερμές περιόδους δείχνουν ότι μπορούμε να περιμένουμε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά αρκετά μέτρα – ή και περισσότερο – όταν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία φτάσει ή ξεπεράσει τους 1,5°C.»
Στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων, πριν από περίπου 15.000 χρόνια, η στάθμη της θάλασσας ανέβαινε με ρυθμό 10 φορές μεγαλύτερο από τον σημερινό, εξαιτίας αυτοενισχυόμενων ανατροφοδοτήσεων που μπορεί να προκλήθηκαν από μικρή αύξηση της θερμοκρασίας. Την τελευταία φορά που τα επίπεδα CO₂ στην ατμόσφαιρα ήταν τόσο υψηλά όσο σήμερα, περίπου πριν 3 εκατομμύρια χρόνια, η στάθμη της θάλασσας ήταν 10–20 μέτρα υψηλότερη.
Ακόμα κι αν η ανθρωπότητα καταφέρει να επαναφέρει τον πλανήτη στις προβιομηχανικές θερμοκρασίες απομακρύνοντας CO₂ από την ατμόσφαιρα, θα χρειαστούν εκατοντάδες έως και χιλιάδες χρόνια για να ανακάμψουν οι παγετώνες, σύμφωνα με τους ερευνητές. Αυτό σημαίνει ότι η γη που θα χαθεί από την άνοδο της θάλασσας θα παραμείνει χαμένη για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως μέχρι να εισέλθει η Γη στην επόμενη εποχή παγετώνων.
30°
